wykład 5, 16.12.2015

Żywienie szczeniąt i kociąt

Zdrowe żywienie szczeniąt

1. suka w ciąży

• prawidłowe żywienie

• w drugiej połowie ciąży stopniowo zwiększać ilość pokarmu

• suka nie powinna przybrać na wadze więcej niż 25% wyjściowej wagi

• w ostatnim tygodniu zapotrzebowanie wzrasta 2,5 razy w stosunku do okresu przed ciążą

1. poród

• zapasy wapnia

• zwiększone zapotrzebowanie na energię

• odruch ssania u szczeniąt

1. 1-3 tydzień

• wyłącznie mleko matki

• szczeniaki jedzą i śpią

• przybierają 10% swojego ciężaru dziennie

1. 3-6 tydzień

• okres odsadzania

• papka- 1 cz. suchej karmy i 3 cz. wody lub 2 cz. karmy puszkowej i 1 cz. wody

• stopniowo eliminujemy wodę

• pożywienie powinno zawierać wysokowartościowe biała (25-30%) i odpowiednią ilość energii (przynajmniej 450 kcal/100g suchej masy)

• od 6 tygodnia stały pokarm i świeża woda

1. 6 tydzień- 6 miesiąc

• należy podawać pokarm o zrównoważonej ilości energii w stosunku do potrzeb szczeniaka

• zawartość wapnia powinna wynosić 3g na każde spożywane 100kcal

• pokarm na początku podajemy 3 razy dziennie a od 6 miesiąca możemy podawać 2 razy dziennie

• stosunek wapnia do fosforu powinien wynosić 13 do 1,83

Po odsadzeniu szczenię wykazuje bardzo duże zapotrzebowanie na energię, składnii pokarmowe i związki biologicznie czynne- równe potrzebom bytowym dwóch dorosłych psów danej rasy

Porównanie zawartości białka, tłuszczu i węglowodanów w przykładowych suchych karmach gotowych dla szczeniąt i pokarmie przygotowanym w domu złożonym w równych proporcjach z czystego mięsa drobiowego, ryżu i marchewki. Wartości podane w przeliczeniu na suchą masę karmy.

	Profilum junior	Royal Canin Starter	Royal Canin giant Junior	Pedigree Maxi Junior	Pedigree Junior	Karma domowa
Białko [%]	40	38	40	35	38	30
Tłuszcze [%]	23	28	20	20	23	4
Węglowodany [%]	40	33	42	48	43	51
Energia [kcal/kg]	5003	5107	4833	4843	4990	3373

Zdrowe żywienie kociąt:

1. Kotka w ciąży:

• od drugiego tygodnia ciąży należy stopniowo zwiększać dawkę pokarmową kotki o 25-50%

• składniki pokarmowe powinny być najwyższej jakości, o dużej zawartości białka oraz mikro- i makroelementów

1. Poród:

• zapotrzebowanie energetyczne kotki w okresie laktacji może być 3-4razy wyższe niż normalnie

• stały dostęp do świeżej wody

• do pokarmu powinno się też dodawać szczyptę calcium carbonicum (kreda oczyszczona) ok. 3 razy w tygodniu

1. 1-4 tygodnia:

• głównie mleko matki- ssą mocno i aktywnie

• przyrosty masy ciała 10-15g/dobę

• w 4 tygodniu podwajają masę urodzeniową

1. 4 tydzień- 6 miesiąc:

• ok. 4 tygodnia zaczynają spożywać pokarm kotki

• papka- 1 cz. suchej karmy zmiksowana z 3 cz. mleka lub 2 cz. karmy puszkowej zmiksowane z 1 cz. wody

• w 12 tygodniu zapotrzebowanie kociąt na energię 3 razy większe niż u kotów dorosłych- ok. 840 kJ/kg

Dieta domowa czy karma komercyjna

Diety dla szczeniąt i kociąt powinny być komponowane ze składników najwyższej jakości i wysokiej wartości odżywczej.

