Układ krwionośny i limfatyczny

Układu krwionośnego i limfatycznego u człowieka.

W organizmie człowieka występują dwa układy naczyniowe:

Oba te układy wzajemnie się uzupełniają, jednaki ich funkcja jest nieco inna. Ich wspólna cecha jest posiadanie naczyń oraz płynu, który krąży w tych naczyniach.

Układ krwionośny

Krew wprowadzana jest w ruch przez serce w zamkniętym systemie naczyń krwionośnych. Rozróżnia się trzy rodzaje naczyń krwionośnych:

Układ limfatyczny – budowa i funkcja

Układ limfatyczny jest powiązany z układem krwionośnym. Zbiera z całego organizmu nadmiar płynu tkankowego i odprowadza go do krwi. Płyn tkankowy po dostaniu się do naczyń limfatycznych nosi nazwę limfy lub chłonki. Układ limfatyczny tworzą naczynia limfatyczne, którymi płynie limfa oraz węzły chłonne,

Węzły chłonne rozmieszczone są w skupieniach w różnych partiach ciała i mają postać niewielkich grudek. W nich następuje filtracja przepływającej limfy i wychwytywanie oraz niszczenie obcych cząsteczek, które dostały się do układu krążenia. W razie infekcji węzły ulegają powiększeniu i stają się bolesne. Układ limfatyczny pełni więc funkcję obronną.

Ważnym elementem tego układu jest śledziona. Znajduje się w górnej części jamy brzusznej, po lewej stronie, zasłonięta dolnymi żebrami. Tutaj namnażają się dwa rodzaje komórek biorących udział w reakcjach obronnych organizmu: makrofagi i limfocyty. Komórki te krążą po całym ciele. Makrofagi oczyszczają krew przez wchłanianie bakterii oraz martwych komórek, głównie erytrocytów, które żyją dość krótko (niszczenie erytrocytów ma miejsce w śledzionie). Limfocyty odpowiadają za niszczenie szkodliwych mikroorganizmów. W przypadku wykrycia zarazków w węzłach chłonnych, makrofagi i limfocyty gromadzą się w tych miejscach, powodując obrzmienie i ból. Świadczy to o przebiegającej walce organizmu z zarazkami.

Naczynia limfatyczne zbierają chłonkę z całego ciała przez wiele drobnych naczyń, aż do tych największych. Można wyróżnić cztery rejony:

Naczynia chłonne szyi - zbierają limfę z głowy i szyi, węzły chłonne znajdują się w okolicach przyusznych.

Naczynia chłonne klatki piersiowej - zbierają limfę z kończyn górnych i klatki piersiowej, węzły chłonne znajdują się w dołach pachowych. Tutaj właśnie biegną największe naczynia limfatyczne: przewód chłonny prawy i przewód piersiowy. Głównym naczyniem limfatycznym jest przewód piersiowy. Bierze on początek pod przeponą, biegnie w górę wzdłuż kręgosłupa i uchodzi do układu krwionośnego do żyły podobojczykowej.

Naczynia chłonne jamy brzusznej - zbierają limfę z narządów jamy brzusznej: żołądka, wątroby, trzustki, jelit. Węzły chłonne umiejscowione są wewnątrz jamy brzusznej. Tutaj tez leży śledziona.

Naczynia chłonne miednicy - zbierają limfę dolnych partii ciała oraz z kończyn dolnych, węzły chłonne leżą w pachwichłonne,

Węzły chłonne rozmieszczone są w skupieniach w różnych partiach ciała i mają postać niewielkich grudek. W nich następuje filtracja przepływającej limfy i wychwytywanie oraz niszczenie obcych cząsteczek, które dostały się do układu krążenia. W razie infekcji węzły ulegają powiększeniu i stają się bolesne. Układ limfatyczny pełni więc funkcję obronną.

