Efekt mnożnikowy

Mnożnik:

• Twórcą jest H. G. Clement.

• Dotyczy wpływu inwestycji na wzrost produktu narodowego brutto.

• Przyrost inwestycji wywołuje nieproporcjonalny ale zwielokrotniony przyrost produkcji i zatrudnienia. Wysokość tej ekspansji inwestycyjnej zależy w gospodarce od krańcowej skłonności do konsumpcji.

• „Każdy dolar wprowadzony do obiegu, mnoży się”.

• Jedno miejsce w hotelu generuje średnio 2,3 nowe miejsca pracy.

• Struktura rodzajowa – udział wydatków na usługi i dobra w wydatkach ogółem.

• Krańcowa skłonność do konsumpcji – przyrost konsumpcji spowodowany przez jednostkę. Im więcej zarabiamy, tym więcej wydajemy na dobra i usługi coraz bardziej ekskluzywne.

• Mnożnik dotyczy turystyki zagranicznej i wyjazdowej.

Clement chciał udowodnić w swoich badaniach, że pieniądze wprowadzone do obiegu, mnożą się. Badania te można stosować w odniesieniu do innych krajów.

Tzw. przecieki występują gdy pieniądze wychodzą poza dany kraj. Następują one przez:

• Import

• Lokowanie pieniędzy w bankach poza krajem

• Turystyka zagraniczna wyjazdowa

• Inwestycje zagraniczne

• Oszczędności, pieniądze wyłączone są wtedy z obiegu

• Zniszczenie fizyczne pieniądza

Im bardziej rozwinięta gospodarka danego kraju, tym mniejsze przecieki i większy efekt mnożnikowy.

Zadanie 1. Turysta przywiózł $2500. W trzeciej transakcji wzięło udział $2000, w czwartej $1600, a w piątej $1000. Oblicz efekt mnożnikowy dwoma sposobami i krańcową skłonność do konsumpcji. Zinterpretuj wynik.

$$K = \ \frac{\sum_{}^{}T}{T_{1}}$$ K – efekt mnożnikowy ∑T – suma transakcji T1 – transakcja pierwsza	$$K = \frac{1}{1 - \frac{c}{y}}$$ ∆c = ∆y – T1 – zmiana konsumpcji liczona od konsumpcji drugiej ∆y = ∑T – zmiana w dochodzie ∆c/∆y – krańcowa zdolność do konsumpcji

Sposób 1:

T₁=2500

T₂=2500

T₃=2000 ∑T = 9600

T₄=1600

T₅=1000

$$K = \frac{9600}{2500} = 3,84$$

Sposób 2:

$$K = \frac{1}{1 - \frac{c}{y}}$$ $$K = \frac{1}{1 - \frac{9600 - 2500}{9600}}$$ $$K = \frac{1}{1 - \frac{7100}{9600}}$$	$$K = \frac{1}{1 - 0,74}$$ $$K = \frac{1}{0,26}$$ K = 3, 84

$$\frac{c}{y} = \frac{7100}{9600} = 0,74\%$$

Interpretacja: 0,74% oznacza, że przyrost dochodu o $1 powoduje przyrost konsumpcji o 0,74%. Efekt mnożnikowy wynosi 3,84, co oznacza, że każdy $1 wprowadzony do obiegu, daje obrót $3,84.

Wpływ mnożnika na dochody podatkowe

K * T₁ = ∆y (zmiana w dochodzie)

∆y *10% to inaczej podatek

Rozwijanie się proporcji korzyść-koszt

Są dwa rzędy wskaźników kosztu i korzyści, które powinny zapewnić krajom pomyślny rozwój turystyki. Pierwszy od stosunku 5 do 1, do 30 do 1 zdarzający się w krajach słabo uprzemysłowionych i uzależnionych lub które popadły w rosnące zależności od turystyki (Egipt, Grecja, Tunezja, Mazury).

Drugi rząd w przybliżeniu 50 do 1 i 100 do 1 dla krajów wysoce uprzemysłowionych, nie tak bardzo uzależnionych od turystyki.

50 do 1 – czyli wydany dolar daje 50 dolarów korzyści.

Wpływ zatrudnienia i płac (efekt ekonomiczny)

Część pieniędzy zostawionych przez turystów zagranicznych przeznaczonych jest na płacę. Jest to 54% wydatków turystów.

Zadanie 2. Zmiana w dochodzie wynosi $8000. Efekt mnożnikowy wynosi $4. Przyjechało 20 tysięcy osób. Obecna płaca wynosi $800. Zatrudnienie wynosi 10 tysięcy osób. Ile nowych miejsc pracy można stworzyć? Ile wynosi wpływ z podatku od pojedynczego turysty?

∆y = 8000

K = 4

K * T₁ = ∆y

T₁=∆y/K

T₁=8000:4

T₁=$2000

54% z $2000 = $1080

1080 * 20 000 = 21 600 000

21 600 000/800 = 27 000

27 000 – 1000 = 17 000

8000 * 10% = $800

Można zatrudnić jeszcze 17 tysięcy osób. Wpływ z podatku wynosi $16 mln (bo 20 tys. * $800).

Prawo do zysków

Drenaż – odciąganie pewnych wartości

Turyści najczęściej wymagają zakwaterowania i posiłków trzy razy dziennie. Korzystają z udogodnień i usług publicznych. Tacy turyści stanowią dren dla gospodarki krajów. Im większy dren (w porównaniu z sumą wydawanych przez nich pieniędzy), tym niższa efektywność urządzeń turystycznych. Zatem im mniejszy dren, tym efektywność większa.

Współczynnik efektywności ekonomicznej (relacja efektów do nakładów)

$$e = \frac{E}{n}$$

e – współczynnik efektywności ekonomicznej

E – wpływy

n – nakłady

Jeśli e jest większe od 1 to dane przedsięwzięcie jest korzystne (efektywne). Jeśli jest równe 1, to dane przedsięwzięcie „wychodzi na 0”, natomiast jeśli jest mniejsze od 1, jest wtedy nieefektywne.

Dwa rodzaje majątku:

• Nieelastyczny (sztywny) – np. woda, elektryczność, paliwo, transport publiczny, usługi świadczone przez policję, wszystkie działalności świadczone społeczeństwu

• Elastyczny (specjalny) – nocleg, wyżywienie, sklepy, wycieczki

Wpływ turystyki zagranicznej na dochód

• Turystyka wyjazdowa – import dewiz z zagranicy

• Turystyka przyjazdowa – eksport dewiz z zagranicy

N * L * e ∖ nN − liczba turystow na dzien ∖ nL − przecietna dlugosc pobytu ∖ ne − przecietny wydatek dzienny turysty

W przypadku drenu:

N * L(e−D−C) → dochod netto ∖ nD − drenaz udogodnien spolecznych ∖ nC − drenaz z tytulu korzystania ze specjalnych dobr i uslug

Nam bardziej opłaca się sprzedawać towary u siebie.

Turystyka krajowa przyjazdowa zwiększa bilans płatniczy kraju.