Pomoc społeczna a praca socjalna

Bytom, dn. 20.12.2009r.

Temat: Pomoc społeczna, a praca społeczna.

Opracowała:

Celina Sosna

  1. Pomoc społeczna a praca socjalna.

Pomoc społeczna często jest mylona z pracą socjalną i obu tych określeń używa się czasami wymiennie. W rzeczywistości pomoc społeczna ma szersze znaczenie i obejmuje zarówno pracę socjalną jak i wiele różnych działań na rzecz powszechnego dobrostanu. Pomoc społeczna jest zorganizowanym systemem świadczeń i instytucji społecznych mających za zadanie dopomóc jednostkom i grupom w osiągnięciu zadowalającego poziomu życia, stanu zdrowia, stosunków osobistych i społecznych, co pozwoli w pełni rozwinąć im możliwości, oraz będzie sprzyjała pomyślności pozostając w harmonii z potrzebami ich rodzin i otoczenia.

Na pomoc społeczną składają się instytucje i procedury służące rozwiązywaniu problemów społecznych – tych problemów, które dotykają szerokich kręgów ludzi i których przezwyciężenie wymaga zorganizowanego grupowego wysiłku. Tak pojęta pomoc społeczna obejmuje nie tylko wykwalifikowanych pracowników socjalnych, ale także personel niższego szczebla. Tradycyjnie od profesjonalnego pracownika socjalnego wymaga się posiadania przynajmniej magisterium z pracy socjalnej i dwóch lat praktyki pod odpowiednim nadzorem. Patrząc na historię pomocy społecznej ujawnia się, że pomoc pokrzywdzonym osobom
i grupom świadczona jest od stuleci. Praca socjalna na początku XX wieku nabrała formalnego statusu, a po kilkudziesięcioleciach stała się profesją – nowoczesnym, wyspecjalizowanym wycinkiem sfery pomocy społecznej.

Służba społeczna ma większą jasność widzenia niż polityka i gospodarka. Może zatem nakłaniać do stabilizujących reform, koniecznych by życie stało się bogatsze, bardziej treściwe i sprawiedliwsze w systemie wolnej inicjatywy i wolności jednostki.

Pomoc społeczna jest interpretowana przez wielu autorów, socjologów takich jak: Wayne Vasey, W. Joseph Heffernan, Walter Friedlander. Każdy z nich ma swoją własną definicję pomocy społecznej.

Pomoc społeczna udzielana jest osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10) braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze;
11) trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13) alkoholizmu lub narkomanii;
14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15) klęski żywiołowej lub ekologicznej”.

W naszym kraju prawo do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej przysługuje:

  1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania
    i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

  2. cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;

  3. obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek, samej osoby zainteresowanej, jej przedstawicielowi ustawowemu, bądź też innej osobie, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawicielowi ustanowionemu ustawowo.

Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu (mówi o tym art. 102 ustawy
o pomocy społecznej). Osoba lub rodzina może zgłosić się o przyznanie pomocy do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (ośrodki znajdują się w każdej gminie). Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio przeprowadzenia przez pracownika socjalnego, rodzinnego wywiadu środowiskowego. Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej.

Rodzaje świadczeń:
1) zasiłki pieniężne (celowy, okresowy, stały),
2) renta socjalna,
3) pożyczki na usamodzielnienie się,
4) usługi opiekuńcze (udzielenie schronienia, posiłków i ubrania),
5) pokrycie wydatków na cele zdrowotne i kosztów pogrzebu,
6) pobyt w domu pomocy społecznej.

  1. Definicja pracy socjalnej.

Praca socjalna dostarcza program nauczania opracowany pod patronatem Rady
ds. Kształcenia w Zakresie Pracy Socjalnej. Praca socjalna ma na celu usprawnienie społecznego funkcjonowania jednostek, tak indywidualnie jak w grupie, poprzez działania skierowane na ich stosunki społeczne, rzutujące na interakcję między człowiekiem a jego otoczeniem.

