Wymień i krótko opisz rodzaje wsparcia możliwe do zastosowania prze opiekunkę środowiskową.
wsparcie emocjonalne, polegające na przekazywaniu emocji podtrzymujących, uspokajających, wyrażających troskę, umożliwiających uwolnienie się od napięć, obaw i smutku, wzmagających nadzieję;
wsparcie informacyjne, czyli wymiana takich informacji, które sprzyjają lepszemu zrozumieniu sytuacji i problemu, dzielenie się doświadczeniami (np. w grupach samopomocy);
wsparcie instrumentalne, czyli instruktaż na temat konkretnych sposobów postępowania, modelowanie skutecznych zachowań zaradczych;
wsparcie rzeczowe, czyli świadczona pomoc materialna, ale też bezpośrednie fizyczne działanie na rzecz osób potrzebujących, wiążące się często z pomocą charytatywną;
wyodrębniane przez niektórych badaczy wsparcie duchowe, na przykład w opiece hospicyjnej, gdzie pomoc w sytuacji bólu i cierpienia duchowego wymaga odniesienia się do sfery sensu i ducha
Jakimi zasadami powinna się kierować opiekunka pracując z grupą?
Prowadzący grupę powinien podejmować działania:
ukierunkowujące określenie pożądanego miejsca każdego z członków grupy w jej strukturze (z wykorzystaniem mocnych i słabych stron jej osobowości);
podtrzymujące własną indywidualność członków grupy z jednoczesną identyfikacją z jej normami i celami funkcjonowania (wykorzystanie metod zadaniowych);
korygujące zachowania niezgodne z przyjętymi wcześniej zasadami;
intensyfikowanie współpracy w grupie, prowadzące do pierwszych wspólnych sukcesów.
Zasady pracy z grupą
1. Pracownik socjalny pracujący z grupą spełnia rolę wspomagającego i ułatwiającego. Oznacza to, że jego celem jest pomaganie członkom grupy oraz grupie jako całości w zdobywaniu większej samodzielności i umiejętności samopomocy. Zasadę tę nazwałabym zasadą kształtowania autonomii grupy.
2. Określając sposób udzielania pomocy, prowadzący powinien korzystać z metod naukowych w ustalaniu faktów (obserwacji), analizie i diagnozie w stosunku do jednostki, grupy i otoczenia społecznego – zasada stosowania wiedzy naukowej w organizacji procesu grupowego.
3. Metoda pracy z grupą zakłada, że pracownik socjalny / pedagog nawiąże z grupą i jej członkami ukierunkowane stosunki i świadomie skoncentruje się na potrzebach jednostek oraz celach grupy określonych przez wypowiedzi i zachowania jej członków, a także oczekiwaniach instytucji prowadzącej przypadek (grupę). Zasadę te nazwałabym zasadą nieświadomego i intencjonalnego kierowania interakcjami w grupie.
4. Jednym z ważniejszych narzędzi służących osiągnięciu takiej relacji jest świadome wykorzystanie przez pracownika socjalnego / pedagoga swojej osobowości – zasada samowiedzy i świadomego czerpania z własnych zasobów.
5. Pracownik socjalny / pedagog powinien okazywać akceptację dla ludzi, ale nie dla wszystkich ich zachowań. Konieczne jest tu z jednej strony poczucie empatii, a z drugiej realizacja społecznych wymogów i zadań, zgodnie z przyjętymi normami – zasada akceptacji grupy i rozumnej empatii.
6. Punktem wyjścia pracy z grupą jest jej stan obecny. Należy pozwolić grupie na własny rozwój, ale narzucając jej od razu zewnętrznych rygorów. Grupa winna w procesie tworzenia i realizacji celów funkcjonowania wytwarzać własny system norm i wzorców zachowań – zasada uznania autonomii grupy.
7. Zasada konstruktywnego stosowania ograniczeń, oznacza, że należy je nakładać rozważnie, zarówno wobec jednostek, jak i całości grupy. Formy takiego działania mogą być różne i obejmują: osobiste cech prowadzącego grupę (jako autorytet), materiały do programu (rodzaj stosowanych ćwiczeń), kontrolę interakcji w grupie, budzenie refleksji u członków nad określonymi przejawami zachowań.
