Unia Europejska

  1. Unia Europejska

  2. Charakter organizacji

  3. Organizacja międzynarodowa

  4. Konfederacja

  5. Federacja

  6. Cele unii

  7. Instytucja Unii Europejskiej

  8. Kraje członkowskie

  9. Jak działa Unia Europejska (informacje ogólne )

  1. Unia Europejska (skrót w języku polskim: UE) – gospodarczo-polityczny związek demokratycznych państw europejskich, powstały 1 listopada 1993 na mocy traktatu z Maastricht, będący efektem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej zapoczątkowanej po drugiej wojnie światowej. Od 1 stycznia 2007 r. związek 27 państw. Jako organizacja międzynarodowa funkcjonuje od 1 grudnia 2009.

Proces ten wykracza jednak poza ściśle określone ramy geograficzne Europy[2]. W określeniu europejskości Unii naczelną rolę odgrywają czynniki historyczne i kulturowe oraz wspólna tożsamość i identyfikacja z wartościami demokratycznymi[3].

Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1958 r. została stworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska.

Od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego, tj. 1 grudnia 2009, podstawę prawną funkcjonowania stanowią: Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Integralną część Traktatów stanowią tabele ekwiwalencyjne, protokoły i wyjaśnienia. Duże znaczenie dla unijnego porządku prawnego ma też Karta Praw Podstawowych. Traktat z Lizbony otwiera możliwość przyjęcia przez UE Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, jednak już teraz Trybunał Sprawiedliwości uznał ten dokument (ze względu na jego fundamentalne znaczenie dla prawodawstwa europejskiego, filozofii prawa i ponieważ wszystkie kraje członkowskie UE ratyfikowały tę konwencję) za mający szczególne znaczenie. Samo przystąpienie do Konwencji nie jest równoznaczne z członkostwem Unii w Radzie Europy. Prawem wiążącym są też umowy międzynarodowe z państwami trzecimi (w tym układy stowarzyszeniowe), których stroną były Wspólnota Europejska i Unia Europejska. Dokończeniem acquis Unii są akty prawa wtórnego powstałe w oparciu o Traktaty i umowy międzynarodowe

  1. Unia Europejska stanowi przypadek sui generis („szczególnego rodzaju”) w stosunkach międzynarodowych, jest tworem, który nigdy wcześniej nie istniał w historii powszechnej i był nieznany historii stosunków międzynarodowych. Do grudnia 2009 r. UE była kombinacją struktur ponadnarodowych (ponadpaństwowych, uwspólnotowionych) oraz międzyrządowych (międzynarodowych). Posiada cechy zarówno organizacji międzynarodowej (przy czym Unia Europejska do 2009 r. nie była nawet organizacją międzynarodową w prawnym tego słowa znaczeniu), jak i konfederacji czy nawet państwa federalnego. Wśród teoretyków prawa, politologii i stosunków międzynarodowych trwa spór za co dokładnie można uznać Unię. Federaliści doszukują się w niej państwa federacyjnego lub konfederacji[4]. Zwolennicy koncepcji Europy ojczyzn wykazują, że jest to tylko współpraca między państwami, a więc bliższa organizacji międzynarodowej. Ścierają się zarówno odrębne wizje poszczególnych państw członkowskich[5], jak i doktryn politycznych[6]. Proces ten dodatkowo związany jest z powstawaniem inicjatyw, które były realizowane wewnątrz Wspólnot (w ramach zasady wzmocnionej współpracy i elastyczności) bądź obok, a które to stawały się ostatecznie częścią dorobku prawnego Unii Europejskiej i zalążkiem nowych polityk współpracy (np. układ z Schengen, Unia Gospodarczo-Walutowa). Najbardziej zawiły był status osobnych organizacji międzynarodowych powołanych przez część lub wszystkich członków UE (Unia Zachodnioeuropejska, Europejska Agencja Kosmiczna, Rada Europy), które w swych działaniach uzupełniają i wspomagają polityki prowadzone w ramach Unii Europejskiej, a przez co niesłusznie są z nią mylone. Zastanawiano się, jak te odrębne organizacje umieścić w skomplikowanej strukturze prawnej zintegrowanego kontynentu europejskiego i jak umieścić prawo Unii w prawie międzynarodowym.

