Informacjami przestrzennymi nazywa się informacje o położeniu , geometrycznych właściwościach i przestrzennych relacjach obiektów które mogą być identyfikowane w odniesieniu do Ziemi. Istotną cechą systemów ip. Jest to,ze jego obiekty są określone pod względem położenia (szereokośc i długość geograf.) SIP nazywa się system pozyskiwania , przetwarzania i udostępniania danych w których zawarte są info.przestrzenne opisowe o obiektach wyróżnionych w części przestrzeni objętej działaniem systemu. Rodzaj i zakres info. Zależy od przeznaczenia systemu. Przestrzeń w której są obiekty identyfikowane może być trójwymiarem lub dwuwymiarem.Dodatkowy wymiar stanowi czas. W środowisku geografów i kartografów SIP nazywa się Systemami informacji geograficznej GIS. LIS(geodezja). Mogą te systemy służyć celom właściwym dla planowania przestrzennego,ochrony środowiska,rolnictwa,leśnictwa,budownictwa,komunikacji,transportu,handlu,łączności,statystyki,obronności!. Podstawowe funkcje SIP: 1.wprowadzenie weryfikowanie i wstępne opracowanie danych systemu2.przechowywanie danych w bazie danych oraz zarządzanie bazą danych3.przetwarzanie danych systemu oraz zastosowanie ich do celów modelowania przestrzennego4.wprowadzenie danych systemu w żądanej postaci. Pozyskiwanie danych: 1.W drodze pomiarów bezpośrednich 2.metodami i technikami fotografii i teledetekcji 3.przez wykorzystanie istniejących dokumentacji,zwłaszcza map. Digitalizacja: przetworzenie formy analogowej w cyfrową. Dane występują w postaci:. Cyfrowe: zapisuje się stosując znaki należące do określonego zbioru Analogowe: znaki literowe,rysunki utworzone w z linii oraz pomocniczych symbolii np. mapy kreskowe, obrazu utworzonre z elementów o zmiennym zabarwieniu. Stosowany sprzęt powinien obejmować: 1. Jednostkę centralną o szybkości przetwarzania i pojemności pamięci operacyjnej wymaganej dla sprawnego operowania danymi cyfrowymi i analogowymi. 2. Pamięci zewnętrznej o pojemności graficznej na cyfrową. 3. Urządzenia wyjścia geograficznego i alfanumerycznego 4.monitor graficzny wysokiej rozdzielczości. Systemy inf. Terenowej (aspekty): 1. Instytucjonalny 2.Organizacyjny Kataster gruntów jest instytucją działającą na podstawie odpowiednich aktów prawnych w ramach określonego systemu politycznego i administracyjnego. Otoczenie katastru gruntów jako systemu wpływa na jego funkcje i strukturę. Zachodzi też oddziaływanie w przeciwnym kierunku: zasady i sposób funkcjonowania katastru mają skutki społeczne i ekonomiczne. KATASTER: urzędowy opis gruntów i udynków służący do oznaczania nieruchomości przy zakładaniu i prowadzeniu ksiąg wieczystych oraz wymianie podatków Zaiwra m.in. dane o właścicielu powierzchni gruntu i dochodowości. Rozróżniająć SI geograficznej i terenowej bierze się po duwagę również dokładność i szczegółowość info. W SI terenowej operuje się na ogół danymi uzyskanymi na podstawie terenowych pomiarów bezpośrednich i wielkoskalowych zdjęc lotniczych. W szerokiej klasie SI geogr. Można znaleźć systemy sprzętu i oprogramowania o różnym ukierunkowaniu. Najczęsciej jednak spotyka się systemy które zawierają info. Odpowiadające pod względem dokładności i szczegółowości mapami średnio a nawet małoskalowymi. W srodowisku geodezyjnym SI terenowej są środowiskiem do podejmowania decyzji o charakterze prawnym,administracyjnym,gospodarczym oraz pomocą planowaniu rozwoju. Podstawą SI terenowej jest jednolity sposób identyfikacji przestrzennej danych w systemie, służący również do łączenia danych systemu z danymi innych systemów. TEREN: zbiór obiektów przyrodniczych i antrpogenicznych odniesionych przestrzennie do określonego obszaru powierzchni Ziemi. Obiekty są fragmentami tej powierzchni mogą się na niej znajdować oraz mogą być położone pod lub nad powierzchnią. Wsród SI terenowej wyróżniamy: 1. Systemy katastralne 2.systemy informacji o środowisku naturalnym 3. Systemy info o infrastrukturze. Do systemów info.terenowej NIE ZALICZA SIĘ systemów info. Społecznej. Kryteria podziału SIP: 1. Kryteria obszaru –systemy obiektowe,lokalne,regionalne,krajowe,miedyzanrodowe,globalne 2. Kryteria źródła informacji –si pierwotnej-,wtórnej. 