Projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej w Program Operacyjny w latach 2014 – 2020 w Polsce.

Projekty w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Oś priorytetowa: Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimedialnego

Szczecin, 2015

1. Charakterystyka Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na latach 2014 - 2020 jest jednym z największych programów finansowanych za pomocą Funduszy Europejskich. Środki przeznaczone na Program Infrastruktura i Środowisko finansują projekty infrastrukturalne, o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym. Celem programu jest finansowanie obszarów, takich jak:

• gospodarka niskoemisyjna,

• ochrona środowiska naturalnego,

• transport,

• bezpieczeństwo energetyczne,

• ochrona zdrowia.

Porównanie otrzymanych funduszy przez PO Infrastruktura i Środowisko z podziałem na lata 2007 - 2013 i 2014 - 2020 przedstawiono na wykresie:

Źródło: Opracowanie własne na postawie danych ze strony www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Porównując kwotę jaką Polska otrzymała w 2007 - 2013 z kwotą otrzymaną w latach 2014 - 2020 zauważono spadek o 8 mln euro.

Z PO Infrastruktura i Środowisko mogą korzystać następujące podmioty:

• małe i średnie przedsiębiorstwa,

• duże przedsiębiorstwa,

• administracja publiczna,

• przedsiębiorstwa realizujące cele publiczne,

• służby publiczne inne niż administracja,

• instytucje ochrony zdrowia,

• organizacje społeczne i związki wyznaniowe,

• instytucje nauki i edukacji.

Program Infrastruktura i Środowisko jest finansowanych z trzech źródeł:

1. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z którego na program przeznaczone jest 4 905,9 mln euro,

2. Funduszu Spójności, kwotą 22 507,9 mln euro,

3. Środków krajowych - publicznych i prywatnych, których minimalne zaangażowanie wynosi 4 853,2 mln euro.

Podział pozyskanych funduszy na realizację PO Infrastruktura i Środowisko w latach

2014 - 2020.

Priorytet	Wkład UE (w zł)	Wkład krajowy (w zł)	Finansowanie ogółem (w zł)
Zmniejszenie emisyjności gospodarki	1 828 430 978	322 664 291	2 151 095 269
Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu	3 508 174 166	619 089 559	4 127 263 725
Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego	9 532 376 880	1 682 184 157	11 214 561 037
Infrastruktura drogowa dla miast	2 970 306 179	528 861 989	3 499 168 168
Rozwój transportu kolejowego w Polsce	5 009 700 000	884 064 706	5 893 764 706
Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach	2 299 183 655	405 738 293	2 704 921 948
Poprawa bezpieczeństwa energetycznego	1 000 000 000	178 543 609	1 178 543 609
Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury	467 300 000	86 197 049	553 497 049
Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia	468 275 037	87 613 225	555 888 262
Pomoc techniczna	330 000 000	58 235 295	388 235 295
RAZEM	32 266 939 058

1. Charakterystyka osi priorytetowej: Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego.

Dana oś priorytetowa jest dofinansowywana wyłącznie z Funduszu Spójności. Celem osi priorytetowej jest:

• rozwój drogowej infrastruktury w sieci TEN-T;

• poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego;

• poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;

• transport intermodalny, morski i śródlądowy.

Ze środków Funduszu Spójności są realizowane projekty obejmujące odcinki dróg w TEN-T (Transeuropejskiej sieci Transportowej). Sieci dróg TEN-T mają duże znaczenie gospodarcze, przyczyniając się do poprawy spójności terytorialnej w skali europejskiej. Inwestycje dotyczące osi priorytetowej Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego odpowiedzialne są za drogi ekspresowe i autostrady oraz budowę obwodnic miast.

