6.Rola hydrosfery w życiu człowieka. Wpływ gospodarki na warunki wodne.

Hydrosfera jest to wodna powłoka Ziemi i ęłęójest tą sferą biosfery, w której powstało życie.

Jej wodne zasoby to około 1.4 mld km sześciennych, wszechocean, wody podziemne, rzeki, lodowce, bagna, jeziora, lądolody woda w atmosferze oraz wilgoć glebowa.ęłęó
ęłęóWody hydrosfery są ciągłym ruchu, zwanym obiegiem wody w przyrodzie.

ęłęóPod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów nieustannie paruje.

Woda zmienia stan skupienia i masy pary wodnej mieszają się z powietrzem.

Przy dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci kropelek, które grupują się w chmury.

ęłęóW wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną powstają mgły.

Chmury, niesione wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów.

W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w krople i opadają na ziemię, jako deszcz, śnieg lub grad.

ęłęóZiemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu.

W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna się od nowa...

Wody powierzchniowe, to takie, które, występują na powierzchni ziemi i są łatwe do czerpania...

Zależność człowieka od wody jest tak wielka, że tam gdzie jej nie ma, człowiek żyć nie może, natomiast tam gdzie występuje w niewielkich ilościach, życie ludzkie jest bardzo utrudnione.

Wody mórz i oceanów stanowią cienką otoczkę ziemską pokrywającą nierównomiernie 70, 9 % powierzchni kuli ziemskiej.

Dzielimy je na: słone, słonawe, słodkie oraz na opadowe, płynące i stojące.

ęłęóOkreślenie wody stojącej nie jest ścisłe, ponieważ w rzeczywistości w wielu wypadkach istnieje ruch wody.

ęłęóSwoistą odmianę wody na powierzchni ziemi tworzy jej faza stała. Należą tu śniegi i lądolody występujące w wysokich górach i w klimacie arktycznym. Tę postać wody na powierzchni nazywamy kriosferą.

ęłęóęłęóWoda kształtuje powierzchniowe warstwy skorupy ziemskiej, łagodzi klimat Ziemi.
Rzeki, jeziora, morza i oceany odgrywają bardzo ważną rolę w komunikacji i handlu. Komunikacja wodna zależy od bardzo wielu czynników: ęłęóod spadku, obfitości i zmienności wód, głębokości, długości okresów zamarzania, charakteru ujść itp.

ęłęóBardzo ważne zastosowanie dla człowieka mają także wody podziemne (gruntowe). Są to wodyęłęó zalegające pod powierzchnią Ziemi na różnych głębokościach, powstałe na skutek różnych procesów geologicznych. Stanowią około ęłęó4,12ęłęó‰ ogólnej objętości zasobów hydrosfery Ziemi

W zależności, bowiem od tego jak głęboko pod powierzchnią Ziemi znajdują się jej zasoby, możemy podzielić je na: wody podskórne, gruntowe oraz głębinowe.

Podskórne występują nad pierwszą nieprzepuszczalną warstwą gleby, są one zanieczyszczone i nie nadają się do celów spożywczych.

Wody gruntowe znajdują się pod nieprzepuszczalną warstwą gruntu, są one dostatecznie oczyszczone i nadają się do celów spożywczych, lecz należy je stale poddawać badaniom, co, do jakości.

Wody głębinowe nadają się do spożycia bez uzdatniania, ponieważ nie są zanieczyszczone czynnikami zewnętrznymi. Występują na głębokości ponad 20 metrów. Nie są jednak czyste chemicznie, ęłęóęłęóJeśli zawartość związków mineralnych w jednym litrze wody przekracza 1 gram, wodę nazywamy mineralną. Niekiedy wody te są ogrzane ciepłem Ziemi i wtedy noszą nazwę wód termalnych.

ęłęó Spośród wszystkich składników naturalnego środowiska woda jest najbardziej narażona na zanieczyszczanie. W Polsce podobnie jak w wielu krajach występuje powiększający się deficyt wody. Dlatego też niezwykle ważne jest racjonalne gospodarowanie wody i ochrona wód przed zanieczyszczeniami. ęłęóGłówną przyczyną zanieczyszczenia wód powierzchniowych są odprowadzane do nich ścieki komunalne, przemysłowe, a także związane z działalnością rolniczą. Wody powierzchniowe mają wprawdzie zdolność do samooczyszczania się, należy jednak pamiętać, że zachodzi to w wyniku zachodzących procesów biochemicznych z udziałem mikroorganizmów, które włączają substancje toksyczne w łańcuch pokarmowy.

Od początku swojego istnienia, człowiek oddziałuje na przyrodę zmieniając i dostosowując ją do swoich potrzeb.

Wraz z postępem cywilizacji wzrasta zanieczyszczenie wód powierzchniowych oraz gruntowych. ęłęóZanieczyszczenia wchodzące w skład wody to wszystkie związki chemiczne oraz mikroorganizmy, występujące w wodach naturalnych, ale które nie są składnikami naturalnymi. Do zanieczyszczeń wód zaliczamy również wody podgrzane- zanieczyszczenia termiczne. ęłęóZanieczyszczenia ze względu na umiejscowienie dzielimy na: deszczowe, podziemne, morskie, oceaniczne, atmosferyczne, lądowe.ęłęó

ęłęó Wodne zanieczyszczenia możemy podzielić na:

Ścieki komunalne- usuwane przez ludzi, ilość ich jest uzależniona od ilości zużytej wody. W ich skład wchodzą zanieczyszczenia pochodzenia organicznego, ale także detergenty i bakterie chorobotwórcze.

