"Wrzuć strach do kapelusza"

Zawsze kiedy dzieci rozpoczynają swoja edukację szkolną dzieci, rodzice i nauczyciele pragną jednego, aby klasa w której przecież przyjdzie im być razem przez pewien okres swojego życia była fajnym, zgranym zespołem. Jest to istotne z wielu względów. Dobra, koleżeńska grupa wpływa pozytywnie na wszechstronny rozwój dzieci. Sprawia, że szkoła to miejsce gdzie się po prostu chętnie przebywa i każdy nowy dzień jest przez to radośniejszy. Oczywiście jest z tym bardzo różnie, ale znów ma tu wiele do powiedzenia i zrobienia nauczyciel i jego postawa. Bardzo pomocne są tutaj wszelkie programy wychowawczo- profilaktyczne typu: "Spójrz inaczej". Proponuję właśnie scenariusz zajęć częściowo zmodyfikowany przeze mnie wg propozycji zawartych w tym programie, a zajmujący się właśnie samopoczuciem dziecka w grupie klasowej.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ W KLASIE I WEDŁUG PROGRAMU
"SPÓJRZ INACZEJ "

Anna Tracz

BLOK TEMATYCZNY- Uczestnictwo w grupie.

Razem uczymy się i razem bawimy.



TEMAT : Jesteśmy klasą.


Cele :
* Uświadomienie sobie przez dzieci, że klasa to miejsce nauki i wspólnej zgodnej zabawy.
* Spostrzeganie siebie i innych w zespole klasowym.
* Integracja grupy.
* Uczenie akceptacji i wzajemnego poszanowania.
* Opanowanie swoich leków.



Metody: aktywizujące.

Formy :indywidualna, zbiorowa, grupowa.

Pomoce dydaktyczne : farby, kredki, papier pakowy, taśma klejąca, kapelusz.

PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Dzieci zajmują miejsce w kręgu.

Zabawa w skojarzenia: dzieci podają po jednym wyrazie przychodzącym im do głowy związanym z hasłem: KLASA.

2. Rozmowa o klasie np.:
" Co to znaczy, że jesteście klasą?
" Co najbardziej lubicie robić razem?
" Czym różnią się poszczególne klasy w szkole?
" Jak sobie pomagacie w różnych sytuacjach?
" Czy coś w waszej klasie chcielibyście zmienić?
3. .Rozdanie dzieciom kartek w celu dokończenia przez nich rozpoczętego zdania:



W tej grupie boję się, że.................

4. TECHNIKA -WRZUĆ STRACH DO KAPELUSZA

" Dzieci kończą rozpoczęte zdania.
" Wrzucenie wszystkich kartek do kapelusza i wymieszanie ich.
" Dzieci losują dowolne kartki, odczytują wszystkim ich treść i próbują przekazać, co czuł autor, wskazując swoje obawy.



5. Zabawa integrująca : Wszyscy ci, którzy.......

Jeden uczestnik zabawy jest bez krzesła i staje w środku kręgu. On podaje hasła, np.: wszyscy ci, którzy mają zielony sweterek.. Wstają te osoby, które maja tego koloru bluzki i muszą zmienić swoje miejsca. Osoba wydająca polecenia korzysta z okazji i w trakcie chwilowego zamieszania zajmuje wolne miejsce ( ilość haseł zależy od pomysłowości prowadzącego i czasu przeznaczonego na zabawę).


6. WSPÓLNY RYSUNEK.

Duże arkusze szarego papieru kładziemy na podłodze i prosimy, aby dzieci narysowały siebie lub inne osoby z klasy podczas wykonywania ulubionego zajęcia w szkole- praca w grupach ( lub indywidualna)

" Po skończonej pracy wspólne obejrzenie prac.
" Dzieci omawiają swoje prace i doświadczenia podczas ich wykonywania odpowiadając na następujące pytania :
" Czy rysowaliście wspólnie, czy każdy oddzielnie?
" Jak podzieliliście się pracą?
" Jak sobie pomagaliście?
" A może było wam trudno współpracować?


7. Zakończenie.
Nauczyciel kładzie na podłogę lub ławkę trzy kontury twarzy dziecka, o różnym zabarwieniu uczuciowym. Uczniowie wybierają tą, która odpowiada ich odczuciom po tych zajęciach.

Wróć do strony głównej

"KOLEŻANKI- DOKUCZANKI "

Rozwiązywanie problemów spornych, zachodzących pomiędzy członkami różnych grup społecznych ( taką grupą jest też każda klasa) wymaga czasami wiele wysiłku i jest przedmiotem ciągłej troski nauczycieli. Stosowanie upomnień, próśb , tłumaczenie w kółko tego samego, bardzo często nie daje porządanych rezultatów. Człowiek jest trochę przewrotną istotą. Im częściej słyszy- "Tego nie wolno, bo....." (i tu setki zakazów i nakazów) , tym bardziej próbuje je złamać. Uświadomienie, poznanie, przeżycie, doświadczenie skutków niewłaściwych zachowań , jest czasami jedynym sposobem na pozytywną zmianę i rozwiązanie problemów spornych. Przedstawiony poniżej scenariusz zajęć zintegrowanych jest próbą rozwiązania występującego bardzo często problemu dokuczania sobie, czyli kłótni koleżeńskich, w oparciu o program wychowawczo- profilaktyczny "Spójrz inaczej"

SCENARIUSZ ZAJĘĆ W KLASIE II

Blok tematyczny : Nasze uczucia


Temat : Dokuczanie


Cele ogólne:

* Uświadomienie sobie przez dzieci dlaczego ludzie sobie dokuczają.
* Poznanie sposobów rozwiązywania takich sytuacji.


