Echinoccocus granulosus

Stadia cyklu życiowego (jajo inwazyjne, onkosfera, bąblowiec jednojamowy = echinococcus unilocularis, adultus; cykl złożony, diheteroksenia, pasożyt polikseniczny – dotyczy wyboru żywiciela pośredniego);

Żywicielem pośrednim są: człowiek, owce, bydło, świnie, konie, dziki, psy, sarny, jelenie, zające, króliki. Żywicielem ostatecznym jest pies, wilk, lis i kot. Larwy wywołują bąblowicę. Forma dorosła tasiemca pasożytuje w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego, w nim też rozmnaża się płciowo.

Zarażenie pasożytem następuje po spożyciu pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami bąblowca. Bezpośrednie stykanie się z kotami i psami sprzyja zakażeniu bąblowcem. Jaja wydostają się z ustroju żywiciela ostatecznego wraz z kałem na zewnątrz i zanieczyszczają wodę lub rośliny spożywane przez ludzi lub zwierzęta gospodarskie. W zapłodnionych jajach znajdują się onkosfery, które zostają uwolnione w przewodzie pokarmowym żywiciela pośredniego. Onkosfery przedostają się do naczyń i płyną wraz z krwią lub limfą do różnych organów: wątroba, płuca, gałka oczna, mózg, węzły chłonne, serce, nerki, śledziona, trzustka, a nawet kości. Może osiedlić się także w mięśniach. Onkosfera w miejscu docelowym otacza się osłonką i przekształca w echinokokus.

Pęcherz bąblowca uciskając na okoliczne tkanki i organy wywołuje objawy chorobowe, może nastąpić przebicie pęcherza do jamy ciała, żołądka, worka osierdziowego, pęcherza moczowego, naczyń krwionośnych, jelit, czy komór mózgowych. W razie wylania się płynu z pęcherza bąblowca (pęknięcia) do tkanek dochodzi do zatrucia organizmu metabolitami pasożyta i wystąpienia uogólnionej pokrzywki, a nawet śmierci (np. po pęknięcie pęcherza w płucach). Pęknięcie zropiałego pęcherza bąblowca powoduje uogólnione zakażenie ropne, kończące się śmiercią. Wreszcie rozerwanie cysty bąblowca powoduje rozpowszechnienie się protoskoleksów w ustroju (przerzuty).

Parazytoza: bąblowica jednojamowa (echinococcosis unilocularis, ang. unilocular echinococcosis), hydatidoza (hydatidosis, ang. hydatid disease)

diagnostyka bezpośrednia: analiza materiału biopsyjnego, pooparacyjnego lub pośmiertnego (autopsja);

diagnostyka pośrednia: pomocne są techniki obrazowania, odczyny serologiczne – pomocne, ale nie decydujące (odczyn wiązania dopełniacza, odczyn hemaglutynacji pośredniej, odczyn lateksowy,

odczyn immunofluorescencji pośredniej, immunodyfuzji, immunoelektroforezy, przeciwbieżnej

elektroforezy, ELISA)

Echinococcus multilocularis

Stadia cyklu życiowego (jajo inwazyjne, onkosfera, bąblowiec wielojamowy = echinococcus multilocularis, adultus; cykl złożony, diheteroksenia),

E. Multilocularis wywołuję tzw. bąblowicę wielokomorową (pęcherz echinokoka jest złożony z wielu mniejszych – wtórnych pęcherzyków, w których mieszczą się protoskoleksy). Żywicielem ostatecznymdla bąblowca wielokomorowego jest kot, a pośrednim gryzonie i człowiek.

Parazytoza: bąblowica wielojamowa (echinococcosos multilocularis, hydatidosis multilocularis), potocznie alweokokoza (ang. alveolar hydatid disease);

diagnostyka bezpośrednia: analiza materiału pooperacyjnrgo lub pośmiertnego (autopsja);

diagnostyka pośrednia: odczyny serologiczne, pomocne są techniki obrazowania; diagnostyka molekularna: PCR.

Echonoccocus granulosus może być wykryty metodami immunologicznymi.

Wykorzystuje się w nich takie antygeny jak: B1t, B2T, E14t, C317.

Testem przeprowadzanym w celu wykrycia antygenów jest ELISA.

Najczulszym antygenem z wyżej wymienionych jest antygen B2T.

Kolejną metodą diagnostyczną jest technika immunoblottingu, w której poszukuje się przeciwciał swoistych dla frakcji 8 kDa antygenu Echinococcus.

W celu zróżnicowania E. granulosus i E. multilocularis stosuje się metodę PCR i RFLP.