System Polityczny Rosji
ZSRR
Związek socjalistycznych republik radziecki
Państwo istniało od 30 grudnia 1922 r do 26 grudnia 1991
Składało się z 15 republik związkowych
Ideologia państwowa był marksizm, który głosił zastąpienie społeczeństwa kapitalistycznego przez socjalistyczne (oparte na zasadzie każdemu według jego pracy), a następnie komunistyczne (oparte na zasadzie każdemu według jego potrzeb).
Rozpad związku radzieckiego
Proces ten rozpoczął się już w 1988 r
Przyczyny:
Potężny kryzys gospodarczy państwa
Paraliż jego struktur, na który nałożyła się niekorzystna sytuacja geopolityczna oraz tendencje odśrodkowe wewnątrz związku
M. Gorbaczow – polityka pieristrojki (przebudowy) i głasnosti (jawności), liberalizacja gospodarcza i polityczna
Proces rozpadu zapoczątkowała Estornia, która w 1988 r. ogłosiła suwerennośc tj. pierwszeństwo prawa republikańskiego nad związkowym.
Pucz Janajewa
Gorbaczow chciał doprowadzić do podpisania nowego układu związkowego między poszczególnymi republikami ZSRR. Układ ten miał ocalić rozpadający się Związek Radziecki
W nocy z 18 na 19 sierpnia 1991 r. doszło do zamachu stanu – na czele stał wiceprezydent ZSRR Giennadij Janajew
Po klęsce puczu proces demontażu pozostałości systemu komunistycznego przybrał na sile
Wzrosła rola Borysa Jelcyna, który zdobył realną władzę na terenie republiki rosyjskiej
Rozpad Związku Radzieckiego
W kolejnym miesiącu istnienie związku Radzieckiego było tylko formalnościa
Władze radzieckie straciły jakąkolwiek władzę wykonawczą
Kolejne republiki ogłaszały deklaracje niepodległości
8 grudnia 1991 r. podpisano umowy białowieskie o likwidacji ZSRR i utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw – to nie jest państw, to jest organizacja zrzeszająca byłe republiki ZSRR
31 grudnia 1991 r. ZSRR formalnie przestaje istnieć
Wspólnota Niepodległych Państw
WNP powstała na mocy tzw. Układu białowieskiego z 8 grudnia 1991 r. podpisanego przez Rosję Ukrainę (chodzi o morze czarne na którym znajdowały się armie i flota na morzu czarnym) i Białoruś
Regionalne ugrupowanie integracyjne oparte na zasadach konfederacji
Zrzesza 11 dawnych republik radziec kich (bez Litwy, Łotwy, Estonii, Gruzji)
Zajmuje się m.in. wspólpracą polityczną, gospodarcza i problemami bezpieczeństwa międzynarodowego
Rosja – sukcesorka ZSRR
Rosja jest kontynuatorką ZSRR, dlatego że jako jedyna nie ogłosiła deklaracji niepodległości, a jedynie suwerenności państwowej. To spowodowało, że jest ona kontynuatorką ZSRR. Bo ZSRR nie upadł w sensie prawnym (w praktycznym tak), a przekształcił się w Rosję. (z minusami i plusami po ZSRR – stałe miejsce w radzie ONZ)
Kryzys polityczny po 1993 r.
Konflikt pomiędzy władzą ustawodawczą i wykonawczą (B. Jelcynem)
Tworzenie jednocześnie dwa projekty konstytucji zakładały dwa odmienne ustroje polityczne
Referendum 12.12. 1993 r.
Umocniły się podstawy państwowości rosyjskiej w oparciu o demokratyczne zasady – rozwiązanie „starego” parlamentu, wzmocnienie pozycji prezydenta
Konstytucja
Obowiązuje od 25 grudnia 1993 r.
Została przyjęta w ogólnonarodowym referendum
Nowela konstytucji z 2008 r.
Federacja Rosyjska ( tylko Rosja)
Obecny traktat federacyjny został podpisany 31 marca 1992 r. i potwierdzony przez konstytucję
W skład federacji rosyjskiej wchodzi 89 równoprawnych podmiotów (21 republik(podstawowa jednostka – która dzieli się na resztę), 49 obwodów, 6 krajów, 2 miasta wydzielone, 1 obwód autonomiczny, 10 okręgi autonomiczne)
Najszersze uprawnienia otrzymały republiki (21) – mają one swoją własną konstytucję oraz właściwe im kompetencje
Prezydent Rosji
Głowa państwa – najwyższa pozycja w systemie politycznym Rosji
System półprezydencki
Jest podmiotem określającym podstawowe kierunki wewnętrznej i zagranicznej polityki państwa
Wybierany jest w wyborach powszechnych wymagana jest 50% frekwencja dla ważności wyborów
Od 2012 r. kadencja prezydenta będzie trwać 6 lat (obecnie 4) – zmiany z 2008
Prezydent może sprawować swój urząd maksymalnie dwa razy z rzędu, co nie oznacza, że nie może go sprawować więcej niż dwa razy
Umocnieniu jego pozycji służy referendum, co pozwala mu działać bez zgody parlamentu
Kompetencje Prezydenta Rosji
Zarządza wybory do dumy
Może ją również rozwiązać
Przedkłada projekty ustaw Dumie
Podpisuje i ogłasza ustawy
Przedstawia kandydata na urząd premiera
Jako szef władzy wykonawczej przewodniczy obradom rządu
Może wydawać dekrety i rozporządzenia
Jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
Obecnie rzeczywista rola prezydenta oddala się od roli konstytucyjnej – w zakresie kompetencji prezydenta zaczyna wchodzić coraz więcej elementów, nie zwartych w konstytucji
Rząd Federalny
Premiera powołuje prezydent po uzyskaniu zgody dumy
Rząd zawsze składa dymisje na ręce nowo wybranego prezydenta
Ścisłe gremium, tzw. Gabinet obraduje raz w tygodniu pod przewodnictwem prezydenta, wtedy też zapadają najważniejsze decyzje
Parlament Rosji – Zgromadzenie federalne
Parlament jest dwuizbowy
Rada federacji to izba wyższa
Jest przedstawicielstwem części składowych Federacji Rosyjskiej. W jej skład wchodzi po dwóch reprezentantów z każdego podmiotu Federacji
Duma państwowa to izba niższa rosyjskiego parlamenty
Wybierana jest w wyborach powszechnych
Rada Federacji
Jej kompetencje są op wiele skromniejsze niż izby niższej
Kadenja trwa 2 lata
Zajmuje się zatwierdzaniem zmian granic pomiedzy podmiotami federacji, zatwierdzaniem dekretów prezydenta dotyczących wprowadzenia stanu wojennego i wyjątowgowego, rozstrzyga o użyciu sił zbrojnych Federacji poza jej granicami
Podsiada prawo inicjatywy ustawodawczej
Duma państwowa
Od 2011 r. jej kadencja będzie trwać 5 lat (zamiast 4)
Stanowi prawo posiada inicjatywę ustawodawczą
Duma może zostać rozwiązana w trzech przypadkach:
Po trzykrotnym odrzuceniu przez nia kandydata prezydenckiego na premiera
Gdyz wyraża ona w ciągu 3 miesiecy dwa razy wotum nieufności wobec rządu
Gdy odmówi wotum zaufania rządowi, prezydent może rozwiązać ją lub zdymisjonować rząd w ciagu 7 dni.
Zaliczenie ćwiczeń 12 kwietnia w czwartek godz. 12.00
Wyniki przez mgr Patrycje oraz z data wyników
Jednego wyboru
Sala 153