Ten układ prawny w sferze wewnętrznej, jak i zewnętrznej, zreformował traktat lizboński. Likwidował on podział Unii na filary, nadał jej osobowość prawną i podmiotowość prawnomiędzynarodową, likwidował Wspólnotę Europejską. Wraz z likwidacją Wspólnoty Europejskiej Unia stała się jej następcą prawnym oraz otrzymała status organizacji międzynarodowej[7].

Unia Europejska jest unikatową formą tego typu na arenie międzynarodowej mającą ok. 30% udział w światowym PKB. Rola Unii jako światowego mocarstwa w polityce zagranicznej wzrasta, tworzone są unijne placówki dyplomatyczne, a sama UE jest członkiem m.in.: Światowej Organizacji Handlu, G8 i G20. Ciągle jednak głównymi aktorami i reżyserami polityki zagranicznej UE są państwa członkowskie, a nie ośrodki ponadnarodowe. Od lat 90. XX wieku wzrasta też wojskowy aspekt Unii Europejskiej, oparty początkowo na powstałej w latach 40. XX wieku Unii Zachodnioeuropejskiej, a którego obecnie główny trzon stanowi wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony. Najnowszą polityką UE jest polityka kosmiczna. Realizowana jest ona w oparciu o współpracę z Europejską Agencją Kosmiczną, jednak nie wszyscy członkowie UE są członkami EAK.

  1. Rada Europejska

Przewodniczący UE

Prezydencja i Trojka (powoływanie, rotacyjny charakter)

wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – liczne rozbieżności w stanowiskach poszczególnych państw (np.: Irak, Kosowo), domniemana kompetencja państw, opt-out Danii

wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony – konstytucyjna i traktatowa neutralność Austrii, deklaratywna polityka neutralności Szwecji, Finlandii i Irlandii, opt-out Danii

klauzula obronna nawiązująca do KNZ – brak zgody na ściślejszy, wspólny sojusz z casus foederis nawiązujący do UZE, postrzeganie NATO i USA jako głównego gwaranta pokoju i stabilności w Europie

konieczność akceptacji przez państwa członkowskie każdej umowy międzynarodowej UE-państwa trzecie

klauzule opt-out, zasada elastyczności

zasada ograniczonej kompetencji

zasada poszanowania tożsamości narodowej państw członkowskich

brak ogólnounijnej opinii publicznej kontrolującej Komisję Europejską

brak paneuropejskich partii politycznych w wyborach do Parlamentu, wybory odzwierciedlają krajową scenę polityczną

brak paneuropejskich mediów, silny narodowy i językowy charakter mediów w UE

brak powiązania wyboru Komisji z frakcjami w Parlamencie

kwoty procentowe dla narodowości w urzędach i instytucjach UE

brak możliwości członkostwa w organizacjach międzynarodowych zarezerwowanych tylko dla państw (np. ONZ, RE)

narodowy charakter armii, policji i służb specjalnych, odpowiedzialność państw członkowskich za utrzymanie prawa i porządku

możliwość wyjścia z Unii

przystąpienie do Unii na podstawie umowy międzynarodowej

rewizja Traktatów musi być zgodna z konstytucyjnymi wymogami państw członkowskich

nie posiadanie suwerennej władzy przez instytucje UE, nie posiadanie własnego terytorium

brak członkostwa w Unii Europejskiej terytoriów zależnych i specjalnych (np.: Wysp Owczych, Man, Wallis i Futuny itd.)

