Technologia i uprawy ziemniaków na wczesny zbiór

Charakterystyka ziemniaka:

Psianka ziemniak- (Solanum tuberosum) to prawidłowa botaniczna nazwa tej rośliny. Najczęściej jednak używany jest synonim tej nazwy – ziemniak. Jest to gatunek byliny należący do rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej (Peru, Boliwia, Kolumbia, Chile). Obecnie rozprzestrzeniony na całym świecie jako roślina uprawna. W Polsce jest pospolicie uprawiany i przejściowo dziczejący.

Łodyga

Gruba, mięsista, do 100 cm wysokości, wykształca rozgałęzione kłącza (stolony) z podziemnymi bulwami bogatymi w skrobię. Łodyga jest pokryta przylegającymi włoskami.

Liście

Przerywanopierzaste, u nasady łatki jajowate lub sercowate.

Kwiaty

O zrośniętych płatkach i 5 łatkach, średnicy do 3–4 cm, barwy białej, różowej, błękitnej lub fioletowej. Wewnątrz korony 1 słupek i 5 pręcików zrośniętych w rurkę wokół słupka. Zebrane w dwuszypułowe, pozornie szczytowe skrętki.

Owoce

Zielone jagody.

Roślina trująca

Cały nadziemny pęd (łodyga, liście, kwiaty i owoce) są trujące. Zawierają trującą solaninę. Powoduje ona poważne zatrucia pokarmowe, wykazuje też działanie rakotwórcze. W celach spożywczych użytkowane są bulwy, które nie zawierają solaniny. Jednakże jeżeli z jakichś powodów (np. w wyniku wypłukania gleby przez ulewne deszcze) były one przez dłuższy czas wystawione na działanie słońca, ich skórka zielenieje i również stają się trujące.

Producenci ziemniaków:

Najwięksi producenci ziemniaków na świecie to Chiny, Rosja i Indie. Roczne zbiory ziemniaka w Polsce to ok. 13,5 – 15,5 mln ton. W Polsce obszar upraw szacuje się na 790 tys. hektarów.

Zastosowanie:

Ziemniak jest też ważną rośliną pastewną, jako gotowany był podstawą tradycyjnej metody żywienia świń. Jest ważną rośliną przemysłową, używa się go do produkcji spirytusu, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią. Mączka ziemniaczana jest produktem używanym do wytwarzania wielu produktów spożywczych i przemysłowych.

Wartości odżywcze:

Wartości odżywcze w 100 g surowych ziemniaków:

energia:

ziemniaki wczesne 293 kJ (69 kcal)

białko: 2 g

węglowodany: 19 g

tłuszcze: 0

błonnik: 3,1 g

Daty zabiegów agrotechnicznych:

I

Odmiany:

Odmiany ziemniaka dzieli się zazwyczaj ze względu na ich termin zbioru:

Bardzo wczesne: Krasa, Irys, Gloria, Bard, Denar, Drop, Ruta, Berber, Lord, Irga.

Wczesne: Nora, Kulik, Augusta, Gracja, Dorota, Vineta.

Średnio wczesne: Ibis, Pirol, Żagiel, Satina, Triada, Kuba.

Odmiany jadalne bardzo wczesne:

ARIELLE - odmiana bardzo wczesna, bardzo plenna, przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Daje bardzo duży plon bulw już w najwcześniejszym terminie zbioru. Dobra struktura plonu. Bulwy duże, regularne, okrągłoowalne o żółtej skórce i jasno żółtym miąższu. Smak dobry, typ kulinarny lekko zwięzły (B). Odmiana bardzo wrażliwa na wirusa Y (3-4), średnio wrażliwa na wirusa liściozwoju (5-6) i bardzo wrażliwa na zarazę ziemniaka (2). Hodowca - Agrico B.A., Holandia.
BERBER - odmiana bardzo wczesna. Plonuje powyżej wzorca. Dobra struktura plonu. Bulwy średniej wielkości, regularne, okrągłowalne. Skórka żółta a miąższ jasnożółty. Smak bardzo dobry, typ kulinarny od lekko zwięzłego do lekko mączystego (B/BC). Miąższ surowy i po ugotowaniu nie ciemnieje. Bardzo wrażliwa na wirusa Y (3-4), średnio wrażliwa na wirusa liściozwoju (5-6) i bardzo wrażliwa na zarazę ziemniaka (3). Jedna z najbardziej popularnych bardzo wczesnych odmian w Niemczech. Wyhodowana przez HZPC Holland B.V., Holandia.
JUSTA - odmiana bardzo wczesna, plenna (plonuje na poziomie wzorca), o bardzo dobrej strukturze plonu. Bulwy duże, regularne o płytkich oczkach. Zarówno skórka jak i miąższ żółte. Typ kulinarny od lekko zwięzłego do lekko mączystego (B/BC). Po ugotowaniu miąższ nie ciemnieje. Średnia odporność na wirusa Y i liściozwoju (5-6), duża wrażliwość na zarazę (3). Trzeba to wyraźnie podkreślić, że jest to pierwsza Polska odmiana bardzo wczesna, która jest przydatna do produkcji chipsów. Czy stanie się taką w praktyce zadecydują o tym zakłady przetwórcze. Hodowca - HZ Zamarte.
MIŁEK - odmiana bardzo wczesna, przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Daje duże plony w najwcześniejszym terminie zbioru (114% wzorca). Może w przyszłości zastąpić bardzo popularną odmianę Ruta. Bulwy duże, kształtne, owalne o płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Typ konsumpcyjny lekko mączysty (BC), smak dobry. Zarówno miąższ surowy jak i po ugotowaniu, nawet po 24 godzinach, nie ciemnieje. Odmiana odporna na wirusa Y (7), średnio odporna na wirusa liściozwoju (5-6) i wrażliwa na zarazę ziemniaka (3). Wyhodowana w HZ Zamarte

Odmiany jadalne wczesne:

BELLAROSA - odmiana wczesna, bardzo plenna, o dużym procencie bulw handlowych. Bulwy bardzo duże (najwyższa wartość w 9 stopniowej skali), okrągłe o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Jedyna, z dwóch odmiana zarejestrowanych w 2006 roku, o skórce barwy czerwonej. Miąższ żółty, zarówno surowy jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Smak dobry, typ kulinarny lekko zwięzły (B). Średnio odporna na wirusa Y (5-6), odporna na wirusa liściozwoju (7), bardzo wrażliwa na zarazę (2). Hodowca - Europlant, Niemcy.
EUGIENIA - odmiana wczesna, plonująca na poziomie wzorca o dobrej strukturze plonu. Bulwy duże, okrągłoowalne, kształtne o płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Ciemnienie miąższu surowego bardzo małe, natomiast po ugotowaniu nie ciemnieje. Typ kulinarny B o zwięzłym miąższu i dobrym smaku. Odmiana bardzo odporna na wirusa Y (8), średnio odporna na wirusa liściozwoju (5-6) i bardzo wrażliwa na zarazę (3). Wyhodowana w HZ Zamarte.
EWELINA - odmiana wczesna, bardzo plenna. Zarówno plon ogólny jak i handlowy znacznie przewyższają plon odmian wzorcowych. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, kształtne o płytkich oczkach, bez wad. Barwa skórki i miąższu żółta. Miąższ surowy i po ugotowaniu nie ciemnieje. Typ kulinarny BC o lekko mączystym miąższu i dobrym smaku. Bardzo wrażliwa na wirusa Y (3-4), odporna na wirusa liściozwoju (7) i bardzo wrażliwa na zarazę ziemniaka (3). Hodowca - Europlant, Niemcy.
OWACJA - odmiana wczesna, bardzo plenna. Zarówno plon ogólny jak i handlowy znacznie przewyższają plon wzorca. Bulwy bardzo duże (najwyższa wartość w 9 stopniowej skali), okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Stwierdza się niewielkie ciemnienie miąższu surowego, po ugotowaniu miąższ nie ciemnieje. Smak dobry, typ kulinarny od lekko zwięzłego do lekko mączystego (B/BC). Odmiana bardzo odporna na wirusy: Y (8), liściozwój (7). Wrażliwa na porażenie przez zarazę ziemniaka (4). Wyhodowano w PMHZ Strzekęcin.
Odmiany jadalne średnio wczesne:
BENEK - odmiana średnio wczesna, plenna o dobrej strukturze plonu. Bulwy dość duże, okrągłe o regularnym kształcie i płytkich oczkach, bez wad. Skórka i miąższ żółte. Miąższ surowy i po ugotowaniu nie ciemnieje. Smak dobry, typ kulinarny lekko mączysty (BC). Bardzo odporna na wirusy: Y (8), liściozwój (7), wrażliwa na zarazę (4). Hodowca - HZ Zamarte.
COURAGE - odmiana średnio wczesna, plonująca nieznacznie poniżej wzorca o dobrej strukturze plonu. Bulwy dość duże, okrągłe, kształtne o płytkich oczkach. Zawierają one podwyższoną zawartość skrobi (16,7%). Barwa skórki czerwona a miąższu jasnożółta. Miąższ surowy i po ugotowaniu nie ciemnieje. Typ konsumpcyjny lekko mączysty (BC). Odmiana bardzo wrażliwa na wirusa Y (3-4), średnio wrażliwa na wirusa liściozwoju (5-6) i bardzo wrażliwa na porażenie przez zarazę (3). Jedyna z prezentowanych odmian o głównym przeznaczeniu do przetwórstwa na chipsy. Wykazuje też przydatność do produkcji frytek. Wyhodowana przez HZPC Holland B.V., Holandia.
DALI - odmiana średnio wczesna, prosta w uprawie, plonująca niewiele poniżej odmian wzorcowych. Bulwy średniej wielkości, okrągłoowalne, bardzo kształtne o płytkich oczkach i gładkiej skórce. Zabarwienie skórki żółte a miąższu jasnożółte. Miąższ surowy ma tendencję do niewielkiego ciemnienia. Cecha ta zanika po ugotowaniu. Typ kulinarny B (sałatkowy) o zwięzłym miąższu. Średnio wrażliwa na wirusa Y i liściozwoju (5-6) i bardzo wrażliwa na zarazę. Bulwy bardzo dobrze nadają się do mycia i paczkowania do woreczków foliowych. Dotychczas była sprowadzana do tych celów głównie z Czech i Słowacji. Hodowca - HZPC Holland B.V., Holandia.
MERIDIAN - odmiana średnio wczesna, plenna o dobrej strukturze plonu. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ żółte. Miąższ surowy i po ugotowaniu, nawet po 24 godzinach, nie ciemnieje. Typ kulinarny B o zwięzłym, sałatkowym miąższu i dobrym smaku. Odmiana średnio odporna na wirus Y (5-6), odporna na wirus liściozwoju (7) i bardzo wrażliwa na porażenie przez zarazę (3). Wyhodowana przez Norika, Niemcy.
QUINCY - odmiana średnio wczesna, bardzo plenna. Zarówno plon ogólny jak i handlowy znacznie przewyższają plon wzorca. Bulwy bardzo duże owalne do okrągłoowalnych, kształtne o płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Stwierdza się niewielkie ciemnienie miąższu surowego, po ugotowaniu miąższ nie ciemnieje. Odmiana o typie konsumpcyjnym BC o lekko mączystym miąższu. Bardzo wrażliwa na wirusy, zarówno Y jak i liściozwoju (3-4). Wrażliwa również na zarazę (4). Wykazuje przydatność do przetwórstwa na frytki. Hodowca - HZPC Holland B.V., Holandia.
Przedplony:

Najlepszymi przedplonami dla ziemniaków wczesnych są rośliny motylkowe drobnonasienne i ich mieszanki z trawami, rośliny strączkowe, buraki cukrowe i warzywa (pod warunkiem terminowego przygotowania pola jesienią), zboża, jeśli pole wzbogacono poplonami i dobrze rozłożonym obornikiem oraz ziemniaki zbierane wcześnie, które zdążyły “uciec” przed mątwikiem ziemniaczanym.
Jesienią pole powinno być dobrze odchwaszczone z chwastów rozłogowych i korzeniowych. Należy zastosować także dobrze rozłożony obornik i nawozy mineralne. Na polach wolnych od perzu okres pomiędzy zbiorem przedplonu a uprawą jesienną pod ziemniaki trzeba wykorzystać do uprawy wsiewek lub międzyplonów ścierniskowych. Jeśli stosuje się wyłącznie obornik, jego dawki mogą dochodzić do 40 ton na hektar.