Ważnym elementem tego układu jest śledziona. Znajduje się w górnej części jamy brzusznej, po lewej stronie, zasłonięta dolnymi żebrami. Tutaj namnażają się dwa rodzaje komórek biorących udział w reakcjach obronnych organizmu: makrofagi i limfocyty. Komórki te krążą po całym ciele. Makrofagi oczyszczają krew przez wchłanianie bakterii oraz martwych komórek, głównie erytrocytów, które żyją dość krótko (niszczenie erytrocytów ma miejsce w śledzionie). Limfocyty odpowiadają za niszczenie szkodliwych mikroorganizmów. W przypadku wykrycia zarazków w węzłach chłonnych, makrofagi i limfocyty gromadzą się w tych miejscach, powodując obrzmienie i ból. Świadczy to o przebiegającej walce organizmu z zarazkami.

Naczynia limfatyczne zbierają chłonkę z całego ciała przez wiele drobnych naczyń, aż do tych największych. Można wyróżnić cztery rejony:

Naczynia chłonne szyi - zbierają limfę z głowy i szyi, węzły chłonne znajdują się w okolicach przyusznych.

Naczynia chłonne klatki piersiowej - zbierają limfę z kończyn górnych i klatki piersiowej, węzły chłonne znajdują się w dołach pachowych. Tutaj właśnie biegną największe naczynia limfatyczne: przewód chłonny prawy i przewód piersiowy. Głównym naczyniem limfatycznym jest przewód piersiowy. Bierze on początek pod przeponą, biegnie w górę wzdłuż kręgosłupa i uchodzi do układu krwionośnego do żyły podobojczykowej.

Naczynia chłonne jamy brzusznej - zbierają limfę z narządów jamy brzusznej: żołądka, wątroby, trzustki, jelit. Węzły chłonne umiejscowione są wewnątrz jamy brzusznej. Tutaj tez leży śledziona.

Naczynia chłonne miednicy - zbierają limfę dolnych partii ciała oraz z kończyn dolnych, węzły chłonne leżą w pachwinach.

Przedstaw budowę układu krwionośnego człowieka i jego rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu

Układ krwionośny ma ogromne znaczenie w utrzymaniu homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej organizmu. Jeżeli układ krwionośny funkcjonuje prawidłowo, to reakcje homeostatyczne mają charakter automatyczny. Właściwie, sprawne funkcjonowanie każdego układu narządów jest niezbędne dla utrzymania homeostazy, jednak układ krążenia odgrywa rolę szczególną.

U bardzo drobnych zwierząt wodnych zaopatrywanie w substancje odżywcze i tlen oraz usuwanie metabolitów może się odbywać na drodze zwykłej dyfuzji. W związku z tym, prymitywne organizmy, takie jak, gąbki, jamochłony, płazińce, czy obleńce, nie posiadają układu krążenia. Pierwszą grupa organizmów, u których pojawia się układ krążenia są pierścienice. Jest to układ typu zamkniętego, to znaczy, że krew, zwana u bezkręgowców hemolimfą, krąży w zamkniętym systemie naczyń i nie wylewa się do jamy ciała, czyli celomy. Ściany najdrobniejszych naczyń krwionośnych są cienkie, co umożliwia dyfuzje gazów, nutrientów i metabolitów, między krwią krążącą w naczyniach, a płynem tkankowym. W przeciwieństwie do pierścienic u większości bezkręgowców występuje układ krwionośny typu otwartego: zakończenia naczyń są otwarte i krew wylewa się do jamy ciała, bezpośrednio docierając do komórek budujących narządy. U wszystkich kręgowców występuje układ krwionośny zamknięty.

Układ krążenia kręgowców, w tym człowieka, składa się z serca oraz trzech typów naczyń krwionośnych. Są nimi tętnice, żyły i naczynia włosowate. Tętnice prowadzą krew z serca do tkanek. Tętnice rozgałęziają się na coraz drobniejsze tętniczki, które dochodzą do naczyń włosowatych. Za pośrednictwem naczyń włosowatych, zwanych inaczej kapilarami, następuje wymiana gazów i substancji pomiędzy krwią, a płynem tkankowym. Naczynia włosowate zbudowane są tylko z jednej warstwy komórek, co umożliwia dyfuzję. Sieć naczyń włosowatych jest bardzo rozbudowana. Po przejściu przez narząd, naczynia włosowate łączą się stopniowo, aż do utworzenia żył. Żyły prowadzą pozbawioną tlenu krew do serca.