W uzupełnieniu do podstawowego zakresu interwencji związanego z budową nowych dróg, w ograniczonym zakresie są finansowane przebudowy niektórych odcinków dróg i inne działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz projekty dotyczące całej krajowej sieci drogowej. W związku z możliwością finansowania ze środków UE inwestycji w infrastrukturę portów lotniczych związanych z poprawą bezpieczeństwa lub ochroną środowiska, w ograniczonym zakresie realizowane będą inwestycje służące poprawie bezpieczeństwa i ochronie ruchu lotniczego w ramach lotniczej sieci bazowej TEN-T. Dzięki temu możliwe będzie zapewnienie infrastruktury umożliwiającej wykonanie usług w zakresie żeglugi powietrznej zgodnej ze standardami jakościowymi i bezpieczeństwa, a także zwiększenie poziomu i bezpieczeństwa ruchu lotniczego w polskiej przestrzeni powietrznej, przy jednoczesnym ograniczeniu opóźnień w ruchu lotniczym. Bardziej efektywne zarządzanie ruchem lotniczym przełoży się także na ograniczenie jego negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne.

W sektorze drogowym beneficjentami są zarządcy dróg krajowych, natomiast w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego beneficjentami są służby ratownicze, organy administracji rządowej (podległe im urzędy i jednostki organizacyjne). W obszarze transportu lotniczego beneficjentem jest podmiot zarządzający portami lotniczymi oraz krajowy organ zarządzania przestrzenią powietrzną.

1. Charakterystyka działań.

Ogólna charakterystyka działań należących do osi priorytetowej Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego.

1. Rozwój drogowej i lotniczej sieci TEN-T

Priorytetowo będą traktowane inwestycje przyczyniające się w największym stopniu do ukończenia drogowej sieci TEN-T, do poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, ograniczenia wpływu transportu na środowisko, zmniejszenia zatłoczenia i ograniczeń przepustowości infrastruktury transportowej, charakteryzujące się efektywnością ekonomiczną. Minimalny wkład własny beneficjenta to 5% jako procent wydatków, natomiast maksymalny poziom dofinansowania UE wydatków kwalifikowanych na poziomie projektu to 85%.

Charakterystyka działania	W obszarze infrastruktury transportu drogowego realizowane są projekty budowy, przebudowy lub rozbudowy dróg znajdujących się w sieci TEN-T, których efektem będzie stworzenie spójnej sieci dróg o dużej przepustowości łączącej wszystkie miasta wojewódzkie z siecią TEN-T i pozwalającej na ich skomunikowanie za pomocą dróg szybkiego ruchu z Warszawą, stanowiącą główny węzeł miejski sieci bazowej. Interwencja będzie dotyczyła dróg ekspresowych i autostrad, a także dróg miejskich, które mają bazowe znaczenie dla sieci TEN-T. Ponadto dla usprawnienia metod zarządzania ruchem drogowym realizowane będą inwestycje z zakresu Instytutu Transportu Samochodowego. Interwencja w ramach osi ukierunkowana będzie również na inwestycje dotyczące poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, obejmujące inwestycje infrastrukturalne na sieci TEN-T, a także projekty dotyczące całej krajowej sieci drogowej, związane z doposażeniem jednostek nadzoru nad ruchem drogowym i służb ratowniczych, jak również organizacją kampanii i szkoleń o zasięgu ogólnokrajowym, wynikających m.in. z Narodowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013 - 2020. Działanie obejmuje również wsparcie rozwoju transportu lotniczego poprzez inwestycje służące poprawie przepustowości nawigacyjnej portów lotniczych, zwiększeniu przepustowości przestrzeni powietrznej oraz poprawie bezpieczeństwa i ochronie ruchu lotniczego w lotniczej sieci bazowej TEN-T.
Typy projektów	budowa, przebudowa lub rozbudowa dróg do parametrów dróg ekspresowych i autostrad w sieci TEN-T, budowa, przebudowa dróg w warszawskim miejskim węźle sieci bazowej ujętych w planach korytarzy sieci TEN-T, usprawnienie metod zarządzania ruchem drogowym (systemy ITS), poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego na krajowej sieci drogowej, w tym: przebudowa miejsc szczególnie niebezpiecznych w sieci TEN-T, budowa infrastruktury techniczno-informatycznej i zakup sprzętu dla służb prewencji i kontroli w ruchu drogowym, w tym pojazdów z niezbędnym specjalistycznym wyposażeniem, zakup sprzętu dla służb drogowego ratownictwa technicznego, w tym pojazdów z niezbędnym specjalistycznym wyposażeniem, kampanie medialne, szkolenia i inne działania informacyjne. poprawa bezpieczeństwa ruchu lotniczego w sieci bazowej TEN-T, w tym: zakup urządzeń i systemów do kontroli: osób, bagażu, ładunków i poczty, budowa infrastruktury i zakup sprzętu dla zapewnienia ochrony w obszarze obsługi ruchu pasażerskiego i towarowego, budowa obiektów infrastruktury komunikacji nawigacji i dozorowania, rozbudowa i modernizacja systemów zarządzania ruchem lotniczym oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego, projekty związane z ochroną środowiska lub łagodzeniem/ograniczeniem negatywnego oddziaływania portów lotniczych na środowisko naturalne, prace przygotowawcze dla inwestycji w ramach działania.
Typy beneficjentów	Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad; Miasto Stołeczne Warszawa; Główny Inspektorat Transportu Drogowego; Komenda Główna Policji; Komenda Główna i Komendy Wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej; Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego; Podmioty zarządzające portami lotniczymi w sieci bazowej TEN-T; Krajowy organ zarządzania przestrzenią powietrzną.
Grupa docelowa	Z uwagi na to, że interwencja będzie miała charakter horyzontalny i dotyczyła całego kraju, grupami docelowymi wsparcia będą użytkownicy indywidualni i przedsiębiorcy korzystający z dofinansowanej środkami UE infrastruktury transportowej w sieci TEN-T.

