Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych

19.02.13

Sylabus ściągnij, są zagadnienia szczegółowe na przykład w pozycji [9] na str. 12-39, na 1 miejscu zazwyczaj są ujęcia najlepsze jeśli nie ta to następna itp.

Trzeba doczytywać!

Zaliczenie w oparciu o test na ostatnim wykładzie. Pod koniec powie jak będzie wyglądał. Na przedostatnim spotkaniu doprecyzuje treści. Można korzystać ze wszystkich notatek, książek itp.

Dyżur wtorek od 16-18 152 budynek główny

Etapy postępowania badawczego w pedagogice:

1. Faza konceptualna

• Określenie przedmiotu i celu badań

• Formułowanie problemów badawczych i hipotez

• Definiowanie zmiennych

• Operacjonalizacja zmiennych

• Wybór metody badań i techniki (technik) badań ewentualne konstruowanie narzędzi badawczych

1. Faza realizacyjna

• Organizacja badań

• Zebranie danych (badania właściwe)

• Analiza i interpretacja danych

• Wyprowadzenie wniosków

• Sporządzenie raportów z badań

Praca licencjacka jest raportem z badań, opis przedsięwzięcia badawczego.

Na wykładzie zajmujmy się fazą konceptualną.

Kolejność nie zawsze jest taka jak wyżej. Kierujemy się spontanicznością, szczególnie dotyczy etapu 5. Na poziomie etapu 1 już powinniśmy zastanawiać się nad metodą badań. Wszystko jest powiązane z techniką badawczą.

Przed badaniami zaczynamy piać raport badawczy czyli rozdział 3 i dokończymy go po badaniach.

Łatwiej napisać pracę empiryczną.

Przedmiot badań- definicja, w książkach- aspekt rzeczywistości edukacyjnej objętej zainteresowaniem badacza. Edukacja wg Kwiecińskiego w wersji szerokiej (dziesięciościan) przedmiotem może być: funkcjonowanie domu dziecka we Wrocławku. (kłopoty, problemy, czy radzą sobie, jak sobie radzą, jak oni to robią); Proces uczenia się zawodu w zakładzie pracy
Zakupoholizm
Zjawisko wolontariatu wśród pedagogów
Zainteresowania gimnazjalistów. Czas wolny gimnazjalistów.

Przedmiot badań jest zawarty w temacie pracy. Temat jest formułowany szerzej. Czas wolny gimnazjalistów i jego uwarunkowania- na podstawie Gimnazjum nr 1 w Bydgoszczy- doprecyzowanie terenu badań.

Cel badań- odpowiedź na pytanie po co stawiać problemy badawcze? Po co badać? By badacz się czegoś dowiedział, by czytelnicy się tego dowiedzieli, by wzrosła wiedza, produkcja wiedzy, by uzyskać przesłanki do poprawienia czegoś bo wiem że to wypadało źle i chciałabym to zmienić.

II

26.02.13

Temat: Struktura pracy

1. Spis treści.

2. Wstęp - powinien zawierać uzasadnienie wyboru tematu (moja mama pracuje bo mnie to interesuje, dlaczego mnie to zaciekawiło, dlaczego uważam że temu podołam) i strukturę pracy( składa się z 3 rozdziałów i załączników i opis krótki co w poszczególnych rozdziałach, jednozdaniowo na podstawie literatury przedmiotu zdefiniowałam to i to.. w metodologicznym to i to w 3 wyniki moich badań), załącznik 1 zawiera kwestionariusz ankiety załącznik 2 zawiera wyciąg z regulaminu pracy placówki, wycinki z gazet itp. Nasze narzędzia badawcze i dodatkowo.

3. Rozdziały 3 lub 4 i one dzielą się na podrozdziały.

a) I rozdział- teoretyczny- przegląd teorii które będą nam potrzebne, wyjaśnienie czegoś, zbiór orzeczeń, precyzyjnie zdefiniowane pojęcia, badania które prowadziły do tych ustaleń, kiedy, gdzie te badania były prowadzone, unikać suchych ustaleń, DEFINICJE Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ, podziały, klasyfikacje z różnych źródeł, prawa nauki, badania, naszpikowane odsyłaniami bibliograficznymi, PRZYPISY- nawet jeśli nie przepiszemy słowo w słowo około 100 przypisów;

Czasami teoria się potwierdzi a czasami coś wyjdzie inaczej. Wychodzimy od jakiegoś już istniejącego stanu wiedzy.