Cele operacyjne :

* Uczeń zna znaczenie słowa dokuczanie.
* Wie, dlaczego ludzie sobie dokuczają.
* Zna skutki dokuczania.
* Potrafi znaleĽć sposób na kończenie sytuacji spornych.
* Umie wchodzić w role.


Metody:

* Słowna
* Aktywizująca- burza mózgów.
* Psychodrama


I. Część wstępna.

1. Przywitanie:
* Witam wszystkich, którzy są dzisiaj w dobrym humorze.
* Witam wszystkich, którzy są smutni.
* Witam też wszystkich, którym jest wszystko jedno.

II. Część główna.


2. Opowiadanie nauczyciela

Ala i Paweł chodzą do klasy drugiej. Chodzili ze sobą do tego samego przedszkola i kiedyś się bardzo lubili, ale któregoś dnia pokłócili się, teraz nie pamiętaj już nawet o co. Od tej pory zaczęli siebie nie lubić, a Ala zaczęła dokuczać Pawłowi, kiedy tylko go zobaczyła. "O, idzie ten grubas" mówiła głośno, kiedy tylko Paweł wchodził do klasy. Paweł nie bardzo wiedział, co robić. Chciał nawet pobić Alę, ale gdzieś usłyszał, że nie należy bić dziewczynek. Któregoś dnia schował teczkę Ali tak, że nie mogła jej znaleźć i śmiał się, kiedy Ala była zmartwiona. Ala domyśliła się kto to zrobił. "Tego mu nie daruję" pomyślała i ........................

3. Nauczyciel prosi dzieci o dokończenie opowiadania.
* Jak myślicie, co mogło być dalej?
* Jak się czuli bohaterowie opowiadania?
* Do czego takie sytuacje mogą doprowadzić?


4. Burza mózgów- podział klasy na cztery grupy ( przynależność do grupy jest losowa na podstawie koloru wylosowanej kartki), każda z nich ma w ciągu 10 minut przygotować swoje pomysły odpowiedzi na następujące pytania :

1. Grupa- ( zieloni ) Dlaczego ludzie sobie dokuczają?
2. Grupa -(niebiescy) Jakie są skutki dokuczania?
3. Grupa- ( czerwoni) Jakie są sposoby zakończenia kłótni?
4. Grupa- ( biali) W jaki sposób można pomoc osobom, które sobie nawzajem dokuczają?


5. Praca w grupach i zapisanie na kartkach szarego papieru przez lidera grupy wszystkich propozycji wypływających podczas wspólnej pracy w danym zespole. ( w tym czasie nauczyciel puszcza cichutko relaksującą muzykę)

6.Przedstawienie przez komentatora danej grupy wyników pracy.

7.Wybranie najciekawszych propozycji dotyczących poszczególnych pytań- problemów.

8. Uzupełnienie ( w razie potrzeby) odpowiedzi przez pozostałe dzieci.

9. Psychodrama

* Nauczyciel proponuje chętnym dzieciom przedstawienie za pomocą scenek sytuacji, w której jakieś osoby dokuczały sobie nawzajem i w końcu przestały to robić, oraz scenek pokazujących sposoby zakończenia kłótni.

III. Część końcowa.
11.Zakończenie zajęć rundką dokończenia zdań:

* "Dokuczanie to..."
* "Co czuje kiedy mi ktoś dokucza..."
* "Co czujesz kiedy Ty komuś dokuczasz..."

12. Podziękowanie i pożegnanie się z dziećmi.

Mgr Anna Tracz

Sprawdzian ze środowiska społeczno-przyrodniczego dla klasy III

1. Napisz nazwy czterech roślin zbożowych.
a)..............................................................................
b)..............................................................................
c)..............................................................................
d)..............................................................................

2. Podaj ogólną nazwę następującym grupom roślin:
a) rzepak , słonecznik, soja
..............................................................................
b) ziemniak, marchew, burak cukrowy
..............................................................................

3. Na polach spotykamy takie zwierzęta:
..............................................................................

4. Mieszkam w województwie:
..............................................................................

5. Wisła wypływa z:
a) Baraniej Góry
b) z morza
c) z Mazur

6. Wymień warstwy lasu i ich roślinność:
a)..............................................................................
b)..............................................................................
c)..............................................................................

7. Wawel znajduje się:
a) w Krakowie
b) Szczecinie
c) Tarnowie

8. Pierwsza stolica Polski to:
a) Łódź
b) Gniezno
c) Gdańsk

9. Zakopane leży:
a) w górach
b) nad morzem
c) na Mazurach

10. Największe Polskie rzeki to:
a) Wisła i Nil
b) Wisła i Odra
c) Odra i Soła

11. Morze Bałtyckie znajduje się na:
a) północy Polski
b) wschodzie Polski
c) zachodzie Polski

12.Niziny na mapie oznacza się kolorem:
a) żółtym
b) zielonym
c) brązowym

13. Warszawa leży:
a) w górach
b) na Pojezierzu Pomorskim
c) Nizinie Mazowieckiej

14.Na Pojezierzu Mazurskim jest:
a) dużo gór
b) dużo jezior
c) latarni morskich

15. Napisz swoje imię i nazwisko oraz adres zamieszkania
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

16.Podaj nazwy trzech drzew iglastych
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

17.Podaj nazwy trzech drzew liściastych
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

18.Podaj nazwy trzech krzewów
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

 Konspekt zajęć zintegrowanych w klasie III

Nauczyciel: mgr Alina Jabłonowska

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stanisław Jachowicza w Ostrołęce

 

Temat ośrodka: Sławni Polacy - Fryderyk Chopin.