W przeciwieństwie do naczyń włosowatych, zbudowanych tylko z jednej warstwy komórek, zarówno żyły, jak i tętnice zbudowane są z trzech warstw:

Naczynia włosowate tworzące rozbudowane sieci stoją na pograniczu miedzy żyłami a tętnicami. Jeśli tętnice, stopniowo, poprzez naczynia włosowate przechodzą w żyły, to mówimy o tak zwanej zwykłej sieci tętniczo-żylnej. Istnieją jednak inne typy sieci naczyniowych:

Serce

Serce jest narządem napędzającym ruch krwi w układzie krążenia. Jego wielkość zbliżona jest do wielkości zaciśniętej, ludzkiej pięści. Ten silnie umięśniony narząd położony jest w obrębie klatki piersiowej, tuż pod mostkiem. Serce umieszczone jest w worku osierdziowym, zbudowanym z tkanki łącznej. Między ścianą osierdzia, a ściana serca znajduje się przestrzeń jamy osierdzia, wypełniona płynem. Podstawą serca nazywamy jego szerszą część, skierowaną ku górze. Ku dołowi skierowany jest tak zwany koniuszek serca. Ściana serca jest zbudowana przede wszystkim z tkanki mięśnia sercowego, poprzecznie prążkowanego. Włókna tkanki mięśniowej serca są silnie rozgałęzione. Tkanka mięśniowa przytwierdzona jest do rusztowania z kolagenu. Na powierzchni serca znajduje się cienka błona. Pokryta jest ona siecią naczyń wieńcowych, zaopatrujących mięsień sercowy w tlen i składniki odżywcze. Serce ludzkie, podobnie jak u innych ssaków i ptaków, składa się z dwóch przedsionków i dwóch komór. Przegroda międzykomorowa jest całkowita. Wewnętrzna ściana komór i przedsionków pokryta jest błoną łącznotkankową. Na zewnątrz od tej błony leży ponadto warstwa nabłonka płaskiego. Serce wyposażone jest w automatycznie działające zastawki, zapobiegające cofaniu się krwi. Zastawka trójdzielna, zwana inaczej zastawką przedsionkowo-komorową prawą, położona jest między prawym przedsionkiem, a prawą komorą. Zastawka trójdzielna zbudowana jest z trzech płatów. Zastawka zlokalizowana miedzy lewą komorą, a lewym przedsionkiem, to zastawka dwudzielna, czyli zastawka przedsionkowo-komorowa lewa. Działanie zastawek przypomina ruch wahadłowy drzwi, otwierających się tylko w jedną stronę. Między komorami, a ujściem aorty i tętnicy płucnej leżą zastawki półksiężycowate. Ich nazwa związana jest z charakterystycznym kształtem ich płatków. Między aortą, a lewą komorą znajduje się zastawka aortalna, natomiast miedzy komora prawą, a tętnicą płucną-zastawka płucna. Funkcjonowanie zastawek może być upośledzone. Upośledzenie takie może być wrodzone, może też być wynikiem przebytych chorób, takich jak kiła, lub gościec stawowy. Stan zapalny, lub zabliźnianie zastawek powoduje ich zgrubienie, co utrudnia przepływ krwi przez zastawkę. Uszkodzenie zastawek może też polegać na niedotykaniu się płatków, wówczas część krwi cofa się do komór lub przedsionków.

Skurcze serca inicjowane są niezależnie od pobudzenia nerwowego. Każdy skurcz serca jest zapoczątkowany przez rozrusznik, zwany węzłem zatokowo-przedsionkowym. Następnie impuls przewodzony jest przez grupę mięśni przedsionkowych, aż dotrze do węzła przedsionkowo komorowego. Z tego węzła potencjał czynnościowy biegnie do wyspecjalizowanych włókien mięśniowych, zwanych włóknami Purkinjego. Włókna Purkinjego tworzą pęczek przedsionkowo-komorowy, który się rozgałęzia. Rozgałęzienia pęczka docierają do obu komór. Dalej pobudzenie rozprzestrzenia się za pomocą zwykłych włókien mięśniowych komory serca.