Struktura tego rozdziału jest w zakresie autora- rozdziały, podrozdziały, podpodrozdziały.

b) metodologiczny- metodologiczne podstawy własnych badań, założenia badań własnych. Około 8 stron.

• Przedmiot i cel badań

• Problemy badawcze( i hipotezy)

• Zmienne i wskaźniki

• Metoda technika, narzędzia

• Organizacja i teren badań

c) wynikowy- logika prezentacji wyników narzuci strukturę:

• Charakterystyka badanej próby

• Istota badań, analiza poszczególnych odpowiedzi na pytania, analiza poszczególnych wypowiedzi z wywiadu,

• Wnioski

1. Zakończenie- zawiera podsumowanie i powtórzone wnioski z rozdziału 3. Jeżeli w rozdziale pierwszym przytaczamy cudze badania, podsumowujemy czy z naszych badani wyniknęły jakieś różnice w porównaniu do teorii itp. Wykaz tabel, rysunków i wykresów. (wykazy powinny być przed bibliografią)

2. Bibliografia

3. Załączniki

Rozdziałów jest więcej gdy teoria dotyczy dwóch odrębnych kwestii. Potrzebujemy opisać szczegółowo fazę rozwojową dziecka a drugim wątkiem jest rodzina i jej funkcjonalność i jej dysfunkcjonalność.

Mniejsza liczba rozdziałów zdarza się gdy rozdział metodologiczny jest krótki lub nasze założenia metodologiczne są oczywiste. Ustalenia metodologiczne umieszczamy wtedy w rozdziale wynikowym.

III

5.03

Badania ilościowe i badania jakościowe.

lub strategie ilościowa i jakościowa, perspektywa, ilościowe jakościowe ,

Kluczowym zagadnieniem jest pojęcie nowożytnej nauki ( początek XVII w) .

• Znaczenie empirii - teorie musimy sprawdzać za pomocą doświadczenia.

• Sceptycyzm- zwątpienie we wszystko ,

• Język matematyki - użycie matematyki jako podstawy opisu .

• W swych początkach nauka nowożytna to były nauki przyrodnicze .

Funkcje nauki : ( ilościowa)

• Opis- jak jest , jak się rzeczy mają , jaki jest stan zmiennych

• Wyjaśnienie - dlaczego tak jest , poszukiwanie przyczyn , zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi

• Przewidywanie - konsekwencja wyjaśniania

Końcówka wieku XIX - Przewrót Kopernikański ( Max Weber i inni )

W naukach humanistycznych przedmiotem badań jest kultura , a przyrodnicze , przyroda .

Funkcje nauki po przewrocie : ( jakościowa )

• eksploracja

• opis

• rozumienie

"Rzeczą nauk przyrodniczych jest wyjaśnienie, humanistycznych rozumienie. "

Humaniści badają świat ludziki , przez co mogą zrozumieć człowieka.

Rozłam w humanistyce - jedni posłuchali Dilteya i jego kolegów inni nie , twierdzą, że metoda naukowa jest jedna . Spór przyjął postać wojny trwał prawie 100 lat .

Współczesność :

W naukach humanistycznych , oba podejścia mają swoje miejsca ( podejście ilościowe, podejście jakościowe)

Badania na przykładanie studentów ( podaje przykład);

Populacja - zbiór os. których będzie dotyczyć wniosek

Próba - ile os. np. 100

Ankieta - pytania zamknięte ,

W jakościowej , słowo populacja nie padnie, słowo próba istnieje, będzie to próba celowo nastawiona na ciekawe przypadki, będzie to mała próba np. 7 os., co tzn. celowa. Będą to wolontariusze, badacz wyszuka studentów, którzy są wolontariuszami, będzie je też starał się zróżnicować ( mężczyźni , kobiety, krotki staż, długi staż , działające na rożnych obszarach ) celem będzie dowiedzieć się jak najwięcej dlaczego? Jakie były motywy, czy były wycofane powroty, jaki ja byłem jakiś czas temu, a teraz jaki jestem? Sposób badania będzie inny, wywiad bądź seria wywiadów, badanie potrwa długo, ograniczona liczba osób będzie bardziej pracochłonna, długość i wiedza ilości osób.

