Co to jest prawo rodzinne?

• Jest to zespół norm prawnych, który reguluje stosunki prawne między rodzicami
  i dziećmi, małżonkami, opiekę oraz kuratelę.

Kim jest osoba fizyczna a kim osoba prawna?

• Osoba fizyczna – jest to każdy człowiek od urodzenia do śmierci.

• Osoba prawna – zespół osób fizycznych, które dla osiągnięcia celu zjednoczyły się
  i prawnie występują jako jedność.

Co to jest zdolność prawna i kiedy ją nabywamy?

• Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych.  Nabywamy ją w chwili urodzenia.

Co to jest zdolność do czynności prawnych i kiedy ją nabywamy?

• Zdolność do czynności prawnych – zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. Jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej. Nabywamy ją po ukończeniu 18 roku życia.

Ograniczona zdolność do czynności prawnych?

• Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby małoletnie, które ukończyły 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Kiedy osoby prawne osiągają zdolność do czynności prawnych?

• Po dopełnieniu wszelkich formalności.

Jakie są rodzaje sądów?

• Powszechne:  rejonowe, okręgowe, najwyższy, apelacyjny

• Szczególne:  wojskowe, administracyjne, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny.

Co to jest kasacja?

• Kasacja – szczególny tryb odwołania. Wnosi się ją do sądu najwyższego. Obowiązuje tu przymus adwokacki.

Do jakiego sądu składa się apelacje?

• Apelacje składa się do sądu, który wydał zaświadczenie.

Czym zajmują się sądy administracyjne?

• Zajmują się odwołaniem od decyzji administracyjnych.

W jakich sądach odbywają się sprawy rodzinne?

• W sądach okręgowych.

Jakie są organy pomocnicze sądów rodzinnych?

• Kuratorzy zawodowi, Związek…………………………………………………………

Co to jest małżeństwo?

• Małżeństwo – trwały i nierozerwalny związek kobiety i mężczyzny, powstający w sposób uregulowany przepisami obowiązującego prawa, rodzący przewidziane prawem skutki. Oparty na zasadzie równouprawnienia małżonków.

Jakie są przesłanki prawne do zawarcia małżeństwa?

• Odmienna płeć.

• Narzeczeni muszą się stawić jednocześnie przez kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed duchownym swojego wyznania . Potem w przeciągu 5 dni duchowny musi dostarczyć oświadczenie złożone przez kandydatów do urzędu stanu cywilnego.

• Złożenie zgodnych oświadczeń woli.

Jakie są przesłanki formalne do zawarcia małżeństwa?

• Akty urodzenia

• Dowód osobisty – dokument tożsamości

• Złożenie zapewnienia, że nie ma przeszkód do zawarcia małżeństwa (pod przysięgą).

Jakie są przeszkody do zawarcia małżeństwa?

• Wiek

• Całkowite ubezwłasnowolnienia jednego lub obu kandydatów do zawarcia związku małżeńskiego.

• Pokrewieństwo:
  - linii prostej(zakaz zawarcia małżeństwa):
  *wstępni: dziadkowie, rodzice
  *zstępni: dzieci, wnuki
  - linii bocznej (nie można zawrzeć małżeństwa do II stopnia) – rodzeństwo
  - dzieci rodzeństwa.

• Powinowactwo (na skutek małżeństwa) – tylko w linii prostej, nie może zawrzeć związku np.: teściowa z zięciem.

• Pozostanie w stosunku przysposobienia (adopcja):

• Pozostanie w innym związku – bigamia.

• Błąd tożsamości osoby (czyli inne dane osobowe).

• Groźba lub przymus (można złożyć wniosek o unieważnienie małżeństwa).

Co to przysposobienie i jakie są jego rodzaje?

• Przysposobienie to adopcja.

• Całkowite – rodzice dziecka wyrażają zgodę na przysposobienie dziecka bez wskazania konkretnej osoby przysposabiającej w przyszłości. Oświadczenie składa się po 6 tygodniach od narodzin. Tego przysposobienia nie można cofnąć ani rozwiązać. Sporządza się nowy akt urodzenia. Ustają więzy krwi.

• Pełne – podobne skutki jak w całkowitym. Również tworzony jest nowy akt urodzenia lecz te przysposobienie można rozwiązać a stary akt może zostać wydany na życzenie sądu.

• Niepełne – tworzą się więzy krwi tylko między przysposabiającym
  i przysposobionym. Dziecko nie dziedziczy od rodziny przysposabiającego.

Gdzie składa się wniosek o unieważnienie małżeństwa?

• Wniosek składa się do sądu okręgowego w ostatnim wspólnym miejscu zamieszkania.

Jakie są skutki obowiązki małżonków?

• Wierności – decyzja o tym, jak będzie wyglądała wierność należy do małżonków.

• Wspólnego zamieszkania – muszą mieć wspólne „centrum życiowe”, czyli miejsce wspólnego zameldowania, wychowania dzieci, miejsce, w którym się skupi życie rodzinne.

• Współdziałania dla dobra założonej rodziny – przyczynianie się do tego, aby rodzina funkcjonowała prawidłowo.