  1. Rada Unii Europejskiej (szczególnie COREPER)

Parlament Europejski

Wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

Europejski System Banków Centralnych

procedura wyboru Komisji Europejskiej (de facto przez Radę Europejską)

podejmowanie większości decyzji drogą konsensu

konstrukcja budżetu: składki członkowskie, niezależne dochody własne

rynek wewnętrzny i polityki gospodarcze

obszar wolności bezpieczeństwa i współpracy, europejski nakaz aresztowania, współpraca sądowa, prokuratur i policyjna (Eurojust, Europol, Europejski Oskarżyciel Publiczny)

wspólna polityka azylowa, wizowa i imigracyjna

możliwość zawierania umów międzynawowych, obecność na arenie międzynarodowej łącznie z obecnością państw członkowskich (np. G8, G20, Kwartet bliskowschodni)

dyrektywy

programy i fundusze, wsparcie regionów

misje pokojowe, wewnętrzny i zewnętrzny (ONZ, OBWE) mandat do odbywania takowych misji przez UE

koordynacja podatków, podatek VAT

obywatelstwo Unii – uzupełniające względem obywatelstwa krajowego

zasada subsydiarności

zasada solidarności państw członkowskich

zasada proporcjonalności

Komitet Regionów – reprezentacja innego szczebla niż narodowy w procesie legislacji

zawarcie na podstawie umowy międzynarodowej, korzenie w prawie międzynarodowym

wspólna aksjologia, odwoływanie się do wspólnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, podobne postrzeganie prawa i demokracji, próby tworzenia wspólnej tożsamości

  1. Komisja Europejska

trzyizbowy Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Europejska Służba Działań Zewnętrznych – zalążek własnej, ponadnarodowej administracji zewnętrznej

Europejski Bank Centralny

agencje specjalistyczne

procedura wyboru Parlamentu

głosowanie kwalifikowaną większością w Radzie Unii Europejskiej, głosy dzielone wg potencjału ludnościowego

wspólna waluta euro

zapowiedź przystąpienia do EKPC

status nadzwyczajnego obserwatora w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ

pierwszeństwo prawa unijnego nad porządkami prawnymi państw członkowskich, nawet nad ich konstytucjami

bezpośrednia skuteczność, bezpośrednie obowiązywanie, bezpośrednie stosowanie prawa unijnego

zasada przymusowej egzekucji aktów indywidualnych prawa unijnego w państwach członkowskich, zasada odpowiedzialności odszkodowawczej państw członkowskich wobec jednostek za naruszenie prawa unijnego, zasada wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym

własny budżet przez co zapewniona jest autonomia finansowa

unia celna (kodeks celny), jednolity rynek (swoboda przepływu osób, kapitału, usług, towarów, przedsiębiorczości, paneuropejskie formy przedsiębiorstw)

wspólna polityka handlowa oraz inne polityki, w których wyłączną kompetencję ma UE

rozporządzenia

podmiotowość prawnomiędzynarodowa, możliwość członkostwa w niektórych organizacjach międzynarodowych (np. WTO)

symbole: hymn, flaga

układ z Schengen, brak kontroli granicznych, wspólna ochrona granic zewnętrznych

autonomia prawa – odrębność prawa unijnego od prawa międzynarodowego i prawa krajowego (wewnętrznego), nie możność powołania się na prawnomiędzynarodowe zasady przy nie wypełnianiu prawa UE przez państwa członkowskie

zasada niedyskryminacji (szczególnie w kontekście narodowości i pochodzenia etnicznego)

bierne i czynne prawo wyborcze w wyborach lokalnych i regionalnych dla każdego obywatela UE w dowolnym państwie zamieszkania bez konieczności posiadania obywatelstwa kraju zamieszkania

  1. W TUE w artykule 2 wśród celów Unii wymienione są m.in.:

promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,

wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,

dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,

rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych,

ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,

polepszenie standardów życia.

  1. Komisja Europejska

Rada Europejska

Rada Unii Europejskiej

Parlament Europejski

Trybunał Sprawiedliwości

Komitet Społeczno –Ekonomiczny

Komitet Regionów

Trybunał Rewidentów księgowych

Europejski Bank Centralny

Europejski Bank Inwestycji Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

  1. Austria

Belgia

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Gracja

Hiszpania

Holandia

Irlandia

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

Polska

Portugalia

Słowacja

Szwecja

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

  1. Najbardziej znany znak rozpoznawczy UE to okrąg złożony ze złotych gwiazd na błękitnym tle.

Na tej stronie internetowej przedstawiono również informacje dotyczące hymnu europejskiego i motta UE.

