chirurgipedia

Zapalenie trzeszczki nieparzystej i jej kaletki

- podotrochleoza, przyczyna kulawizn kończyn piersiowych u koni sportowych.

- charakter zapalno-zwyrodnieniowy i obejmuje trzeszczkę kopytową, przyczep dalszy ścięgna mięśnia zginacza głębokiego palca i kaletkę maziową.

- Tłem przeciążenie narządu ruchu, wadliwa postawa kończyn piersiowych, nieprawidłowe kucie, nieprawidłowa budowa kopyta (kopyto wąskie).

- koni 5-7 letnich.

– skrócony wykrok z kulawizną w fazie nawrotu i obarczanie bocznych ścian kopyt w fazie podparcia. U 50%  obustronnie.

Metody do diagnozowania: lonżowanie konia po okręgu, próby zgięciowe palca, opukiwanie podeszwy kopyta w okolicy grotu strzałki, próba klinowa ,„próba z deską”, znieczulenia okołonerwowe palca, , badanie scyntygraficzne, badanie radiologiczne (poszerzenia kanałów naczyniowych trzeszczki kopytowej+kolbowatego kształtu ubytki w kosc trzeszczki, jak lizak)

- nieuleczalna, łagodzić skutki i zapobiegać dalszemu rozwojowi

- podkucie ortopedyczne- szeroką podkową, np. kucie według Hertscha, lub egg – bar shoes+ przerwanie treningu na 4-6 tygodni.

Leczenie - środki rozszerzających naczynia obwodowe (np. isoxsuprin hydrochlorid). Leczenie operacyjne: neurektomia – nn.digitales palmares; desmotomia – lig.collaterale mediale et laterale.

 

Zapalenia trzeszczek pęcinowych

- patologię miejsc przyczepu ścięgna mięśnia międzykostnego do trzeszczek pęcinowych, proces zapalny trzeszczek pęcinowych.

- W mięśniu międzykostnym i więzad. Trzeszczek-miejsca zwapnienia.

- dwie formy: pozastawowa (powiększenie i zwiększenie ilości kanałów odżywczych) i stawową (w wierzchołkowej części trzeszczek pojawiają się osteofity)

- u koni wyścigowych, myśliwskich i koni skaczących

- 2‑5 r.z.

- pierwotną przyczyną może być zapalenie więzadeł trzeszczki lub mięśnia międzykostnego.

Diagnoza. Ucisk na trzeszczki wywołuje ból, bolesność może także występować przy ucisku mięśnia międzykostnego. Próba zginania stawu śródręczno – palcowego +. Rtg powinno być wykonane trzy tygodnie od wystąpienia pierwszych objawów. W diagnozie różnicowej uwzględnić należy: pęknięcie, złamanie trzeszczki, tenosynovitis, zapalenie mięśnia międzykostnego.

Dla celów terapeutycznych lepiej podzielić patologię trzeszczek pęcinowych na następujące dwie kategorie.

Pierwsza występuje przeważnie u młodych 2‑3 letnich koni w treningu wyścigowym. Kulawizna pojawia się po wysiłku, a ustępuje po odpoczynku. Znieczulenie okołonerwowe palca jest pozytywne, natomiast znieczulenie stawu śródręczno – palcowego jest negatywne. Rtg (projekcja skośna) uwidacznia kanały naczyniowe (vascular chanels) na końcach bliższych trzeszczek pęcinowych. Bardzo pomocne jest badanie scyntygraficzne za pomocą radioaktywnego izotopu (Technet 99m).

Druga postać – chroniczna, występuje u koni starszych i dotyczy głównie jednej trzeszczki kończyny przedniej. Rtg ujawnia narośla (enthesophytes), linie przejaśnień (radioluceny lines) oraz nieregularny obrys tej kości. Dodatkowo w Usg widoczne jest zapalenie m. interosseus oraz nieregularne kontury trzeszczki pęcinowej (enthesis).

