RZECZOWE AKTYWA OBROTOWE - ćwiczenia

RZECZOWE AKTYWA OBROTOWE

1.Materiały

2.Półprodukty i produkty w toku,

3.Produkty gotowe

4.Towary

5.Zaliczki na dostawy

DEFINICJE

Materiały są nabywane przez jednostkę w celu ich zużycia w procesie gospodarczym. Zużycie następuje najczęściej jednorazowo w danym cyklu produkcyjnym. Asortymentowo stanowią zróżnicowaną grupę: materiały podstawowe i pomocnicze, opakowania, paliwo, części zamienne i td.

Towary – nabywane przez daną jednostkę gospodarczą w celu dalszej ich sprzedaży.

Produkcja niezakończona – produkcja w toku oraz półfabrykaty, czyli niegotowe jeszcze wyroby własnej produkcji, a także niezakończone roboty i usługi.

ART.3.1.19 Rzeczowe aktywa obrotowe:

-materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby

-wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży,

- lub w toku produkcji, półprodukty oraz

- towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym

MSR 2.P 6.

Zapasy to aktywa:

a) przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej;

b) będące w trakcie produkcji przeznaczonej na taką sprzedaż; lub

c) mające postać materiałów lub dostaw surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług.

MSR 2. P.8

Na zapasy składają się dobra zakupione i przeznaczone do odsprzedaży, na przykład towary zakupione przez jednostkę handlu detalicznego w celu ich odsprzedaży lub grunty i inne nieruchomości przeznaczone do odsprzedaży.

Do zapasów zalicza się także wyroby gotowe wyprodukowane lub będące w trakcie wytwarzania ich przez jednostkę, łącznie z materiałami i surowcami oczekującymi na wykorzystanie w procesie produkcji.

W przypadku jednostki świadczącej usługi do zapasów zalicza się wydatki poniesione na realizację usług, zgodnie z paragrafem 19, w odniesieniu do których jednostka nie ujęła jeszcze przychodów (zob. MSR 18 Przychody).

WYCENA I EWIDENCJA ZAPASÓW

Do wyceny obrotu materiałowego mogą być zastosowane następujące ceny:

-Rzeczywista (zmienna) cena nabycia (zakupu),

-Stała cena ewidencyjna.

Rzeczywista cena nabycia lub zakupu

Cena nabycia to cena zakupu, obejmującą kwotę należną sprzedającemu: -Pomniejszona o podatek VAT podlegający odliczeniu i udzielone rabaty i upusty -Powiększona o koszty związane z zakupem Możliwa jest wycena według cen zakupu, jeśli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki

Stała cena ewidencyjna

Stała cena ewidencyjna to cena umowna, przyjęta w podmiocie na cały rok obrotowy do wyceny przychodów i rozchodów konkretnego materiału. Ceny stałe ewidencyjne różnią się od rzeczywistych cen zakupu fakturowanych przez dostawców; różnice te występują pod nazwą „odchylenia od cen ewidencyjnych” i księgowane są po stronie debetowej (Wn) lub kredytowej (Ma) konta korygującego 341 – „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów” 1.Odchylenia od cen ewidencyjnych są debetowe, jeśli: Stała cena ewidencyjna < cena zakupu 2. Odchylenia od cen ewidencyjnych są kredytowe, jeśli: Stała cena ewidencyjna > cena zakupu

WYCENA ZAPASÓW - UOR ART. 34.1

W momencie początkowego ujęcia:

Materiały i towary – w cenach zakupu Produkty w toku produkcji – w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle

- Jeżeli nie zniekształca to wynik finansowy. To rozwiązanie nie ma zastosowania do produkcji o przewidywanym czasie wykonania powyżej 3 miesięcy, przeznaczonej do sprzedaży lub na rzecz środków trwałych w budowie jednostki.

WYCENA ZAPASÓW – UOR ART. 28.1.6, ART.34.5

Na dzień bilansowy rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na ten dzień, co może wymagać dokonania odpisów aktualizujących. – REALIZACJA ZASADY OSTROŻNEJ WYCENY.

WYCENA ZAPASÓW NA DZIEŃ BILANSOWY

Cena sprzedaży netto zapasów stanowi możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz pomniejszona o koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększona o ewentualną dotację przedmiotową.

Jeżeli cena sprzedaży netto jest niższa niż wartość bilansowa, to należy dokonać odpis aktualizujący.