Działania te dzielą się na trzy grupy funkcjonalne:

- odnowienie utraconej lub osłabionej zdolności,

- zapewnienie zasobów indywidualnych i zbiorowych,

- oraz zapobieganie społecznej dysfunkcji,

Potocznie można powiedzieć, iż praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna prowadzona jest z osobami i rodzinami (bez względu na posiadany dochód) w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej.

Praca socjalna może być udzielana jako porady specjalistyczne, a w szczególności porady prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczona osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód. Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów. Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii. Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

  1. Wstępne założenia pracy socjalnej.

  1. Jak wszystkie profesje praca socjalna służy rozwiązywaniu problemów.

  2. Praktyka pracy socjalnej jest sztuką o podłożu naukowym i wartościującym.

  3. Praca socjalna jako profesja powstała i nadal się rozwija, dlatego że zaspokaja uznane społecznie potrzeby i aspiracje ludzi.

  4. Wartości, jakimi kieruje się praca socjalna, wywodzą się z wartości wyznawanych przez społeczeństwo, w którym ono funkcjonuje. Wartości te jednak niekoniecznie
    i niecałkowicie są wartościami powszechnie lub szeroko wyznawanymi
    i obowiązującymi w społeczeństwie.

  5. Naukowa podbudowa pracy socjalnej składa się z trzech rodzajów wiedzy:

  1. Wiedzy sprawdzonej,

  2. Wiedzy hipotetycznej wymagającej sprawdzenia,

  3. Wiedzy zakładanej (zwanej też „mądrością praktyczną”), wymagającej sformułowania w hipotezę, a następnie sprawdzenia.

  1. Wiedza wymagana w praktyce pracy socjalnej zależy od celów i funkcji oraz od rodzaju problemu, który należy rozwiązać.

  2. Opanowanie wiedzy zawodowej i wartości podstawowych jest ważną cechą pracownika socjalnego, ponieważ to on jest instrumentem udzielającym profesjonalnej pomocy.

  3. Umiejętności zawodowe pracownika socjalnego znajdują odbicie w jego działalność.

  1. Wartości realizowane w ramach pracy socjalnej.

  1. Każda osoba ma prawo do samorealizacji zgodnie z posiadanymi predyspozycjami i wolą korzystania z nich.

  2. Jako członek społeczeństwa, każda osoba ma obowiązek takiego doboru sposobów samorealizacji, jaki przyczynia się do dobra wspólnego.

  3. Społeczeństwo ma obowiązek ułatwiać samorealizację jednostki i jednocześnie ma prawo do korzystania z wkładu wnoszonego przez poszczególnych członków.

  4. Dla harmonijnego rozwoju zdolności, każda osoba wymaga, by społeczeństwo zapewniło jej możliwość zaspokojenia jej podstawowych potrzeb w sferze cielesnej, psychicznej, ekonomicznej, kulturalnej, estetycznej i duchowej.

  5. W miarę wzrostu złożoności i współzależności społeczeństwa coraz bardziej rozwija się zapotrzebowanie na wyspecjalizowaną organizację społeczną ułatwiającą jednostce jej samorealizację.

  6. Aby umożliwić zarówno samorealizację jednostki, jak i jej wkład
    w społeczeństwo, organizacja społeczeństwa musi wytworzyć narzędzia zaspokajania potrzeb w takim zakresie i takiej jakości jak na to pozwala ogólna kondycja społeczeństwa.

Według projektu programu „Wartości te stanowią minimum zaangażowania pracownika socjalnego. Wynika z nich, że wolność człowieka jest funkcją potrzeb i wymagań współczesnego życia”.

Celem pracy socjalnej jest usprawnienie społecznego funkcjonowania niezależnie od tego, czy potrzebą takiego ulepszania jest dostrzegana jest przez jednostkę, czy też przez ogół społeczeństwa. Wzory, kierunki, jakość i skutki stosunków społecznych człowieka
w spełnianiu jego ról społecznych, czyli funkcjonowania społecznego stają się przedmiotem zainteresowania zawodowego pracownika socjalnego.


Wyszukiwarka