Temat dnia: Życie i twórczość Fryderyka Chopina.

Tematyka: Życie i twórczość Fryderyka Chopina na podstawie zgromadzonych materiałów z wykorzystaniem utworów muzycznych.

• Nauka podstawowego kroku poloneza.

• Przedstawienie środkami malarskimi nastrojów i stanów uczuciowych inspirowanych utworem muzycznym Fryderyka Chopina.

• Rozwiązanie zadań tekstowych z zastosowaniem wyrażeń dwumaianowanych.

Cele operacyjne:

Uczeń umie:

• Wypowiadać się zdaniami na określony temat

• Poruszać się w rytm muzyki

• Ułożyć zdanie z sylab

• Szeregować liczby rosnąco i malejąco

• Ułożyć wzór do zadania

• Analizować i rozwiązywać zadania z treścią

• Poprawnie budować odpowiedzi na pytania

• Uważnie słuchać muzyki

• Zna zasady malowania farbami

• Umie obliczyć sumę wyrażeń dwumianowanych.

Uczeń rozumie:

• Polecenia nauczyciela

• Pojęcie: wyrażenie dwumianowane

• Związki wyrazów w zdaniu

Uczeń stosuje:

• Wielką literę w pisowni imion, nazwisk, nazw miejscowości

• Zamyka myśl w granicy zdania

• Techniki plastyczne

• Posiada nawyk sprzątania stanowiska pracy po skończonej lekcji oraz nawyk mycia rąk

Metody: problemowa, pokazowa, podająca rozmowa kierowana, praktycznego działania

Formy pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna

Środki dydaktyczne: magnetofon, odtwarzacz płyt kompaktowych, taśma z nagraniami utworów Fryderyka Chopina, płyty CD, karty pracy, ilustracje, plansze, karty z informacjami dotyczącymi życia i twórczości Fryderyka Chopina, albumy, książki, mapy: Polski, Europy, blok rysunkowy, farby plakatowe, papier kolorowy, materiały włókiennicze, krzyżówki, zagadki, zestaw pytań.

	RZECZOWNIKI

Przykłady rzeczowników	Liczby rzeczowników	Rodzaje rzeczowników

Rzeczowniki to nazwy : przedmiotów, osób, zwierząt i roślin, czynności i stanów, zjawisk atmosferycznych i przyrodniczych, państw, miast, rzek, gór, imiona i nazwiska.

Odpowiadają na pytania:

KTO? CO?

PRZYKŁADY

mama	pies	kwiatek	telewizor
Polska	Wisła	deszcz	lampa
szkoła	Magdalena	Kowalska	Kraków

Przewiń do góry

Rzeczowniki występują w dwóch liczbach:

pojedynczej - np.	kot	drzewo	lalka
mnogiej - np.	koty	drzewa	lalki

Przewiń do góry

W liczbie pojedynczej rzeczowniki występują w jednym z trzech rodzajów:

męskim (ten) - np.	chłopiec	długopis	żółw
żeńskim (ta) - np.	dziewczynka	lalka	choinka
nijakim (to) - np.	dziecko	okno	jajko

W liczbie mnogiej rzeczowniki występują w dwóch rodzajach:

męskoosobowym (ci) - np.	chłopcy	rolnicy	murarze
niemęskoosobowym (te) -np.	dziewczynki	kwiaty	żółwie

Przewiń do góry

	CZASOWNIKI

Przykłady czasowników	Odmiana przez osoby	Czasy czasowników	Rodzaje czasowników	Formy czasowników

Czasowniki oznaczają czynności lub stany

Odpowiadają na pytania:

CO ROBI?

CO SIĘ Z KIMŚ LUB CZYMŚ DZIEJE?

PRZYKŁADY

myje	rysuje	rozmawia	kwitnie
płynie	budzi się	myśli	pisze
biegnie	gotuje się	dzwoni	jedzie

Przewiń do góry

Czasowniki odmieniaja się przez osoby:

Liczba pojedyncza
1.osoba (ja) - np.
2.osoba (ty) - np.
3.osoba (on, ona, ono) - np.

Liczba mnoga
1.osoba (my) - np.
2.osoba (wy) - np.
3.osoba (oni, one) - np.

Przewiń do góry

Czas teraźniejszy	Czas przeszły	Czas przyszły

Czasowniki mają trzy czasy:

teraźniejszy, przeszły, przyszły

Przewiń do góry

Czasowniki w czasie teraźniejszym oznaczają czynności,

które odbywają się w chwili mówienia o nich

PRZYKŁADY

czytam	piszę	rysuje	gotuje
biegniesz	myślisz	ogląda	spaceruje

Wróć do czasów czasownika

Przewiń do góry

Czasowniki w czasie przeszłym oznaczają czynności,

które już się odbyły w przeszłości.

Czasowniki w czasie przeszłym mogą być dokonane lub niedokonane

PRZYKŁADY

Czas przeszły dokonany	Czas przeszły niedokonany
wybrali	wybierali
kupili	kupowali
zjedli	jedli
namalowali	malowali
przeczytali	czytali

Wróć do czasów czasownika

Przewiń do góry

Czasowniki w czasie przyszłym oznaczają czynności,

które dopiero odbędą się w przyszłości.