Skomponowanie diety domowej jest trudniejsze, ponieważ należy dobrze zbilansować składniki:

• dieta domowa ma korzystniejszy wpływ na organizm

• brak strat składników wynikających z obróbki termicznej

• sra składników zapewniających długoterminowy okres do spożycia

DIETA MUSI POKRYWAĆ ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ I SKŁADNIKI ODŻYWCZE

Karma dla odsadzonych szczeniąt i kociąt powinna zawierać:

80% składników strawnych:

• szczenięta 25% białek, kocięta 35%

• szczenięta 7% tłuszczu, kocięta 17%

3850 kcal energii/ 1 kg m.c., kocięta 3960 kcal

• mniej niż 5% włókna

• 1-1,8 % wapnia

• 0,8-1,6% fosforu

Energia metaboliczna (EM)

EM- część pokarmu, która stanowi różnicę między energią strawną (energia brutto paszy- EB paszy) a energią nie strawionego pokarmu (EB kału) i energią zawartą w niektórych produktach przemiany energii, wydalanych głównie z moczem.

EM=EB paszy- EB kału- EB moczu

PSY

Zawartosć EM w karmie dla psów o zawartości suchej masy 90% można oszacować wykorzystując wzór:

EM (kcal/kg)= 3,5x B+ 8,5xT+ 3,5x BW

gdzie: B- białko, T- tłuszcz, BW- substancje bezazotowe wyciągowe

Stwierdzono, że zapotrzebowanie psów na energię wykorzystywaną do egzystencji zwiększa się wraz ze wzrostem ciała, a nie masy.

Uwzględniając fakt, iż zwiększenie powierzchni ciała odpowiada zwiększeniu jego masy podniesionej do potęgi ¾, podajemy zapotrzebowanie na energię najczęściej w przeliczeniu na kg masy metabolicznej ciała (kg^0,75 m.m.c.)

Zgodnie z zaleceniami literaturowymi:

• dieta dla szczeniąt powinna charakteryzować się energią metaboliczną minimum na poziomie 3,9kcal/g

• psy miniaturowe i małe- codzienna dieta powinna dostarczać 260kcal/kg masy metabolicznej (kg^0,75) w okresie od 4-5 tygodnia do połowy okresu wzrostu, następnie obniżona do 200 kcal/kg masy metabolicznej (kg^0,75)

• psy ras średnich i dużych dzienne zapotrzebowanie w analogicznych okresach kształtuje się 335kcal/kg^0,75, a następnie 250kcal/ kg^0,75 i dopiero od ok. 15 miesiąca zapotrzebowanie obniża się do 300kcal/ kg^0,75

KOTY:

Zawartość EM w karmie dla kotów o zawartości suchej masy 90% można oszacować wykorzystując wzór:

EM (kcal/100g)= 5,65x B+ 9,4xT+ 4,15x W

gdzie: B- białko, T- tłuszcz, W- węglowodany łatwostrawne

U potów przyjmuje się, iż zapotrzebowanie rosnącego zwierzęcia wynosi:

• w 8 tyg. życia 250kcal/ kg

• w 3 mies. 220kcal/kg

• w 6 mies. 135 kcal/kg

• w 10 mies. 80kcal/ kg

Białko:

minimalne zapotrzebowanie na białko u rosnących kotów określa się na 240g/ kg Sm. diety lub 293 g/MJ a u psów na 230 g/MJ diety

Odchów szczeniąt i kociąt:

Należy zapewnić szczeniakom lub kociętom osieroconym:

• odpowiednie środowisko bytowania

• właściwą ilość i jakość składników odżywczych

• odpowiedni plan dnia- posiłki, sen, pielęgnacja, ćwiczenia fizyczne, bodźce stymulujące oddawanie kału i moczu

Karmienie:

• mamka zastępcza

• pokarm zastępczy:

- pokarm komercyjny mleko zastępczy- najbardziej zbliżony składem do mleka matki

- zawierają 4,2-5,2kJ energii metabolicznej na mililitr produktu

- potrzeby energetyczne kociąt i szczeniąt w okresie ssania wynosi 92,4-109,2kJ na 100g masy ciała

- pokarm dzielimy na równe części i podajemy 3-4 razy na dobę, podgrzane do temp. 37,8’C

Przeciętny skład chemiczny mleka w % (wg. Karpiaka):

