ANATOMIA ŻEŃSKICH NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

Narządy zewnętrzne:

- Wzgórek łonowy

- Wargi sromowe większe

- Wargi sromowe mniejsze

- Łechtaczka

- Błona dziewicza

Narządy wewnętrzne

- pochwa

- macica(trzon, szyjka)‏

- Jajowody

- Jajniki

Tkanki podtrzymujące i otaczające układ rozrodczy:

- Kości miednicy i mięśnie i więzadła miednicy malej

Wzgórek łonowy- skupienie tkanki tłuszczowej ponad spojeniem łonowym. Pokryte owłosieniem łonowym pojawiającym się w okresie pokwitania- kształt trójkąta podstawą skierowanego ku górze

Wargi sromowe większe- podłużnie przebiegające fałdy skóry, otaczają wargi mniejsze. Pokryte owłosieniem łonowym. Skóra zawiera dużą ilość pigmentu, wewnętrzna część pokryta jest cienką delikatną skórą, nieowłosioną. W części przedniej znajduje się zakończenie więzadeł obłych.

Wargi sromowe mniejsze- wąskie,wydłużone fałdy skórne, leżące między wargami sromowymi większymi a wejściem do pochwy. Od tyłu łączą się w wędzidełko tylne. Ku przodowi łączą się w wędzidełko przednie, którego fałd tworzy napletek łechtaczki. Wewnętrzne powierzchnie warg pokrywa błona śluzowa.

Łechtaczka- 0dpowiednik męskiego prącia, długości 2-3 cm, położony w linii środkowej do przodu od ujścia cewki moczowej. Zbudowana z 2 ciał jamistych które łączą się z okostną spojenia łonowego, oraz żołędzi łechtaczki, posiadającej bardzo liczne zakończenia nerwów czuciowych.

Przedsionek pochwy- trójkątna przestrzeń ograniczona wargami sromowymi mniejszymi, na szczycie której znajduje się ujście cewki moczowej.

Gruczoły Bartholina- położone bocznie i ku tyłowi od przedsionka pochwy znajdują się dwa otworki(ujścia)połączone wąskim 1-2cm przewodem, z gruczołem śluzowym leżącym między wargą sromową mniejszą a ścianą pochwy.

Błona dziewicza- okrężny lub półkolisty fałd błony śluzowej, ograniczający wejście do pochwy. Jest to bardzo elastyczna przegroda, która częściowo, a czasem całkowicie zamyka wejście do pochwy. Pozostałości rozdartej podczas pierwszego stosunku błony dziewiczej nazywamy strzępkami.

Pochwa- wąski, częściowo zapadnięty kanał mięśniowy,dł.8-10cm, szer.4cm.biegnie od dołu do szyjki macicy, zagina się ku górze i tyłowi w stosunku do sromu. Szyjka macicy wpukla się do pochwy tworząc zachyłki zwane sklepieniami. Sklepienie tylne jest głębsze niż przednie, łączy się ściśle z otrzewną zatoki Douglasa.

Szyjka macicy- U nieródki ma kształt stożka dł.2-4cm. i średnicy ok.2,5cm. Centralnie położony kanał szyjki łączy się z jamą macicy(ujście wewnętrzne)oraz z pochwą(ujście zewnętrzne). Wyróżniamy część pochwową oraz nadpochwową. Kanał szyjki pokrywa nabłonek walcowaty z licznymi gruczołami, wytwarzającymi śluz o odczynie zasadowym.

Trzon macicy- jest to narząd mięśniowy(mięśnie gładkie),zawierający wąską jamę. Leży między pęcherzem moczowym a prostnicą. Tworzy powierzchnię przednią, tylną, dno i rogi. Jama macicy łączy się od dołu z kanałem szyjki, od góry z ujściami jajowodów. Na ścianę trzonu składają się- błona śluzowa (endometrium), warstwa mięśniowa i błona surowicza.

Jajowody- bardzo delikatne, znajdujące się w ciągłym ruchu perystaltycznym przewody długości 10-12cm.wychodzą z rogów macicy i otwierają się do jamy otrzewnowej w okolicy wnęki jajnika. Składa się z części śródściennej, cieśni, bańki oraz lejka ze strzępkami. W świetle jajowodu, śr.1-2mm znajduje się duża ilość podłużnych fałdów, nabłonek zaś jest silnie urzęsiony-znaczenie w transporcie komórki jajowej.

Jajniki- białawe, jajowatego kształtu, dość twarde. Ich wielkość zależy od fazy cyklu, średnio długość 2,5-3cm, szerokość1,5-2cm. Na przekroju wyróżnia się rdzeń i część korową. Warstwa korowa zbudowana jest z tk. łącznej, zawiera komórki płciowe- są to zlokalizowane w pęcherzykach pierwotnych oocyty pierwszego rzędu. Ponadto w tej części jajnika znajdują się pęcherzyki w różnej fazie dojrzałości. W rdzennej warstwie znajdują się ciałka szkliste-pozostałość po ciałkach żółtych. Część rdzenna przechodzi we wnękę jajnika

Kości miednicy- miednicę budują kości: miednicze, krzyżowa, ogonowa, łonowe i kulszowe. Kości obręczy miednicznej ograniczają dwie jamy- miednicę dużą i leżącą poniżej miednicę małą, oddzielone od siebie kresą graniczną. Górna granica miednicy małej, o kształcie elipsy, której szerszy wymiar położony jest poprzecznie, stanowi wchód miednicy;dolny kraniec- elipsa podłużna- wychód miednicy.

Mięśnie i więzadła- dno miednicy tworzą dwie płyty tzw. przepona miedniczna i przepona moczowo-płciowa.wszystkie części łączą się z kroczem jak szprychy w środku koła. Warstwy obu przepon wzajemnie się przeplatają, podtrzymują i nakładają. Są w stosunku do siebie ruchome, co stwarza możliwości rozszerzania się w czasie porodu, a po nim powrotu do stanu wyjściowego.