Powtórzenie wiadomości; dział W Rzeczpospolitej szlacheckiej

AKT UNII LUBELSKIEJ Z 1569 R.

W imię Pańskie, Amen. Ku wiecznej pamięci sprawy niżej opisanej. […]

3. Iż już Korona i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spólna, Rzeczpospolita, która się ze dwu państw
i narodów w jeden lud zniosła i spoiła.

4. A temu obojemu narodowi, żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spólny rozkazował, który spólnymi głosy od Polaków i od Litwy obran,
a miejsce obierania w Polszcze, a potym na Królestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie. […]

7. A przy koronacyi nowego króla mają być przez króla koronowanego poprzysiężone i zaraz [zatwierdzone] na wieczne czasy prawa, przywileje i wolności poddanych wszystkich obojga narodów i państw tak złączonych.

8. Sejmy i rady ten oboj naród ma zawżdy mieć spólne koronne pod królem polskim panem swym i zasiadać tak panowie między pany, jako posłowie między posły i radzić o spólnych potrzebach tak na sejmie, jako i bez sejmu, w Polszcze i na Litwie.

Pytania:

  1. Wymień państwa, które weszły w skład nowo powstałej Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

  2. Omów treść kolejnych punktów unii.

  3. Jakie elementy wspólnoty obu państw i narodów wymienia tekst?

  4. Jak miał być wybierany nowy król po śmierci Zygmunta Augusta?

  5. Jakie ustalenia wskazują na przewagę Polski w Rzeczpospolitej?

AKT KONFEDERACJI WARSZAWSKIEJ

A iż w Rzeczpospolitej naszej jest różność niemała w sprawie religii chrześcijańskiej, zapobiegając temu, aby się z tej przyczyny między ludźmi zwada [niezgoda] jaka szkodliwa nie wszczęła, którą po innych królestwach widzimy, obiecujemy to sobie wspólnie, iż którzy jesteśmy różniący się w religii chrześcijańskiej pokój między sobą zachować, a dla różnej wiary i odmiany w kościołach krwi nie przelewać ani karać konfiskatą [zabraniem] dóbr […] i więzieniem i wygnaniem […].

Pytania:

  1. Wyjaśnij, co zapewniała wyznawcą różnych religii konfederacja warszawska.

  2. Wytłumacz na czym polegała tolerancja religijna w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Kogo dotyczyła i jakie religie obejmowała.

Tekst źródłowy: Pacta conventa Henryka Walezego

[…] 2. Aby król francuski na wojnę moskiewską 4000 Gwaskonów [Gaskończyków służących we francuskiej piechocie] posłał i na sześć miesięcy żołd im zapłacił, a król [polski] potem, żeby im z skrzynki swej zapłacił […].

7. Aby Akademię Krakowską restaurował [odnowił] i ludzie uczone w niej kosztem swym chował […]

9. Aby tu [w Polsce] cudzoziemców żadnych król nie chował, a te, co by z nim przyjechali, żeby precz odesłał, zapłaciwszy im z skrzynki swej, którym żadnych dzierżaw i urzędów żeby nie dawał, tylko wedle praw koronnych.

Pytania:

  1. Jakie były zobowiązania króla wobec szlachty.

  2. Czym różniły się artykuły henrykowskie od pacta conventa.

Zagadnienia do sprawdzianu:

Postacie: Zygmunt II August, Henryk Walezy, Stefan Batory, Zygmunt III Waza, Jan Kazimierz, Jan III Sobieski, Stefan Czarniecki, Bohdan Chmielnicki.

Pojęcia: sejm walny, sejmik, przywilej, wolna elekcja, artykuły henrykowskie, pacta conventa, konfederacja warszawska, jasyr, demokracja szlachecka, sarmatyzm, abdykacja, ustrój, rokosz, husarz, „potop” szwedzki.

Daty: 1569, 1572, 1573, 1576, 1577-1582, 1587, 1605, 1655-1660, 1674,1683

Jaką grupę społeczną przedstawiają poniższe ilustracje:

………………………..

……………………….

……………………….

Polska szlachta dzieliła się na:

1…………………………………………………………

2. ………………………………………………………..

3. ………………………………………………………..

4. ………………………………………………………..

Co przedstawiają ilustracje:

Napisz w powyższych punktach jak przebiegała …………………………...

  1. ……………………………………..

  2. ……………………………………..

  3. ……………………………………..

  4. ……………………………………..

  5. ……………………………………..

Napisz w poniższych punktach jak przebiegały obrady ……………………………………………….

  1. ……………………………………….

……………………………………….

  1. ……………………………………….

……………………………………….

  1. ……………………………………….

……………………………………….

………………………………………………………………..

………………………………………………………


Wyszukiwarka