Serce wykonuje około 70 uderzeń na minutę. Cykl serca, czyli jedno uderzenie trwa około 0,8 sekundy. Na cykl serca składa się faza skurczu i faza rozkurczu. Pojemnością wyrzutową serca nazywamy objętość krwi, jaka zostaje wypompowana z komory podczas jednego skurczu. Pojemność minutowa serca, to pojemność wyrzutowa pomnożona przez liczbę skurczów na minutę. Może ona gwałtownie wzrastać w sytuacjach stresowych, lub podczas wysiłku fizycznego. Siła skurczu włókien mięśnia sercowego może też wzrosnąć na skutek uwolnienia noradrenaliny przez nerwy współczulne. Adrenalina wydzielana przez nadnercza w sytuacjach stresowych działa podobnie.

Serce jest w zasadzie zdolne do samodzielnej pracy, jednak jego funkcjonowanie znajduje się pod ścisłą kontrolą układu nerwowego. W ścianach niektórych naczyń krwionośnych istnieją receptory czuciowe, wrażliwe na zmiany ciśnienia krwi. Pobudzone receptory wysyłają impuls do ośrodka regulacji czynności serca. Jest on zlokalizowany w rdzeniu przedłużonym. Częstość uderzeń serca może być też kontrolowana przez hormony nadnerczy: noradrenalinę i adrenalinę. Częstość uderzeń serca rośnie, w przypadku wzrostu temperatury ciała. Spadek temperatury ciała powoduje spowolnienie akcji serca.

Ciśnienie krwi to parcie, jakie wywiera krew na wewnętrzne ściany naczynia. Ciśnienie krwi w tętnicach wzrasta w czasie skurczu, a maleje podczas rozkurczu. Ciśnienie prawidłowe oscyluje wokół wartości 120/80 mm Hg. 120 to ciśnienie skurczowe, a 80-rozkurczowe. Jeśli ciśnienie rozkurczowe trwale utrzymuje się powyżej 95 mm Hg, to może to oznaczać nadciśnienie tętnicze. Wzrasta wówczas obciążenie serca, lewa komora często się powiększa, a jej funkcjonowanie ulega upośledzeniu. Na nadciśnienie wpływają nie tylko uwarunkowania genetyczne, ale też otyłość i nadmiar soli w diecie. Ciśnienie jest najwyższe w dużych tętnicach. Ciśnienie krwi podlega ścisłej kontroli. Gdy ciśnienie krwi spada, następuje skurcz naczyń, co powoduje wzrost ciśnienia. W ścianach niektórych tętnic oraz w ścianie serca występują baroreceptory. Są one wrażliwe na zmiany ciśnienia krwi. Ciśnienie może być też regulowane za pomocą hormonów, angiotensyn. Angiotensyny stymulują skurcz naczyń krwionośnych

Obieg krwi

U człowieka, podobnie jak u innych ssaków oraz u ptaków funkcjonują dwa obiegi krwi: mały, zwany też płucnym, łączący serce z płucami oraz obieg duży(ustrojowy), łączący serce z resztą organizmu. W obiegu płucnym krew ulega utlenowaniu. Obieg płucny zaczyna się w prawej komorze serca, której skurcze pompują pozbawioną tlenu krew do wielkiego pnia tętniczego, który wychodząc z serca rozgałęzia się na dwie tętnice płucne. Są to jedyne tętnice, którymi wędruje pozbawiona tlenu krew. W płucach tętnice coraz silniej się rozgałęziają, tworząc gęstą sieć płucnych naczyń włosowatych. Naczynia włosowate prowadzą krew do pęcherzyków płucnych, gdzie ma miejsce wymiana gazowa. Bogata w tlen krew wchodzi do żył płucnych, które transportują ją do lewego przedsionka. Z lewego przedsionka krew dostaje się do lewej komory, w której ma miejsce początek dużego obiegu. Lewa komora pompuje krew do aorty. Od aorty odchodzą tętnice, które rozprowadzają krew po całym organizmie. Tętnice rozgałęziają się na coraz drobniejsze naczynia, które docierają aż do naczyń włosowatych. Naczynia włosowate, po przejściu przez narząd łączą się w żyły, które prowadzą krew do prawego przedsionka.

