Prawo Cywilne wykład dn. 29/01/2014
Rodzaje pełnomocnictwa
Kodeks Cywilny wyróżnia trzy rodzaje pełnomocnictwa które są wyróżnione ze względu na zakres umocowania pełnomocnika, czyli na zakres możliwości jego działania.
1.Pełnomocnictwo Ogólne
2.Pełnomocnictwo Rodzajowe
3.Pełnomocnictwo Szczególne
Ad1. Pełnomocnictwo ogólne zawiera umocowanie do dokonywania czynności zwykłego zarządu. Pojęcie czynności zwykłego zarządu jest tzw. pojęciem niedookreślonym, ocena co jest czynnością zwykłego zarządu musi być dokonywana w oparciu o analizę danego stanu faktycznego która ta czynność dotyczy.
Ad2. Pełnomocnictwo Rodzajowe natomiast zawiera umocowanie do dokonywania czynności określonego rodzaju i rodzaj tych czynności musi być w treści pełnomocnictwa wskazany np. takim pełnomocnictwem będzie pełnomocnictwo do zawierania umów z pracownikami.
Ad3. Pełnomocnictwo szczególne zwiera umocowanie do dokonania poszczególnej i jednostkowej czynności , tej która została wskazana w treści pełnomocnictwa czyli np. upoważniam X nie do nabycia jakiejkolwiek nieruchomości tylko do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości położonej na ul. X o takim i takim numerze. Przedmiot skonkretyzowania można bardzo precyzyjnie określić. Przedmiot jest zindywidualizowany, a nie określony rodzajowo. Chociaż będzie takim pełnomocnictwem szczególnym gdy upoważniam pełnomocnika do wykonania jednej określonej czynności chociaż ten przedmiot nie będzie do końca skonkretyzowany np. upoważniam do nabycia w moim imieniu samochodu osobowego i mogę na tym poprzestać. Mogę określić np. markę lub pojemność silnika. I wtedy jeżeli nie dookreślam cech tego przedmiotu to wtedy stosujemy klauzulę wg uznania pełnomocnika czyli decyzję o tym podejmuje pełnomocnik. Ale może też w sposób ogólny to umocowanie wyrazić, bo jest to stosunek oparty na zaufaniu.
FORMA PEŁNOMOCNICTWA
Kodeks cywilny dla pełnomocnictwa ogólnego wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Natomiast w odniesieniu do pozostałych rodzajów pełnomocnictw ustawodawca bezpośrednio formy ich udzielenia nie określa, ale czyni to w sposób pośredni. A mianowicie stwierdza, że jeżeli do ważności czynności prawnej, której dokonuje pełnomocnik wymagana jest forma szczególna to pełnomocnictwo powinno być udzielone w tej samej formie ( czyli forma czynności wykonywanej przez pełnomocnika decyduje o formie udzielenie pełnomocnictwa ).
Tak więc aby działanie w cudzym imieniu wywołało skutki prawne to pełnomocnictwo musi być w odpowiedniej formie udzielone przez podmiot czyli mocodawcę, który może takiego pełnomocnictwa udzielić, po trzecie musi być udzielone osobie czyli pełnomocnikowi który może z kolei w takim charakterze występować i po czwarte, że ten pełnomocnik będzie działał w granicach udzielonego mu umocowania ( po pierwsze – chodziło o zachowanie formy ). Ale może się zdarzyć, że będziemy mieli do czynienia z tzw. rzekomym pełnomocnikiem (Falsus Procurator). Z rzekomym pełnomocnikiem mamy do czynienia wtedy gdy ktoś działa w cudzym imieniu czyli oświadcza że reprezentuje inny podmiot, ale nie ma do tego umocowania bo np. mocodawca w ogóle mu nie udzielił pełnomocnictwa albo też udzielił pełnomocnictwa ale nie zachował odpowiedniej formy, a wtedy pełnomocnictwo jest nieważne. Taki Falsus Procurator występuje również wtedy gdy w prawdzie zostało mu udzielone pełnomocnictwo jednakże ten pełnomocnik przekracza zakres udzielonego mu umocowania. Wtedy ważność zawartej przez niego umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę która udzieliła pełnomocnictwa, czyli w imieniu której umowa ta została zawarta.
Taka umowa nie jest od początku nieważna. Jej ważność wymaga potwierdzenia. W związku z tym druga strona tej umowy może wyznaczyć osobie w imieniu której działał ten rzekomy pełnomocnik odpowiedni termin do potwierdzenia umowy i jeżeli ten termin upłynie bezskutecznie, czyli umowa nie zostanie potwierdzona to staje się ona nieważna, a zatem nie wiąże kontrahenta. Natomiast jeżeli zostanie potwierdzona to staje się ważna i wywołuje skutki prawne od chwili jej zawarcia ( NIE OD CHWILI POTWIERDZENIA ). Ten stan oczekiwania na potwierdzenie albo brak potwierdzenia określa się jako bezskuteczność zawieszona – ta umowa w tym okresie jest dotknięta sankcją bezskuteczności zawieszonej ( Negotium Claudicans ). Polega na tym że zawarta umowa nie wywołuje skutków prawnych, ale też nie jest nieważna. Ona wiąże kontrahenta, jeśli zostanie potwierdzona w terminie to wywoła skutki prawne.
Jeżeli nie zostanie potwierdzona w odpowiednim terminie to pełnomocnik ma obowiązek zwrócić drugiej stronie to co od niej otrzymał oraz naprawić szkodę, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania.
Pełnomocnik nie może zawrzeć umowy sam ze sobą czyli nie może być drugą stroną czynności prawnej którą wykonuje w imieniu mocodawcy jak również nie może on reprezentować dwóch stron zawierających umowę. Od tego ustawodawca przyjmuje dwa wyjątki : pełnomocnik może być drugą stroną czynności jeżeli wynika to z treści udzielonego mu pełnomocnictwa albo jeżeli ze względu na treść dokonywanej czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.
Np. gdy mocodawca określił kwotę jaką chce uzyskać wiec dla mocodawcy będzie obojętne czy też nabędzie to pełnomocnik.
Drugi przypadek gdy wyłączna jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy np. upoważnia pełnomocnika do zawarcia umowy darowizny, pełnomocnik nie może naruszyć jej interesów gdyż taki jest charakter tej czynności prawnej.
Wygaśnięcie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo może być odwołane przez mocodawcę chyba że mocodawca w treści pełnomocnictwa zrzekł się tego uprawnienia do odwołania.
Pełnomocnictwo wygasa na skutek śmierci mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w treści pełnomocnictwa zaznaczono iż jest to pełnomocnictwo niegasnące. Wtedy w miejsce mocodawcy wstępują spadkobiercy.
Pełnomocnictwo wygasa na skutek zrzeczenia się pełnomocnictwa przez pełnomocnika
Wygasa także na skutek wystąpienia pewnych zdarzeń określonych w samym pełnomocnictwie. Mogło być udzielone na określony czas, a więc nastąpienie terminu spowoduje jego wygaśnięcie.
Wygasa także na skutek utraty przez pełnomocnika zdolności do czynności prawnych, a przypadku gdy pełnomocnikiem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna której przysługuje zdolność prawna pełnomocnictwo wygasa na skutek likwidacji tej jednostki, tej osoby prawnej.
Po wygaśnięciu pełnomocnictwa pełnomocnik ma obowiązek zwrócić mocodawcy dokument zawierający treść pełnomocnictwa.