luneta

Możliwość obserwacji wizualnych w których odbiornikiem światła jest oko, zostały znacznie rozszerzone w momencie wynalezienia lunety (teleskop). Miało to dwojakie znaczenie dla obserwacji astronomicznych. Z jednej strony lunety, stosowane jako celownice, zwiekszyły dokładnośc pomiarów kątowych, dla badań zaś ostrofizycznych ma istotne znaczenie zarówno wieksza siął rozdzielcza lunety w porównaniu z okiem, dająca możnośc rozróżniania subtelnych szczegółów w obiektach stronomicznych rozciągłych, jak i zbieranie światła dające możnośc obserwowania obiektów zbyt słabo świacących, aby je mozna było widziec gołym okiem.
Trudno orzeć, w którym roku została wynaleziona lubneta. W 1580r, G.B. Della Porta we Włoszech opublikował ksiązkę "Magia Naturalis", w której opisał właściwości soczewek, podając sposób widzenia odległych przedmiotów przy stosowaniu dwóch soczewek: zbierającej i rozpraszającej. Na tej zasadzei budowali rzemieślinicy w Middelburgu w Holadnii w 1604r. lunetki, nasladujące lunetki pochodzenia włoskiego. Przypuszczalnie pierwszą taką lunetę skonstruowal w 1604 r. Zachariasz Janssen, a potem lunety budowali w Middelburgu Jan Lipperhey i Jakub Metius.
O lunetach zbudowanych w 1608 r. przez Lipperheya dowiedział się Galileusz. Na podstawie tych wiadomości, a być może znając wspominaie wyżej dzieło Porty, Galileusz zbudował 1609 r. lunetę umieszczając w tubie ołowianej jako obiektyw soczewkę płasko-wypukłą, a jako okular soczewkę płasko wklęsłą. Pierwsza luneta Galileusza dawała powiększenie 10-krotne. Lunetkę z obiektywem 38mm, dająca powiększenie 20-krotne Galileusz skierował w pażdzierniku1609 r. na Księżyc. lepszą, czwarta z kolei lunetką o powiększeniu 30-krotnym odkrył Galileusz w styczniu 1610 r. księzyce Jowisza, zapoczątkowując okres doniosłych odktyć teleskopowych.
luneta Galileusza miała budowę zbilżoną do tej, jaką stosuje się w małych lornetkach teatralnych, w których okularem jest soczewka rozpraszająca. Typ lunety złożonej z dwuwypukłego obiektywu i działającego jak lupa okularu, będącego równiez soczewką zbirającą, zaprojektował w 1611 J. Kepler. Jednakże przez wiele lat stosowano jeszcze typ Galileusza i dopiero po 1640 r. szersze zastosowanie znalazł teleskop typu Keplera, czyli Refraktor .
W polsce teleskop znalazł się już w r. 1613. Obserwował nim plamy słoneczne w kaliszu jezuita narodowości belgijsiej, Karol Malapert, przy czym instrumenty konstruował dla niego polak, Aleksy Sylvius. Dzieki współpracy Malaperta z Sylviusem powstał wtedy w kaliszu pierwowzór montażu paralaktycznego lunety.
Dwuwypukła soczewka o powierzchniach kulistych wykazuje zarówno aberrację sferyczną, jak i aberrację chromatyczną. Ponieważ aberracje te są tym mniejsze, im wiekszy jest stosunek ogniskowej do średnicy obiektywu, więc aby je sprowadzić do minium, budowano w XVII wieku lunety o bardzo długich ognoskowych - do kilkudziesięciu metrów. Jednym z pierwszych astronomów, budujących takie długie lunety był astronom polski Jan Heweliusz z Gdańska. Najdłuższa luneta Heweliusza miała obiektyw o ogniskowej 150 stóp (około 45 metrów). Przy pomocy tej właśnie lunety Heweliusz sprządził swoją słynną Selenografię.  

------------------------------------------------///////////////////////////////////////////------------------------------

Luneta - przyrząd optyczny cząsto stosowany w technice i astronomii . Jest to Luneta astronomiczna służąca do oglądania bardzo odległych przedmiotów . Stosuje się ją wsządzie tam , gdzie nie przeszkadza oglądanie odwróconych obrazów . Luneta znalazła powszechne zastosowanie na przykład w geodezji oraz w astronomii .

Luneta pozwala na oglądanie powiąkszonych obrazów oddalonych obiektów . Składa się ona z obiektywu i okularu .
• Obiektyw. Stanowi go Soczewka lub Układ soczewek (niekiedy też Zwierciadło skupiające) kierowany bezpośrednio na oglądane przedmioty .
• Okular. To też Soczewka lub Układ soczewek , ale przykładny do oka.