Czasowniki w czasie przyszłym mogą mieć formy proste lub formy złożone

PRZYKŁADY

Formy proste	Formy złożone
napiszę	będę pisał
zjem	będę jadł
porozmawiam	będę rozmawiał
namaluję	będę malował

Wróć do czasów czasownika

Przewiń do góry

Czasowniki w czasie przeszłym w liczbie pojedynczej występują w jednym z trzech rodzajów:

męskim - np.	siedział	malował	pływał
żeńskim - np.	siedziała	malowała	pływała
nijakim - np.	siedziało	malowało	pływało

Czasownikiw czasie przeszłym w liczbie mnogiej występują w dwóch rodzajach:

męskoosobowym - np.	siedzieli	malowali	pływali
niemęskoosobowym - np.	siedziały	malowały	pływały

Przewiń do góry

Czasowniki mogą występowaćw formie:

osobowej np. maluję, rysujesz

nieosobowej np. malowano, rysować

	PRZYMIOTNIKI

Przykłady przymiotników	Liczby przymiotników	Rodzaje przymiotników	Stopniowanie przymiotników

Przymiotniki to wyrazy oznaczające cechy osób,zwierząt, roślin, przedmiotów itd. Są określeniami rzeczowników

Odpowiadają na pytania:

JAKI? JAKA? JAKIE?

PRZYKŁADY

zielony	mały	troskliwy	zabawny
kolorowa	ciekawa	duża	wspaniała
słoneczne	wysokie	stare	powolne

Przewiń do góry

Przymiotniki występują w dwóch liczbach:

pojedynczej - np.	zabawna	wesoła	smutna
mnogiej - np.	zabawne	wesołe	smutne

Przewiń do góry

W liczbie pojedynczej przymiotniki występują w jednym z trzech rodzajów:

męskim - np.	ciekawy	smaczny	powolny
żeńskim - np.	ciekawa	smaczna	powolna
nijakim - np.	ciekawe	smaczne	powolne

W liczbie mnogiej przymiotniki występują w jednym z dwóch rodzajów:

męskoosobowym - np.	zmęczeni	zadowoleni	dokładni
niemęskoosobowym - np.	zmęczone	zadowolone	dokładne

Przewiń do góry

Przymiotniki stopniują się .
Mają trzy stopnie

stopień równy - np.	ciekawy	smaczny	miły	chory
stopień wyższy - np.	ciekawszy	smaczniejszy	milszy	bardziej chory
stopień najwyższy - np.	najciekawszy	najsmaczniejszy	najmilszy	najbardziej chory

	PRZYSŁÓWKI

Przykłady przysłówków

Przysłówki to wyrazy oznaczające sposób wykonania czynności
Tworzy się je najczęściej od przymiotników
Przysłówki określają czasowniki

Odpowiadają na pytanie:

JAK?

PRZYKŁADY

słodko	ładnie	miło	ciekawie
kolorowo	powolnie	wspaniale	cicho
słonecznie	dokładnie	niestarannie	zimno

	LICZEBNIKI

Przykłady liczebników

Liczebniki to wyrazy oznaczające liczbę, ilość, kolejność.
Rozróżniamy liczebniki główne i liczebniki porządkowe.

Odpowiadają na pytanie:

ILE? KTÓRY Z KOLEI?

PRZYKŁADY

Liczebniki główne
jeden
dwanaście

Liczebniki porządkowe
pierwszy
dwunasty

Przewiń do góry

	RODZAJE ZDAŃ

Zdania oznajmujące	Zdania pytające	Zdania rozkazujące	Zdania wykrzyknikowe	Zdania pojedyncze	Zdania złożone

Zdanie oznajmujące powiadamia nas o kimś lub o czymś. Zakończone jest kropką.

PRZYKŁADY

Dzisiaj jest słoneczna pogoda.

Wczoraj byłam na zakupach.

Lubię żółwie.

Czytam bardzo ciekawą książkę.

Przewiń do góry

Zdanie pytające jest pytaniem o coś lub o kogoś. Zakończone jest znakiem zapytania.

PRZYKŁADY

Jak mają na imię twoi rodzice?

Kiedy do mnie przyjdziesz?

Jaką ocenę dostałeś dzisiaj w szkole?

Która jest teraz godzina?

Przewiń do góry

Zdanie rozkazujące wyraża rozkaz, polecenie, życzenie, prośbę. Zakończone jest kropką lub wykrzyknikiem.

PRZYKŁADY

Posprzątaj pokój!

Wyłącz ten telewizor!

Przynieś mi kapcie!

Sprawdź, kto dzwoni!

Przewiń do góry

Zdanie wykrzyknikowe wyraża uczucia mówiącego, np. radość, zniecierpliwienie, gniew. Zakończone jest wykrzyknikiem.

PRZYKŁADY

Ach, jakie pyszne ciasto!

Jaka dzisiaj jest piękna pogoda!

Cieszę się, że do mnie zadzwoniłaś!

Pospiesz się!

Przewiń do góry

Zdanie pojedyncze to zdanie, które zawiera tylko jeden czasownik.

PRZYKŁADY

Idę na spacer.

Kasia karmi psa.

Dyżurna podlewa kwiaty.

kiedy to skończysz?

Przewiń do góry

Zdanie złożone to zdanie, które zawiera dwa lub więcej czasowników.

PRZYKŁADY

Mama gotuje obiad i piecze ciasto.

Pies chodzi wokół domu i szczeka .

Po lekcjach biegałam po łące i zbierałam kwiatki.

Magda pięknie śpiewa, wspaniale rysuje i przepysznie gotuje.

	PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY

Sprawdziany dla klasy II	Sprawdziany dla klasy III

Sprawdziany dla klasy II

KLASA II

Sprawdzian numer 1

Podane rzeczowniki i czasowniki zapisz w liczbie mnogiej: chłopiec idzie -.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. słoń zapomina - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. sąsiad zaprosił - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. lekarz zbadał - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Podane rzeczowniki i czasowniki zapisz w liczbie pojedynczej: słonie ryczą - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. krokodyle przychodzą - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. słoniątka stoją - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. żółwie pływają - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Podane wyrazy podziel na sylaby: surówki - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. sałatki - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. kaloryfery - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. lampa - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami z ramki lizało układali oglądały smarował szyła Beata.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. sukienkę dla lalek. Monika i Grześ.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. puzzle. Robert.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. łańcuch do roweru. Dziecko.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. lizak. Dziewczynki.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. film.

Przewiń do góry

Przewiń do sprawdzianów dla klasy II

Sprawdzian numer 2

Określ rodzaj podanych rzeczowników: wróżka -.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . dziecko - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. las - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. małpka - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. kino - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Napisz po trzy rzeczowniki: Rodzaj męski - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Rodzaj żeński - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Rodzaj nijaki - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Napisz zdanie: Pytające - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Rozkazujące - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Oznajmujące - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Wykrzyknikowe - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

Przewiń do góry

Przewiń do sprawdzianów dla klasy II

Sprawdzian numer 3

Dopisz wyrazy o znaczeniu przeciwnym: duży -.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. wysoki - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. silny - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. wąski - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. chudy - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Dopisz liczbę mnogą: kolorowy długopis - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. gumowa piłka - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. złoty pierścionek - .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Określ rodzaj podanych rzeczowników: pies - rodzaj.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. jabłko - rodzaj.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. dziewczynka -rodzaj.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Podane wyrazy wpisz w odpowiednie miejsce tabeli: Agatka, okrągły, rysuje, mama, świeci, kolorowy rzeczowniki czasowniki przymiotniki .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. W miejsce kropek wpisz ch lub h ....erb, uśmie....nął się, ....odził, ....ania, ....oinka

Przewiń do góry

Przewiń do sprawdzianów dla klasy II

Sprawdzian numer 4

Ułóż wyrazy w kolejności alfabetycznej: rzeka, jeziora, morze, góry, wakacje, kajaki, grzyby, Ania, statki, żaglówka .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Wpisz wyrazy w odpowiednie miejsce w tabeli: wróbel, lekarz, porzeczka, kózka, kółko, król, morze, jarzębina Wyrazy z ó wymiennym Wyrazy z niewymiennym Wyrazy z rz wymiennym Wyrazy z rz niewymiennym .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. W miejsce kropek wpisz ch lub h ....erbata, ....leb, ....uśtawka, ....ata, ....usteczka, wa....adło Wpisz spółgłoskę miękką: ....ano, ....limak, ....ma, bo....an, ....rebak, ....arno, ba....ka, Podkreśl rzeczowniki jedną kreską a czasowniki dwiema kreskami Słońce świeci jasno. Wieje ciepły wiatr. Jaskółka lata wysoko.

KLASA III

Sprawdzian numer 1

	OZNACZENIE MIĘKKOŚCI SPÓŁGŁOSEK

Przed spółgłoskami	Na końcu wyrazu	Przed samogłoską

Przed spółgłoskami miękkość oznaczamy przez kreskę nad literą: ć, ń, ś, ź,dź

PRZYKŁADY

źrebię	środa	hańba	Baśka
śpi	ślad	śliwka	dźwig
wiśnia	przebiśnieg	goście	liście

Przewiń do góry

Na końcu wyrazu miękkość oznaczamy przez kreskę nad literą: ć, ń, ś, ź,dź

PRZYKŁADY

Staś	Krzyś	jeleń	robić
styczeń	kąpać	śledź	struś
maszerować	spaść	paźie	jechać

Przewiń do góry

Przed samogłoskami miękkość oznaczamy przez literę i : ci, ni, si, zi,dzi

PRZYKŁADY

kapcie	Jadzia	konie	przysięga
prosięta	ciastko	dzięcioł	bocian
dłonie	zielony	babcia	ziemniak

	DZIELENIE WYRAZÓW PRZY PRZENOSZENIU

Podział na sylaby	Dwie jednakowe spółgłoski	Nie dziel

Przenosimy wyrazy zgodnie z podziałem na sylaby

PRZYKŁADY

kom-pu-ter	or-to-gra-ficz-ny	te-le-wi-zor	Ja-kub
Ko-wal-ska	te-le-fon	ka-len-darz	kla-wisz

Przewiń do góry

Rozdzielamy dwie jednakowe spółgłoski występujące obok siebie

PRZYKŁADY

pan-na	lek-ki	man-na	kon-ny
wa n-na	An-na	lek-ko	fon-tan-na

Przewiń do góry

NIE DZIEL:

Wyrazów jednosylabowych, np.

stok, płot, wół, kot, dom, mysz, stół

Dwugłosek au, eu wymawianych jednosylabowo, np.

Eu-ropa, au-to-ry-tet, au-tor

Połączeń ia, ie, io, oraz ch, cz, sz, dz, dź, dż, rz oznaczających jedną spółgłoskę, np.

pia-sek, dziec-ko, cio-cia, cho-wać, dzwo-nek

	PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LITERĄ

Wiersz	Imiona i nazwiska	Nazwy zwierząt	Nazwy planet	Nazwy państw	Nazwy geograficzne	Nazwy mieszkańców	Nazwy dzielnic	Dni świateczne	Zwroty grzecznościowe

Wielka Litera

Ja, wielka Litera kłaniam ci się nisko
napisz mnie, gdy piszesz imię i nazwisko.
Napisz mnie w tytule, po kropce mnie napisz...
bo gdy nie napiszesz, powiem, że się gapisz.
Bo: mają swe nazwisko miasta, mają morza głębokie,
kraje, maleńkie wioski, rzeki i góry wysokie,
mają nazwy ulice, nawet zaułki ciasne
-pisane wielka literą, bo to ich imię własne.