Jeżeli w kolejnym okresie zniknęły okoliczności, które spowodowały obniżenie wartości początkowej, to zapis aktualizujący ulega eliminacji i następuje nowe przeszacowanie.

CENY INNE NIŻ RZECZYWISTE – UOR ART. 34.2

Składniki rzeczowego majątku obrotowego mogą być w ciągu roku obrotowego ujmowane w księgach rachunkowych w cenach innych niż ceny rzeczywiste, z równoczesnym ujmowaniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia lub kosztami wytworzenia. Różnice te są traktowane jako odchylenia od cen ewidencyjnych.

CENY EWIDENCYJNE

MSR 2 Zapasy wprowadza metodę kosztu standardowego, czyli metodę wyceny dla towarów w detalu (sklepach) szybko rotujących według cen detalicznych, a dla produktów według planowanego (normatywnego, postulowanego) kosztu wytworzenia.

Przy wycenie materiałów – może to być przeciętna cena nabycia materiałów lub stała cena ewidencyjna.

PRZYKŁAD Jednostka X nabyła materiał A:

1)Faktura oraz dowód przyjęcia materiałów w cenie nabycia 500, wycena według stałej ceny ewidencyjnej 530, odchylenia od cen ewidencyjnych – 30.

2)Faktura oraz dowód przyjęcia materiałów w cenie nabycia 700, wycena w stałych cenach ewidencyjnych 680, odchylenia od cen ewidencyjnych +20.

PRZYKŁAD

Jednostka handlowa nabyła od producenta towar w cenie nabycia 1000 zł. Cena sprzedaży tego towaru wynosi 1300, po doliczeniu marży handlowej 300. Ewidencja towarów prowadzona jest w cenie sprzedaży.

CENY EWIDENCYJNE – WADY I ZALETY

Mają sens przy niewielkich różnicach cen

Usprawnia wycenę, dokumentację i ewidencję przyjęcia i wydania rzeczowych składników majątku obrotowego.

• Przy dużych różnicach cen nie mogą być stosowane, gdyż zniekształcają obraz wyceny, odbiegając od rzeczywistych wartości.

ZADANIE Znane są następujące informacje:

-rzeczywista cena zakupu materiałów 2000

-koszty zakupu 300

-rzeczywista cena nabycia 2300

Wartość materiałów według stałej ceny ewidencyjnej na poziomie:

a) Ceny zakupu 2100

b) Ceny nabycia 2250

Polecenie:

Przedstawić na układzie odpowiednio dobranych kont rozwiązania ewidencyjne przy różnych wariantach wyceny:

1. Wariant I ewidencja materiałów w cenie rzeczywistej nabycia,

2. Wariant II ewidencja materiałów w cenie rzeczywistej zakupu,

3. Wariant III ewidencja materiałów w stałej cenie ewidencyjnej na

poziomie ceny nabycia

1. Wariant IV ewidencyjna cena materiałów w stałej cenie ewidencyjnej

na poziomie ceny zakupu.

2. Ocenić różne warianty wyceny z punktu widzenia realności wyceny,

pracochłonności, ustalania wyniku.

Rozrachunki dostawcami	z		Materiały			Usługi	obce
	(1		1) 2300			2b) 300
	2300 (2		2a) 2000			4b)300
	2300 (3		3) 2250
	2300 (4		4a) 2100

Odchylenia ceny	od ewidencyjnej
3) 50	100 (4c

ZAKUP MATERIAŁÓW I TOWARÓW – EWIDENCJA W CENACH RZECZYWISTYCH

1.Faktura za zakupione towary lub materiały -wartość netto 2. Przyjęcie towarów lub materiałów w rzeczywistej cenie nabycia 2a. VAT naliczony

2. Przyjęcie towarów lub materiałów w rzeczywistej cenie nabycia

2a. VAT naliczony

ZADANIE:

Jednostka handlowa zakupiła u producenta towar X przeznaczony do dalszej sprzedaży w sieci detalicznej o wartości 15000 oraz materiały do zużycia we własnym zakresie o wartości 20000. Przekazano dla dostawcy zaliczkę na poczet następnych dostaw w kwocie 7000. Wartość zakupu podana w kwotach netto (bez VAT-u).

Polecenie

1. Zaksięgować zakup towaru X.

2. Wykazać w bilansie zapasy.

Rozrachunki dostaw	z tytułu		Materiały			Towary
	35 000 (1a		1a) 20000			1b) 15000
Rach.	bankowy		Zaliczki
Sp) xx	7000 (2		2) 7000

KONTO „ROZLICZENIE ZAKUPU”

W praktyce często zdarza się, że otrzymanie faktury nie pokrywa się w czasie z otrzymaniem i przyjęciem materiałów (towarów). Czasem faktura i dowód przyjęcia materiałów (towarów) – dowód PZ (przyjęcie zewnętrzne) różnią się także kwotowo.

