ROLA MARTWEGO DREWNA

  1. Obumieranie drzew to zjawisko całkowicie naturalne, a śmierć każdego z nich ma konkretną przyczynę i przynosi też określone skutki dla ekosystemu leśnego. W sklepieniu koron pojawia się prześwit, przez który dociera więcej światła. W glebie zostaje więcej substancji pokarmowych. Na martwych pniach rozwija się nowe życie.

  2. Wśród czynników przyczyniających się do śmierci drzew można wyróżnić abiotyczne i biotyczne. Pierwsze z nich to siły natury, takie jak uderzenia piorunów, wichury, powodzie, trzęsienia ziemi, lawiny i osuwiska. Uszkadzają one i niszczą drzewa w sposób mechaniczny. Do tej grupy czynników zaliczyć też trzeba pożary.

  3. Druga grupa czynników, jest związana z rozmaitym oddziaływaniem innych żywych organizmów na drzewa, czyli roślin, grzybów i zwierząt, które później omówię bardziej szczegółowo. Nie można zapominać, że ważną przyczyną śmierci drzewa jest po prostu jego starość.

  4. Tempo rozkładu drzewa zależy przede wszystkim od gatunku drzewa, stopnia stykania sie z gruntem, wilgotności gruntu i ocienienia.

  5. W martwych pniach zmagazynowana jest przede wszystkim materia organiczna i węgiel. Poza tym zawartość innych pierwiastków jest bardzo niska. Jednak rola martwych pni w krążeniu pierwiastków niezbędnych do życia organizmów żywych, jest zazwyczaj niewielka.

  6. Martwe drzewa mają duże znaczenie w utrzymywaniu bogactwa gatunkowego ekosystemów leśnych. Rozkładające się drewno jest siedliskiem życia tysięcy gatunków grzybów, roślin i zwierząt, które gdzie indziej nie znajdują odpowiednich dla siebie warunków. Towarzyszą im też inne gatunki, które nie uczestniczą w procesie rozkładu, a jedynie korzystają z martwego drewna, jako miejsca życia.

  7. Najważniejszą grupą organizmów związanych z martwym drewnem są grzyby. Mają one zdolność rozkładania celulozy, hemicelulozy i ligniny, z których jest ono zbudowane. Ich zarodniki opadają na powierzchnię martwego pnia i kiełkują, a rozwijająca się grzybnia przerasta i rozkłada drewno. Martwe drzewa spoczywające bezpośrednio na ziemi, są też porastane przez grzyby glebowe.

  8. Kolejną grupą są porosty. Zasiedlają drewno całkowicie twarde lub o niskim stopniu rozkładu. Takie podłoże uniemożliwia rozwój innych grup roślin, a specyficzne właściwości porostów sprawiają, że w takich warunkach mogą one skutecznie konkurować z innymi organizmami. Porosty preferują głównie stojące pnie.

  9. Rośliny rosnące na powierzchni martwych pni, korzystają ze zgromadzonej w nich wody, nie konkurują o światło i pokarm z roślinnością runa. Wśród nich na pierwszy plan wybijają się mszaki. Zatrzymują one wodę opadową i jednocześnie ograniczają jej parowanie w upalne, suche dni. Po obumarciu, ich szczątki użyźniają powierzchnię martwych pni. Umożliwiają w ten sposób pojawienie się bardziej wymagających paprotników i roślin naczyniowych.

  10. Wśród roślin naczyniowych nie ma takich, które są ściśle związanych z martwymi drzewami, jedynie niektóre porastają zbutwiałe kłody leżące na dnie lasu. Należy do nich pospolity szczawik zajęczy oraz rzadka i chroniona paprotka pospolita.

  11. Dzięki leżącym, butwiejącym kłodom mogą odnawiać się drzewa, szczególnie iglaste. Po kilkunastu latach w martwym pniu pojawiają się pęknięcia, w których zbierają się nasiona opadające z drzew, które po jakimś czasie zaczynają kiełkować. Siewki rosnące na butwiejącym drewnie są chronione przed pasożytami przez grzyby mikoryzowe i unikają konkurencji z roślinami runa.

  12. Wraz z grzybami i roślinami pojawiają się też owady. Ich praca jest bardzo ważna dla przebiegu rozkładu martwego pnia. Na obumierającym drewnie występują bezkręgowce odżywiające się miazgą i łykiem, czyli np. korniki.

  13. Następne pojawiają owady żerujące w martwym drewnie oraz takie, które odżywiają się przenoszonymi przez siebie grzybami i mocno już spróchniałym drzewem.

Obecność tych owadów pozwala na pojawienie się kolejnych bezkręgowców, dla których wcześniejsza grupa stanowi np. pożywienie. Niektóre gatunki mogą żyć i rozwijać się wyłącznie w martwym drewnie.

  1. Martwe drewno ważne jest również dla niektórych ptaków. Dla wielu jest ono miejscem żerowania ze względu na obfitość rozwijających się w nim bezkręgowców. Niektóre gniazdują w martwych, stojących pniach. Jedne wykuwają dziuple i gnieżdżą się w nich przez jakiś czas, a inne korzystają tylko z gotowych dziupli. Z kolei niektóre ptaki drapieżne korzystają ze stojących pni jako czatowni.

  2. Trzy gatunki dzięciołów: trójpalczasty, białogrzbiety oraz dzięciołek, wykuwają swoje dziuple prawie wyłącznie w martwych, częściowo rozłożonych pniach, które są bardziej miękkie niż żywe i czas budowania gniazda skraca się. Co więcej, gładka i pozbawiona kory powierzchnia stojących pni utrudnia wspinanie się drapieżników, przez co znajdujące się w nich dziuple są bezpieczniejsze.

  3. Z dziupli w martwych drzewach korzystają również inne ptaki, które same dziupli nie wykuwają. Są to między innymi sikory, muchołówki, szpaki i sowy (łącznie około 40 gatunków).

  4. Dziuple w martwych drzewach wykorzystują również niektóre małe ssaki - głównie jako miejsca rozrodu i ukrycia, w tym zimowania. Są wśród nich łasica, kuna, wiewiórka, popielica, koszatka i orzesznica. Ze stojącymi obumarłymi pniami związane są też nietoperze, które wykorzystują dziuple jako letnie kryjówki.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
predygier innowacyjna rola klastrow
epidemiologia, czynniki ryzyka rola pielegniarki rak piersi szkola, nauczyciel
Rola badań dodatkowych w diagnostyce chorób wewnętrznych wykład
Rola witamin w żywieniu ryb
w 9, rola państwa
Kwasy żółciowe i ich rola w diagnostyce chorób
prezentacja rola słońca w panu tadeuszu
6 Rola państwa w gospodarce
WYKŁAD 3 część 2 Rola czynników psychologicznych
rola panstwa
Rola glonów w przyrodzie, a gospodarce czlowieka
Kluczowa rola VEGF w angiogenezie
Rola rynku i instytucji finansowych INowy Prezentacja programu Microsoft PowerPoint
Miejsce i rola epidemiologii w medycynie
Rola usg
Rola BGK w systemie poręczeniowym
Ogrody zoologiczne i ich rola we wspolczesnym swiecie
Mikrobiotyczna teoria rozwoju alergii rola probiotyków w

więcej podobnych podstron