Postępowanie. W pierwszej postaci choroby, przerywa się trening i pozostawia konia 30‑90 dni na padoku. Korzystne efekty uzyskać można unieruchomieniem palca na 2‑3 tygodnie. Miejscowo stosuje się wcieranie maści rozgrzewających i nakładanie łagodnie działających blisterów. Kucie ortopedyczne uwzględniać winno podkowy otwarte; farmakoterapia – leki usprawniające krążenie obwodowe. Kontrolny radiogram może być podobny do wyjściowego, pomimo ustąpienia bolesności i kulawizny Lepszą ocenę dynamiki schorzenia daje scyntygrafia.

W drugiej postaci choroby konia kujemy lekką podkową ortopedyczną otwartą (aluminiowa); miejscowo ordynujemy DMSO, maści, płyny rozgrzewające, blistry, ewentualnie kauteryzację lub krioterapię. Uważa się, że dobre wyniki terapeutyczne uzyskać można poprzez ruch konia w wodzie w czasie pływania. Neurektomia wysoka nn palmares/plantares, n ulnaris. Korzystna jest również dłuższa przerwa w użytkowaniu konia.

Rokowanie: ostrożne do niepomyślnego, zależnie od wielkości odczynu okostnowego i obszaru objętego zapaleniem mięśnia międzykostnego.

 

Złamania trzeszczek. Trzeszczki są kośćmi narażonymi na przeciążenia, ponieważ anatomicznie są silnie zespolone ze ścięgnami lub więzadłami. Ich rolą jest wzmacnianie stawu.

Złamanie trzeszczki kopytowej może nastąpić w czasie wytężonej pracy lub po skoku konia wskutek przyciśnięcia trzeszczki do kości kopytowej przez silnie napięte ścięgno zginacza głębokiego palca. Spotyka się także złamania trzeszczek kopytowych przy podotrochleozie, po neurektomii, po głębokim nagwożdżeniu.

Objawy. Występuje silna kulawizna, palpacją stwierdza się pulsację w okolicy pęciny, silną reakcję przy opukiwaniu podeszwy i uciskaniu czułkami ortopedycznymi okolicy grotu strzałki.

Rozpoznanie możemy oprzeć na badaniu radiologicznym kopyta, wykonanym w pozycji Oxspring. W przypadku złamania trzeszczki z powodu nagwożdżenia rokowania są niepomyślne. Zależnie od rodzaju złamania stosuje się: kucie ortopedyczne, artrodezę stawu kopytowego.

Złamania trzeszczek pęcinowych,

-u koni wyścigowych, kłusaków, skoczków,

-u koni zaprzęgowych rzadko.

Objawy kliniczne zależne od postaci złamania.

-Przy złamaniu górnego odcinka kości zwierzę w stojącej pozycji spoczynkowej zgina silnie staw pęcinowy i opiera kończynę na przedniej części kopyta. W czasie ruchu stępem pojawia się kulawizna z podparcia. Stwierdza się w okolicy pęciny silny obrzęk, bolesny i gorący w dotyku. Rozstrzygające jest badania radiologiczne.

-W przypadku złamań trzeszczek pęcinowych rokowania są ostrożne ze względu na ich słabe ukrwienie, fizjologiczną funkcję oraz obciążenia jakim są poddawane. W zakres działań terapeutycznych wchodzą zarówno postępowania zachowawcze jak i operacyjne.

-Złamania rzepki u koni spotyka się rzadko. Powstają one po silnych urazach (uderzenie w przeszkodę, kopnięcie, wypadek lokomocyjny). Może dojść do złamań pionowych, poprzecznych lub gruzowych.

Objawy kliniczne są łatwe do zauważenia i patognomiczne. Widoczna jest silna kulawizna i bolesny obrzęk okolicy stawu kolanowego. Potwierdzeniem rozpoznania jest badanie radiologiczne.

Leczenie operacyjne przeprowadza się według ogólnie przyjętych zasad osteosyntezy.

Złamanie kości kopytowej.

-u koni sportowych i zwykle dotyczy bocznego skrzydła kości kopytowej. Najbardziej bolesne są złamania z linią przełomu przebiegającą śródstawowo.

