Wp艂yw畆ozoli miejskich na jako艣膰 偶ycia

Politechnika 艢l膮ska w Gliwicach

Wydzia艂 In偶ynierii 艢rodowiska i Energetyki

Ochrona 艢rodowiska

Systemy Ochrony W贸d i Gleby

艢RODOWISKOWE PROBLEMY AGLOMERACJI

Wp艂yw aerozoli miejskich na jako艣膰 偶ycia

Autor: Izabela Pu艂ka

Gliwice 2014

Aerozolem nazywamy uk艂ad dwu lub tr贸jfazowy sk艂adaj膮cy si臋
z gazowej fazy rozpraszaj膮cej oraz sta艂ej lub ciek艂ej lub sta艂ej i ciek艂ej fazy rozproszonej. Poprzez aerozol miejski rozumie si臋 po艂膮czenie pary wodnej oraz cz膮steczek sta艂ych zawartych w powietrzu [1]. W sk艂ad aerozolu miejskiego wchodzi膰 mo偶e niezliczona ilo艣膰 sk艂adnik贸w. Przyk艂adowo aerozol miejski mo偶e sk艂ada膰 si臋 z: kwas贸w substancji nieorganicznych, metali, alergen贸w itp. [2]. W wyniku prowadzonych bada艅 aerozolu w miejskiej atmosferze stwierdzono, 偶e jego g艂贸wnymi 藕r贸d艂ami s膮 procesy spalania paliw sta艂ych oraz p艂ynnych (przemys艂 i transport), erozja wiatrowa (sk艂adowiska popio艂贸w, odpad贸w, materia艂贸w budowlanych), procesy przemys艂owe wykorzystuj膮ce py艂 jako jeden ze sk艂adnik贸w, prace rolnicze oraz procesy obr贸bki materia艂贸w [3-5]. Jak wida膰 wi臋kszo艣膰 z wymienionych rzeczy zwi膮zanych jest z dzia艂alno艣ci膮 cz艂owieka.

G艂贸wnym sk艂adnikiem aerozolu miejskiego jest py艂 zawieszony. Py艂 definiowany jest jako zbi贸r cz膮stek sta艂ych, kt贸re wyrzucone w powietrze pozostaj膮 w nim przez pewien czas [1,5]. Generalnie s膮 to cz膮stki poni偶ej 300碌m. Wielko艣ci cz膮stek kszta艂tuj膮 si臋 nast臋puj膮co:

W wyniku wej艣cia Polski do Unii Europejskiej zmuszeni jeste艣my do wdro偶enia w naszym kraju norm Europejskiego Komitetu Normalizacji. Europejska Norma EN-481 dotyczy problematyki zwi膮zanej z nara偶eniem cz艂owieka na wp艂yw aerozoli miejskich w zale偶no艣ci od frakcji wymiarowych [5-6]. Zgodnie z t膮 norm膮 aerozole podzielone zosta艂y na frakcje:

  1. ekstratorakaln膮 鈥 frakcja wnikaj膮ca w obr臋b g艂owy, nie mog膮ca przenikn膮膰 poza krta艅;

  2. torakaln膮 鈥 przenikaj膮ca przez krta艅;

  3. tchawiczo 鈥 oskrzelowa 鈥 frakcja przenikaj膮ca poza krta艅, ale nie wnikaj膮ca do obszaru dr贸g oddechowych niepokrytych nab艂onkiem migawkowym;

  4. respirabilna 鈥 frakcja cz膮stek przenikaj膮cych do dr贸g oddechowych niepokrytych nab艂onkiem migawkowym.

O znaczeniu aerozoli miejskich 艣wiadcz膮 efekty medyczne jakie ich obecno艣膰 mo偶e wywo艂a膰. Mog膮 one spowodowa膰 niezliczon膮 ilo艣膰 problem贸w zdrowotnych. Ze wzgl臋du na fakt, i偶 uk艂ad oddechowy cz艂owieka jest najbardziej nara偶ony na negatywne skutki ska偶enia 艣rodowiska naturalnego, to w艂a艣nie najwi臋cej chor贸b b臋dzie zwi膮zanych z tym uk艂adem [7]. Frakcja wdychana przez cz艂owieka, to cz膮stki o wymiarach poni偶ej 100碌m. Jednak偶e do poszczeg贸lnych cz臋艣ci uk艂adu oddechowego dostawa膰 si臋 mog膮 r贸偶ne frakcje:

Oznacza to, 偶e do p臋cherzyk贸w p艂ucnych dociera frakcja respirabilna, kt贸ra zalega tam na tyle d艂ugo, 偶e powodowa膰 mo偶e zmiany chorobowe [5,7,10]. Niewielkie rozmiary py艂贸w powoduj膮, 偶e po omini臋ciu filtru w jamie nosowo 鈥 gard艂owej i zatrzymaniu w p臋cherzykach, nast臋puje zmiana surfaktantu
w przenikanie do naczy艅 w艂osowatych i rozprowadzenie wraz z krwi膮 na organizmie [1,8,10]. B臋dzie to zatem wp艂ywa艂o na prawid艂owe funkcjonowanie innych narz膮d贸w i uk艂ad贸w.