Obiektywem jest w tym przypadku Soczewka o długiej ogniskowej. Ponieważ przedmiot jest bardzo daleko . Jego rzeczywisty , ale odwrócony Obraz wytworzony przez Obiektyw , powstaje tuż za ogniskiem obiektywu i jest bardzo mały . Okular jest ustawiony w taki sposób , aby jego ognisko przypadało niemal dokładnie w ty samym punkcie osi optycznej co ognisko obiektywu . Tym samym Odległość miądzy okularem a obiektywem jest równa w przybliżeniu sumie ich ogniskowych . Obraz rzeczywisty znajdzie się zatem miądzy ogniskiem okularu a okularem . W okularze Powstanie Obraz pozorny znacznie powiąkszony .

Teleskop Galileusza (refraktor). Teleskop został skonstruowany w 1608r. przez niderlandzkiego Optyka Hansa Lippersheya , jednak to Galileusz pierwszy zdał sobie sprawą z użyteczności tego wynalazku i ulepszył jego konstrukcją . Dziąki temu dokonał wielu znacznych odkryą astronomicznych .

Wypukłe soczewki obiektywu teleskopu soczewkowego skupiają światło pochodzące z obserwowanego obiektu . Znajdujące się za nim wkląsłe , rozpraszające soczewki okularu pozwalają uzyskaą jego powiąkszony i prosty Obraz . Soczewki montowane są w rurach , przesuwnych wzglądem siebie , by można było zmieniaą Odległość miądzy nimi i tym samym ustawiaą ostrość (ogniskowaą obraz) na obserwowany Obiekt . Podobną konstrukcją mają dzisiejsze lornetki .

Zasada działania teleskopu Galileusza opiera się na załamaniu (refrakcji) promieni świetlnych na soczewkach i dlatego konstrukcje tego typu nazywamy refraktorami . W innym typie refraktora , nazywanym teleskopem astronomicznym , także soczewki okularu są skupiające . Obraz otrzymywany w takim przyrządzie jest odwrócony.

Teleskop Newtona (reflektor). Pierwsze teleskopy refrakcyjne nie były wolne od wad . Jedną z poważniejszych była Aberracja chromatyczna , wynikająca z tego , że promienie światła o różnej długości fali załamują się w szkle pod nieco innym kątem i są ogniskowane (czyli skupiane) w nieco innym miejscu , a przejawiająca wystąpowaniem wokół obrazu kolorowej obwódki (dzisiejsze układy soczewek są już dobrze skompensowane i wolne od tej wady dziąki łączeniu różnych rodzajów szkła) . Aby ominąą ten problem , 123 Fizyk Izaak Newton skonstruował w XVII wieku Teleskop zwierciadlany , czyli Reflektor . Zamiast soczewek użył on w celu skupienia promieni świetlnych wkląsłych luster . Promienie świetlne odbijają się od lustra zawsze pod takim samym kątem pod jakim na nie padają , niezależnie od długości fali światła , wiąc Reflektor wolny był od aberracji chromatycznej . Małe płaskie lusterko dodatkowe odbijało skupione światło tak , by wpadało ono do soczewki okularu umieszczonej z boku rury teleskopu . Obecnie stosuje się znacznie unowocześnione konstrukcje teleskopów zwierciadlanych , jednakże podstawowy typ newtonowski jest wciąż cząsto używany przez astronomów amatorów .

Teleskop Keplera. Obiektyw wytwarza odwrócony , rzeczywisty Obraz pośredni odległych przedmiotów . Okular działa tu jak Lupa umożliwiająca oglądanie obrazu pośredniego w
powiąkszeniu . Lornetki pryzmatyczne powiąkszają od 8 do 15 razy . Teleskopy astronomiczne powiąkszają Obraz nawet dwa do piąciu tysięcy razy . Im wiąksza jest średnica obiektywu , tym jaśniejszy otrzyma się Obraz . Dodatkowa Soczewka umieszczona miądzy obiektywem a okularem umożliwia odwrócenie obrazu , co jest potrzebne , ponieważ zwykła Luneta Keplera daje obrazy odwrócone.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
69 NW 07 Luneta astronomiczna
Luneta(1)
2 Luneta
BIEG PROMIENI W PRZYRZĄDACH OPTYCZNYCH LUPA , LUNETA , MIKROSKOP , OKO OKO WADY I ICH KOREKCJA
2 2 Luneta ppt
Luneta, PWR Politechnika Wrocławska, fizyka
69 NW 07 Luneta astronomiczna
Luneta (2) doc
LUNETA (5) DOC
Shawn Carlson(Z luneta na Slonce)
luneta

więcej podobnych podstron