Objawy kliniczne. Kulawizna bezpośrednio po urazie i narasta w ciągu 30-60 min, koń nie obarcza chorej nogi. Badanie czułkami kopytowymi i opukiwanie młoteczkiem ortopedycznym wywołuje bardzo silną reakcję bólową. Znieczulenie okołonerwowe nn. dłoniowych (podeszwowych) zmniejsza kulawiznę, ale nie znosi jej całkowicie. W diagnostyce decydujące jest RTG w kilku projekcjach, aby ustalić linię złamania i jej przebieg.

Leczenie. Gdy złamanie nie przebiega wewnątrzstawowo stosuje się leczenie konserwatywne. Okucie konia zamkniętą podkową (przyspawany płaskownik do ramion podkowy). Podkowa powinna być zmieniana co 6 tygodni. Wygojenie złamania następuje zazwyczaj po 6-7 miesiącach, czasami leczenie trwa rok. Podczas pierwszych 2-3 miesięcy leczenia koń powinien pozostawać w boksie, w kolejnych miesiącach wskazany jest lekki, kontrolowany ruch (oprowadzanie stępem). W złamaniach wewnątrzstawowych u koni do 3 lat stosuje się zamknięte podkowy ortopedyczne przez 6-12 miesięcy, u starszych koni stosuje się stabilizację złamania śrubami kostnymi. Stabilizację wewnętrzną stosuje się łącznie z wyżej opisanym kuciem ortopedycznym. Powikłaniem zabiegu jest osteoliza, spowodowana zakażeniem bakteryjnym.

 

Złamanie wyrostka wyprostnego kości kopytowej. - uraz, a złamanie najczęściej łączy się z oderwaniem przyczepu prostownika wspólnego palca. Objawy kliniczne zależne są od typu złamania. Niewielkie złamania mogą nie wywoływać kulawizny. Różny jest przebieg choroby; może występować nagła, narastająca, dużego stopnia kulawizna bezpośrednio po urazie lub przebieg przewlekły z kulawizna małego stopnia. Przy złamaniach dużych fragmentów widać obrzęk dorsalnej, środkowej części koronki. Znieczulenie stawu kopytowego i okołonerwowe znosi objawy kulawizny. Złamanie dobrze widoczne jest na bocznym RTG kopyta

Leczenie. Długo trwających przypadków, u koni nie kulejących nie leczy się. Gdy koń kuleje to w zależności od wielkości odłamu stosuje się następujące metody leczenia: małe odłamy usuwa się artroskopowo, rokowanie jest na ogół dobre; duże odłamy stabilizuje się śrubami kostnymi. Częstym powikłaniem zabiegu stabilizacji jest wtórne zapalenie stawu, rokowanie jest ostrożne. Trudne jest postawienie rokowania gdy złamanie wyrostka wyprostnego jest rozpoznawane przy rutynowym badaniu RTG do umowy kupna-sprzedaży.

 

Żabka, obrączka (periartritis chronica deformans). Terminem tym określa się artrozę stawu kopytowego lub koronowego u koni, przebiegającą z tworzeniem się narośli kostnych w okolicy stawu.

-Przyczyną, jest naciąganie i drażnienie torebki stawowej i więzadeł.

Jeżeli proces ten obejmuje staw dookoła, mówi się o obrączce, jeśli umiejscawia się tylko z jednej strony – o żabce. Diagnostyka obejmuje badanie kliniczne i radiologiczne. Leczenie we wczesnym stadium choroby, polega na dostawowym podawaniu kortykosterydów, niesterydowych leków przeciwzapalnych i korekcji kopyta. W przypadkach zaawansowanych leczenie wymaga doprowadzenia do całkowitej ankylozy stawu koronowego.