Ludzie z chorobami serca lub p艂uc, starsi oraz dzieci s膮 bardziej nara偶eni na choroby zwi膮zane z uk艂adem oddechowym ni偶 inni ludzie, szczeg贸lnie wtedy, gdy s膮 aktywni fizycznie. Podczas wykonywania 膰wicze艅 nast臋puje szybsze
i g艂臋bsze oddychanie. Powoduje to, 偶e poch艂aniania jest wi臋ksza obj臋to艣膰 powietrza, a przy tym wi臋ksza ilo艣膰 cz膮steczek dostaje si臋 do p艂uc [2,6,8,9].

  1. Ludzie z chorobami serca lub p艂uc 鈥 s膮 dwukrotnie bardziej nara偶eni na negatywne dzia艂anie aerozoli miejskich, ze wzgl臋du na fakt, 偶e wnikaj膮ce cz膮steczki mog膮 pogarsza膰 ich dotychczasowe choroby;

  2. Ludzie starsi 鈥 s膮 bardziej nara偶eni, poniewa偶 mog膮 mie膰 niezdiagnozowane choroby np. serca. Wiele przeprowadzonych bada艅 dowiod艂o, 偶e w momencie zwi臋kszonej zawarto艣ci py艂贸w zawieszonych w powietrzu, zwi臋kszy艂a si臋 ilo艣膰 ludzi starszych w szpitalach ze wzgl臋du na pogorszenie stanu zdrowia (szczeg贸lnie pogorszenie pracy serca);

  3. U ma艂ych dzieci narz膮dy takie jak np. p艂uca s膮 na etapie rozwoju. Zazwyczaj dzieci sp臋dzaj膮 wi臋kszo艣膰 swojego czasu aktywnie, co powoduje szybsze i g艂臋bsze oddychanie. Podczas absorpcji cz膮steczek znajduj膮cych si臋 w powietrzu mo偶e doj艣膰 do powa偶nego zaburzenia pracy narz膮d贸w b臋d膮cych w fazie rozwoju u dzieci.

Na podstawie przeprowadzanych bada艅 stwierdza si臋, 偶e nawet ludzie bez problem贸w zdrowotnych mog膮 odczuwa膰 pewne symptomy. Jak wynika z artyku艂u Michalak Aleksandry zamieszczonego w czasopi艣mie 鈥濵edycyna 艢rodowiskowa鈥 mo偶na stwierdzi膰, 偶e aerozole miejskie wp艂ywaj膮 negatywnie nie tylko na uk艂ad oddechowy. Mog膮 one r贸wnie偶 powodowa膰 r贸偶nego rodzaju zaburzenia [9]. Do przyk艂adowych zaburze艅 mo偶na zaliczy膰 mi臋dzy innymi:

Problematyka zanieczyszcze艅 powietrza jest problemem globalnym. Ze wzgl臋du na negatywny wp艂yw aerozoli miejskich na zdrowie cz艂owieka,
w Polsce obowi膮zkowe jest mierzenie st臋偶enia py艂u zawieszonego [7]. Regulacje dotycz膮ce tej problematyki zawarte s膮 w:

  1. Rozporz膮dzenie Ministra Pracy i Polityki Spo艂ecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwy偶szych dopuszczalnych st臋偶e艅 i nat臋偶e艅 czynnik贸w szkodliwych dla zdrowia w 艣rodowisku pracy;

  2. Dyrektywa nr 96/62/WE z dnia 27 wrze艣nia 1996r w sprawie oceny
    i zarz膮dzania jako艣ci膮 otaczaj膮cego powietrza;

  3. Dyrektywa 99/30/WE z dnia 22 kwietnia 1999r odnosz膮ca si臋 do warto艣ci dopuszczalnych dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu
    i tlenk贸w azotu oraz py艂u i o艂owiu w otaczaj膮cym powietrzu;

  4. PN/481: Atmosfera miejsca pracy. Okre艣lenie sk艂adu ziarnowego dla pomiaru cz膮stek zawieszonych w powietrzu;

  5. PN-91/Z-04030/05: Ochrona czysto艣ci powietrza. Badania zawarto艣ci py艂u. Oznaczanie py艂u ca艂kowitego na stanowiskach pracy metod膮 filtracyjno-wagow膮;

  6. PN-91/Z-04030/06: Ochrona czysto艣ci powietrza. Badania zawarto艣ci py艂u. Oznaczanie py艂u respirabilnego na stanowiskach pracy metod膮 filtracyjno-wagow膮.