Pożniwna i jesienna uprawa roli pod uprawę ziemniaka:

Celem pożniwnych i jesiennych zabiegów uprawowych jest doprowadzenie gleby do wysokiej kultury i sprawności, zniszczenie chwastów rozłogowych szczególnie perzu i równomierne rozmieszczenie nawozów organicznych.
Ziemniak wymaga gleb przewiewnych, pulchnych, starannie doprawionych i odchwaszczonych. Perz jest ciągle na naszych polach jednym z podstawowych i najbardziej uporczywym wieloletnim chwastem rozłogowym. W uprawie ziemniaka jest on szczególnie niepożądany, ponieważ obniża plony, pogarsza jakość i znacznie utrudnia zbiór. Zwalczanie perzu w okresie jesiennym możemy dokonać wyłącznie mechanicznie stosując klasyczny sposób wyciągania rozłogów perzu lub zmęczenia rozłogów perzu.
Na polach czystych wolnych od perzu stosujemy klasyczne zabiegi, na które składa się podorywka, zabiegi pielęgnacyjne, które mają za zadanie zniszczenie rozwijających się chwastów, aby nie dopuścić do wydania nasion.

Zadania, które należy spełnić w czasie pożniwnych i jesiennych zabiegów uprawowych, można wykonać za pomocą powszechnie dostępnych narzędzi uprawowych w tym także pługów. Nowe tendencje w mechanizacji tych zabiegów dotyczą stosowania agregatów podorywkowych, które składają się z kultywatora, zestawu wałów strunowych lub brony talerzowej.
Niezależnie od stosowanych narzędzi zasady uprawy zalecają aby narzędzia były stosowane przemiennie na różną głębokość. Podstawowe zastosowanie znajdują tu: ciężki kultywator, glebogryzarka, spulchniacz obrotowy, brona talerzowa i pług.
Maszyny do uprawy ziemniaków:

Wiosenna uprawa roli :

Zabiegi uprawowe wykonane na wiosnę powinny zapewnić:

zabezpieczenie i ograniczenie strat wody, pochodzącej z zapasów zimowych,

przyspieszenie ogrzania gleby dla wykonania wczesnego sadzenia,

zniszczenie kiełkujących chwastów,

przygotowanie jednorodnej spulchnionej warstwy roli do głębokości 12-14 cm,

wyrównanie i zagęszczenie wierzchniej warstwy spulchnionej gleby tak aby stworzyć warstwę nośną dla agregatu sadzącego, która zapewni dobrą jakość sadzenia,

dokładne rozdrobnienie i pokruszenie brył na glebach zwięźlejszych, tak aby ich wielkość była mniejsza od 2,5 cm i przesiewała się między prętami odsiewacza maszyny zbierającej.

Ziemniak plonuje najlepiej na glebach o optymalnych właściwościach fizycznych, których ciężar objętościowy, świadczący o ich zagęszczeniu wynosi 1,10-1,40 g/cm3.
Na glebach lekkich wiosenną uprawę można ograniczyć do dwukrotnego bronowania broną ciężką lub agregatem składającym się z bron ciężkich i wału strunowego. Dla tych gleb szczególne znaczenie przedstawia konieczność zachowania maksymalnych zapasów wilgoci, które są tu głównym czynnikiem ograniczającym plony.
Na pozostałych glebach typowo ziemniaczanych, uprawę wiosenną wykonujemy za pomocą kultywatora gęstośladowego (zęby co 10 cm) i 2 rzędowego wału strunowego. W przypadku braku agregatu możemy stosować zastępczo popularny kultywator połączony z lekką broną zębową.
Sadzarki do ziemniaków:

Kopaczki:

Kombajny:

Gleby skłonne do zbrylania wymagają niekiedy zastosowania narzędzi aktywnych (brona wahadłowa, wirnikowa), doskonale kruszących i spulchniających rolę. Narzędzia te także powinny współpracować z wałem strunowym.