 

Zapalenie ścięgien zginaczy palca (tendinitis). Proces ma charakter aseptyczny i przebiega bez uszkodzenia skóry. Ścięgno może ulec zapaleniu w wyniku urazu mechanicznego – po uderzeniu, lub w wyniku przeciążenia. Czynnikami usposabiającymi są: miękka pęcina, niskie ściany przedkątne, wysoki przodek. Adams podaje, że wydłużenie ścięgna o 3% jest dopuszczalne bez żadnych konsekwencji. Wydłużenie o 6% wiąże się z rozerwaniem włókien kolagenowych, co prowadzi w konsekwencji do zapalenia ścięgna.

- dotyczy ścięgna mięśnia zginacza palca powierzchownego.

-u koni wyścigowych i biorących udział w

- Konie ciężkie pociągowe narażane są raczej na uszkodzenia ścięgna mięśnia zginacza głębokiego palca, zwłaszcza jego głowy dodatkowej. Kłusaki i wierzchowe częściej niż pociągowe, dotknięte są zapaleniem mięśnia międzykostnego Zapalenia jednak tego ścięgna i zginacza głębokiego obserwuje się rzadziej niż powierzchownego. Schorzenia urazowe ścięgien dotykają raczej przednich kończyn. Predyspozycje do zapaleń na tylnych nogach wykazują konie w trenowane do konkursów ujeżdżenia.

- przy ostrych stanach występuje bolesność i kulawizna z podparcia. Przewlekłe zmiany zapalne objawiają się rozrostem tkanki włóknistej, doprowadzającym do powstania deformacji na śródręczu (śródstopiu) i przykurczy. Poniżej przedstawiono szczegółowe objawy ukazujące się przy zapaleniach poszczególnych ścięgien.

Ostre zapalenie zginacza palca powierzchownego (ozzpp): obrzęk skóry w połowie lub 1/3 dolnej nadpeciny, guzowate zgrubienia, łukowate uwypuklenia nadpęciny, wzrost miejscowy ciepłoty, bolesność uciskowa, obrzęk 1/3dalszej podramienia – caput tendineum, pęcina stroma, st. pęcinowy zgięty, zlewne poty i drżenia włókienkowe mięśni.

Przewlekłe zapalenie zginacza palca powierzchownego (pzzpp):brak kulawizny, niepewny ruchem, zgrubiałe, niewrażliwe na ucisk ścięgno.

Ostre zapalenie zginacza palca głębokiego (ozzpg): zgięcie w st. pęcinowym, obrzęk ciastowaty, bolesność w górnej ½ nadpęciny-caput tendineum, kulawizna podporowa lub mieszana.

Przewlekłe zapalenie zginacza palca głębokiego (pzzpg) kulawizna zazwyczaj tylko w kłusie, ścięgno niebolesne, zgrubiałe ,przykurcze garstka i st. palcowych, k. pęcinowa i koronowa stroma ,kopyto strome lub koślawe

Ostre zapalenie mięśnia międzykostnego (ozmmk) tzw. kulawizna trzeszczkowa: przykurcze garstka i st. pęcinowego, kończyna wysunięta do przodu, zgrubienia bolesne lub obrzęk w ramionach mięśnia, często z ozzpp, zejście – zgrubienia węzadeł trzeszczkowych.

Rokowanie zależne od wielu czynników (rodzaju ścięgna, stopnia uszkodzenia, przebiegu choroby).

Diagnostyka : wywiad, oglądanie w ruchu, oglądanie w spoczynku, badanie palpacyjne, badanie Usg, a ostatnio także termografię, tendowaginoskopię, kseroradiografię i rezonans magnetyczny.

-czasem nie występuje kulawizna. Czasami jednak uszkodzenie jest tak bolesne, że pojawiają się nawet zlewne poty i drżenia włókienkowe mięśni.

-Przeważnie występuje obrzęk śródręcza/śródstopia, który prawie zawsze jest bolesny przy uciskaniu palcami okolicy ścięgien zginaczy.

-Ścięgna posiadają skromnie rozwiniętą sieć naczyń. Unaczynienie ścięgna pochodzi z: mięśnia, kości, z która jest ono połączone, krezki ościęgnej pochewki ścięgnowej, z pochewki ścięgnowej, Vinculum tendineum.

