hiszpański gramatyka czasowniki

Czasowniki hiszpańskie dzielą się na 3 grupy koniugacyjne. Każdą z grup wyróżnia końcówka bezokolicznika oraz odpowiednie końcówki odmiany. Ponadto występują liczne czasowniki zawierające oboczności.

CZASOWNIKI REGULARNE

Odmieniają się przez odcięcie końcówki bezokolicznika (-ar, -er, -ir) i zastąpienie jej odpowiednimi końcówkami osobowymi (tutaj tłustym drukiem).

I koniugacja:

entrar - wchodzić

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo entro nosotros entramos
2 osoba tú entras vosotros entráis
3 osoba él, ella, usted entra ellos, ellas, ustedes entran

II koniugacja:

comer - jeść

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo como nosotros comemos
2 osoba tú comes vosotros coméis
3 osoba él, ella, usted come ellos, ellas, ustedes comen

III koniugacja:

vivir - żyć

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo vivo nosotros vivimos
2 osoba tú vives vosotros vivís
3 osoba él, ella, usted vive ellos, ellas, ustedes viven

CZASOWNIKI CAŁKOWICIE NIEREGULARNE

ser - być

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo soy nosotros somos
2 osoba tú eres vosotros sois
3 osoba él, ella, usted es ellos, ellas, ustedes son

estar - być, znajdować się

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo estoy nosotros estamos
2 osoba tú estás vosotros estáis
3 osoba él, ella, usted está ellos, ellas, ustedes están

haber - czasownik posiłkowy

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo he nosotros hemos
2 osoba tú has vosotros habéis
3 osoba él, ella, usted ha ellos, ellas, ustedes han

dar - dawać

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo doy nosotros damos
2 osoba tú das vosotros dais
3 osoba él, ella, usted da ellos, ellas, ustedes dan

ir - iść

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo voy nosotros vamos
2 osoba tú vas vosotros vais
3 osoba él, ella, usted va ellos, ellas, ustedes van

CZASOWNIKI CZĘŚCIOWO NIEREGULARNE

Oboczności samogłoskowe w czasie presente de indicativo dotyczą wszystkich form liczby pojedyńczej oraz 3 os. liczby mnogiej czasownika. 1 i 2 os. liczby mnogiej są zawsze regularne. Oboczności spółgłoskowe dotyczą natomiast tylko 1 os. l. poj.

1. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'UE'

Istnieje spora grupa czasowników z tą obocznością. Polega ona na zamianie tematowego -o- na -ue-.

poder - móc

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo puedo nosotros podemos
2 osoba tú puedes vosotros podéis
3 osoba él, ella, usted puede ellos, ellas, ustedes pueden

Podobnie odmienia się mnóstwo czasowników: acordar, acostar, aprobar, colgar, comprobar, contar, costar, volver. Wymienienie wszystkich jest niemożliwe, tak więc należy zapamiętywać oboczności poznając nowe czasowniki.

Czasownik jugar (grać) jako jedyny wykazuje wymianę u » ue (juego, juegas etc.)

2. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'IE'

Następuje tu wymiana tematowego -e- na -ie-.

pensar - myśleć

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo pienso nosotros pensamos
2 osoba tú piensas vosotros pensáis
3 osoba él, ella, usted piensa ellos, ellas, ustedes piensan

Podobnie odmienia się także czasownik adquirir /i:ie/ (adquiero, adquieres etc.) oraz cała masa innych: perder, defender etc.

3. CZASOWNIKI Z PRZEGŁOSEM E:I

Polega na zmianie -e- w temacie na -i-.

pedir - prosić

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo pido nosotros pedimos
2 osoba tú pides vosotros pedís
3 osoba él, ella, usted pide ellos, ellas, ustedes piden

Do tej grupy należy także czasownik reírse (śmiać się), ale jego odmiana wygląda bardziej skomplikowanie. Patrz: zasady akcentowania graficznego.

reírse - śmiać się

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo me río nosotros nos reímos
2 osoba tú te ríes vosotros os reís
3 osoba él, ella, usted se ríe ellos, ellas, ustedes se ríen

4. CZASOWNIKI NA -UIR

Pojawia się w ich odmianie dodatkowe -y-.

influir - wpływać, oddziaływać

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo influyo nosotros influimos
2 osoba tú influyes vosotros influís
3 osoba él, ella, usted influye ellos, ellas, ustedes influyen

5. CZASOWNIKI NA -CER, CIR

Pierwsza osoba liczby pojedyńczej tych czasowników kończy się na -zco.

conocer - znać

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo conozco nosotros conocemos
2 osoba tú conoces vosotros conocéis
3 osoba él, ella, usted conoce ellos, ellas, ustedes conocen

6. CZASOWNIKI NA -GO

Spora liczba czasowników kończy się w 1 osobie l. poj. na -go. W pozostałych osobach czasowniki te są regularne bądź też wykazują inne oboczności.

poner - kłaść

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo pongo nosotros ponemos
2 osoba tú pones vosotros ponéis
3 osoba él, ella, usted pone ellos, ellas, ustedes ponen

tener - mieć

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo tengo nosotros tenemos
2 osoba tú tienes vosotros tenéis
3 osoba él, ella, usted tiene ellos, ellas, ustedes tienen

venir (przychodzić) » vengo
decir (powiedzieć) » digo /e:i/
salir (wychodzić) » salgo
hacer (robić) » hago
valer (być wartym) » valgo

7. CZASOWNIKI NA -UAR

Pojawia się tu akcent nad u.

actuar - działać

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo actúo nosotros actuamos
2 osoba tú actúas vosotros actuáis
3 osoba él, ella, usted actúa ellos, ellas, ustedes actúan

Wyjątkiem są tu czasowniki na -cuar, -guar które odmieniają się bez akcentowanego u: averiguar (sprawdzać) - averiguo, averiguas etc.

8. CZASOWNIKI NA -IAR

Czasami przy czasownikach zakończonych na -iar pojawia się akcentowane í w odmianie:

enviar - wysyłać

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo envío nosotros enviamos
2 osoba tú envías vosotros enviáis
3 osoba él, ella, usted envía ellos, ellas, ustedes envían

ale:

odiar - nienawidzić

  Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba yo odio nosotros odiamos
2 osoba tú odias vosotros odiáis
3 osoba él, ella, usted odia ellos, ellas, ustedes odian

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Spójniki- relacje czasowe, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Czasowniki nieregularne, Nauka języków, Hiszpański, Gramatyka
Presente de Subjuntivo- odmiana czasowników nieregularnych, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Zdania podrzędne czasowe- wprowadzenie, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka

więcej podobnych podstron