Krew

Krew to swoista tkanka łączna. Substancja międzykomórkowa ma charakter płynny i nosi nazwę osocza. Jest to bladożółtawy płyn, stanowiący 55% objętości krwi. Osocze, zwane inaczej plazmą składa się głównie z wody, stanowiącej około 92% jego objętości. 7% stanowią białka, a reszta to różne sole oraz substancje transportowane aktualnie przez krew, takie jak gazy, substancje odżywcze, hormony oraz metabolity. Do białek osocza należą:

Rozmiary cząsteczek białek są zbyt duże, by mogły one swobodnie przechodzić przez ściany naczyń krwionośnych. Dzięki temu wewnątrz naczyń powstaje ciśnienie osmotyczne, które ma duże znaczenie w utrzymaniu właściwej objętości krwi. Białka osocza oraz hemoglobina są ważnymi buforami, dzięki nim pH krwi jest względnie stałe i oscyluje wokół wartości 7,4

W osoczu zawieszone są elementy morfotyczne, stanowiące około 45% objętości krwi. Najliczniejszą ich grupą są czerwone krwinki, czyli erytrocyty. Są to komórki specjalnie przystosowane do transportu tlenu. U ssaków, w czasie swojego rozwoju erytrocyty tracą jądro komórkowe. Dojrzałe erytrocyty, są zatem bezjądrzaste. Są one drobne, za to liczne. Mają kształt dwuwklęsłego dysku. Dzięki obecności elastycznego rusztowania z mikrofilamentów, erytrocyty mogą się odkształcać, w czasie wędrówki przez naczynia krwionośne. Czerwone krwinki są tworzone w czerwonym szpiku kostnym niektórych kości. Erytrocyty powstają z erytroblastów. Procesy tworzenia oraz niszczenia erytrocytów są w równowadze, dzięki czemu ich liczba w organizmie jest stała. Czas życia krwinek to około 100-120 dni. Jeśli zawartość met-hemoglobiny w krwince znacznie wzrośnie to są wychwytywane przez śledzionę, a tam następnie niszczone. W ten sposób uwalnia się hemoglobina, która jest transportowana do wątroby, gdzie ulega rozpadowi. W wyniku rozpadu hemoglobiny uwalnia się żelazo. Część z niego trafia do szpiku kostnego.

Kolejnym składnikiem morfotycznym krwi są białe krwinki, zwane inaczej leukocytami. W przeciwieństwie do erytrocytów posiadają one jądro. Są to komórki zdolne do poruszania się ruchem pełzakowatym, w kierunku przeciwnym niż kierunek przepływu krwi. Mogą nawet przedostawać się przez ściany naczyń krwionośnych i poruszać w obrębie tkanek. Nie zawierają one żadnego barwnika. Ich funkcją jest obrona organizmu przed inwazja drobnoustrojów chorobotwórczych. Limfocyty można podzielić na granulocyty i agranulocyty.

Granulocyty powstają w czerwonym szpiku kostnym. Ich cechą wspólną jest występowanie ziarnistości w cytoplazmie. Ich jądra są nieregularne i maja budowę płatową. W obrębie granulocytów wyróżniamy:

Agranulocyty są pozbawione ziarnistości. Ich jądra mają nerkowaty, lub zaokrąglony kształt. Agranulocyty dzielimy na limfocyty i monocyty:

Wśród elementów morfotycznych wyróżniamy też płytki krwi, czyli trombocyty. Trombocyty ssaków to bezjądrzaste, małe twory cytoplazmatyczne. Ich kształt może być okrągły lub elipsoidalny. Powstają w szpiku kostnym z fragmentów cytoplazmy megakariocytów. Są to, zatem fragmenty cytoplazmy, otoczone błoną. Biorą udział w procesie hemostazy, czyli krzepnięcia krwi. Przyklejają się do ostrych krawędzi w uszkodzonym naczyniu krwionośnym, co powoduje zatamowanie krwi. Międzyczasie powstaje trwalszy skrzep.