Fazy gojenia uszkodzonego ścięgna:

- blizna osłabia ścięgno.

-koń może powrócić do pełnego treningu dopiero po dwunastu miesiącach!

Leczenie. Faza ostra. Przez pierwsze 48 godz. należy ścięgno chłodzić! Prosty sposób to bieżąca zimna woda, aplikowana kilka razy dziennie przez 23‑30 min. Można zakładać okłady z Altacetu, glinki chłodzące lub tzw.„cold packi”. W fazie ostrej podaje się także sterydowe i niesterydowe leki przeciwzapalne, leki homeopatyczne. Miejscowo można zastosować DMSO, heparynę, kwas hialuronowy, krioterapię oraz odpowiednie ortopedyczne podkucie konia.

Faza przewlekła. W tym okresie można stosować ciepłe okłady i blistrowanie. Dyskutowana jest zasadność przyżegania (kauteryzacji), wymagająca wyłączenia konia z pracy przez okres 3‑4 m‑cy. W leczeniu uwzględnić należy ortopedyczne podkucie. Włączanie do treningu winno być stopniowe, zależne od postępu gojenia, ocenianego, m.in. przez badanie USG. Dawkowanie ruchu ma wpływ na jakość blizny powstającej w czasie gojenia.

Leczenie chirurgiczne. Zmiany pozapalne (pourazowe) ścięgien palcowych można leczyć następującymi zabiegami: rozwarstwienie ścięgna (tendon splitting), przecięcie głowy dodatkowej (ścięgnistej) ścięgna mięśnia zginacza palca powierzchownego lub głębokiego, przecięcie więzadła pierścieniowego.

 

Przykurcz (contractutra) dotyczy zwykle przedniej lub obu przednich kończyn i u koni określany jest jako szczudłowatość. Objawia się przykurczowym ustawieniem i zesztywnieniem stawów palcowych w zgięciu dłoniowym (flexio volaris). Zgięcie grzbietowe (flexio dorsalis) jest utrudnione. Pęcina ustawia się pionowo. Ściany przekątne wyrastają nadmiernie, kopyto staje się tępokończyste, może przechodzić w koślawe. Przykurcz może mieć tło więzadłowo-ścięgnowe (contractura tendogen), np. jako stan po zapaleniu ścięgna zginacza palca głębokiego. Przykurcz może być również stawowy (contractura arthrogen) jako odległy skutek zwichnięć lub złamań kości palca.

 

- przykurcz wrodzony u nowo narodzonych źrebiąt

-nabyty, pojawiający się w kilka tygodni lub miesięcy po urodzeniu, a czasem dopiero w wieku ok. dwóch lat lub u koni starszych..

- skrócenie ścięgien zginaczy, niedobory mineraln(Ca, P) i brak witamin (A, D). spowodowany brakiem dostatecznego ruchu; niewłaściwym żywieniem lub krzywicą

- z reguły mięsień i ścięgno zginacza głębokiego palca.

Leczenie przykurczu u młodych źrebiąt polega na kilkuminutowym masażu z napinaniem ścięgna przez ekstenzje stawu pęcinowego, kilka razy dziennie

-W bardziej zaawansowanych przypadkach łupki lub opatrunek gipsowy, także kucie podkową z kabłąkiem i wysokimi hacelami.

- Do paszy dodaje się preparaty fosforowo-wapniowe i witaminowe.

Szczudłowatość nabyta, późna, spotykana u młodych dwuletnich i starszych koni, występuje w czasie przedwczesnej lub nadmiernej eksploatacji koni roboczych albo też w okresie zaprawy u koni wyścigowych lub skoczków.

Zapalenie pochewek ścięgnowych. (tendovaginitis). Pochewka ścięgnowa wspólna, występuje na wysokości stawu śródręczno – członowego (pęcinowego), otaczając ścięgna mięśni zginaczy palca powierzchownego i głębokiego. Górna granica pochewki znajduje się 8‑10 cm nad stawem pęcinowym, dolna sięga do połowy kości koronowej.