Jeżeli występuje rozbieżność czasowa pomiędzy fakturą a dowodem przyjęcia to w praktyce wykorzystywane jest konto „Rozliczenie zakupu”

Dodatkową funkcją tego konta jest wykazywanie na koniec okresu sprawozdawczego nierozliczonych operacji zakupu w postaci sald na tym koncie, a mianowicie materiałów (towarów) w drodze i dostaw niefakturowanych.

Konto również służy do przeksięgowania zafakturowanych razem z materiałami (towarami) kosztów zakupu, opakowań oraz odchyleń od cen ewidencyjnych, a także naliczonego podatku VAT.

KONTO „ROZLICZENIE ZAKUPU”

1.Uznano fakturę od dostawcy, materiały nie otrzymano

2.Otrzymano materiały od dostawcy, faktury nie otrzymano Sk. Dt – „dostawy w drodze” wykazywane w aktywach jako materiały w magazynie Sk. Ct – „dostawy niefakturowane” są wykazywane w pasywach bilansu jako zobowiązania

ZADANIE: Nierozliczone operacje zakupu na początek okresu sprawozdawczego stanowią

- Dostawy w drodze 500

- Dostawy niefakturowane 800

Zakłada się, że obrót poniższymi materiałami jest zwolniony z VAT. Ewidencja materiałów jest prowadzona w cenie nabycia.

Operacje gospodarcze:

1. Przyjęto materiały zafakturowane w poprzednim okresie, cena nabycia materiałów 500

2. Zaakceptowano fakturę dostawcy Z za zakupione materiały (bez VAT)

-materiały 1300

-opakowania 50

-koszty transportu 100

RAZEM 1450

3. Przyjęcie materiałów od dostawcy Z (poz.2). Ewidencja materiałów dokonywana jest w cenie rzeczywistej nabycia 1400 (1300+100), przyjęcie opakowań odsprzedawanych 50

4. Zaakceptowano fakturę dostawcy za materiały przyjęte w poprzednim okresie sprawozdawczym 800

5. Otrzymano materiały od dostawcy B, wartość w cenie nabycia 300 (faktury nie otrzymano do końca okresu sprawozdawczego)

6. Otrzymano fakturę od dostawcy K na kwotę 900. Materiałów nie otrzymano do końca okresu sprawozdawczego.

Polecenie

Zaksięgować operacje gospodarcze.

Rozrachunki dostawcami	z		Rozliczenie	zakupu		materiały
	1450 (2		sp) 500	800 (sp		1) 500
	800 (4		2) 1450	500 (1		3a) 1400
	900 (6		4) 800	1400 (3a		5) 300
			6) 900	50 (3b
				300 (5

3650	3050
sk ct 300	900 sk dt

Opakowania

3b) 50

EWIDENCJA TOWARÓW I MATERIAŁÓW W STAŁYCH CENACH EWIDENCYJNYCH

Przy zastosowaniu stałych cen ewidencyjnych do wyceny materiałów rozliczenie transakcji zakupu polega na:

1)Zaksięgowaniu faktury VAT (oryginału) od dostawcy, według wartości brutto (tj. z VAT).

2)Zaksięgowaniu dowodu PZ, tj. przyjęciu dostawy do magazynu, według wartości w cenie ewidencyjnej,

3)Wyksięgowaniu podatku VAT naliczonego w fakturze zakupu,

4)Wyksięgowaniu odchyleń od cen ewidencyjnych (jeśli takie wystąpią)

5)Wyksięgowaniu kosztów zakupu materiałów (np. transportu), jeśli wystąpią w fakturze dostawcy

EWIDENCJA TOWARÓW I MATERIAŁÓW W STAŁYCH CENACH EWIDENCYJNYCH

1.Faktura za zakupione towary lub materiały

2.Przyjęcie towarów lub materiałów w stałej cenie ewidencyjnej

2a Vat naliczony

3. Ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych (zwiększających)

4. Ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych (zmniejszających)