• Wzajemnej pomocy – fizycznej i finansowej – jeżeli jedno z małżonków nie wywiązuje się z tego obowiązku to można wnieść wniosek do sądu, aby ten wyegzekwował zapłatę od drugiej strony.

Kiedy ustaje małżeństwo?

• Śmierć

• Uznanie za zmarłego

• Rozwód.

Gdzie wnosi się wniosek o rozwód?

• Do sądu okręgowego, w ostatnim wspólnym miejscu zamieszkania lub w miejscu zamieszkania pozwanego.

Jakie są pozytywne i negatywne przesłanki rozwodowe?

Pozytywne przesłanki do rozwodu (rozwód może nastąpić, gdy): Nastąpi trwały i zupełny rozpad pożycia małżeńskiego – więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej.	Negatywne przesłanki rozwodowe: Dobro dzieci małoletnich. Zasady życia społecznego (normy etyczne). Rozwodu żąda osoba, która jest wyłącznie winna rozpadowi pożycia małżeńskiego.

Jakie są skutki zawarcia małżeństwa?

• Obowiązki małżeńskie.

• Intercyza, majątek wspólny itp.

Gdzie odbywa się sprawa o ustalenie ojcostwa?

• W sądzie rejonowym.

Jakie są rodzaje obowiązku alimentacyjnego?

1. Krewnymi w linii prostej (krewni bliżsi mają pierwszeństwo do tego obowiązku, dopiero potem dalsi).
   Regres- sprawa o zwrot kosztów, które prze dalszych krewnych zostały złożone na alimenty.

2. Krewnymi w linii bocznej – oni mogą uchylić się od tego wniosku jeśli udowodnią, że posiadane środki wystarczają tylko na utrzymania własnej rodziny.

3. Małżonkami (powstaje w chwili zawarcia małżeństwa)
   - małżonek niewinny ma prawo żądać alimentów nawet jeśli nie pozostaje
   w niedostatku. Ten obowiązek jest trwały, chyba, że małżonek niewinny wyjdzie ponownie za mąż.
   - bez orzeczenia o winie – małżonek może żądać alimentów od drugiego. Jeżeli obowiązek zostanie nałożony to trwa on 5 lat po stwierdzeniu obowiązku.

4. Przysposobionymi.

5. Powinowatymi.

6. Ojcem dziecka pozamałżeńskiego.

7. Rodzicami dziecka (od urodzenia do samodzielnego utrzymania).

Jakie są granice obowiązków alimentacyjnych?

• Usprawiedliwione potrzeby dziecka.

• Możliwości zarobkowe (wykształcenie, talent, miejsce zamieszkania).

Jakie są atrybuty władzy rodzicielskiej?

1. Piecza nad osobą dziecka – obowiązek wychowania, zapewnienia mieszkania, nadzór edukacji dziecka.

2. Przedstawicielstwo – reprezentowanie dziecka we wszystkich sprawach go dotyczących – zapisanie do przedszkola, wyrabianie paszportu itp. Zanika po ukończeniu przez dziecko 18 roku życia. Rodzice nie mogą być przedstawicielami, kiedy:
   - występują oni przeciwko sobie – wyjątek: sprawa o alimenty.
   - występują w sprawach rodzeństwa.

3. Zarządzanie majątkiem – obowiązek zajmowania się majątkiem dziecka w taki sposób, aby nie był on pogorszony gdy dziecko osiągnie pełnoletność.

4. Prawo do osobistych styczności z dzieckiem (nie zależy od władzy).

Kiedy ustanawia się opiekę dla dorosłego?

• Kiedy to osoba ta jest całkowicie ubezwłasnowolniona.

Dla kogo ustanawiamy kuratelę?

• Osób nieobecnych.

• Nieznanych z miejsca zamieszkania.

• Osób częściowo ubezwłasnowolnionych (ponadczasowa).

• Osób niepełnosprawnych.

• zaprzeczenia ojcostwa i/lub macierzyństwa.

• Do rozporządzania majątkiem.

Gdzie odbywa się sprawa o ustanowienie kurateli?

• W sądzie rejonowym.

W jakich okolicznościach można leczyć osobę uzależnioną od alkoholu bez jej zgody?

• Wtedy, gdy zagraża społeczeństwu lub samemu sobie i gdy jest rzeczywiście uzależniona. Wniosek składamy do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Okres leczenia trwa 2 lata.

Czy można leczyć przymusowo osoby uzależnione od narkotyków?

• W ten sposób można leczyć jedynie osoby małoletnie.

Jakie są rodzaje osób małoletnich?

• Osoba, która dopuściła się czynu karalnego i nie ukończyła 18 roku życia.

• Wykazuje przejawy demoralizacji i nie ukończyła 18 roku życia.

• Nie ukończyła 21 roku życia jeśli wcześniej stosowano względem niej środki wychowawcze lub karalne.

Jakie są rodzaje środków poprawczych?

• Zakład zamknięty.

• Kara do odbycia w zakładzie zamkniętym w zawieszeniu.

Jakie są rodzaje pieczy zastępczej?

• Domy dziecka

• Rodziny zastępcze

• Placówki opiekuńczo – wychowawcze.