Przyczyny zapalenia to:przeciążenie kończyny przy pracy, przejście procesu zapalnego z sąsiednich tkanek, podłoże infekcyjne: bruceloza, schorzenia grypopochodne, zapalenia ścięgna, czynnik reumatyczny.

Rodzaje:ostre surowicze zapalenie pochewki (tendovaginitis serosa acuta), infekcyjne zapalenie pochewki ścięgnowej (tendovaginitis tuberculoza), ropne zapalenie pochewki ścięgnowej (tendovaginitis purulenta. suppurativa), reumatyczne zapalenie pochewki ścięgnowej (tendovaginitis digitalis rheumatica), przewlekłe aseptyczne zapalenie pochewki (tendovaginitis aseptica chronica).

Diagnoza. Charakterystycznie podwyższona jest ciepłota skóry i dochodzi do zmiany obrysu w okolicy stawu pęcinowego. Sporadycznie może występować nawracająca kulawizna niewielkiego stopnia. Na początku procesu flexia stawu pęcinowego jest bolesna. Pomocne okazuje się badanie USG, dzięki którego możemy stwierdzić „jakość” i ilość płynu w pochewce oraz potwierdzić lub wykluczyć uszkodzenie ścięgna w obrębie zmienionej zapalnie pochewki ścięgnowej. W stanach trwających dłużej obserwuje się złogi włóknika (uwaga zrosty!).

Leczenie.

-zmniejszyć obciążenie ruchowe

-nlpz, sterydy, okłady

Rokowanie. Raczej korzystne, jeżeli interwencja terapeutyczna zostanie podjęta szybko.

Bukszyny. Tym terminem opisuje się deformację na grzbietowej powierzchni kości śródręcza. Jej przyczyną jest przeciążenie kości i okostnej. Dochodzi do zapalenia okostnej, czasami złamania, czy mikrozłamania warstwy korowej. Źródłem tego fenomenu mogą być także krwiaki podokostnowe. Bukszyny są choroba koni wyścigowych.

 

Chirurgia

Cysta podnagłośniowa

  1. Występowanie:

  1. Objawy kliniczne:

  1. Rozpoznawanie:

  1. Leczenie:

  1. Leczenie operacyjne:

  1. Z dostępu przez laryngotomię

  1. Z dostępu przez jamę ustną:

Atheroma (cysta, kaszak)

= cysta epidermalna

Lokalizacja: grzbietowo-boczna strona uchyłka nosa

Leczenie

Zatoki przynosowe

Zatoka szczękowa – podzielona na 2 części, komunikacja z brzusznym przewodem przez otwór nosowo-szczękowy, tylna część komunikuje się z zatoką czołową przez otwór czołowo-szczękowy. Objętość zatoki wzrasta z wiekiem: przesunięciem zębów.

Zasięg – część boczna przegrody – 5 cm do tyłu od grzebienia twarzowego

Zatoka czołowa – rozciąga się pomiędzy otworem podoczodołowym i przyśrodkowym kątem oka do punktu położonego w połowie między zewnętrznym kątem oka i stawem skroniowo-żuchwowym. Przegroda jest kompletna.

Może być połączenie między zatoką czołową i małżowiną grzbietową – określane jako …....

Choroby zatok przynosowych

Objawy kliniczne

Rzopoznawanie

Zapalenie zatok

leczenie

Cysty zatok okołonosowych

(pęcherzykowe = cysty szczękowe = cysty zatoki szczękowej = cysty zatokowe)

Etiologia i patogeneza – nieznane, czasami stwierdza się w cystach struktury zębów

Objawy kliniczne

Leczenie

Rokowanie

Nowotwory zatok przynosowych

Dostępy chirurgiczne do zatok przynosowych

Metody

  1. Trepanacja - trepan, trepanopunkcja

[starać się ratować okostną - przed trepanacją naciąć okostną, nie ciąć jej trepanem –-lepsze gojenie i nie będzie widoczne miejsce trepanacji;

inne metoda: nie trepanem – gwoździem wyznacza się dużo otworów wokół, a potem dłutem wyłuskać; trepanopunkcja - nawiercanie normalnymi wiertłami czy gwoździami chirurgicznymi]