WIELKĄ LITERĄ PISZEMY:

• początek każdego zdania rozpoczynający tekst oraz następujący po kropce

• po pytajniku i wykrzykniku

• imiona, nazwiska ludzi, przydomki, pseudonimy, przezwiska

PRZYKŁADY

Maria	Magdalena	Piotr	Jakub
Kowalska	Nowak	Mickiewicz	Szymborska
Łokietek	Chrobry	Lwie Serce	Krzywousty

• imiona zwierząt

PRZYKŁADY

Burek	Azor	Pikuś	Dżeki
Hektor	Reksio	Amor	Madera

• nazwy planet, gwiazd, konstelacji

PRZYKŁADY

Mars	Jowisz	Uran	Ziemia
Wielki Wóz	Panna	Gwiazda Polarna	Mała Niedźwiedzica

• nazwy państw, regionów, miast, osiedli, wsi

PRZYKŁADY

Polska	Włochy	Stany Zjednoczone	Wielkopolska
Małopolska	Warszawa	Paryż	Mokotów
Saska Kępa	Anin	Nowa Huta	Bronowice

• nazwy geograficzne (oceanów, mórz, rzek, jezior, gór, wyżyn, nizin, dolin, pustyń, wysp, kanałów, wulkanów)

PRZYKŁADY

Ocean Atlantycki	Morze Bałtyckie	Wisła	Odra
Góry Świętokrzyskie	Kasprowy Wierch	Nizina Mazowiecka	Puszcza Białowieska
Pustynia Błędowska	Sahara	Wezuwiusz	Wolin

• nazwy mieszkańców państw, części świata, regionów, krain geograficznych

PRZYKŁADY

Polak	Amerykanin	Europejczyk	Rosjanin
Małopolanin	Mazowszanin	Ślązak	Japonka

• nazwy dzielnic, osiedli, ulic, placów, rynków, parków, budowli, zabytków, cmentarzy

PRZYKŁADY

Praga	Planty	Łazienki	Wawel
Zamek Królewski	Powązki	Barbakan	Cmentarz Rakowicki

• nazwy świąt i dni światecznych

PRZYKŁADY

Nowy Rok	Boże Narodzenie	Wielkanoc	Wszystkich Świetych
Popielec	Dzień Matki	Dzień Nauczyciela	Trzeci Maja

WIELKĄ LITERĄ MOŻEMY NAPISAĆ:

• wyrazy Matka, Ojciec, Ojczyzna, Naród, dla zaznaczenia szacunku lub ze względów uczuciowych

• nazwy osób, do których się zwracamy w listach, podaniach, np.: Szanowna Pani Dyrektor!, Królu! Panie Prezydencie!, Pozdrawiam Cię!

	PISOWNIA PARTYKUŁY "NIE" Z RÓŻNYMI CZĘŚCIAMI MOWY

"Nie" pisane rozdzielnie	"Nie" pisane łacznie

"NIE" piszemy ROZDZIELNIE:

Z czasownikami	Z liczebnikami	Z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym

• z czasownikami

PRZYKŁADY

nie życzy	nie zjem	nie piła	nie rządzi
nie marzyć	nie zdjąć	nie wziąć	nie śpiewa
nie kopie	nie pracuje	nie myśli	nie uważa

WYJĄTKI

niedomagać, niepokoić, niewolić, nienawidzę, niedosłyszę

• z liczebnikami

PRZYKŁADY

nie pierwsza	nie sto	nie jeden (ale dwóch)

WYJĄTKI

niejeden, niejedna (wielu, wiele), niemało (niewiele, niedużo)

• z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym

PRZYKŁADY

nie krótszy	nie mniejszy	nie krócej	nie mniej
nie najwyższy	nie najlepszy	nie najwyżej	nie najlepiej

"NIE" piszemy ŁĄCZNIE:

Z rzeczownikami	Z przymiotnikami w stopniu równym	Z przysłówkami w stopniu równym

• z rzeczownikami

PRZYKŁADY

nieposłuszeństwo	nieprzychylność	niepokój	nieszczęście

WYJĄTKI

gdy rzeczownik jest częścią wyraźnego przeciwstawienia

nie samochód (ale wrak), nie przyjaciel (lecz wróg)

• z przymiotnikami w stopniu równym

PRZYKŁADY

niemały	niegruby	niewysoki

WYJĄTKI

gdy przymiotnik jest częścią wyraźnego przeciwstawienia

nie ładny (ale brzydki), nie mądry (ale głupi)

• z przysłówkami w stopniu równym pochodzącymi od przymiotników

PRZYKŁADY

nieładnie	nieciekawie	niemądrze	niegrzecznie

WYJĄTKI

gdy przysłówek jest częścią wyraźnego przeciwstawienia tekstowego

nie źle (ale świetnie)

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "u"

Wiersz	W cząstkach czasowników	W cząstkach wyrazów	Na początki i końcu wyrazów	Inne

Zapamietaj

zawsze tu pisz otwarte, zwykłe u
w słowach: skuwka i zasuwka gdyż wyjątkiem są te słówka;
w cząstkach: -unka, -un, i -unek,opiekunka, zdun, pakunek.
Pisz je także: w cząstce -ulec, więc: budulec i hamulec
w ulu, dwu, gdzie u litera wyraz kończy i otwiera.