Choroby i sposoby ich zwalczania:

Ochrona plantacji ziemniaków przed zarazą ziemniaczaną polega głównie na chemicznej walce z chorobą, ale nie należy pomijać innych działań profilaktycznych i agrotechnicznych. Należą do nich niszczenie źródeł zakażenia pierwotnego na kopcowiskach i stertach odpadowych, wczesny termin sadzenia oraz podkiełkowywanie lub pobudzanie bulw, wysadzanie zdrowych sadzeniaków i w miarę możliwości dobór odmian odpornych na zarazę.

Zaraza ziemniaka:

Zaraza ziemniaka to najważniejsza gospodarczo i najbardziej rozpowszechniona choroba ziemniaka. Jej rozwojowi sprzyjają : wysoka wilgotność powietrza i umiarkowana temperatura (12- 20 st.C). Pojawia się najczęściej w III dekadzie czerwca lub na początku lipca, ale zdarza się, że występuje nawet w maju /zaraza łodygowa/.
Sprawcą zarazy ziemniaka jest grzyb Phytophthora Infestans, który atakuje zarówno części nadziemne jak i bulwy. W jego populacji stwierdza się zmiany z rosnącą przewagą ras odznaczających się większą agresywnością i szybszym rozwojem. Prowadzić to może do większej wrażliwości odmian charakteryzujących się do tej pory podwyższoną odpornością na zarazę ziemniaka.

Objawy to brunatne plamy, na brzegach tych plam występuje białawy nalot z zarodnikujących trzonków konidialnych, ale w czasie suchej i ciepłej pogody grzyb może nie wytworzyć zarodników i wtedy występują tylko suche brunatne plamy

Skuteczna ochrona przed zarazą wymaga stosowania odpowiedniego programu ochrony, który powinien być realizowany przez ok. 3 miesiące i obejmować kilka zabiegów przy użyciu odpowiednich fungicydów. Podstawowe znaczenie odgrywają zabiegi profilaktyczne. Jeśli wiosna jest ciepła i wilgotna to nie wszystkie infekcje są od razu widoczne i w okresie szybkiego rozwoju łodyg i liści polecane są fungicydy systemiczne lub wgłębne, które przemieszczają się w roślinie i chronią nowe przyrosty zapobiegając rozwojowi choroby.
W okresie zawiązywania bulw /kwitnienie/ celem ochrony będzie zabezpieczenie rośliny przed nowymi źródłami porażenia, a zatem w tym okresie polecane są fungicydy kontaktowe lub wgłębne. Ostatni okres rozwoju ziemniaka to fizjologiczne starzenie się roślin, w tym czasie istnieje zagrożenie zakażenia bulw. Aby temu zapobiec polecane są fungicydy powierzchniowe, które zniszczą zoospory.
Fungicydy:

Fungicydy do zwalczania zarazy ziemniaka należą do trzech grup:

- systemiczne (układowe) - przemieszczają się w roślinie chroniąc przed porażeniem także nowo przyrastające części roślin (np. Galben M73 WP, Fantic M WP, Tattoo C 750 SC);

- wgłębne - działają w miejscu naniesienia, przenikają kilka warstw komórek liścia, ale nie przemieszczają się w roślinie (np. Acrobat MZ 69 WG, Pyton 60 WG, Revus 250 SC, Tanos 50 WG, Toska 72,8 WP, Valbon 72 WG) oraz

- kontaktowe - zapobiegają zakażeniu przez działanie w miejscu naniesienia i muszą być zastosowane przed infekcją (np. Altima 500 SC, Antracol 70 WG, Bravo 500 SC, Gwarant 500 SC, Indofil 80 WP, Mag 50 WP, Unikat 75 WG).

W obrocie występują ponadto środki o działaniu układowo wgłębnym. Należą do nich Infinito 687,5 SC oraz Pyton Consento 450 SC.