*Flaga Europejska

Flaga europejska jest symbolem nie tylko Unii Europejskiej, ale również jedności i tożsamości Europy w szerszym znaczeniu. Na fladze przedstawiony jest okrąg złożony z dwunastu złotych gwiazd na błękitnym tle. Gwiazdy symbolizują jedność, solidarność i harmonię między narodami Europy. Krąg gwiazd jest symbolem jedności, a ich liczba nie zależy od liczby państw członkowskich.

*Pieniądze Unii Europejskiej

Budżet UE jest finansowany ze źródeł obejmujących określony procent produktu narodowego brutto każdego państwa członkowskiego. Wydatki z budżetu wykorzystuje się na tak różnorodne działania, jak poprawa poziomu życia w uboższych regionach oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Euro jest wspólną walutą większości państw UE.

Dochody

Unia Europejska uzyskuje dochody nie tylko ze składek państw członkowskich, lecz również z ceł przywozowych nakładanych na produkty pochodzące spoza UE oraz w postaci określonego odsetka podatku od wartości dodanej (VAT) pobieranego przez każde państwo członkowskie.

Wydatki

Z budżetu UE finansuje się szeroki zakres działań, począwszy od rozwoju wsi i ochrony środowiska, a skończywszy na ochronie granic zewnętrznych i propagowaniu praw człowieka. Ustalanie wielkości budżetu i sposobu jego rozdzielania należy do Komisji, Rady i Parlamentu. Za rzeczywiste wykorzystanie budżetu odpowiadają natomiast Komisja i państwa członkowskie UE.

Euro / unia walutowa

Euro – waluta, której na co dzień używa około 327 milionów Europejczyków – jest najbardziej namacalnym dowodem współpracy między państwami UE. Korzyści płynące ze wspólnej waluty są oczywiste dla każdego, kto podróżuje za granicą lub dokonuje zakupów na stronach internetowych działających w innym państwie UE.

*Proces decyzyjny w Unii Europejskiej

Prawo UE dzieli się na prawo „pierwotne” i „wtórne”. Traktaty (prawo pierwotne) stanowią podstawę lub główne zasady wszystkich działań UE.

Prawo wtórne – które obejmuje rozporządzenia, dyrektywy i decyzje – ma charakter pochodny w stosunku do zasad i celów wyznaczonych w traktatach.

Standardową procedurę decyzyjną UE określa się mianem zwykłej procedury ustawodawczej (dawniej: współdecyzji). Oznacza to, że wybierany w wyborach bezpośrednich Parlament Europejski musi wraz z Radą (rządami 27 państw członkowskich UE) zatwierdzać akty prawne UE. Komisja natomiast przygotowuje projekty aktów prawnych UE i odpowiada za ich wdrażanie. W traktacie lizbońskim zwiększono liczbę obszarów polityki, w których stosuje się tę procedurę. Parlament Europejski zyskał również więcej uprawnień do blokowania wniosków, jeżeli nie zgadza się z Radą.

  1. Wynik negocjacji w poszczególnych obszarach negocjacujnych skutkach ekonomiczno –spolęczne


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Unia Europejska 2
Turcja a Unia Europejska
2 Unia Europejska historia struktura funkcje ciekawostkiid 20887 ppt
Złote akcje – Unia Europejska a Polska
Unia Europejska t1.32, Wspólna polityla rolna
Unia Europejska jest największymi kupcami świata
zagadkieuropa, Unia Europejska(2)
Unia Europejska a relacje zewnętrzne, Stosunki Międzynarodowe, Integracja Europejska
analiza SWOT integracji Polski z Unią Europejską (5 str), Analiza i inne
Unia Europejska jako aktor stosunkow miedzynarodowych wyklad ZIEBY
3857 Unia Europejska id 36427 Nieznany (2)
Wysoki Przedstawiciel UE, Unia Europejska
Unia Europejska panorama, inne materiały
Unia Europejska1, instytucje i źródła prawa UE
Unia Europejska
ABC UE Unia Europejska wspólnota wartości (2002)
UNIA EUROPEJSKA ROZSZERZENIA

więcej podobnych podstron