LITERĘ "u" PISZEMY:

• w cząstkach -uję, -uje, -ujesz, -ują czasowników

PRZYKŁADY

prasuje	gotuje	maluje
próbują	wachlują	smarują
rachujesz	pakujesz	maszerujesz
spaceruję	pruję	ratuję

ZAPAMIĘTAJ! -uje nigdy sie nie kreskuje!

• w wyrazach z cząstkami -utki, -utka, -utkie, -unia, -uszek, -unek, -uszko -un, -ula, -ulec, -usia, -uch, -uchna, -unio, -uś, -ur

PRZYKŁADY

leciutki	kruchutki	wesolutka	cichutka
króciutkie	malutkie	babunia	lalunia
paluszek	maluszek	pakunek	rachunek
serduszko	poiekun	piastun	matula
brzydula	hamulec	budulec	córusia
kłamczuch	córuchna	dziadunio	dzidziuś

• na początki i na końcu wyrazu

PRZYKŁADY

umywalka	ustawić	uczynny
(o) kotku	(przy) mrowisku	(do) zamku

WYJĄTKI

ów, ówczesny, ówdzie, ósemka,ósmy

• w wyrazach, w których nie ma uzasadnienia pisownia "ó"

PRZYKŁADY

nauczyciel	chmura	lustro
bluzka	biurko	komputer
chustka	cukier	budowa

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "ó"

Wymiana na o, e, a	W zakończeniach wyrazów	W cząstkach -ów	Na początku wyrazów	Niewymienne

LITERĘ "ó" PISZEMY:

• jeżeli wymienia się na o, e, a w innych formach wyrazu lub w wyrazach pokrewnych

PRZYKŁADY

parowóz - parowozy	bródka - broda
zaniósł - zanieść	pióro - pierze
przeróbka - przerabiać	wrócić - wracać

• w zakończeniach -ów rzeczowników rodzaju męskiego

PRZYKŁADY

kolegów	baranów	dzbanów	Holendrów

• w cząstkach -ów, -ówka, -ówna

PRZYKŁADY

Kraków	kwiatów	grzybów
pocztówka	złotówka	widokówka
Kowalczykówna	Nowakówna	Gilówna

WYJĄTKI

skuwka, okuwka, podkuwka, zasuwka

(zostały one utworzone za pomocą cząstki -ka czasowników skuwać, okuwać, podkuwać, zasuwać),

ale podkówka (mała podkowa)

• na początku małej grupy wyrazów

PRZYKŁADY

ów	ówczesny	ówdzie	ósemka	ósmy

• w niektórych wyrazach - mimo braku wymiany na o, a, e - "ó" niewymienne

PRZYKŁADY

jaskółka	królewna	ogórek
żarówka	wkrótce	włóczęga
różnica	północ	kłótnia

	DZIELENIE WYRAZÓW PRZY PRZENOSZENIU

Podział na sylaby	Dwie jednakowe spółgłoski	Nie dziel

Przenosimy wyrazy zgodnie z podziałem na sylaby

PRZYKŁADY

kom-pu-ter	or-to-gra-ficz-ny	te-le-wi-zor	Ja-kub
Ko-wal-ska	te-le-fon	ka-len-darz	kla-wisz

Rozdzielamy dwie jednakowe spółgłoski występujące obok siebie

PRZYKŁADY

pan-na	lek-ki	man-na	kon-ny
wa n-na	An-na	lek-ko	fon-tan-na

NIE DZIEL:

Wyrazów jednosylabowych, np.

stok, płot, wół, kot, dom, mysz, stół

Dwugłosek au, eu wymawianych jednosylabowo, np.

Eu-ropa, au-to-ry-tet, au-to

Połączeń ia, ie, io, oraz ch, cz, sz, dz, dź, dż, rz oznaczających jedną spółgłoskę, np.

pia-sek, dziec-ko, cio-cia, cho-wać, dzwo-nek

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "ą, ę, om"

Wiersz	Zakończenia	Zdrobnienia

Litera ą	Litera ę
Zabawiono się raz grą	Staś powiedział:-A ja chcę
Kto wynajdzie słówko z "ą".	znaleźć słówka z samym "ę"
Jaś napisał słówek rząd, a więc:	Więc w zeszycie pisać będę:
mąka, łąka, prąd,	Bęc, bęc, bęc, bęc, bębni bęben.
kąt, sąsiadka, bąk, bąbelek.	Co to będzie, co to będzie,
Nie dał się zawstydzić Felek...	gdy się zlęknie gęś na grzędzie?
Tak napisał: Mądry zając	Gęś przysiędzie grzędę tę,
przed pogonią uciekając,	będzie gęgać gę, gę, gę
krążył, krążył pod dąbrową,	Udały się rymy gęsie,
w głąb jej umknął z całą głową...	klasa się ze śmiechu trzęsie.
Roman Pisarski

Zakończenia -ą mają rzeczowniki w liczbie pojedynczej, ale w liczbie mnogiej mają zakończenie -om

PRZYKŁADY

Liczba pojedyncza rzeczowników	Liczba mnoga rzeczowników
książką	książkom
szkołą	szkołom
wychowawcą	wychowawcom
matką	matkom
różą	różom

Tworząc wyrazy zdrobniałe do danego wyrazu -ę zamienia się na -ą

PRZYKŁADY

ręka - rączka	zęby - ząbki
gołębie - gołąbki	księga - książka
wstęga - wstążka	gałęzie - gałązki

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "ch"

Wiersz	Wymiana na sz	Po literze s	Na końcu wyrazu

Litera "ch"

Mieszkam w lesie w Częstochowie,
bywam także w Andrychowie.
Jestem w chlebie i grochówce,
lecz nie szukaj mnie w stołówce.
W chórze śpiewam oczywiście.
Czym ja jestem? Odgadliście?