Zalecana kolejność stosowanych fungicydów:

I zabieg - preparaty o działaniu systemicznym lub wgłębnym,

II zabieg - po 10-14 dniach preparaty o działaniu wgłębnym lub kontaktowym,

Kolejne zabiegi - co 7 - 10 dni preparatami kontaktowymi, pamiętając o przemiennym ich stosowaniu (różne grupy chemiczne).

Ostatnim zabiegiem ochrony ziemniaka przed zarazą jest desykacja naci. Zabieg ten chroni bulwy przed zarazą.

Czarna nóżka:

Sprawcą choroby jest bakteria. Zainfekowane rośliny mają zahamowany wzrost, liście wierzchołkowe żółte, zwijają się łyżeczkowato. Podstawa łodygi jest czarna, porażone pędy przełamują się i łatwo można je wyciągnąć z gleby. Zwalczanie choroby polega na stosowaniu prawidłowego płodozmianu, selekcji negatywnej, stosowaniu zdrowych sadzeniaków.

Choroby wirusowe:

Są przenoszone przez mszyce, powodują degeneracje ziemniaka. Straty zależą od rodzaju wirusa, skali porażenia. Aktualnie wymienia się blisko 40 wirusów, które mogą porażać ziemniaka.

W Polsce powszechnie występują: wirus liściozwoju – powoduje łyżeczkowane zwijanie się dolnych liści, w przypadku silnego porażenia zwijają się wszystkie liście, są one twarde jakby „szeleszczące”, roślina przybiera kształt litery V; wirus Y – początkowe objawy to mozaikowate przebarwienia liści, później obserwuje się zbrunatnienie nerwów, następnie całych blaszek i zamieranie rośliny tzw. „liściozwis”; wirus M – w przypadku silnego porażenia liście zwijają się nadając roślinie wygląd skędzierzawienia.
Wszystkie wirusy przenoszone są przez mszyce a także mechanicznie przez pocieranie roślin chorych o zdrowe. Zwalczanie polega na stosowaniu zdrowego materiału sadzeniakowego, zwalczaniu mszyc.
Stonka:

Składowanie i przechowywanie ziemniaków :

Okres przechowywania bulw jest nie mniej ważnym etapem w produkcji ziemniaków niż sama ich uprawa. Maksymalny czas przechowywania bulw dochodzi w polskich warunkach klimatycznych do 9 miesięcy a więc jest dłuższy niż okres wegetacji dla tej rośliny. W tym czasie bulwy muszą zachować swe własności odżywcze, utrzymać dobrą jakość a straty masy muszą być jak najmniejsze. Generalną zasadą powinno być, aby do przechowywania przeznaczać tylko bulwy w pełni dojrzałe ze skorkowaciałą skórką, suche, dobrze oczyszczone z resztek łęcin i chwastów, nieuszkodzone oraz bez widocznych plam zarazowych czy gnilnych. Bulwy uszkodzone mechanicznie w czasie zbioru, nadgniłe, z widocznymi plamami chorej skórki, nadmarznięte i zazielenione powinny być odseparowane od zasadniczej masy plonu, którą rolnik przeznacza do przechowywania. Bulwy mokre powinny być przed długotrwałym przechowywaniem osuszone.

Metody przechowywania ziemniaków

Bulwy ziemniaka mogą być przechowywane w kopcach ziemnych, w piwnicach, w kopcach technicznych z wentylacją, w budynkach gospodarczych zaadaptowanych na przechowalnie oraz w specjalnie do tego celu wybudowanych przechowalniach. Wybór metody przechowywania zależy od skali produkcji ziemniaków w gospodarstwie, od kierunku przeznaczenia produkcji i oczywiście od znaczenia ekonomicznego ziemniaków w danym gospodarstwie. W kopcach ziemnych, które są jeszcze dość popularne w naszym kraju mogą być przechowywane ziemniaki paszowe, sadzeniaki oraz ziemniaki jadalne przeznaczone do wiosennego użytkowania.

Piwnice jako że są małej pojemności służą najczęściej gromadzeniu ziemniaków jadalnych na okres największych mrozów. Optymalną metodą przechowywania ziemniaków są budynki adaptowane i specjalistyczne przechowalnie w tym celu budowane i urządzane.
W produkcji ekologicznej mogą być stosowane wszystkie metody przechowywania ziemniaków, jeśli nie stosuje się w nich preparatów chemicznych zabronionych, w myśl przepisów przez jednostkę certyfikującą.

