Koncepcje człowieka w psychologii poznawczej.:
Człowiek jest układem reaktywnym, samodzielnie i czynnie poszukującym informacji, gromadzącym doświadczenie i wbudowującym je w system poznawczy. Aktywny badacz, który formułuje hipotezy.
Doświadczenie nie stanowi zbioru izolowanych danych, ale podlega ciągłemu procesowi integrowania i uogólniania. Jest narzędziem poznawczej kontroli nad otoczeniem i nad samym sobą, służy przewidywaniu, konstruowaniu oczekiwań, planów działania, rozumieniu własnych i cudzych zachowań
System doświadczeń nie jest strukturą ściśle logiczną. Jest konstruowany na wiele sposobów. Sposób może świadczyć o treści systemu poznawczego i o jego organizacji. Do tego nie jest tylko złożonym odwzorowaniem rzeczywistości. Podlega on stałym przekształceniom , których wynikiem są wyobrażenia, projekty, wizje, cechy, ideały itp..
W systemie poznawczym istnieje mechanizm uruchamiający zachowanie: mechanizmem tym jest dążenie do unikania rozbieżności i dążenie do zgodności w systemie poznawczym
Ludzkie działania mają charakter indywidualnej ludzkiej racjonalności, odwołującej się do indywidualnego lub grupowego kryterium skuteczności w działaniu
Stanem typowym u każdego człowieka jest dążenie do stałego wzbogacanie struktury doświadczenia, ale też dążenie do elimininowania zbędnej lub nadmiernej różnorodności.
Według Georga Kelly’ego:
Podstawowym procesem psychicznym człowieka jest ANTYCYPACJA, czyli przewidywanie i zakładanie czegoś jeszcze nie istniejącego.
Każdy człowiek na swój sposób kształtuje procesy antycypacyjne
Ludzie przewiduja zdarzenia dzięki temu, że konstruują repliki zdarzeń, ich obrazy lub odzwierciedlenia. Replikacje te zostały nazwane KONSTRUKTAMI OSOBISTYMI.
System poznawczy człowieka składa się ze skończonej liczby dychotomicznych konstruktów, spośród których człowiek wybiera tę możliwość, która zapewnia większą użyteczność systemu poznawczego.
Ludzie różnią się posiadanymi konstruktami, spowodowane jest to przez różnice indywidualne takie jak np.: cechy osobowości
Jeśli dwie osoby odwołują się do podobnego systemu doświadczeń, to ich zachowania powinny być podobne
Jeżeli jedna osoba wpływa na tworzenie systemu poznawczego innej, to tym samym może powodować występowanie zachowań społecznych u tej drugiej osoby
Główna myśl koncepcji Kelly’ego:
Człowiek doskonali się poprzez gromadzenie doświadczenia. Gromadzenie doświadczenia polega na tworzeniu dychotomicznych odwzorowań rzeczywistości (konstruktów), z których treści wynikają także ludzkie zachowania.