1. Rozwój transportu morskiego, śródlądowych dróg wodnych i połączeń multimodalnych.

Projekt w ramach działania rozwój transportu morskiego, śródlądowych dróg wodnych i połączeń multimodalnych dotyczą inwestycji przyjaznych środowisku, formy transportu wykorzystywane do przewozu towarów i osób. Inwestycje moją charakter horyzontalny
i dotyczą całego kraju. Grupami docelowymi wsparcia są użytkownicy indywidualni
i przedsiębiorcy korzystający z infrastruktury transportowej dofinansowanej ze środków Unii Europejskiej. Minimalny wkład własny beneficjenta to 5% wydatków kwalifikowanych dla wszystkich grup docelowych, natomiast maksymalny poziom dofinansowań UE wydatków kwalifikowanych na poziomie projektów dla wszystkich grup docelowych w ramach działania wynosi 85%.

Grupa docelowa	Cel działania
TRANSPORT MORSKI	Wsparciem zostaną objęte działania przyczyniające się do poprawy konkurencyjności portów morskich i poprawy bezpieczeństwa morskiego, poprzez inwestycje w infrastrukturę dostępu do portów od strony morza i lądu, infrastrukturę portową, inwestycje ograniczające zanieczyszczenia środowiska przez statki oraz inwestycje w jednostki służące poprawie bezpieczeństwa żeglugi i ratownictwa morskiego, a także systemy bezpieczeństwa morskiego.
ŚRÓDLĄDOWE DROGI WODNE	Przewiduje się projekty na rzecz poprawy ich parametrów eksploatacyjnych, wdrażanie systemu informacji rzecznej oraz doposażenie służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i ratownictwo.
TRANSPORT INTERMODALNY	Realizowane są projekty budowy, modernizacji, przebudowy terminali intermodalnych, zakup niezbędnych sprzętów oraz specjalistycznego taboru kolejowego dostosowanego do przewozów ładunków w intermodalnych jednostkach ładunkowych, naczep oraz przewozu ciężarówek w całości.