Czy na ty zbudujemy teorie? Nie zbudujemy, na ilościowej tak. W jakościowych trudno mówić o budowaniu teorii, ( literatura -" Teoria ugruntowana w danych" - dotycząca tych osób od których były podane dane )

Badanie ilościowe - powierzchowne, obiektywne, jakościowe - subiektywne, niepowszechne.

Techniki badania :

• ilościowe- ankiety skale teksty

• jakościowe - obserwacje , wywiady , teksty , rozumiane jako obserwowane zachowania.

Jaki sposób analizy :

• ilościowe- statystyka, dedukcja, bardziej ekonomiczne, powierzchowne, zrozumieć można jak frustracja przeistacza się w agresje.

• jakościowe- hermeneutyka , indukcja, bardziej pracochłonne, pogłębione, umożliwiające rekonstrukcje rożnych procesów.

LITERATURA !!!

IV

12.03

Problemy badawcze (pytania badawcze )

Pytania zadawane os. badanym ( ankiety itd.) mają status bardzo szczegółowych pytań.

Problem badawczy jest stawiany samemu sobie ( pytanie ) ono jest tego typu , dotyczy całej zbiorowości os. badanych .

Podział problemów badawczych :

1. Wyróżnienie problemu głównego i problemów szczegółowych .

Zmienna - wielkość która różnicuje badana grupy osobowej ( wiek, zainteresowania, płeć itd. )

Czym jest problem główny - jest podsumowaniem wszystkich problemów szczegółowych wyróżnionych w problemie badawczym.

Jeśli dobrze sformułowaliśmy przedmiot badań ( tytuł pracy ), wystarczy zmienić jego tytuł w pytanie to mamy problem główny .

Problem główny jest ozdobnikiem. Pytania konkretne wymagają odpowiedzi szczegółowej

2. Podział gramatyczno-logiczny

Pytania rozstrzygnięcia ( zaczyna słówkiem "czy" )

i dopełnienia ( "jak ", "który" )

3. Problem może mieć formę pytania o stan zmiennej lub zależność między zmiennymi

• Pytanie o stan zmiennej ( poziom, wartość lub właściwość )

• Pytanie o zależność między zmiennymi ( zależność , relacja ).

Pytanie o stan zmiennej - pytanie jakie zainteresowania mają badani, jakie zainteresowanie mają badani, jaki poziom uspołecznienia mają np. przedszkolaki itd.

Pytanie o zależność między zmiennymi - jak są co najmniej dwie zmienne .

Należy najpierw zadać pytanie o zmienną, a potem o zależności między nimi .

Pytanie o zależność między zmiennymi- nie jest ograniczona liczba ile ma być zmiennych .

W pedagogice, pytanie o zależność miedzy zmiennymi, oznacza zależność miedzy dwoma zmiennymi .

4. Problem może być dobrze postawiony , lub źle (problem badawczy / pseudoproblem)

PSEUDOPROBLEM-Kiedy problem jest źle postawiony albo nie istnieje to co chcemy badać , albo nie ma jak zbadać . Nie istnieje to co chcemy badać - pojawia się pojęcie puste które nic nie znaczy.

Nie ma jak zbadać, nie da się odpowiedzieć na ten problem badawczy, nie ma jak dotrzeć do badanych , nie ma zmiennych.

Problem badawczy polega na tym, że tuż po jego postawieniu, powinienem zacząć działać, stawiać pytania itd.

5. Problemy obiektywne i subiektywne

Obiektywny - kiedy jest stawiany po raz pierwszy

Subiektywny - zdaje mu się, że jest to problem obiektywny, albo, że ma świadomość, że jest problem subiektywny.

V

19.03

Hipotezy

Hipotezy stawia się tylko w badaniach ilościowych.

Hipoteza to prowizoryczna odpowiedź na pytanie badawcze.

Hipoteza może zostać obalona albo potwierdzona.

