CZYNNIKI PRODUKCJI:

1. Praca- zespół świadomych i celowych czynności człowieka, dzięki którym oddziałuje na otoczenie (przekształca je)- charakter społeczny.

2. Ziemia- obejmuje ziemie (grunty, ziemia uprawna) i zasoby naturalne (bogactwa naturalne- lasy, wody)

3. Kapitał- środki produkcji (budynki, maszyny, urządzenia, środki transportu, środki finansowe). Wyróżniamy kapitał finansowy i rzeczowy.

GOSPODARKA (SYSTEM GOSPODARCZY):

- To całokształt warunków (materialnych, instytucjonalnych, społecznych, politycznych) oraz reguły i mechanizmy, w których dokonują się procesy gospodarcze.

KOSZT ALTERNATYWNY:

To koszt utraconych możliwości (opportunity cost), jest to równowartość dochodów, które dany czynnik produkcji mógłby przynieść, gdyby wykorzystano go w lepszym zastosowaniu

RACHUNEK EKONOMICZNY:

Porównanie uzyskanych efektów działalności gospodarczej (np. dochodów) z ponoszonymi w związku z tą działalnością nakładami (np. wydatkami), w celu wyboru najbardziej efektywnego ekonomicznie wariantu decyzji.

III rodzaje rachunku ekonomicznego- mierzalny (da się go wyrazić w określonych jednostkach miary)., efekty i nakłady musza być wyrażone w takich samych jednostkach miary oraz musimy dysponować możliwie jednoznacznymi kryterium wyboru.

PRAWO MALEJĄCYCH PRZYCHODÓW:

Stałe zwiększenie nakładu czynnika zmiennego ( przy założeniu, że pozostałe czynniki są niezmienne), zaczyna od pewnego momentu dawać coraz mniejsze przyrosty produkcji. Produkcyjność kolejnych jednostek czynnika zmiennego zmniejsza się.

RYNEK:

Całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunki jakich te transakcje przebiegają. (wyróżniamy rynek dóbr i czynników produkcji, lokalny, regionalny i krajowy, homogeniczny i heterogeniczny, doskonały i niedoskonały.).

POPYT:

-ilość dobra jaką nabywcy są w stanie nabyć po określonej cenie w określonym czasie.

- wyróżniamy:

1. popyt potencjalny- pragnienie nabycia dobra niepoparte możliwościami dochodowymi

2. popyt efektywny- pragnienie nabycia dobra poparte możliwościami dochodowymi.

3. Popyt funkcjonalny- popyt będący funkcją wartości użytkowej produktu.

4. Popyt niefunkcjonalny- wynikający z oddziaływania efektów zew.- zachowań konsumentów.

PODAŻ:

-ilość dobra oferowanego przez producenta do sprzedaży na rynku po danej cenie i w określonym czasie.

- podaż a cena- zależność jednokierunkowa, wraz ze wzrostem ceny rośnie podaż i odwrotnie (cetris paribus)

CENA RÓWNOWAGI:

- gra popytu i podazy jest podstawą mechanizmu rynkowego.

- cena równowagi rynkowej równoważy popyt z podażą.

RODZAJE ZACHOWAŃ KONSUMENTA:

1. EFEKT OWCZEGO PEDU- popyt rośnie gdyż inni konsumują dobra

2. EFEKT SNOBIZMU- popyt maleje, gdyż inni konsumują dobra

3. EFEKT VEBLENOWSKI-popyt rośnie pomimo wzrostu ceny (dobra prestiżowe)

4. EFEKT SPEKULACYJNY- popyt rośnie, gdyż oczekuje się wzrostu cen w przyszłości

OKRESY:

• Okres krótki- okres, w którym przynajmniej 1 czynnik produkcji jest stały.

• Okres długi- okres, w którym wszystkie czynnik produkcji są zmienne.

MODEL EKONOMICZNY

-są to uproszczone obrazy rzeczywistości gospodarczej, wykorzystywane przez teorie ekonomiczne.

-Wyróżniamy modele mikro i makro ekonomiczne .

- zmienne w modelach ekonomicznych dzielimy na :

• Zmienne w postaci zasobów i zmienne w postaci strumieni

• Zmienne endogeniczne i egzogeniczne

FUNKCJA PRODUKCJI:

Zależność pomiędzy wielkością produkcji a ponoszonymi nakładami .ZALEŻNOŚĆ MA CHARAKTER PRZYCZYNOWO-SKUTKOWY

Pc= f(Nz, Nk, Np.)

IZOKWANTA PRODUKCJI:

- (krzywa jednakowego produktu)

-jest zbiorem wszystkich technicznie wydajnych kombinacji czynników produkcji (kapitału i pracy), które pozwalają wytworzyć taką samą ilość produkcji.

IZOKOSZTA PRODUKCJI:

-(linia jednakowego kosztu)

-obrazuje różne kombinacje czynników produkcji, które przedsiębiorstwo może nabyć za tę samą ilość środków finansowych.

KRZYWA OBOJETNOSCI:

Obrazuje różne kombinacje dwu dóbr dające ten sam poziom użyteczności całkowitej .

LINIA BUDŻETOWA;

Linia budżetowa to linia obrazująca maksymalne kombinacje ilościowe dwóch dóbr, które przy danych cenach może nabyć konsument dysponujący danym dochodem. Graficznie ukazuje ograniczenia budżetowe konsumenta.

DOBRO PUBLICZNE:

Dobra z których korzystają duże grupy ludzi. PRZYKŁADEM DP SĄ USŁUGI DOSTARCZANE PRZEZ ARMIĘ, POLICJĘ CZY STRAŻ POŻARNA.

Cechy czystych dóbr publ.:

• Jednocześnie wykorzystywane przez wiele osób

• Konsumpcja dobra przez 1 osobę nie zmniejsza ilości dostępnej dla innych osób,

• Nie ma możliwości wykluczenia innych z korzystania z dobra

• Darmowy charakter

• Korzyści społ.

DOBRA SUBSTYTUCYJNE

 to towary i usługi spełniające podobne bądź zupełnie pokrywające się funkcje. Mają podobne zastosowanie i podobne właściwości np. masło i margaryna, kredyt i pożyczenie pieniędzy od znajomego.

W związku z tym, że dają podobne korzyści, wzajemnie się zastępują. Gdy rośnie popyt na dobro A, maleje popyt na dobro B.

DOBRA KOMPLEMENTARNE:

to dobra, czyli towary lub usługi wzajemnie się uzupełniające, jedno dobro potrzebuje drugiego do prawidłowego działania, np. komputer i monitor, samochód i benzyna. Jeżeli rośniepopyt na dobro A to popyt na dobro B także wzrasta, oraz analogicznie - jeżeli cena jednego dobra komplementarnego rośnie, wpływając na zmniejszenie popytu, popyt drugiego dobra (komplementarnego względem pierwszego) również maleje. Przykładem jest np. załamanie się rynku silników z dużymi pojemnościami podczas kryzysu paliwowego w USA, kiedy to cena benzyny drastycznie skoczyła.