LITERĘ "ch" PISZEMY:

• gdy wymienia się na sz w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych

PRZYKŁADY

mucha - musze	kożuch -kożuszek
fartuch - fartuszek	ruch - ruszyć
suchy - susza	brzuch - wybrzuszyć
słuch - słyszeć	kielich - kieliszek

• po literze s

PRZYKŁADY

schłodzić	schronisko	schowek	pascha
schemat	wschód	schody	schab

• na końcu wyrazu

PRZYKŁADY

pech	dach	kożuch
orzech	brzuch	uśmiech

WYJĄTEK

Druh to jedyny wyraz z h na końcu wyrazu

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "h"

Wiersz	H wymienne	Imiona z h	W środku wyrazu	Inne

Litera "h"
Kłopotliwe samo h,
dość szczególną skłonność ma,
lubi hałaśliwe słowa:
hak, harmider, hałasować,
heca, hurmem, hej, hop,
hura, hola, horda, hejnał,
hulać, hasać, halo, hop, wataha...
W tych wypadkach się nie wahaj.

LITERĘ "h" PISZEMY:

• gdy wymienia się na g, z, ż, dz w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych

PRZYKŁADY

wahać - waga
błahy -błazen
druh - drużyna

• Wiele imion piszemy przez h

PRZYKŁADY

Hania	Helena	Heniek	Halinka
Honorata	Hilary	Bohdan	Hubert

• W niektórych wyrazach "h" napiszemy w środku wyrazu

PRZYKŁADY

bohater	czyhać	ohydny
juhas	wahadełko	alkohol

• "h" występuje w wielu wyrazach - mimo braku reguły uzasadniającej jej pisownie

PRZYKŁADY

hamulec	hamak	hulajnoga
hodowla	hymn	helikopter
herbata	hasło	harcerz

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "ż"

Wiersz	Wymiana	Po literach	W cząstkach -aż	Po spółgłosce g	Inne

Litera "ż"

Ma ją żołnierz, pasażerka
ale nie chce mieć kelnerka.
Ma ją żmija, żuraw, wąż,
każda żona, każdy mąż.
jakaż to literka mała,
w tych wyrazach się schowała?

LITERĘ "ż" PISZEMY:

• gdy wymienia się na g, dz, h, z, ź, s w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych

PRZYKŁADY

potężny - potęga	dróżka -droga
mosiężny - mosiądz	drużyna - druh
mażę - mazać	wożę - woźnica
mężczyzna - męski	wyżej - wysoko

• po literach m, l, ł, r

PRZYKŁADY

mżawka	mży	odwilż	lżejszy
małżeństwo	małżowina	sierżant	szarża

• w wyrazach obcego pochodzenia z cząstką -aż

PRZYKŁADY

angaż	pejzaż	bandaż
sprzedaż	bagaż	garaż

• po spółgłosce g piszemy ż w wyrazach

piegża (ptak), gżegżółka (kukułka)

• "Ż" występuje w wielu wyrazach - mimo braku reguły uzasadniającej jej pisownie

PRZYKŁADY

żegnać	życzenia	pożywienie
odzież	ponieważ	wąż
pasażer	kożuch	łyżka

	PISOWNIA WYRAZÓW Z "rz"

Wiersz	Wymiana na r	W cząstkach -arz	W zakończeniach wyrazów	Po spółgłoskach	Niewymienne

Dwuznak "rz"
Rosnę na wierzbie, rosnę w brzozie
lubię burzę, kocham morze.
Jesz mnie z chrzanem i grzybkami
z czerwonymi porzeczkami.
Ma mnie orzech, chrzan i perz
Czym ja jestem? Czy już wiesz?

DWUZNAK "rz" PISZEMY:

• jeśli wymienia się na r w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych

PRZYKŁADY

morze - morski	mierzyć -miara
powtórzyć - powtórka	mądrze - mądry
dobrze - dobry	podwórze - podwórko

• w cząstkach -arz, -erz, występujących w wielu wyrazach, zwłaszcza jeśli oznaczają wykonawcę czynności

PRZYKŁADY

tragarz	murarz	blacharz	kucharz
harcerz	kołnierz	nietoperz	żołnierz

WYJĄTKI

instruktaż (instruowanie, szkolenie kogoś)

masaż (masowanie), kradzież, młodzież, odzież

• w wyrazach z zakończeniami -mistrz, -mierz

PRZYKŁADY

kapelmistrz	ogniomistrz	zegarmistrz
kątomierz	kroplomierz	Kazimierz

• po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w

PRZYKŁADY

przebiśnieg	przynieś	brzydal	brzask	trzepak
drzewo	drzazga	krzyk	grzejnik	Grzegorz
chrząstka	chrzan	spójrz	dojrzeć	wrzawa

WYJĄTKI

W nielicznych wypadkach piszemy -sz

* bukszpan, kształt, pszenica, pszczoła, wszystko, zawsze, Pszczyna, pszczelarz, wszyscy, *w stopniu wyższym i najwyższym przymiotników np. lepszy, najlżejszy

• w wielu wyrazach - mimo braku wymiany na r - "rz" niewymienne

PRZYKŁADY

jarzębina	porządek	warzywa
rzodkiewka	korzeń	porzeczka
korzystać	burza	rzepa