8. Zasada indywidualizacji jest także jedną z zasad pracy z grupą i polega na tym, że jednostka nie rozpływa się, nie gubi w całości grupy, lecz poprzez odpowiednie kierowanie grupą wzbudza się w niej poczucie własnej indywidualności (swoistości jej sytuacji i problemu w kontekście grupowym) i możliwość brania udziału w całości procesu wychowania, opieki, pomocy, terapii w grupie.
9. Zastosowanie procesu interakcyjnego to umiejętność zrównoważenie grupy, zezwolenia na konflikt, gdy to konieczne, i powstrzymanie go, gdy to szkodliwe. To także zdolność udzielania pomocy poszczególnym członkom nie tylko poprzez poświęcanie im osobistej uwagi, ale także przez umieszczenie go w relacjach z innymi członkami grupy – zasada świadomego równoważenia konfliktów w grup.
10. Zasada komunikacji jest także jedną z zasad, którą z rozmysłem należy stosować w pracy z grupą. Zrozumienie między członkami grupy stanowi o jej prawidłowym funkcjonowaniu i realizowaniu celu grupowego. Rolą pracownika socjalnego / pedagoga jest świadome stosowanie środków werbalnych i niewerbalnych oraz umiejętne ich rozumienie (interpretowanie) przez wszystkich uczestników procesu grupowego.
Wymień 5 potrzeb osoby chorej przewlekle jakie powinna pomóc jej zaspokoić opiekunka środowiskowa.
·pomaganie podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych (robienie zakupów,
sprzątanie, gotowanie, pranie),
pielęgnowanie oraz dbanie o zdrowie, higienę osobistą ludzi chorych i niesamodzielnych
(mycie, kąpanie, czesanie, golenie, ubieranie, słanie łóżka i zmiana pościeli oraz bielizny
osobistej osobie unieruchomionej w łóżku oraz prowadzenie najprostszych ćwiczeń
rehabilitacyjnych, uzgodnionych z lekarzem),
udzielanie pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia podopiecznego,
mobilizowanie podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijanie jego
zainteresowań,
aktywizowanie podopiecznego do zwiększania jego samodzielności życiowej,
doradzanie w zakresie planowania i organizacji gospodarstwa domowego,
kontaktowanie się z różnego rodzaju instytucjami w celu rozwiązywania problemów
zdrowotnych, materialnych, mieszkaniowych, rodzinnych i prawnych podopiecznego,
Wymień 5 technik stosowanych w terapii zajęciowej i opisz jedną z nich.
W terapii zajęciowej technika jest rozumiana jako skonkretyzowane czynności praktyczne wykonywane w określonym porządku, pozwalające na uzyskanie określonego efektu oddziaływania terapeutycznego.
Przykład A.
Ceramika, tzn. lepienie, np. garnków przez pacjenta, który podczas tej pracy wykonuje ruchy lecznicze, przekształcając materiał w określony produkt lub przedmiot, zaliczymy do ergoterapii, a jeśli będzie to tworzenie artystycznej ceramiki z wyrażoną ekspresją i przywoływaniem piękna oraz ze zorganizowaniem wystawy, to zaklasyfikujemy tę czynność do arteterapii, powołując się na rzemiosło artystyczne, czyli tzw. sztuki użytkowe.
Przykład B.
Tkactwo, pacjent wszystkie czynności związane z przygotowaniem materiału wykonuje sam (cięcie wełny na odpowiednią długość, segregowanie kolorów) nie wyręcza się pacjenta a jedynie pomaga i sugeruje. Stosuje się stopniowanie trudności. Zapewnienie możliwie największej różnorodności surowców ożywia i wzbogaca pracę pacjentów, działa zachęcająco, pobudza wyobraźnię i zainteresowania pacjenta. Zanim powstanie tkanina, poprzedza ją rysunek, czyli projekt. Wiele projektów wykonują sami pacjenci.