ROZLICZENIE TRANSAKCJI ZAKUPU MATERIAŁÓW WEDŁUG STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH

Opis

1.Faktura VAT (oryginał) od dostawcy „X” za zamówione materiały:

a)Wartość materiałów według ceny zakupu netto 12000

b)Koszty transportu fakturowane przez dostawcę 1000

c)Podatek VAT naliczony od wartości materiałów i transportu 2990

d)Suma faktury 15990 2. PZ – przyjęto do magazynu materiały od dostawcy „X” wartość według stałych cen ewidencyjnych 11300 3. PK – rozliczono transakcję zakupu od dostawcy „X”, wyksięgowując:

a)Koszty transportu (koszty zakupu) 1000

b)Podatek naliczony VAT 2990

c)Odchylenia od cen ewidencyjnych (debetowe) 700

d)Odchylenia od cen ewidencyjnych (kredytowe) -

ROZLICZENIE TRANSAKCJI ZAKUPU MATERIAŁÓW WEDŁUG STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH

Prowadząc ewidencję obrotu materiałowego według stałych cen ewidencyjnych – wycenę bilansową należy przeprowadzić według następującego algorytmu:

Lp.	Wyszczególnienie	Wartość
1.	Saldo konta 311 „Towary/materiały”	11300
2.	„+” odchylenia debetowe lub „-” odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych, tj. saldo konta 341 – „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów”	700
3.	Zapas materiałów według rzeczywistych cen zakupu	12000
4.	„+” koszty zakupu	1000
5.	Zapas materiałów według cen nabycia	13000

ZADANIE Spółka VARON, podatnik podatku od towarów i usług VAT, zajmuje się produkcją galanterii skórzanej, której sprzedaż jest w całości opodatkowana podatkiem VAT.

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji:

1.Obrót materiałowy wyceniany jest według zmiennych cen ewidencyjnych (rzeczywistych).

2.Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu wartościowym oraz ilościowo-wartościowym.

3.Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach układu rodzajowego.

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze:

Lp.	Treść operacji gospodarczych	Wartość
1.	Otrzymano fakturę dostawcy „X” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: a)50m2 skóry po 52 zł/m2 b)Podatek naliczony VAT c)Suma faktury	2600 598 3198
2.	PZ-1 z dnia 2.01: przyjęto do magazynu 50m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „X”; wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej (zmiennej ceny ewidencyjnej)
3.	PK – wyksięgowano podatek naliczony w fakturze zakupu dostawcy „X”
4.	Otrzymano fakturę od dostawcy „Y” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: a)120m2 skóry po 50,20 zł/m2 b)Podatek naliczony VAT c)Suma faktury	6024 1385,52 7409,52
5.	Otrzymano fakturę od dostawcy „Z” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: a)75m2 skóry po 51 zł/m2` b)Podatek naliczony VAT c)Suma faktury	3825 879,75 4704,75
6.	PZ-2 z dnia 6.01: przyjęto do magazynu 120 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Y”; wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej
7.	PK – wyksięgowano podatek VAT naliczony w fakturze zakupu dostawcy „Y”
8.	PZ-3 z dnia 8.01: przyjęto do magazynu 75 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Z”; wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej
9.	PK – wyksięgowano podatek VAT naliczony w fakturze zakupu dostawcy „Z”
10.	PZ-4 z dnia 10.01: przyjęto do magazynu 28 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Q”; wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej ustalonej z dostawcą tj. 53 zł/m2	1484
	Polecenia 1.Zaksięgować operacje gospodarcze. 2.Sporządzić kartotekę ilościowo-wartościową zakupionego materiału. Kartoteka ilościowo-wartościowa materiału skóra cielęca - jakość "B" Magazyn Metoda wyceny rozchodu Lp. Data Symbol i numer dowodu Cena jednost. 1. 2.01. PZ-1 52 2. 06.01 P-2 50,2 3. 08.01 PZ-3 51 4. 10.01 PZ-4 53

WYCENA ZAKUPU MATERIAŁÓW WEDŁUG STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH

ZADANIE:Spółka Galant, podatnik podatku od towarów i usług VAT, zajmuje się produkcją wyrobów, której sprzedaż w całości opodatkowana jest podatkiem VAT.

Zgodnie z zakładowym planem kont spóła stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji:

1.Obrót materiałowy wyceniany jest według stałych cen ewidencyjnych.

2.Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu wartościowym oraz ilościowo-wartościowym.

