Anatomia wykład 1.03.13

Podział czynnościowy UN:

• Część dośrodkowa (ukł. Czuciowy)

• Część nadrzędna (integrująca)

• Część odśrodkowa (ukł. Ruchowy i autonomiczny)

Podział topograficzny:

• Ośrodkowy (mózgowie, rdzeń)

• Obwodowy (12 par nerwów czaszkowych, 31 par nerwów rdzeniowych, pnie współczulne i sploty w jamach ciała i narządach)

Mózgowie:

• Kresomózgowie (półkule mózg, kresomózgowie środkowe) - przodomózgowie

• Międzymózgowie (wzgórze, podwzgórze, nadwzgórze, niskowzgórze) - przodomózgowie

• Śródmózgowie (pokrywa śródmózgowia,, konary mózgu)

• Tyłomózgowie wtórne (móżdżek, most)

• Rdzeniomózgowie (rdzeń przedłużony)

Podział kliniczny mózgowia:

• Mózg

  • istota biała – ciała komórek, i szara półkul - aksony,

  • międzymózgowie

• Móżdżek

  • półkule móżdżku,

  • robak

• Pień mózgu

  • śródmózgowie,

  • most,

  • rdzeń przedłużony

Pień mózgowia

• jądra kresomózgowia

• międzymózgowie

• śródmózgowie

• most

• rdzeń przedłużony

Klinicznie:

• śródmózgowie

• most

• rdzeń przedłużony

Śródmozgowie – mesencephalon

• pokrywa śródmózgowia, tectum mesenceplali składa się z blaszki czworaczej i ramion wzgórków

• konary mózgu pedunculi cerebri składa się z nakrywki i odnogi mózgu

• między nimi – wodociąg mózgu aqueductus cerebri łączy komorę III i IV

Międzymózgowie

• wzgórzomózgowie thalamencephalon składa się ze wzgórza, nadwzgórza i zawzgórza

• podwzgórze hypothalamus

• niskowzgórze subthalamus

Jądra kresomózgowia nuclei telencephali = zwoje podstawy

• jądro ogoniaste nucleus caudatus –skupista istoty szarej, poodzielane włóknami, są obecne torebki, głowa i ogon

• jądro soczewkowate nucleus lentiformis

• przedmurze claustrum

• ciało migdałowate corpus amygdaloideum

Pajęczynówka – cienka, bez naczyń i nerwów, nie wnika do bruzd

Ziarnistości pajęczynówki – uwypuklają się do światła zatok

Przestrzeń podpajęczynówkowa – między miękką a pajęczą. Zawiera CSF – (cerebro-spinal fluid?) płyn mózgowo-rdzeniowy.

Tworzy zbiorniki: np. Wielki, podstawny

Wypełnione CSF: komory boczne, komora III, wodociąg mózgu, komora IV łącząca się z przestrzenią podpajęczynówkową,

Krowotoki:

• podpajęczynówkowe

• podtwardówkowe – przerwana żyła mózgu

• nadtwardówkowe – np. Przerwana t. Oponowa środkowa to się często wchłania samo ale czasem trzeba odbarczyć

Układ komorowy: rozwija się wew. Mózgowia

• komory boczne w półkulach mózgu, części:

  • róg przedni(=czołowy) do płata czołowego

  • trzon,

  • róg tylny dochodzący do płata potylicznego

  • róg dolny(=skroniowy) wnika do płata skroniowego

połączone otworami Monro ze sobą, połączone z komorą III

• komora III na poziomie diencephalon, ograniczona głównie przez wzgórze

• wodociąg mózgu na poziomie śródmozgowia, łączy komorę III o IV, jest pomiędzy pokrywą śródmózgowia i odnogami mózgu

• komora IV między śródmózgowiem a rdzeniem przedłużonym, łączy się z kanałem centralnym rdzenia przedłużonego

łączy się przestrzenią podpajęczynówkową, a ze sobą otworami międzykomorowymi. Otwory międzykomorowe Monro, boczne (=Luschki), pośrodkowe(=Magendiego)

W komorach – sploty naczyniówkowe produkujące CSF, nie ma w rogach przednim i tylnym!

CSF

Część przesącza sie do zatoki opony twardej, przez ziarnistości pajęcznynówki,

Zbiorniki CSF na poziomie rdzenia np. Lędźwiowy

Produkowany przez sploty naczyniówkowe, także przez naczynia? Wyścielające komory boczne

Bariea krew-mózg nie przepuszcza pewnych substancji

Funkcja CSF: ochrona mózgowia w obrębie jamy czaszki, transportuje hormony i hormonopodobne, chroni przed niekorzystnymi produktami przemiany materii, kontroluje skład jonowy i ciśnienie

Niepatoligicznie:

• Transparentny, jasny, przezroczysty, lekko opalizujący

• Zawiera do 5 limfocytów/ml

• Glukoza 50-75 mg/dl

• Białko 15-45 mg/dl

W stanach zapalnych – mętny, przy krwotokach – czerwonawy

Jest go 150 ml (75 w cysternach, 50 w podpajęczynówkowej, 25 w komorach)

Produkowany w ciągu dnia 450-600 ml, za dużo go to np. wodogłowie

Normalne ciśnienie to 70-180 mm

Krążenie: komory boczne, otwór międzykomorowy, komora 3, wodociąg, komora 4, otwory w stropie, zbiorniki i wokół mózgu albo przez otw pośrodkowy w dół

Przez ziarnistości pajęczynówki do zatoki strzałkowej górnej, potem do spływu zatok i żyły szyjnej wew.

Wodogłowie – następstwo zastoju w przepływie CSF, przeszkoda w obrębie ukł. Komorowego np. Niekomunikujące które zamyka gdzieś i to jest wrodzone albo komunikujące, gdzie jest przewężenie np. Przez nowotwory, stany zapalne

1 zabieg – wszczepienie zastawki do ukł komorowego

Niekomunikujące – zatkanie 1 albo 2 otworów (1 lub 2stronne), spłaszczenie zakrętów w obrębie jamy czaszki. Przeważnie u dzieci i wrodzone. Poszerzone szwy, ciemię, gałki oczne ku dołowi (objaw zachodzącego słońca wtf)

Komunikujące – zatkanie przestrzeni podpajęczynówkowej jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, albo następstwo nowotworów, wtedy też ciśnienie ulega zmianie

Pobranie CSF

• U dorosłego – punkcja lędźwiowa

• U dzieci – można nakłuć ciemiączko, pobieramy z komory prawej lub lewej

Leczenie:

Drenaż zewnętrzny – odprowadza CSF na zew., zakładamy także w przypadku zakażenia ukł. Zastawkowego

Można wewnątrzmacicznie dokonać naukłuć komór, odbarcza się płód żeby nie doszło do intensywnego rozwoju wodogłowia

Zastawkę wszczepia się z tyłu ucha

Dren w obrębie komory

Dren obwodowy – do otrzewnej pod pępkiem