Przykład C.
Muzykoterapia , to dziedzina psychoterapii posługująca się specyficznym obiektem – muzyką. Umożliwia ona wpływ na nasze samopoczucie i nastrój oraz pozwala na redukcję a nawet całkowite uwolnienie się od napięcia psychicznego.to nie tylko bierne słuchanie ulubionych utworów, ale również wspólne muzykowanie, śpiew, wizualizacje, nauka relaksacji i treningu autogennego. Metody i techniki wykorzystywane w muzykoterapii mogą służyć do celów diagnostycznych i terapeutycznych.
RODZAJE, METODY I TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ
| Rodzaj terapii zajęciowej: ergoterapia |
|---|
METODA |
| 1. DZIEWIARSTWO |
2. HAFCIARSTWO |
3. TKACTWO |
| 4. KRAWIECTWO |
| 5. KALETNICTWO |
| 6. METALOPLASTYKA |
| 7. STOLARSTWO |
| 8. OGRODNICTWO |
| 9. WIKLINIARSTWO |
10. GARNCARSTWO I CERAMIKA |
| Rodzaj terapii zajęciowej: socjoterapia |
|---|
METODA |
1. LUDOTERAPIA / ZABAWOTERAPIA |
2. TERAPIA RUCHEM |
3. TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH |
| 4. REKREACJA |
| Rodzaj terapii zajęciowej: arteterapia |
|---|
METODA |
| 1. RYSUNEK |
2. MALARSTWO |
3. GRAFIKA |
| 4. RZEŹBA |
| 5. SZTUKI UŻYTKOWE |
6. ZDOBNICTWO I DEKORATORSTWO |
| 7. MUZYKOTERAPIA |
| 8. BIBLIOTERAPIA |
Jakie znasz metody gromadzenia informacji o podopiecznym i jego środowisku? Scharakteryzuj je.
OBSERWACJA – uważne spostrzeganie elementów wyglądu i zachowania człowieka lub przedmiotów i zjawisk.
W czasie obserwacji dostrzegamy w sposób świadomy:
* wygląd zewnętrzny pacjenta
* zachowanie
* funkcjonowanie i sposoby radzenia sobie z trudnościami
Zasady obserwacji podopiecznego
nawiązanie i utrzymanie kontaktu interpersonalnego
określenie celu obserwacji
obserwowanie w sposób obiektywny
dyskrecja i zachowanie poczucia intymności
weryfikowanie niepewnych informacji inną metodą
odnotowanie uzyskanych informacji
życzliwość, cierpliwość oraz atmosfera zaufania
zagwarantowanie prawa do ochrony danych osobowych
WYWIAD – planowa rozmowa z podopiecznym ukierunkowana na osiągnięcie wcześniej założonego celu
Cel wywiadu:
uzyskanie informacji o pacjencie i jego środowisku
nawiązanie profesjonalnego kontaktu
Zasady prowadzenia wywiadu:
uzyskanie zgody, nawiązanie i podtrzymanie kontaktu interpersonalnego
określenie celu wywiadu
ocena możliwości intelektualnej podopiecznego
rozpoczęcie od tematów wolnych i przechodzenie do sedna sprawy
na początku tematy łatwe, emocjonalnie obojętne
ukierunkowywanie na konkretne informacje
czas trwania wywiadu do możliwości podopiecznego, miejsca i pory dnia
unikanie fachowego słownictwa
respektowanie praw pacjenta
obserwowanie zachowania i mowy ciała w trakcie wywiadu
dokumentowanie zdobytych informacji
ANALIZA DOKUMENTÓW - polega na ilościowej i jakościowej analizie dokumentów składających się na całą dokumentacje podopiecznego.
Dokumentacją podopiecznego stanowią:
karty wypisu ze szpitala
informacje o leczeniu w podstawowej opiece zdrowotnej
dokumenty osobiste
wyniki badań i konsultacji
wywiad środowiskowy
skierowanie na opiekę środowiskową