Hipoteza zerowa to hipoteza, która stwierdza że badane obiekty i zależności między nimi nie mają na nie wpływu.

Kiedy pytamy o stan zmiennych czasami będzie nam bardzo trudno postawić hipotezę, konkretna odpowiedź będzie możliwa dopiero wtedy kiedy przeprowadzamy badania. kiedy pytamy o odsetek badanych.

Nie formułuje się hipotez kiedy pytamy o stan zmiennych.

kiedy pytamy o zależności między zmiennymi stawiamy hipotezę. Hipotezy nie są konieczne wystarczą tylko pytania badawcze.

W badaniach jakościowych formułuje się pytania o stan zmiennych. Jeżeli zdarzają się pytania o zależności między zmiennymi badania są mało obiektywne i wyniki mogą być niepostrzeżenie bezwiednie podciągnięte do hipotezy.

W badaniach jakościowych rezygnuje się z badań, zadaje się tylko pytania badawcze.

Zmienne

Zmienna- to cos co różnicuje grupkę

Zmienna- to wielkość która w próbce może przyjmować różne wartości

Wartości mogą być liczbowe ale nie muszą, ponieważ zmienne podlegają podziałowi na:

• Zmienne jakościowe- nie ma liczb ale są pewne rzeczowniki i przymiotniki (np. płeć, stan cywilny, postawa wobec aborcji, eutanazji, wobec odmienności seksualnej, wykształcenie, miejsce zamieszkania) zamiennie używa się słowa kategorie. Wewnętrzny podział :

  • kategorie są gotowe np. płeć, wykształcenie

  • kategorie nie są gotowe tylko badacz musi je stworzyć np. studenci zadowoleni z uczelni,

• Zmienne ilościowe – przyjmują wartości liczbowe ( wiek, zamożność, czas przeznaczony na oglądanie telewizji) mają liczby:

• mianowane (wiek)

• niemianowane (liczba dzieci)

Nazewnictwo jest niefortunne ponieważ pojęcie ilościowe i jakościowe były już używane do strategii.

PODZIAŁ NA ZMIENNE I SKOKOWE (=DYSKRETNE)

• Zmienna ciągła- między dwie dowolne bliskie wartości można wstawić wartość pośrednią

• Zmienne skokowe/ dyskretne- płeć, zawód, kierunek studiów, nie można wstawić nic pośredniego

Obie występują też w ilościowych i jakościowych

VI

09.04

Operacjonalizacja zmiennych

Operacjonalizacja nadawie sensu empirycznego terminom

Operacjonalizacja zmiennych – przygotowanie do pomiaru

Składa się z 2 grup czynności:

• dobór składników- wnioskowanie o zmiennych, wskaźnik może być trafny lub nie

• ustalenie poziomu pomiaru – wynika jakie to są składniki.

Przykłady :

1. Chcemy zmierzyć poziom wiedzy, jakieś osoby dorosłej, chcemy się dowiedzieć ile oni wiedzą o UE, zrobimy test, wskaźnikami będą odpowiedzi, muszą to być pytania dotyczące UE. W teście mogą się pojawić pytania o polityce, kulturze itd. UE. Mamy tutaj pewną łatwość, ponieważ użyjemy punktacji, dobra 1pkt itd., wtedy możemy dodać narzędzia- dodawania, ten kto ma największa wiedzę, ten ma największa ilość punktów, wskaźnik jest wartością. (suma liczby pkt.)

Wskaźnikami cząstkowymi były poprawne bądź niepoprawne odpowiedzi.

1. Chcemy zmierzyć poziom zmiennej –jednostką badaną jest rodzina. Umawiamy się. Mamy zamiar prowadzić wywiad, nikt nam też nie zabrania patrzeć. Mamy prawo rozejrzeć się po mieszkaniu, jak się zachowują, jak ta kultura się okazuje. Wyrabiamy sobie sąd. Możemy obserwować relacje między domownikami. Czy dziecko się wtrąca, gdy rodzice rozmawiają. Jakie czasopisma czytają, czy czytają książki, czy byli w operze (wskaźniki).

Do każdej zmiennej nie musimy dodawać wskaźników.

Socjodemograficzne ( wiek, rodzaj miejscowości zamieszkania itd. nie ma tu potrzebnych wskaźników).