St臋偶enie aerozoli miejskich na skutek rozwoju cywilizacji przemys艂owej wci膮偶 wzrasta. Zmienia si臋 r贸wnie偶 jego struktura i sk艂ad chemiczny. Zmiany te powoduj膮 negatywne skutki zdrowotne u mieszka艅c贸w miast. Dlatego te偶 wa偶ne jest kontrolowanie stanu 艣rodowiska, w kt贸rym 偶yjemy.

Literatura:

[1] Vilavert L., Nadal M., Figueras M. J. 鈥濾olatile organic compounds and bioaerosols in the vicinity of a municipal waste organic fraction treatment plant. Human health risks鈥 Environmental Science Pollutions, str. 96 鈥 104, 2012.

[2] EPA 鈥濸article Pollution and Your Health鈥 (www.epa.gov/air)

[3] Zwo藕dziak J., S贸wka I., Zwo藕dziak A. 鈥濩z艂owiek 鈥 艣rodowisko 鈥 zagro偶enie. Specyfika aerozolu miejskiego鈥, Wroc艂aw, 2002.

[4] Rogge W.F., Hildemann L.M., Mazurek M.A. Cass G.R. 鈥濻ources of fine organic aerosol, 2. Non catalyst and catalyst equipped automobiles and heavy dust diesel trucks.鈥, Environmental Science Technology, 27/636, 1993.

[5] RADWAG WAGI ELEKTRONICZNE - LABORATORIUM BADAWCZE 鈥濷znaczenie py艂u ca艂kowitego i respirabilnego metod膮 filtracyjno 鈥 wagow膮 na stanowiskach pracy鈥

[6] Wo藕niak H., Stroszejn 鈥 Mrowca G., Kita N. 鈥濷cena st臋偶enie py艂u na stanowiskach pracy w zak艂adzie porcelany z zastosowaniem py艂omierza laserowego GRIMM鈥, Medycyna Pracy, str. 405-411, 53/2002.

[7] Siemi艅ski M. 鈥炁歳odowiskowe zagro偶enia zdrowia鈥, PWN, 2007.

[8] www.medicycling.eu (鈥瀂anieczyszczenia powietrza a praca serca rowerzyst贸w鈥

[9] Michalak A., Pawlas K. 鈥濱nfluence of biological aerosol from wastewater treatment plants on workers and the local residents health 鈥 literature review鈥, Environmental Medicine 15/4, 2012.

[10] Gray H.A., Cass G.R., Huntzieker J.J. 鈥濩haracteristics of atmospheric organic and elemental carbon particle concentrations in Los Angeles鈥, Environmental Science Technology, 20/580, 1986.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9 Jurczak A Wp艂yw leczenia sanatoryjnego na jako艣膰 偶ycia p
Ocena wp艂ywu alloplastyki stawu biodrowego na jako艣膰 偶ycia
Wp艂yw motywacji na jako艣膰 i wydajno艣膰-[ www.potrzebujegotowki.pl ], 艢ci膮gi i wypracowania
Wp艂yw prostownika na jakosc energii
wp艂yw opakowa艅 na jako艣膰 i trwa艂o艣膰 mleka spo偶ywczego(1), Studia - materia艂y, semestr 7, Projektowan
Wp艂yw l臋ku na jako艣膰 pami臋ci uczni贸w praca licencjacka
pytania na kola, Studia, 2-stopie艅, magisterka, Ochrona 艢rodowiska, Wp艂yw zlewni na jako艣膰 w贸d
Ocena wp艂ywu alloplastyki stawu biodrowego na jako艣膰 偶ycia
Wp艂yw motywacji na jako艣膰 i wydajno艣膰-[ www.potrzebujegotowki.pl ], 艢ci膮gi i wypracowania
Zapanuj nad swoim sprz臋tem, cz I Wp艂yw obiektywu na jako艣膰 fotografii
WP艁YW TRANSPORTU NA JAKO艢膯 ARTYK脫艁脫W SPO呕YWCZYCH
Wp艂yw radonu na 艣rodowisko 偶ycia
Wyk艂ad 1, WP艁YW 呕YWIENIA NA ZDROWIE W R脫呕NYCH ETAPACH 呕YCIA CZ艁OWIEKA
TWSN parametry pracy narz臋dzia i ich wp艂yw na jako艣膰 powierzchni obrabianej
wyk, monograficzny10, Wp艂yw proces贸w technologicznych i obr贸bki kulinarnej na jako艣膰 oraz warto艣膰 bi
Jako艣膰 偶ycia na obszarach wiejskich i r贸偶nicowanie gospodarki wiejskiej
Wp艂yw warunk贸w ogrzewania na jako艣膰 t艂uszcz贸w sma偶alniczych 15
Ocena jako艣ci 偶ycia u chorych na raka szyjki i trzonu macicy
Jako艣膰 偶ycia chorych na ADO i HD

wi臋cej podobnych podstron