  1. Technika płata kostnego - pozostawienie płat kostnego

  1. wyznaczenie linii nacięcia

  2. nacięcie skóry

  3. odsłonięcie kości

  4. nacięcie okostnej

  5. osteotomia (nawiercanie – czwartą stronę wyłamać), płat kostny odchylić

  6. płukanie

  7. zamknięcie płata (czasem dwa szwy z drutu ortopedycznego)

  8. zapewnić sączek

  9. zespolić skórę i tkankę

[Technika bardzo popularna w chorobach chirurgicznych koni]

  1. Połączenie zatok z jamą nosową

Neuropatia nerwu krtaniowego powrotnego (ang. Recurrent Laryngeal Neuropathy – RLN)-dychawica świszcząca

 Przyczyną tej choroby jest degeneracja nerwu krtaniowego powrotnego, który unerwia mięsień  odpowiedzialny za odwodzenie chrząstki nalewkowatej krtani. Zaburzenie to najczęściej dotyczy strony lewej. Jest to prawdopodobnie spowodowane długością tego nerwu, jest dłuższy od prawego nerwu  o ok. 31 cm.

Porażenia krtani związane z bezpośrednim uszkodzeniem nerwu krtaniowego powrotnego gdzie jest znany czynnik uszkadzający np.: choroby worków powietrznych, stany zapalne okolicy rynienki jarzmowej, urazy i inne nie wchodzą do zespołu idiopatycznej neuropatii nerwu krtaniowego.

Wpływ rasy: RLN najczęściej występuje u koni dużych, ciężkich ras, u wysokich koni półkrwi, i u koni pełnej krwi angielskiej. Praktycznie nie spotyka się tego zaburzenia u kucyków czy koni arabskich.

Wpływ płci:Wśród badanych koni stwierdzono większy odsetek samców cierpiących na RLN niż samic

Wiek:Zmiany histopatologiczne typowe dla RLN, stwierdzano już u embrionów i koni pociągowych poniżej 2 tygodnia życia. Jest to dowód na to że RLN może być chorobą wrodzoną. U koni wyścigowych pełnej krwi angielskiej notowano największy postęp zmian chorobowych w pierwszym i drugim roku życia. Ujawnienie się tego zaburzenia jest związane często z rozpoczęciem treningu i tak u koni biegające w wyścigach płaskich może być to wiek 2 lat. Zmiany mogą postępować.

Rozpoznanie:

Szmer oddechowy, niewydolności wysiłkowe. , bad endoskopowe i video endoskopia w wysilku, synchronizacja chodu z oddechem, najlepiej słychać swist w galopie, w zaawans już w klusie
-Brak odwiedzenia chrząstki nalewkowatej powoduje że w miarę zwiększającego się przepływu powietrza  i ciśnienia ujemnego w drogach oddechowych luźny fałd głosowy i chrząstka nalewkowata są pociągane do światła krtani aż do kompletnego zamknięcia cieśni krtani. Mówimy wówczas o zupełnej zapaści krtani, której towarzyszy nagły spadek wydolności wysiłkowej.
porównaniu ze zdrowym koniem.
Po zatrzymaniu konia kładąc ręce po obu stronach krtani u zwierząt chorych można wyczuć delikatne drżenie po stronie lewej. W momencie zatrzymania można również wykonać test obniżania chrząstek nalewkowatych, naciskając jednostronnie na krtań, u chorego konia spowodujemy większe natężenie szmeru wdechowego przy badaniu lewej strony, test jednak powinien jednak ostrożnie interpretowany gdyż podobne zaburzenia można spowodować u zdrowego konia.


Badanie endoskopowe stało się złotym standardem w ocenie budowy i funkcji krtani, powinno ono być wykonane jeśli prezentowany koń:

  1. wydaje szmer oddechowy

  2. wykazuje obniżenie wydolności wysiłkowej

  3. jako część badania kupna- sprzedaży

Podczas laryngoskopii powinno się unikać sedacji  czyli farmakologicznego uspokojenia konia podczas badania gdyż zmienia to pracę mięśni gardła i krtani.