VII

16.04

Obserwacja, technika zwana też metodą .

I. Podział:

• Ukrywana ( niejawna)- kiedy osoby badane widzą, że są badane często nie zachowują się nienormalnie jak aktorzy

• Jawna – osoby wiedzą, że są obserwowane

Kryteriom wyjaśnienie - świadomość badanych ( wiedzą czy są badane, czy nie wiedzą )

Jest możliwy przypadek mieszany. Jawna chodzi o fakt prowadzanie, niejawna jeśli chodzi o przedmiot.

II. Podział:

• Uczestnicząca- jeżeli obserwator jest naturalnym członkiem uczestniczącym w badaniu .

• Nieuczestnicząca - jeśli ktoś jest nieuczestniczący

III. Podział :

• Bierna – jeżeli obserwujemy zjawisko w jego normalnym przebiegu.

• Czynna - ma miejsce przed jej wprowadzeniem lub w trakcje jest wprowadzona manipulacja

IV. Podział

• Bezpośrednia - badać obserwuje osobiście

• Pośrednia- nie obserwuje osobiście, ktoś inny w jego zastępstwie obserwował i zdał relacje

V. Podział :

• Ciągła- przez dłuższy czas obejmuje jakieś zjawisko

• Próbek czasowych - jeżeli większą ilość osób jednocześnie, więcej zmiennych, pojawią się bariery psychofizyczne, niemożliwość skoncentrowania się, zarejestrowanie tego na piśmie. Są krótkie odcinki czasowe, kilku minutowe, przerwy mogą być kilku godzinne i sporządzanie w tym czasie notatek. Są częściej celowo dobrane.

VI. Podział : pojedyncza / jednostkowa

• Gdy obserwujemy 8 osób.

Mogę obserwować 8 osób indywidualnie / pojedynczych, każdą traktujemy inaczej - obserwacja zbiorowa.

• Mogę obserwować 8 osób które działania w zespole/ grupie - obserwacja grupowa/zespołowa.

VII Podział :

• Tematyczna- koncentruje się na jednej zmiennej , lub kilku powiązanych ze sobą,

• Nieukierunkowana

Obserwacja:

1. Swobodna - zwana tez otwartą , etnograficzna , jakościowa .

• Może być jawna bądź ukryta.

• Może być bierna lub czynna, bezpośrednia.

• Ciągła pojedyncza, zbiorowa , grupowa,

• Nieukierunkowana .

• Narzędzia - raczej nie potrzebuje.

2. Standaryzowana - ilościowa , standaryzowana , skategoryzowana .

• Najczęściej uczestnicząca.

• Jawna, bądź ukryta.

• Uczestnicząca, nieuczestnicząca.

• Bierna jak i czynna, bezpośrednia jak i pośrednia.

• Częściej próbek czasowych niż ciągła, ale też się zdarza ciągła.

• Jednostkowa, zbiorowa, grupowa,

• Tematyczna.

• Narzędzie : arkusz obserwacji ( zbiór wskaźników )

07.05

Ciąg dalszy poprzedniego

Kafeteria - zestaw gotowych odpowiedzi ma dwie odmiany :

• dysjunktywna - alternatywa wykluczająca, można wybrać tylko jedną kategorię. Wszelkie kafeterie mające postać " zawsze, często, rzadko, nigdy " ; " zgadam się, zdecydowanie zgadam się.." ,miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia, wiek (jeśli będą gotowe podane odpowiedzi )

• koniunktywna - można wybrać więcej kategorii. Używamy np. przy badaniu zainteresowań, sposobu spędzania wolnego czasu, ulubionych przedmiotów itd. Tu jest czasami potrzeba instrukcja, jeżeli np. kafeteria koniunktywna występuje po kafeterii dysjunktywnej.

Wprowadza się ograniczenia co do dokonywanych wyborów. Dużym błędem jest narzucanie liczby zaznaczanych odpowiedzi np. zaznacz tylko 3 odpowiedzi.

Takie ograniczenia ma zaletę, bo zmusza badanego do selekcjonowania wyboru, decyduje się na najważniejsze, czasami jednak trochę podcina skrzydła badanych, badamy system wartość w ten sposób, że z poniższej liczby zaznacz te które Ciebie się dotyczą. Ograniczanie ma Wadę, bo ogranicza pełnię wypowiedzi.