Udział krwi w transporcie gazów

W transporcie tlenu i dwutlenku węgla biorą udział zarówno erytrocyty jak i osocze. Hemoglobina wiąże cząsteczki tlenu, tworząc z nimi nietrwałe połączenie, co nazywamy utlenowaniem. Na jedną cząsteczkę hemoglobiny przypadają cztery cząsteczki tlenu. Hemoglobina, która przyłączyła cząsteczki tlenu nazywana jest oksyhemoglobiną. Jej barwa jest, w porównaniu z hemoglobiną jaśniejsza. Przyłączanie cząsteczek tlenu do hemoglobiny zachodzi w płucach, a u ryb w skrzelach. Tam ciśnienie parcjalne tlenu jest wysokie, a dwutlenku węgla-niskie. W płucach panuje ponadto niższa temperatura, a odczyn krwi jest bardziej zasadowy. Takie warunki sprzyjają wiązaniu cząsteczek tlenu przez hemoglobinę i proces zachodzi z niemal 100% wydajnością.

Tlenek węgla zwany potocznie czadem, to gaz który konkuruje z tlenem o utworzenie związku z hemoglobiną. Jego powinowactwo względem barwnika jest dwustukrotnie większe w porównaniu z tlenem i w związku z tym znacznie łatwiej łączy się z tym barwnikiem, tworząc karboksyhemoglobinę, zwaną też hemoglobiną tlenkowęglową, która jest związkiem fizjologicznie nieaktywnym. Zawartość tlenku węgla w powietrzu rzędu 0,5% powoduje zablokowanie ponad połowy cząsteczek hemoglobiny i tylko jej część może transportować tlen.

Dwutlenek węgla powstający w mitochondriach w procesie oddychania komórkowego dyfunduje w dużej części do erytrocytów. Tam pod wpływem działania anhydrazy węglanowej łączy się z wodą. Powstaje kwas węglowy, który ulega dysocjacji na jony wodorowe oraz wodorowęglanowe. Jony wodorowe łączą się z hemoglobiną, natomiast jony wodorowęglanowe przenikają do osocza, gdzie łączą się z jonami sodu lub potasu. W takiej postaci transportowane jest do płuc około 70% dwutlenku węgla. Dalsze 10% tego gazu transportowane jest jako kwas węglowy, natomiast około 20% dwutlenku węgla transportowane jest jako karbaminohemoglobina, łącząc się z grupami NH występującymi w białkowej części hemoglobiny.

Grupy krwi

U ludzi występują cztery grupy krwi. Są nimi grupa A, B, AB oraz O. w dziedziczeniu grup krwi u człowieka uczestniczy gen wielokrotny. Grupa krwi związana jest z obecnością różnych białek antygenowych na powierzchni erytrocytów. Istnieją dwa rodzaje białek antygenowych: antygen A, kodowany przez allel IA oraz antygen B, kodowany przez allel IB. Allel i0 nie koduje żadnego białka antygenowego. Osoby posiadające genotypy IAIA oraz IAi0 mają grupę krwi A. osoby o genotypie IBIB oraz IBi0 mają grupę krwi B. Genotyp i0i0 warunkuje grupę krwi 0, a genotyp IA IB grupę krwi AB. Allele IB oraz IA nie są dominujące względem siebie, za to są dominujące względem allelu i0. W organizmie osoby posiadającej grupę krwi A, syntetyzowane są przeciwciała anty-B, a w organizmie osoby o grupie krwi B powstają przeciwciała anty-A. U osób z grupą krwi AB nie są tworzone żadne z tych przeciwciał, a u osób z grupą 0-oba te rodzaje. Locus genu kodującego grupę krwi znajduje się w autosomie, zatem dziedziczenie grup krwi jest procesem niezwiązanym z płcią.

Choroby układu krążenia

Hemofilia jest chorobą genetyczną, determinowaną przez allel recesywny sprzężony z płcią. W związku z tym chorują na nią tylko mężczyźni, natomiast kobiety mogą być nosicielkami nieprawidłowego allelu. W organizmie chorych na hemofilię brak jest czynnika VIII, czyli białkowego czynnika krzepnięcia krwi. Osoby chore na hemofilię obficie krwawią, nawet po drobnym zranieniu. Krew kobiet będących nosicielkami allelu warunkującego chorobę krzepnie trochę wolniej. Leczenie polega na transfuzji krwi i podawaniu czynnika VIII dożylnie.