Podczas badania endoskopowego oceniamy pracę krtani w 4 stopniowej skali, gdzie każdy stopień ma podklasy.

ocena czterostopniowa funkcji krtani w spoczynku.

Stopień pierwszy
Wszystkie ruchy chrząstek nalewkowatych są symetryczne i synchroniczne, chrząstki nalewkowate mogą zostać odwiedzione i pozostać w tej pozycji dłuższy czas.

Stopień drugi
Ruchy chrząstek nalewkowatych są niesynchroniczne lub/i cieśń krtani jest niesymetryczna przez cały czas. Chrząstki nalewkowate mogą zostać odwiedzione i pozostać w tej pozycji dłuższy czas.
A. Chwilowy brak synchronizacji przy odwodzeniu chrząstek nalewkowatych.
B. Asymetria cieśni krtani widoczna jest podczas całego badania ale odwiedzenie chrząstek nalewkowatych jest możliwe i utrzymuje się przez dłuższy czas.

Stopień trzeci
Ruchy chrząstek nalewkowatych są niesymetryczne i niesynchroniczne niemożliwe jest całkowite odwiedzenie chrząstek nalewkowatych i ich utrzymanie w tej pozycji. 
A. asymetria cieśni krtani, zmniejszona ruchomość lewej chrząstki nalewkowatej i fałdu głosowego ale czasami zwłaszcza przy przełykaniu dochodzi do całkowitego symetrycznego odwiedzenia chrząstek nalewkowatych nie dochodzi natomiast do ich utrzymania w tej pozycji.
B. wyraźna asymetria cieśni krtani i zaburzenie odwodzenia lewej chrząstki nalewkowatej, całkowite  odwiedzenie lewej chrząstki nalewkowatej jest niemożliwe.
C. Wyraźny ale nie całkowity brak odwiedzenia chrząstki nalewkowatej lewej, niewielkie ruchy lewej chrząstki nalewkowatej są widoczne. Pełne odwiedzenie lewej chrząstki nalewkowatej nigdy nie zostaje osiągnięte.

Stopień czwarty
Kompletny brak ruchliwości lewej chrząstki nalewkowatej i fałdu głosowego.

Leczenie:

Leczenie w przypadku lewostronnego porażenia krtani jest wyłącznie operacyjne. Choć znanych jest wiele technik operacyjnych nie stworzono do tej pory takiej która rozwiązałaby problem do końca.

Laryngoplastyka – Tie-back.

W założeniu laryngoplastyka miała być metodą polegającą na stworzeniu protezy mięśnia pierścienno-nalewkowatego grzbietowego.  W trakcie operacji zakładany jest nierozpuszczalny szew – proteza łączący wyrostek mięśniowy chrząstki nalewkowatej i wcięcie naczyniowe chrząstki pierścieniowatej. Przy odpowiednio wykonanym zabiegu może on bardzo efektywnie zwiększyć przepływ powietrza przez  porażoną krtań.

Ventriculectomia:

Celem tego zabiegu jest usunięcie błony śluzowej kieszonki krtaniowej aby doprowadzić do zrostu utrzymującego fałd głosowy przy ścianie krtani i poszerzyć cieśń krtani w tym miejscu. Operacja ta jednak nie zwiększa znacznie przepływu powietrza a głównie usuwa szmer wdechowy powodowany przez zawirowania powietrza w otwartej kieszonce krtaniowej, jak to mam miejsce u koni z porażeniem krtani.

Cordectomia:

Polega na usunięciu fałdu głosowego po stronie dotkniętej porażeniem często jest łączona z zabiegiem ventriculectomii jest wskazana u koni u których podczas badania endoskopowego w ruchu dochodzi do zapadania się fałdu głosowego. Technika ta powoduje poszerzenie cieśni krtani i niweluje szmer wdechowy.

 


Wyszukiwarka