3.Ewidencja kosztów jest prowadzona na kontach układu rodzajowego, tj.zespołu „4”

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze:
1.
a)
b)
c)
2.
3.
a)
b)
4.
a)
b)
c)
5.
a)
b)
c)
6.
7.
a)
b)
8.
9.
a)
b)
c)

Saldo konta "Rozliczenie zakupu	Wn	Ma
Dostawy niefakturowane	4900
Dostawy w drodze	10350
Obliczenie wartości zapasu materiału na koniec okresu
Wyszczególnienie	saldo konta	Kwota
Wartość według stałych cen ewidencyjnych	Wn-311	29750
Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów	Wn-341	2219
Wartość według rzeczywistych cen zakupu	31969

ZUŻYCIE I SPRZEDAŻ MATERIAŁÓW I TOWARÓW – EWIDENCJA W CENACH RZECZYWISTYCH

1.Wydanie materiałów do zużycia według cen rzeczywistych (rozchód liczony według jednej z metod FIFO, LIFO, cen przeciętnych lub szczegółowej identyfikacji)

2.Wydanie materiałów do sprzedaży (rozchód liczony według jednej z powyższych metod)

3.Wydanie towarów do sprzedaży (rozchód liczony według jednej z powyższych metod)

WYCENA ROZCHODU ZAPASÓW – UOR ART.34.4

Jeżeli zapasy ewidencjonuje się według cen rzeczywistych, należy w polityce rachunkowości dokonać wyboru jednej z metod wyceny rozchodu: LIFO, FIFO, ceny przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji.

MSR 2.P25 – odrzucił metodę LIFO do wyceny rozchodu zapasów.

Ustawa dopuszcza możliwość wprowadzenia zapasów do ksiąg według cen ewidencyjnych lub kosztów planowanych, pod warunkiem ustalenia wartości odchyleń przypadających na rozchód i pozostały zapas na dzień bilansowy.

METODA SZCZEGÓŁOWEJ IDENTYFIKACJI

Wykorzystywana do oceny jednorodnych grup zapasów o analogicznej cenie.

Nie jest odpowiednia przy dużej ilości pozycji zapasów o różnych cenach nabycia, np. różne ceny tego samego towaru w różnych dostawach.

METODA CEN PRZECIĘTNYCH

Ceny ustala się w wysokości średniej ważonej cen danego składnika majątkowego.

METODA FIFO, (FIRST-IN, FIRST-OUT)

Wycena rozchodu według kolejności nabycia zapasów, „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”., t.zn. ceny najwcześniejszej.

METODA LIFO (LAST-IN, LAST-OUT)

Rozchód wycenia się kolejno po cenach tych składników, które jednostka nabyła najpóźniej, czyli według zasady „ostatnie weszło, pierwsze wyszło”, t.zn. ceny najpóźniejszej.

Zadanie - wycena rozchodu

Podmiot X na początek okresu sprawozdawczego posiadał zapas materiałów w ilości 1000szt. po 10 zł w jednostkowej cenie nabycia.

• 1000*10=10 000 zł

• Harmonogram dostaw przedstawia się następująco:

1) Dostawa 500 szt.*15 = 7 500

2) Dostawa 400 szt.*18 = 7200

3) Dostawa 1200 szt*22= 26400

Razem 51500

Po trzeciej dostawie nastąpił rozchód materiałów 2000 szt. do procesu produkcji.

Dla danego materiału stała cena ewidencyjna wynosi 16 zł

Polecenie:

1. Ustalić rozchód oraz stan końcowy zapasów i zaksięgować operacje gospodarcze według stałych cen ewidencyjnych oraz cen rzeczywistych (metodą FIFO, LIFO, ceny przeciętnej)

Rozwiązanie

I. Wycena rozchodu i zapasu końcowego materiały wg stałej ceny ewidencyjnej, która dla tego materiały wynosi 16 zł.

Wycena zakupów:

Wartość w cenie ewidencyjnej	Wartość w cenie rzeczywistej nabycia	Odchylenia od cen ewidencyjnych
Sp) 1000 x 16 = 16 000 1) 500 x 16 = 8 000 2) 400 x 16 = 6 400 3) 1200 x 16 = 19 200	10 000 7 500 7 200 26 400	-6 000 -500 + 800 + 7 200

razem: 49 600 51 100 + 1 500

Wycena rozchodu: 2000 x 16 = 32 000

Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów: 1 500 / 49 600 x 100 = 3 %

Kwota odchyleń przypadająca na zużyte materiały: 32 000 x 3 % / 100 % = 960 zł

Rozchód materiałów w cenie ewidencji skorygowanej odchyleniami: 32 000 zł + 960 zł = 32 960 zł

