Szanowni Państwo, zgodnie z ustaleniami przesyłam zagadnienia do egzaminu z socjologii na kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne. Obowiązuje udzielenie pisemnej odpowiedzi na dwa z nich i przesłanie mailem na mój adres w.lukowski@uw.edu.pl. Łączna liczba stron nie powinna przekraczać pięciu. Szczególnie premiowane będą takie odpowiedzi, w których połączona zostanie swobodna umiejętność posługiwania się pojęciami socjologicznymi i odniesieniem ich do otaczającej nas rzeczywistości społecznej.
W ostatnich dziesięcioleciach intensywnym zmianom podlega rodzina. Głosy są podzielone. Niektórzy za rodzinę uważają nadal jedynie heteroseksualny związek i jego dzieci. Inni za rodzinę są skłonni uznawać nie tylko związki sformalizowane, ale także nieformalne, orientacja seksualna nie jest przy tym kluczem do funkcjonowania rodziny. Spróbuj odnieść to co dzieje się współcześnie z rodziną do znanych form jej istnienia: rodziny nuklearnej, rodziny poszerzonej, związku monogamicznego, poliandrii, poligynii, małżeństwa grupowego. Być może dostrzeżesz też zjawiska, które nie mieszczą się w powyżej wymienionych typach rodziny?
Współczesne miasto to organizm, podlegający dynamicznym często żywiołowym przemianom, wymykającym się próbom konsekwentnego planowania. Takie zjawiska jak inwazja, sukcesja, suburbanizacja, gentryfikacja określają przebieg tych procesów. Spróbuj w oparciu o procesy zachodzące w polskich miastach uchwycić dynamikę przemian (np. w oparciu o przemiany zachodzące w Warszawie).
Współczesne organizacje – zarówno publiczne jak i działające jako firmy prywatne przyjmują zróżnicowane struktury organizacyjne. Nadal ważnym wzorem organizacyjnym pozostaje struktura biurokratyczna. Opisz jakimi cechami się ona charakteryzuje. Czy w znanych Ci organizacjach (np. firmach) nadal można spotkać się z zastosowaniem właśnie struktury biurokratycznej i biurokratycznych reguł?
Podstawową formą istnienia społecznego ludzi jest funkcjonowanie w grupach. Grup jest wiele rodzajów – wtórne, pierwotne, zadaniowe, autoteliczne, małe i duże. Niezwykle ważną grupę stanowią też grupy odniesienia. Spróbuj je scharakteryzować, jakie znaczenie ma ich istnienie dla naszej tożsamości? W jaki sposób ich istnienie wpływa na poczucie deprywacji naszych potrzeb? W jakim stopniu i kiedy definiujemy nasze miejsce w społeczeństwie poprzez nasze indywidualne cechy, a kiedy sięgamy do cech, jakie posiada grupa?
Kultura jest pojęciem wieloznacznym, odnoszonym do wielu sfer funkcjonowania człowieka. W jaki sposób socjologia ujmuje kulturę? Jak można wykorzystać to ujęcie do opisu i zrozumienia relacji międzykulturowych, stosując takie pojęcia jak etnocentryzm czy relatywizm kulturowy, pluralizm? Jak te pojęcia można użyć do opisu polskiego społeczeństwa?
Jednym z najbardziej widocznych fenomenów naszych czasów jest mobilność ludzi, szczególnie mobilność przestrzenna. Migracje wewnętrzne i zagraniczne określają los wielu ludzi. Na czym polegają różnice i podobieństwa między migracjami wewnętrznymi i zagranicznymi? Jakie formy mogą przybierać? Jakie sposoby migrowania dominują we współczesnej Polsce?
Wyzwaniem przed jakim stoi każde społeczeństwo, aspirujące do bycia społeczeństwem demokratycznym jest radzenie sobie z napięciem między wolnością a porządkiem (zbiorowym bezpieczeństwem). Rozgrywa się to na wielu płaszczyznach. I towarzyszą temu rozliczne regulacje, za przekraczanie norm grożą sankcje. Istotnym obszarem pozostaje kontrola społeczna, która w pewnym uproszczeniu polega na tym, że ludzie kontrolują siebie sami. Jak wyglądają mechanizmy kontroli we współczesnym społeczeństwie polskim? Omów to na kilku przykładach.
Epoka globalizacji, w której żyjemy charakteryzuje się zjawiskiem kompresji czasu i przestrzeni. Innymi słowy, czas się kurczy, przestrzeń się kurczy. Czy nawet wręcz czas zanika, przestrzeń zanika? Jak to możliwe? Co to znacz? Przecież nadal pokonujemy przestrzenie, a czas upływa? Jak w codziennym życiu przejawia się zjawisko kompresji czasu i przestrzeni? Podaj przykłady i je omów.
Ludzie zajmują określone pozycje lub miejsca w społeczeństwie. Jak nazywamy te pozycje? Wobec ludzie istnieją też w społeczeństwie określone oczekiwania. Jak nazywamy te oczekiwania? Czy te pozycje we współczesnym społeczeństwie są czymś trwałym, czy raczej ulegają zmianom? Na jakie problemy ludzie napotykają, gdy pragną spełniać oczekiwania wobec nich? Omów to na przykładach.