Ścieki rolnicze- proces ten nabrał znacznego przyspieszenia, gdy ludzie zaczęli prowadzi osiadły tryb życia i tym samym uprawiać zboża, chodowa zwierzęta, nawadniać pola. Rozwój rolnictwa od samego początku stanowił zagrożenie dla środowiska wodnego.ęłęó ęłęóOstatnimi czasy popularne stała się chemizacja rolnictwa. Zjawisko chemizacja rolnictwa polega na powiększającej się ilości stosowanych nawozów mineralnych oraz środków ochrony organizmów roślinnych na daną jednostkę powierzchni. Efektem tego jest to, że ścieki pochodzenia rolnego zawierają bardzo duże ilości nawozów, które wnikają w glebę. Tym samym jest to przyczyną ęłęóeutrofizacji powierzchniowych wód oraz zanieczyszczeń wód gruntowych. Proces eutrofizacji polega na wzroście żyzności w wyniku zwiększonej koncentracji soli mineralnych. Wskutek tego ma miejsce zmiana środowiskowa oraz biologiczna, jakości wody. W czasach średniowiecza dominowały zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego.

Ścieki przemysłowe, są odprowadzane z zakładów przemysłowych ęłęów wyniku zajścia procesów produkcyjnych oraz przetwórczych. Ich skład jest uzależniony od tego, co zakład produkuję i jakie surowce przetwarza. Ścieki przemysłowe są bardzo bogate w skład chemiczny, zawierają bardzo wiele substancji toksycznych. Stężenie zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych jest stosunkowo najwyższe. Wśród wszystkich gałęzi przemysłu największe zagrożenie dla hydrosfery stwarzają: produkcja celulozy siarczanowej i papieru, przetwórstwo spożywcze, petrochemia, metalurgia oraz szeroko rozumiana produkcja chemiczna, np. farmaceutyczna, barwników, kwasu siarkowego, nawozów sztucznych, włókna syntetycznego, tworzyw sztucznych. ęłęóTen rodzaj ścieków powoduje silny deficyt tlenowe w wodnym ekosystemie. Znaczne ilości rozpuszczonych soli tzn. chlorki oraz siarczany magnezu, sodu oraz wapnia są obecne w wodach dołowych.

Ścieki, które zanieczyszczają wodę mogą powodowa jej zmętnienie, zmianę barwy oraz smaku. ęłęóObecne w wodzie organizmy chorobotwórcze powodują zatrucia pokarmowe. Podgrzane wody pochłodnicze traktowane są, jako tzw. umownie czyste, odprowadzane z elektrowni i elektrociepłowni wydzielonymi systemami kanalizacyjnymi i zrzucane do wód powierzchniowych. Ich negatywny wpływ wynika z podwyższania temperatury wody w rzekach i jeziorach. Zakłóca to cykl rozwojowy biocenoz wodnych, de synchronizuje cykle z rytmem klimatycznym (pory roku), a także przyczynia się do zmniejszenia stopnia rozpuszczalności tlenu w wodzie. Może to prowadzić do nadmiernego wzrostu produkcji biologicznej, ale także do masowych zaników całych populacji, wybranych gatunków.

Podstawę prawną ochrony wód przed zanieczyszczeniem stanowi prawo wodne, określające m.in.: zasady klasyfikacji wód w zależności od stopnia ich zanieczyszczenia, warunki odprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i kanalizacji miejskiej, kary nakładane na zakłady odprowadzające do wód nadmierne ilości zanieczyszczeń, zasady ustanawiania stref ochronnych ujęć i źródeł wody. Prawo wodne ustala maksymalne wartości wskaźników zanieczyszczenia ścieków oczyszczonych odprowadzanych do wód lub do ziemi. Stopień oczyszczenia ścieków oraz ich, jakość ustala się tak, by woda odbiornika po przyjęciu zanieczyszczeń zachowała założoną klasę czystości. (W Polsce rzeki o I klasie czystości stanowią znikomy procent.) Na zakłady przemysłowe odprowadzające nadmierne ilości zanieczyszczeń nakładane są kary pieniężne. Organem uprawnionym do kontroli w tym zakresie jest Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska.

Ochronę wód możemy podzieli na ilościową, polega to na prawidłowej jej eksploatacji. ęłęóUstalenia zasobów wód w poszczególnych rejonach, ęłęóustalenia naturalnych rejonów deficytowych, ęłęósztuczne wzbogacanie podziemnych poziomów wodonośnych przez wtłaczanie do nich wód powierzchniowych. Jakościową, poprawiając stan sanitarny, odprowadzając do gruntu tylko oczyszczone ścieki, instalując w kominach fabrycznych filtry, stosowanie w rolnictwie substancji szybko rozkładających się.

Istnieje także czynna i bierna ochrona wód. Czynna ochrona polega na likwidacji ognisk zagrożeń, uzdatnianiu i oczyszczaniu wody w gruncie, bierna natomiast z tworzeniem stref ochronnych, w której obowiązują zakazy i ograniczenia różnych czynności gospodarczych.

ęłęóCoraz większym zagrożeniem dla hydrosfery, głównie dla wód podziemnych, są liczne punktowe źródła zanieczyszczeń, szczególnie, jeżeli źródła te rozrzucone są przestrzennie.

Widok śniętych ryb, unoszących się na powierzchni wody świadczy o jej zatruciu. Stałe zatruwanie ekosystemów wodnych przez odprowadzanie ścieków, spływanie z pól wód gruntowych, zawierających środki chemiczne kończy się często całkowitym wymarciem tego systemu.

Do takiej sytuacji dopuścił się człowiek i to właśnie człowiek powinien to naprawić, jeśli chce przeżyć, jako gatunek. Prawie wszystkie zanieczyszczenia, jakie znajdują się w powietrzu i glebie i tak po pewnym czasie przedostaną się do wody…