Gatunek	H2O	s.m.	tłuszcz	kazeina	Albuminy+ blobuliny	laktoza	popiół
Krowa	87,8	12,2	3,4	2,5	0,6	4,8	0,7
Owce	82,2	17,8	6,5	4,5	1,2	4,5	0,9
Konie	90,3	9,7	1,0	1,3	0,7	6,2	0,4
Świnie	85,6	14,4	4,5	3,7	1,5	3,5	1,0
Pies	78,5	21,5	10,0	4,5	2,5	3,2	1,1
Kot	82,9	17,1	4,5	3,8	3,2	4,8	0,6
człowiek	87,9	12,1	3,2	1,0	1,0	6,3	0,3

Różnice mleka suki i krowy:

Mleko suki zawiera więcej długołańcuchowych NNKT, a mniej średniołańcuchowych i kwasu stearynowego niż mleko krowie. Mleko suki zawiera więcej leucyny i argininy, a mniej lizyny. Zawartośc mikro- i makro- elementów oraz witamin jest optymalnie dostosowana do potrzeb szczeniąt.

Skład preparatu mleko zastępczego dla szczeniąt do przygotowania w domu:

120 ml krowiego lub koziego mleka

120 ml wody

2-4 żółtka

1-2 łyżeczki oleju roślinnego

1000mg węglanu wapnia

Skład substratów mleka suki i innych płynów odżywczych dla szczeniąt:

Mleko: 200 ml mleka krowiego 50 ml słodkiej śmietany 12% 0,25 żółtka jaja kurzego 600 j.m. Wit. A 125 j.m. Wit. D3 2 g mączki kostnej 1,9 g kwasu cytrynowego	Mleko: 120 ml skondensowanego mleka niesłodzonego 12o ml przegotowanej wody 1 łyżeczka glukozy 1 żółtko

Mleko: 71 ml mleka krowiego 18 ml śmietanki 5 g surowego żółtka 2 g oleju z kiełków kukurydzy 3 g kazeiny 0,4 g kwasku cytrynowego 0,3 g mieszanki mineralnej	Mleko: 500 g mleko krowie pełne 500 g mleko skondensowane 0,5 żołtka jaja kurzego 0,5 łyżeczki oleju sojowego 1 g fosforanu wapnia 1 kropla Wit. D3 4 kryształy kwasku cytrynowego

Mleko: 20 g mleka pełnego w proszku

7 g proszku jajecznego

73 g wody

mieszanka mineralno-witaminowa

Roztwór glukozy do picia: 30 ml gotowanej wody

1 łyżeczka glukozy (5g)

Płyn nawadniająco- odżywczy do picia: 500 ml wody gotowanej (schłodzonej)

2,5 łyżeczki glukozy

0,5 łyżeczki soli kuchennej

szczypta wodorowęglanu sodu lub cytrynianu sodu

płyn wymieszać i wstawić do lodówki na 24 godz.

Skład preparatu mlekozastępczego dla kociąt do przygotowania w domu:

90 ml mleka skondensowanego

90 ml wody

120 ml jogurtu naturalnego (nie niskotłuszczowego)

3 duże lub 4 małe żółta jaja kurzego

Błędy żywieniowe popełnione w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju organizmu mogą skutkować problemami zdrowotnymi w wieku dojrzałym, jak również starzenia się zwierzęcia.

Zaburzenia w odżywianiu rosnących szczeniąt i kociąt:

Niedożywienie: brak matki odrzucenie przez matkę niska masa ciała ciągły płacz niska aktywność ruchowa biegunka, odwodnienie	Hiperwitaminoza D nadmierne podawanie Wit. D objawy: hiperkalcemia, hipofosfatemia, kostnienia tkanek, uremia, wymioty, biegunka	Krzywica: niedobór wapnia leczenie: suplementacja Wit. D do 500 IU/kg karmy

Nadmierna podaż Wit. A gł. kocięta objawy: deformacja kręgów szyjnych, stawów łokciowych, trudności w poruszaniu się, silna bolesność	Niedobór tiaminy: niedobór Wit. B1 występuje u zwierząt odżywianych rybami, karmą psią, gotowanym mięsem	Niedobór potasu: objawy: zgięcie głowy i szyi ku dołowi nadmierne nawadnianie płynami z potasem może pogorszyć stan zwierzęcia i doprowadzić do paraliżu i śmierci