Przygotowanie sadzeniaków:

Warunkiem uzyskania dużego plonu wczesnych ziemniaków jest podkiełkowanie sadzeniaków. Pozwala ono na wcześniejsze posadzenie ziemniaków w niedostatecznie ogrzaną glebę (bez obawy, że kiełki ulegną zniszczeniu przez rizoktoniozę), skraca okres od sadzenia do wschodów, przyspiesza rozwój roślin i młodych bulw i, nawet kilkakrotnie, zwiększa plony zbierane w najwcześniejszym terminie. W miarę opóźniania zbioru efekt podkiełkowania sadzeniaków się zmniejsza.

Podkiełkowanie sadzeniaków powoduje zmianę ich wieku fizjologicznego, od którego zależy tempo rozwoju części nadziemnej roślin i, w efekcie, plon bulw. Na wiek fizjologiczny sadzeniaków wpływa nie tylko czas, ale także warunki otoczenia, a głównie temperatura w okresie przechowywania. Im wyższa jest temperatura przechowywania sadzeniaków, tym proces fizjologicznego starzenia się bulw przebiega szybciej. Sadzeniaki przechowywane w jednakowych warunkach nie zawsze są w tym samym wieku fizjologicznym. W miarę jego postępowania wartość plonotwórcza sadzeniaków najpierw zwiększa się, a potem stopniowo maleje. Wartość plonotwórczą sadzeniaków można określić na podstawie stadium rozwoju bulwy. Wyróżnia się kilka tych stadiów: spoczynek, dominacja kiełka wierzchołkowego, kiełkowanie kilku oczek, kiełkowanie wielu oczek, tuberyzacja na kiełkach, tuberyzacja na bulwie (wytwarzanie bulw potomnych z pominięciem fazy wzrostu i rozwoju). Małą wartość plonotwórczą mają sadzeniaki w stadium dominacji kiełka wierzchołkowego i tuberyzacji na kiełkach. Dość duża jest wartość plonotwórcza sadzeniaków w stadium kiełkowania kilku oczek, a duża — w stadium kiełkowania wielu oczek.

Sadzeniaki należy podkiełkowywać w ażurowych skrzynkach, układając je dwiema warstwami tak, aby do bulw docierało światło, zapewniające prawidłowy rozwój kiełków. Skrzynki ustawia się w jasnym pomieszczeniu (światło naturalne lub sztuczne przez 10–12 godzin w ciągu doby), w którym jest możliwość utrzymania temperatury 12–15°C i wilgotności względnej powietrza 85–90%. Prawidłowo podkiełkowane sadzeniaki powinny mieć grube, intensywnie wybarwione i mocno osadzone na bulwie kiełki świetlne długości 1,5–2,5 cm, z wyraźnie widocznymi zawiązkami korzeni i liści. Jeżeli warunki atmosferyczne nie pozwolą sadzić ziemniaków w zaplanowanym terminie, należy obniżyć temperaturę i przedłużyć okres oświetlenia w ciągu doby, aby nie dopuścić do nadmiernego wyrośnięcia kiełków.

Choroby bulw ziemniaka okresu przechowalniczego :

W okresie przechowywania bulw ziemniaka mogą rozwijać się niektóre choroby pochodzenia grzybowego lub bakteryjnego. Powodować to może straty w postaci bulw zgniłych. Do najbardziej szkodliwych gospodarczo chorób bulw okresu przechowalniczego zalicza się: zarazę ziemniaka, mokrą, suchą i mieszaną zgniliznę bulw, fomozę oraz parcha srebrzystego.

Rodzime młode ziemniaki z rejonów najbardziej przydatnych do ich produkcji trafiają na rynek w połowie czerwca. W sprzyjających warunkach klimatycznych od posadzenia bulw do zbioru upływa zwykle około 60 dni. Przy prawidłowej agrotechnice uzyskuje się plon około 11–13 ton z hektara.