Wycena zapasu końcowego:

- w cenie stałej ewidencyjnej 49 600 zł – 32 000 zł = 17 600 zł

- po uwzględnieniu odchyleń: 17 600 zł + (1500 zł – 960 zł) 18 140 zł

Rozrachunki			Materiały			Koszty
	7500 (1		Sp) 16000	32000 (4		4) 32000
	7300 (2		1) 8000			5) 960
	26400 (3		2) 6400
			3) 19200

Odchylenia ewidencyjnych	od cen materiałów
2) 800	6000 (sp
3) 7200	500 (1
	960 (5

Objaśnienia:

1) Zakup, cena rzeczywista nabycia 7500, stała cena ewidencyjna 8000, odchylenia minusowe (kredytowe) 500

2) Zakup, cena rzeczywista nabycia 7200, stała cena ewidencyjna 6400, odchylenia plusowe (debetowe) 800

3) Zakup, cena rzeczywista nabycia 26 400, stała cena ewidencyjna 19 200, odchylenia plusowe (debetowe) 7200

4) wydanie materiałów do procesu produkcji, wycenionych w stałej cenie ewidencyjnej 32 000

5) Odchylenia przypadające na zużyte materiały 960 (plusowe)

II. Wycena rozchodu zapasów oraz ich stanu końcowego wg metody: ceny przeciętnej, FIFO i LIFO przedstawiają się:

- wycena rozchodu materiałów oraz zapasu końcowego wg cen przeciętnych:

10 000 zł	+ 7500 zł	+7 200 zł	+ 26 400 zł
1000 szt.	+ 500 szt.	+ 400 szt.	+ 1200 szt.

= 51 100 / 3100 = 16,5 zł

Wycena rozchodu: 2000 szt. X 16,5 zł = 33 000 zł

Wycena zapasu końcowego: 51 100 zł – 33 000 zł = 18 100 zł

- wycena rozchodu materiałów oraz zapasu końcowego wg metody FIFO („pierwsze weszło, pierwsze wyszło”):

1000 x 10 = 10 000 500 x 15 = 7 500 400 x 18 = 7 200 100 x 22 = 2 200

rozchód: 26 900

Wycena zapasu końcowego: 51 100 zł – 26 900 zł = 24 200 zł

- wycena rozchodu materiałów oraz zapasu końcowego wg metody LIFO („ostatnie weszło, pierwsze wyszło”)

1200 x 22 = 26 400

400 x 18 = 7 200

400 x 15 = 6 000

rozchód: 39 600

Wycena zapasu końcowego: 51 100 zł – 39 600 zł = 11 500 zł

Zestawienie wyceny rozchodu i zapasu końcowego dla powyżej przedstawionych metod:

Rodzaj metody	rozchód, koszt uzyskania przychodu	Zapas końcowy
1) stała cena ewidencyjna 2) cena przeciętna 3) FIFO 4) LIFO	32 960 33 000 26 900 39 600	18 140 18 100 24 200 11 500

Stosując różne metody wyceny, obciążenie kosztów nastąpiłoby w różnych kwotach, od 26 900zł do 39 600 zł. Także wycena zapasów w bilansie byłaby różna od 11 500 zł do 24 200 zł. W konsekwencji ma to wpływ na wysokość zysku (dochodu) i wymiar podatku dochodowego.

WYCENA OPERACJI ZAKUPU ORAZ KSIĘGOWANIE ROZCHODU

I)Wycena rozchodu według cen przeciętnych 33000

II)Wycena rozchodu według metody FIFO 26900

III)Wycena według metody LIFO 39600

ZADANIE

Spółka WRONA, podatnik podatku od towarów i usług VAT, zajmuje się produkcją galanterii skórzanej, której sprzedaż jest w całości opodatkowana podatkiem VAT.

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji:

1.Obrót materiałowy wyceniany jest według rzeczywistych cen zakupu.

2.Do wyceny magazynowych dowodów rozchodów stosuje się zasadę FIFO.

3.Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu wartościowym oraz ilościowo wartościowym.

4.Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach układu rodzajowego.