Szeregowanie rangowe - wybrane kategorie nie tylko są wybrane, ale najbardziej ułożone w porządku np. od najbardziej lubianego przedmiotu do najmniej.

Rangowanie - uporządkowanie

Jeżeli wprowadzamy prośbę o uporządkowanie nie dajemy liczby ograniczeń wyborów. Można również dokonywać analizę wyboru danych .

Przypadek który polega na tym, że badani wybierają opcje które ich dotyczą ( zaznacz tylko jedną odpowiedź).

Drugi wariant, gdy badani są proszenie o rangowanie wszystkich kategorii, muszą się dostosować do kafeterii ( np . uporządkowanie odpowiedzi).

Możliwe jest popełnienie błędu, koryt polega na tym , że może nastąpić zerwanie komunikacji pomiędzy badanym a badaczem. Badacz może zapytać jeśli ma wątpliwości.

Badany nie wie od czego chce od niego badacz np. badacz ma coś uporządkować, ale nie jest podane w jaki sposób, czy za pomocą cyferek , czy inaczej. Badany nie może mieć dylematów, powinien mieć jasność co ma robić .

Pytanie alternatywna ( pytanie zawierające odpowiedzi typu TAK, NIE )

Pytanie filtrujące- wykluczą z określanego fragmentu ankiety osoby których ten fragment nie dotyczy, np. Czy masz w domu komputer z dostępem do Internetu TAK/NIE - jeśli nie przejdź do pytania 18; Czy masz w domu komputer z dostępem do Internetu TAK/NIE - jeśli tak to w jaki sposób z niego korzystasz.

Pytanie kontrolne - pytania sprawdzające - służą do identyfikacji kwestionariuszy wypełnionych nierzetelnie.

Pary pytań kontrolnych z tej pary tylko jedno analizujemy drugie już nie, polega to na tym, że o to samo pytamy w dalszej części kwestionariusza, najczęściej innym sformułowaniem, ale chodzi o to samo. Jeżeli jasna para kontrolna ma sprzeczność to wyrzucamy te pytania. Przeciętnie ankiecie narzuca się 3 pary pytań kontrolnych.

Czasami są jeszcze inne wskaźniki tego, że kwestionariusz jest wypełniany poprawnie to np. jeśli kwestionariusz zawiera pytania otwarte i badacz się wypowiada, albo jakieś pytania są pokreślone, świadczy to, ż ankieter zmienił zdanie, bądź coś przemyślał.

Miejsce pytań metryczkach - powinny znajdować się na końcu, potem podziękowanie, ponieważ jeżeli na wprowadzeniu zamieścimy zapewnienie badanego o anonimowości, a potem pojawiają się pytania o wiek, płeć, miejsce zamieszkania itd. ankieter nie będzie przekonany już o swojej anonimowości .

Ken oddziela metryczkę, wstawia zdanie na zakończenie, dla umożliwienia zbiorczej analizy statystycznej proszę jeszcze o podanie kilku danych na swój temat i wstawia się pytania metryczkowe.

14.05.2013 r.

• Pytania metryczkowe – powinny być umieszczane na końcu.

Wywiad

Pytania zadawane są ustne i tak też udzielane są odpowiedzi. Jest kilka odmian wywiadu:

• Wywiad kwestionariuszowy – in. standaryzowany, skategoryzowany. Nie jest typowy dla pedagogiki. Jest to czytana ankieta. Polega to na tym, że prowadzący wywiad ma obowiązek czytać w niezmienionej kolejności i treści pytania wypisane na kwestionariuszu i zaznacza, wpisuje udzielone przez badanego odpowiedzi. Stosuje się to w badaniach marketingowych, sondach ulicznych. Chodzi tu o wygodę badanych, którzy na ulicy mogą nie mieć dogodnego miejsca, okularów, długopisu. Dominują pytania zamknięte, jednak osoba nie widzi tych wymienionych kafeterii więc nie mogą być one długie. Można nagrywać, aby mogły być zadawane pytania otwarte i badacz mógł je odtworzyć. Osoba przeprowadzająca nazywa się nie bez przyczyny ankieterem. To nie jest najczęściej badacz, raczej osoba przeszkolona.