Współcześnie największa liczba zgonów, w krajach uprzemysłowionych spowodowana jest przez choroby serca oraz naczyń. Powikłania związane z miażdżycą uchodzą za najbardziej niebezpieczne. Miażdżyca polega na stwardnieniu ścian naczyń, które spowodowane jest odkładaniem złogów tłuszczu oraz wapnia. Najczęściej dotyka ona aortę, tętnice wieńcowe oraz mózgowe. Istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zmian miażdżycowych:

Prawdopodobieństwo wystąpienia zmian miażdżycowych wzrasta też z wiekiem. Mają tu też znaczenie pewne wrodzone predyspozycje, a także nadwaga, siedzący tryb życia oraz długotrwały stres. Miażdżyca może doprowadzić do wystąpienia udaru mózgu. Polega on na uszkodzeniu tkanki nerwowej, spowodowanych zaburzeniami krążenia krwi w tętnicach mózgowych. Innym powikłaniem rozwijającym się na tle zmian miażdżycowych jest niedokrwienie tkanek. Gdy w ścianach naczyń odkładają się złogi tłuszczu, wiążącego wapń, zmniejsza się światło naczynia, a jego ściany tracą elastyczność. Coraz mniej krwi dociera do tkanki zaopatrywanej przez chore naczynie. Gdy zwężenie naczyń krwionośnych dotyka tętnicę wieńcową dochodzi do niedokrwiennej choroby serca. W sytuacji wzmożonego wysiłku, mięsień sercowy jest niedostatecznie zaopatrywany w tlen, czemu towarzyszy silny ból, określany jako dusznica bolesna.

Konsekwencją niewydolności sercowej może być nagły spadek dostawy krwi do mięśnia sercowego. Wówczas dochodzi do zawału, który może skończyć się nawet śmiercią. Część serca, do której nie dociera krew ulega obumarciu. Niedokrwienie mięśnia sercowego może też spowodować nieprawidłowości w rytmie pracy serca. Rozwija się wówczas częstoskurcz komorowy, polegający na częstych, szybkich i bezładnych skurczach komór. Nie towarzyszy im jednak pompowanie krwi do tętnic. Bezpośrednio zawał może być też spowodowany wytworzeniem się zakrzepu w tętnicy wieńcowej objętej miażdżycą.

Jednak choroby układu krążenia nie zawsze są wynikiem niezdrowego trybu życia. Uszkodzenie serca może być spowodowane infekcją bakteryjną. Niebezpieczne dla serca są takie choroby jak błonica, szkarlatyna, reumatyzm, angina, czy dur brzuszny.

Istnieją trzy główne przyczyny wystąpienia anemii:

Anemia polega na niedoborze hemoglobiny. Chorzy odczuwają osłabienie i łatwo się męczą

Leukemia czyli białaczka, jest odmiana raka. Następuje gwałtowny wzrost produkcji białych krwinek. One wykazują szereg nieprawidłowych cech i zazwyczaj nie dojrzewają. Erytrocyty oraz trombocyty są wypierane, co prowadzi do anemii, lub nieprawidłowości w procesie krzepnięcia krwi. Bezpośrednią przyczyną zgonu może być krwotok wewnętrzny, lub infekcje.

Aby organizm zachował równowagę wewnętrzną, czyli homeostazę, niezbędne jest prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Układ krwionośny jest niezbędny dla utrzymania stabilności środowiska wewnętrznego. Wynika to z jego funkcji, jakimi są zaopatrywanie tkanek ciała w tlen i składniki odżywcze, transport zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii do nerek oraz transport hormonów i witamin. Układ krwionośny wpływa też na wyrównanie potencjału wodnego tkanek ciała, kontrolę odczynu środowiska wewnętrznego organizmu oraz na wyrównanie różnic w temperaturze, jakie istnieją pomiędzy poszczególnymi obszarami ciała. Układ krwionośny spełnia też funkcję immunologiczną. Jego udział w utrzymaniu homeostazy organizmu jest niezbędny.


Wyszukiwarka