5.Wartość zapasu materiału podstawowego, tj. skóry cielęcej, na dzień 31.08. wynosiła 13933, na którą składały się następujące przychody:

Magazyn	……..	Metoda wyceny rozchodu	FIFO
Lp.	Data Symbol		Cena jednostkowa
1.	12.06.	PZ-1	52
2.	02.07	PZ-2	50,2
3.	13.07.	PZ-3	51
4.	31.08.	PZ-4	53

We wrześniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze:
Lp.
1.
a)
b)
c)
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Polecenia do wykonania

1.Na podstawie informacji otworzyć konta

2.Zaksięgować operacje gospodarcze na kontach księgowych, wpisując jednocześnie zaistniałe zmiany ilościowe i wartościowe w kartotece materiałowej

3.Zamknąć konta zespołu „3” i „4”

4.Zinterpretować saldo konta „Rozliczenie zakupu”

5.Porównać saldo konta 311 – „Materiały na składzie ze stanem ewidencyjnym kartoteki materiałowej.

6.Ustalić koszt zużytej w produkcji skóry cielęcej.

ROZWIĄZANIE – KARTOTEKA ILOŚCIOWO-WARTOŚCIOWA

Obliczenia RW-2	(10*52)+(80*50,20)=4536
RW-3	(40*50,20)+(20*51)=3028

ZADANIE

Kolejność dostaw materiały „X” w jednostce gospodarczej przedstawiała się następująco:

-Pierwsza dostawa 1000szt. po 20 zl

-Druga dostawa 1500 szt. po 25 zł

-Trzecia dostawa 800 szt. po 32 zł

Po trzeciej dostawie wydano do procesu produkcji 2700 szt. materiału.

Polecenia:

Wycenić zużycie oraz zapas końcowy materiałów według następujących metod:

1)Wycena według stałej ceny ewidencyjnej, przy założeniu, że wynosi ona dla materiału „X” 23 zł.

2)Wycena według ceny przeciętnej,

3)Wycena według metody FIFO,

4)Wycena według metody LIFO.

Przedstawić ewidencyjnie wyniki ustaleń dla każdej z metod wyceny.

ZADANIE:

W spółce „X” salda wybranych kont na początek okresu sprawozdawczego przedstawiały się następująco: kasa 2000, materiały 5000, rozrachunki z odbiorcami i dostawcami Dt 3000, Ct 4000.

Operacje gospodarcze:

1.Zakupiono materiały od dostawcy (faktura, dowód PZ):

Cena zakupu 4000

Koszty transportu 500

Razem cena nabycia 4500

VAT naliczony (do odliczenia) 1035

2. Wpłacono pracownikowi zaliczkę z kasy na zakup materiałów 500

3. Zakupione przez pracownika materiały wycenione w cenie nabycia równej cenie zakupu 420+VAT 96,6 (do odliczenia) przekazano wprost do zużycia

4. Otrzymano nieodpłatnie materiały od innej jednostki gospodarczej 200

5. Otrzymano fakturę za transport materiałów otrzymanych nieodpłatnie 50

6. Zakupiono materiały od dostawcy (faktura, dowód PZ):

Cena zakupu 4000

Ubezpieczenie w transporcie 300

Razem cena nabycia 4300

VAT naliczony (do odliczenia) 989

Polecenia

1.Otworzyć konta saldami początkowymi i zaksięgować operacje gospodarcze według dwóch wariantów:

a)Ewidencja materiałów prowadzona jest w cenie rzeczywistej nabycia,

b)Ewidencja materiałów prowadzona jest w cenie rzeczywistej zakupu, a koszty zakupu obciążają wprost koszty działalności,

2. Wycenić materiały w bilansie według dwóch wariantów ewidencyjnych, wskazać różnice w wycenie.

WARIANT I – WYCENA W CENIE RZECZYWISTEJ NABYCIA

WARIANT II – EWIDENCJA W CENIE RZECZYWISTEJ ZAKUPU

WYCENA I EWIDENCJA ROZCHODÓW MATERIAŁÓW WEDŁUG STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH

Zastosowanie stałych cen ewidencyjnych do wyceny przychodów materiałów do magazynu powoduje, że rozchody materiałów z magazynu również są wyceniane według stałych cen ewidencyjnych.

Ustalenie rozchodu materiałów według rzeczywistych cen zakupu narzuca konieczność skorygowania rozchodu wycenionego w stałych cenach ewidencyjnych o narzut odchyleń od cen ewidencyjnych, przypadający na ten rozchód.

ROZLICZENIA ODCHYLEŃ

Rozliczenia odchyleń, tj. obliczenia narzutów i zaksięgowania ich, dokonuje się pod koniec każdego miesiąca – sumami zbiorczymi przypadającymi na wartość rozchodów.

Odchylenia dzielone są na dwie części:

1)Narzut odchyleń przypadający na rozchodowane materiały (np. sprzedaż i zużycie)

2)Narzut odchyleń przypadający na materiały pozostałe w magazynie, czyli zapas materiałów.