• Wywiad swobodny, rozmowa – dominują pytania otwarte. Skłania to osobę badaną to dłuższych wypowiedzi więc muszą być one rejestrowane w jakiś sposób, najczęściej się nagrywa. Czasami wbrew woli badanego, co jest nieetyczne. Można zamiast tego notować, ale nie da się wynotować wszystkiego, nie zacytuje się odpowiedzi, można jedynie odtworzyć sens. Można zapytać kogoś czy tak samo zrozumiał przekaz po udostępnieniu nagrania. Nie trzeba tutaj przestrzegać kolejności zadawania pytań. Można wprowadzić pewne modyfikacje w ułożonym planie wywiadu. W dużej mierze od osoby badanej zależy o czym będziemy mówić i jak bardzo się w to zagłębimy. Możliwe są braki odpowiedzi z różnych przyczyn.

Różnice między ankietą a wywiadem, w czym jest lepsza, a w czym gorsza

• Przewaga ankiety

  • Bardziej ekonomiczna. Pozwala na zbadanie dużej liczby osób w niewielkim czasie.

  • Bardziej obiektywna. Wywiad jest narażony na subiektywną interpretację odpowiedzi na pytania otwarte.

  • Łatwość analizy. Dokonujemy zestawień frekwencyjnych. Tyle osób wybrało to, tyle to, robimy wykresy, tabele. W wywiadzie możliwości grupowania raczej nie ma. Czasem zdarzają się wypowiedzi podobne, ale bardzo rzadko. Dalej się tego grupować i tak nie da. Chyba, że pytamy o proste fakty typu: zgadzam się/nie zgadzam. Przy pytaniu dlaczego, część już będzie zupełnie inna. Czasem prosimy w wywiadzie o ponowną analizę, uchwycenie sensu wypowiedzi, która może być chaotyczna, nieskładna.

  • Dzięki anonimowości może umożliwić poruszenie tematów, które w cztery oczy mogłaby być niemożliwa do zrealizowania np. sprawa uzależnień, trudnych sytuacji, nietypowych pasji, zachowań.

• Przewaga wywiadu

  • Umożliwia obserwację badanego, mowę ciała, sygnały niewerbalne. Widzimy reakcje na zadane pytania.

  • Istnieje możliwość upewnienia się, że pytania są prawidłowo rozumiane przez badanego. Szybko się zorientujemy, że zostaliśmy źle zrozumiani, więc możemy zmienić pytanie, poprawić, również możemy dopytać, jeśli sami nie rozumiemy badanego.

  • Istnieje możliwość wymuszenia odpowiedzi. Niektóre opory trzeba uszanować, ale może to być spowodowane brakiem chęci, lenistwem, można więc zachęcić, wywrzeć pewien wpływ. Odpuścić na chwilę i powrócić z pytaniem po chwili.

  • Dzięki wypowiedziom dłuższym możliwe jest badanie głębsze niż w ankiecie, które jest bardziej powierzchowne. W wywiadzie możemy drążyć, dopytywać, szukać motywów, ewolucji poglądów. takie dane jak motywy i ewolucje nie są dostępne dla ankiety. Mogą jednak objąć tylko niewielką ilość osób, nie da się przeprowadzić wielu wywiadów, gdyż to wyczerpuje psychicznie. Granicą bezpieczną jest 10 wywiadów.

  • Kontrola prawdomówności. Może się zdarzyć, że badany będzie dobrze grał i w oczy będzie kłamać, ale raczej ludzie w oczy nie potrafią skutecznie kłamać. W ankiecie nie ma większej kontroli. Pytania kontrolne wszystkiego nie wyłapie. Trudniej kłamać w oczy niż na kartce, gdzie nikt tego nie kontroluje.

Wywiad:

• Biograficzny

• Grupowy – w sytuacjach badania grup, w przypadku zmiennych, w których badanie indywidualne nie ma sensu. Trzeba mieć wyczucie, aby obecność innych członków nie tłumiła aktywności innych.

• Itd.

Za tydzień nie ma wykładu!