3. Kryteria zakresu użytkowania:-systemy nastawione na obsługę informacyjną jednego użytkownika,systemy których zasoby info. Wykorzystywane są przez więcej niż jednego użytkownika. 4. Kryteria struktury funkcjinalnej : -systemy scentralizowane ;rozproszone. 5. Kryteria głównego przeznaczenia: -systemy: ewidencyjne,redakcji,planowania przestrzennego,gospodarki terenowej, monitorowania środowiska przyrodniczego. DANE jako elem. Opisu rzeczywistości Każdy SIP stanowi model otaczającej nas rzeczywistości model w którym pierwszorzędne znaczenie mają zależności przestrzenne między elementami Świata realnego.Model ten może być statyczny,niezmienny w czasie lub dynamiczny,odzwierciedlający zachodzące zmiany. Model utworzony jest przez dane i przedstawia rzeczywistość systemu za pośrednictwem obiektów relacji między nimi oraz atrybutów. Skale pomiaru: 1. Nominalna: 2. Porządkowa 3.Interwałowa. Atrybuty dzielimy na: 1. Przestrzenne 2. Nieprzestrzenne. Cechy danych w SIP: 1.dokładność 2. Prezycja 3. Powtarzalność 4. Rozdzielczość 5. Zmienność 6. Wiarygodność 7. Aktualność. 8. Dostępność. 9. Kompletność 10.Odpowiedzialność 11.Koszt 12. Wartość(korzyść,strata) Cyfrowa postać danych: Dane mogą pojawiać się w postaci : Analogowej i Cyfrowej( liczby, teksty) W obydwu przypadkach najważniejszą rzeczą zapisu jest ZNAK! Korzysta się z uporządkowanego zbioru różnych znaków nazywanego alfabetem. Cyfry,litery. W komputerze do zapisu pojedynczych znaków tego alfabetu stosuje się alfabet składający się z 2 symboli. Ogóln liczba znaków typowego alfabetu to więcej niż 100 a każdy z tych znaków musi być przedstawiony innym ciągiem bitów kombinacji zer i jedynek. Powszechnie stosuje się zapis znaków za pośrednictwem ciągów bitów zwanych bajtami. Liczba różnych ciagów wynosi wówczas 256 Pozyskiwanie danych ma pierwszorzędne znaczenie w każdym SI. Dane są wartościami atrybutów przyporządkowanym obiektom jako elementom rzeczywistości uwzględnionym w jej modelu. Droga do definicji pozyskiwania danych: 1. Zdefiniowanie obietków 2. Zdefiniowanie przestrzennych i opisowych atrybutów obiektów. 3. Określenie wymagań jakościowych. Źródła danych: teren,zdjęcia, mapa graficzna,mapa numeryczna Rodzaj źródła: rzeczywistość, zarejestrowany model, przetworzony model Postać danych: Cyfrowa,Analogowa, Zapis danych: wektorowy,rysunkowy,obszarowy,rastrowy. Geodezja,fotogrametria,teledetekcja. Stanowią trzy podstawowe metody grupy metod służących do pozyskiwania w przetworzeniu danych przestrzennych na podstawie bezpośredniej obserwacji rzeczywistości lub jej zarejestrowanego modelu. Fotogrametria koncentruje się na pozyskiwaniu danych przestrzennych określających położenie i kształt obiektów. Teledetekcja podstawowe znaczenie ma pozyskiwanie danych opisujących własności obiektów. Podstawą identyfikacji przestrzennej jest osnowa geodezyjna których współrzędne zostały określone w jednolitym układzie współrz. Metody fotogrametryczne: są ekonomiczne,dokładne, ograniczają zakreś uciążliwych prac polowych ograniczają zakres prac polowych i sa bardziej poddatne na automatyzację. Jednak pomiary teren. Nie są do zastąpienia przy aktualizacjach. Teledetekcję można zdefiniować jako grupę metod służących do zdatnego określania obiektów na pow. Ziemi. Pozyskiwane są za pomocą sensorów umieszczonych na pokładach satelitów. Zastosowanie teledet: 1. Geologia,geofizyka. 