ROZLICZENIE ODCHYLEŃ

W praktyce stosuje się rozliczenie odchyleń metodą narzutu przeciętnego:

Wo% - wskaźnik narzutu odchyleń

Osp – stan początkowy odchyleń okresu bieżącego

Om – odchylenia powstałe w miesiącu bieżącym

Msk – zapas materiałów na koniec okresu bieżącego

ΣMr – suma rozchodów materiałów zużytych w produkcji i sprzedanych

Mr – dany rozchód materiałów

Nr – narzut odchyleń przypadający na dany rozchód

Nsk – narzut odchyleń przypadający na zapas końcowy (Sk) materiałów w magazynie

NARZUT ODCHYLEŃ

Rodzaj korekty, tj. zmniejszająca lub zwiększająca wartość materiałów według cen ewidencyjnych zależy od charakteru odchyleń:

-Narzut odchyleń kredytowych – zmniejsza wartość rozchodowanych materiałów wyrażoną w cenach ewidencyjnych, księgowany może być stornem czerwonym następująco: Wn 402 lub 734, Ma 341.

-Narzut odchyleń debetowych – zwiększa wartość rozchodowanych materiałów wyrażoną w cenach ewidencyjnych, księgowany jest zapisem czarnym następująco: Wn 402 lub 734, Ma 341.

ZUŻYCIE I SPRZEDAŻ MATERIAŁÓW I TOWARÓW – EWIDENCJA W CENACH EWIDENCYJNYCH

1.Wydanie materiałów do zużycia według cen ewidencyjnych:

1a) rozliczenie odchyleń zmniejszających przypadających na zużyte materiały

1b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających na zużyte materiały

2. Wydanie sprzedanych materiałów wg cen ewidencyjnych:

2a) rozliczenie odchyleń zmniejszających przypadających na sprzedane materiały

2b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających na sprzedane materiały

Ewidencja rozchodu materiałów – według stałych cen ewidencyjnych

1.RW – wydano z magazynu do zużycia w produkcji materiały (wartość według stałych cen ewidencyjnych) 5650

2.Wydano z magazynu materiały sprzedane odbiorcy (wartość według stałych cen ewidencyjnych) „X” 2825

3.PK – narzut odchyleń od cen ewidencyjnych (Dt) przypadających na rozchodowane materiały a) do zużycia w produkcji 339 b) z tytułu sprzedaży 169,5

ZADANIE

Spółka GLAZ, podatnik podatku od towarów i usług VAT, zajmuje się produkcją wyrobów ,której sprzedaż jest w całości opodatkowana podatkiem VAT.

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji:

1.Obrót materiałowy wyceniany jest według stałych cen ewidencyjnych.

2.Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach według rodzajów.

Stan wybranych kont na 1 stycznia br.:

311 Materiały Wn 71100

341 Odchylenia od cen ewidencyjnych Wn 1422

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze:
Lp.
1.
2.
3.
4.
a)
b)
c)
5.
a)
b)

EWIDENCJA WYROBÓW GOTOWYCH WEDŁUG KOSZTÓW PLANOWANYCH

1.Przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu po koszcie planowanym

2.Ustalenie kosztów wytworzenia wyrobów gotowych

3.Przeksięgowanie odchyleń przypadających na wyprodukowane w tym okresie wyroby gotowe (zwiększających)

4.Przeksięgowanie odchyleń przypadających wyprodukowane w tym okresie wyroby gotowe (zmniejszających)

SPRZEDAŻ MATERIAŁÓW I TOWARÓW – EWIDENCJA WG KOSZTÓW PLANOWANYCH

Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych wg kosztów planowanych:

1a) rozliczenia odchyleń zmniejszających przypadających na sprzedane wyroby gotowe

1b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających na sprzedane wyroby gotowe

ODPISY AKTUALIZUJĄCE

1. Zaksiegowanie odpisu aktualizujacego wartosc zapasów

PRZYKŁAD

Jednostka świadczy usługi napraw sprzętu gospodarstwa domowego. Na koniec okresu pozostały niezakończone usługi, które będą dokończone w następnym miesiącu. Pozostawiony do naprawy sprzęt przedstawia oszacowaną wartość 30000. Poniesiono koszty materiałów, robocizny i inne wyniosły 4000.

Polecenie

1.Przedstawić na kontach podane informacje.

2.Przedstawić fragment bilansu.