Typy projektów:

1. TRANSPORT MORSKI:

1. Inwestycje służące poprawie infrastruktury dostępu do portów od strony morza, w tym:

• modernizacja wejść do portów,

• modernizacja i pogłębienie torów wodnych wraz z umocnieniami brzegowymi falochronów osłonowych umożliwiających bezpieczne wejście do portów większych niż dotychczas statków.

1. Inwestycje służące poprawie infrastruktury dostępu do portów od strony lądu, w tym:

• przebudowa układu komunikacyjnego (drogowego i kolejowego) wyprowadzającego ruch z portów.

1. Inwestycje ograniczające zanieczyszczenia środowiska przez statki, w tym:

• budowa infrastruktury do odbioru ścieków sanitarnych oraz zasilania statków w energię elektryczną.

1. Inwestycje dotyczącą poprawy bezpieczeństwa poprzez doposażenie służb ratownictwa morskiego oraz służb zapewniających bezpieczeństwo żeglugi, w tym:

• poprzez budowę i modernizację jednostek specjalistycznych.

1. ŚRÓDLĄDOWE DROGI WODNE:

   1. Liniowe i punktowe inwestycje infrastrukturalne służące poprawie parametrów eksploatacyjnych dróg wodnych, w tym m.in.:

• budowa i modernizacja budowli hydrotechnicznych,

• zabudowy regulacyjnej,

• udrożnienie toru wodnego.

  1. Inwestycje dotyczące poprawy bezpieczeństwa ruchu poprzez doposażenie służb ratowniczych oraz służb zapewniających bezpieczeństwo żeglugi, w tym:

• jednostki specjalistyczne,

• sprzęt.

1. TRANSPORT INTERMODALNY

   1. Budowa i przebudowa infrastruktury terminali intermodalnych, w tym:

• terminali położonych w centrach logistycznych i portach morskich, wraz z dedykowaną infrastrukturą kolejową.

  1. Zakup i modernizacja urządzeń niezbędnych do obsługi terminali intermodalnych, w szczególności:

• urządzeń dźwigowych i innych urządzeń służących do przeładunku,

• lokomotyw manewrowych.

  1. Zakup i modernizacja taboru kolejowego, w tym:

• lokomotyw trakcyjnych,

• specjalistycznych wagonów służących do przewozów intermodalnych (platformy).

Typy beneficjentów:

1. TRANSPORT MORSKI

• urzędy morskie,

• Zarządy Portów Morskich – Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście,

• PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.,

• służby ratownicze, w tym Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa SAR,

• Komenda Główna Policji.

B. ŚRÓDLĄDOWY DROGI WODNEJ

• regionalne zarządy gospodarki wodnej,

• urzędy żeglugi śródlądowej,

• Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej,

• komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej,

• Komenda Główna Policji.

C. TRANSPORT INTERMODALNY

• zarządy portów morskich,

• przedsiębiorcy z państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy wykonują lub zamierzają wykonywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w zakresie transportu intermodalnego, w tym operatorzy terminali intermodalnych,

• podmioty zajmujące się wynajmowaniem/leasingiem taboru kolejowego.

  1. Charakterystyka wybranego projektu.

Jednym z największych projektów realizowanych na terenie województwa zachodniopomorskiego jest projekt pt.: Budowa drogi ekspresowej S3 odcinek Szczecin - Gorzów Wlkp.

Beneficjentem projektu jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Łączna kwota projektu: 2 307 000 000,00 PLN

Dofinansowanie: 1 753 378 093,45 PLN

1. Wnioski

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest najważniejszym programem finansowanym ze środków Unii Europejskiej, na który przeznaczona jest największa pula pieniędzy. Dzięki niemu dążymy do zrównoważonego rozwoju gospodarki oraz zwiększenia konkurencyjności. Wszystkie projekty, które w ramach tego projektu otrzymują dotację, przyczyniają się do rozwoju gospodarki kraju, ale również wpływają na codzienne życie Polaków.