2.planowanie przestrzenne 3. Hydrologia hydrografia 4. Geoogia kartografia. DIGITALIZACJA: przekształcenie mapy z formy graficznej w postac cyfrową. Oceniając dokładność współrzędnych uzyskanych w wyniku digitalizacji należy pamiętać ze obarczone są one błędem: 1. Identyfikcaji obliczeń 2.pomiary bezpośredniego 3. Kreślenia 4. Deformacji materiału na którym mapa jest 5.digitalizacji jako określonego procesu technologicznego. Przekazywanie danych oraz ich standaryzacja: 1. W drodze bezpośredniego przekazu 2. Na komputerowych nośnikach danych 3. W postaci różnego rodzaju dokumentów pisanych. Standaryzacja danych powinna obejmować w szczególności: 1 system numeracji dzialek w katastrze gruntów 2.system adresów pocztowych 3. Nieregulowane podzialy terytorium kraju 4.reguralne podzialy terutorium 5.klasyfikacje obiektów przestrzennych 6.dane opisowe . Standaryzację wykonujemy w zakresie: 1.łącz komputerowych 2. Oprogramowania 3.telekomunikacji 4.projektowania systemów 5.ochrony danych 6.funkcjonowanie systemów. Zarządzanie danymi: zespół procesów których głownym celem jest utrzymanie w należytym stanie zasobów informacyjnych systemu. Aby ten cel osiągnąć dane musza być korygowane,sprawdzane na wejściu do systemu. SIP to systemy skomputeryzowane oznacza to ze w dużym stopniu dane przechowywane są na nośnikach komputerowych. W postaci graficznej bądź alfanumerycznej. Pliki i rekordy danych Dane które występują w większej liczbie mają najczęściej posytac plików-> zbiór rekordów. 1. Pliki fizyczne 2. Pliki logiczne (szeregowego dostępu,sekwenkcyjnego dostępu, indeksowany,odwrócony,bezpośredniego dostępu) Bazy danych: to zbiór wzajemnie powiązanych danych , bazy danych wykorzystywane są przezrózne programy to dla odciążenia tych programów od powtarzających się procedur i uzyskania niezbędnej uniwersalnośći wszystkie funkcje związane z tworzeniem obsługa i wykorzystywaniem baz tworzy specjalny pakiet.zwany systemem zarzadzania bazą danych. Zadania systemu zarządzania: 1.zapamietywanie danych 2.oddzielenie funkcji zapamiętywania i wyszukiwania od programów aplikacyjnych. 3.umożłiwienie z korzystania danych na podstawie ich logicznego opisu 4.umożliwienie dostępu danych wielu użytkownikom 5. Weryfikowanie danych 6.umożliwienie zapisu danych. Rodzaje baz danych: 1. Hierarchiczne (strutkura typu drzewa, a wiec wyszukiwanie od góry do dołu) 2.sieciowe(tez istnieja drzewa ale można dostać się do danego rekordu przez dodatkowe połączenia) 3.relacyjne.(Skłąda się z tablic zawierających co najmniej jedna tablicę-> tablice utworzone są z kolumn każda kolumna ma swoją nazwę i jest przez nią identyfikowana.Wiersz tablicy identyfikowany jest za pomocą odpowiednich wartości. W tablicy nie mogą wystepowac wiersze identyczne. Wiersz jest odpowiednikiem rekordów.) Cechy topologii: 1.linie połączone z innymi liniami2.zbiór linii oznacza granicę i zamnięte obszary. Stanowią podstawę do takich analiz jak: znajdowanie najktórszej drogi od obiektu A do obiektu B. Obliczanie wszystkich powierzchni ogródków. Bazu danych w SIP: W SIP wystepuja dwa rodzaje danych-dane przestrzenne i nieprzestrzenne. Dla ograniczenia kontaktu z pamięcią dyskową i skrócenia czasu wyszukiwania danych zaleca się sotosowanie:1.struktur danych ułatwiających grupowanie 2.buforowanie w pamięci operacyjnej przeznaczonych do przechowywania ostatnio odczytanych danych przestrzennych. Zasady tworzenia SIP: dwa aspekty tworzenia systemów . Każde przedsięwzięcie tworzenia SIP powinno yc oceniane z dwóch różnych punktów widzenia: 1. Prowadzące do zaspokojenia konkretnych potrzebokreślonego użytkownika lub określonej grupy użytkowników 2. Stanowiące jedno z wielu poczynań wprowadzających procesy pozyskiwania i wykorzystywania informacji przestrzennych na danym obszarze. Fazy rozwojowe: 1. Szkolenie 2. Wstepne określenie przedsięwzięcia oraz ocena jego realności.