Pedagogika porównawcza jako dyscyplina naukowa

I . Pedagogika porównawcza jako dyscyplina naukowa

●Dynamiczny rozwój systemów oświatowych oraz internalizacja stosunków międzyludzkich i ciągle dokonujące się zmiany, w rzeczywistości spowodowały powstanie i rozwój odrębnej dyscypliny i kierunku badań pedagogicznych nazwanego Pedagogiką porównawczą.

STANISŁAW KAWULA – sytuuje PEDAGOGIKĘ PORÓWNAWCZĄ jako subdyscyplinę pedagogiki wyodrębnioną według kryterium - przedmiotu badań.

Pedagogika porównawcza jest dyscypliną młodą, nie można określić, powszechnie uznanych jej granic. Jednak obszar jej badań, jak również zakres, są bardzo rozległe. Zakres badań i problematyka badawcza tej dyscypliny oraz przedmiot wyznacza definicja pedagogiki porównawczej. Definicja ma ważne znaczenie dla analizy metodologicznej i dla praktyki.

WSPÓŁCZESNA DEFINICJA PEDAGOGIKI PORÓWNAWCZEJ – jest to interdyscyplinarna nauka pedagogiczna, która z perspektywy synchronicznej i diachronicznej /pionowej i poziomej/ bada zjawiska i fakty pedagogiczne w wymiarze funkcjonalnym tzn. w związkach politycznych, społeczno – ekonomicznych i kulturowych oraz porównuje ich podobieństwa i różnice w dwóch lub kilku krajach, obszarach, kontynentach lub globalnie. Dąży do lepszego zrozumienia zjawisk pedagogicznych, do znalezienia adekwatnych uogólnień, w celu doskonalenia kształcenia i innych procesów edukacyjnych.

Czołowi przedstawiciele tej dyscypliny podkreślają jej dwoisty charakter tzn. że jest dyscypliną teoretyczną, ale zdecydowanie ukierunkowaną na zastosowania praktyczne.

●Podkreśla się, że jest nauką, która wykorzystuje dane z jednego lub kilku obszarów, regionów do:

a. opisywania i wyjaśniania systemów oświaty, ich funkcjonowania i osiąganych wyników,

b. wspierania rozwoju instytucji oświatowych i praktyki oświatowej,

c. wyjaśniania powiązań między edukacją a życiem społecznym, społeczeństwem i jego rozwojem,

d. do określania tendencji rozwojowych występujących powszechnie.

●Pedagogika porównawcza obejmuje więc nie tylko teoretyczne rozważania, ale działalność badawczą nastawioną na szczegółowe udokumentowanie różnych narodowych systemów oświatowych, ich opis, a więc pełni rolę interwencyjną, przekazując bowiem wiedzę, wpływa na politykę oświatową w zakresie modernizacji praktyki oświatowej tych państw, do których ta wiedza dociera.

Wyróżnia się również pedagogikę:

a ) pedagogikę akademicką – skoncentrowaną jest na badaniach teoretycznych, które syntetyzują wiedzę o innych systemach oświatowych, wykorzystując metodę porównawczą, prowadzone są w uniwersytetach i innych instytucjach naukowych, np. PAN;

b) pedagogikę interwencyjną – to analiza systemów oświatowych, nastawiona na praktyczne wykorzystanie informacji z tego wynikających /”uczyć się na cudzych błędach”/.

CELEM PEDAGOGIKI PORÓWNAWCZEJ – jest więc analizowanie drogą porównań, współczesnych tendencji rozwojowych w oświacie, badanie jak w różnych krajach i w zależności od różnych uwarunkowań rozwiązywane są współczesne problemy: oświaty i wychowania, a zwłaszcza jak zaspakajane są potrzeby społeczne w kontekście kształcenia i nauczania, szczególnie w warunkach zmieniającej się rzeczywistości, istotnych przemian w kulturze, nauce i technice. Jej celem jest więc, rozpoznawanie prawidłowości i wskazywanie kierunku zmian edukacyjnych, zwłaszcza w zakresie reform oświatowych.

Wyniki porównań w pedagogice są podstawą dla planowania polityki oświatowej, formułowania alternatywnych rozwiązań edukacyjnych i konstruowania nowych projektów.

●FUNKCJE PEDAGOGIKI PORÓWNAWCZEJ:

-teoretyczna

-praktyczna

-prognostyczna

-międzynarodowo – integracyjna

-propedeutyczna

II. ETAPY ROZWOJU:

OKRES PREKONSTYTUTYWNY:

Początki historycznego rozwoju pedagogiki porównawczej niektórzy profesjonaliści doszukują się w czasach antycznej Grecji i Rzymu. Przywołuje się tutaj Ksenofonta, ucznia Sokratesa, który po raz pierwszy opisał wychowanie i edukację w Atenach i w Sparcie i wskazał różnice w tych różnych doktrynach. Jako innego wskazuje się Cycerona, który również opisał grecki i rzymski sposób wychowania. Następny to Tacyt, opisał on kulturę i wychowanie Żydów, Germanów i wskazał różnice pomiędzy tą kulturą i wychowaniem, a kulturą i wychowaniem rzymskim. Platon, który

w oparciu o analizę dokonanych wcześniej opisów, opisał idealne państwo – miasto. Również w średniowieczu podróżnicy, handlarze, dyplomaci, przekazywali informacje o szkołach, o oświacie w różnych krajach i porównywali je z oświatą we własnym kraju. Można więc powiedzieć, że w etapie prekonstytutywnym rozwoju pedagogiki wiedza o wychowaniu, kształceniu dzieci i młodzieży w różnych krajach narastała w wyniku międzynarodowego handlu, podróży zagranicznych, odkryć geograficznych, dyplomacji, misji religijnych i wypraw wojennych. Należy jednak podkreślić, że te wszystkie informacje i wiedza o oświacie, systemach, miała charakter nienaukowy, nie była usystematyzowana, a cechowała się głównie fragmentarycznością i subiektywizmem.

OKRES KONSTYTUTYWNY:

To czas podejmowania pierwszych prób systematyzacji teorii i praktyki oświatowej tzn. początek XIX w. rok 1817. Systematyzację tę wiąże się głównie z planami organizacji oświaty świeckiej, wolnej od opłat i obowiązkowej. Za twórcę pedagogiki porównawczej powszechnie uznaje się przedstawiciela francuskiego oświecenia Jullien de Paris. Przedstawiciel tego okresu określił zasady, które do dzisiaj stosuje się w pedagogice porównawczej:

a. gromadzenie dokładnej dokumentacji o systemie oświaty i faktach, programach i rozwiązaniach;

b. obiektywna ocena zebranych danych i różnic;

c. gromadzenie danych statystycznych, dotyczących szkolnictwa w różnych krajach /ankieta/;

Zaproponował również:

a. utworzenie komisji do spraw kształcenia;

b. utworzenie Instytutu Kształcenia Nauczycieli;

c. zapoczątkował idee, założenia Międzynarodowego Biura Oświaty.

●Analizując ten okres rozwoju pedagogiki porównawczej należy podkreślić, że dąży się tutaj do przygotowania gruntu /podstaw/ pod reformę szkolnictwa. Ten okres w pedagogice nazywa się koncepcją uniwersalizacji praktyki oświatowej /mechanicystyczną/, ponieważ przedstawiciele tego okresu dążyli do odkrywania tego co wspólne, do ujawniania najlepszych rozwiązań po to, żeby sformułować uniwersalne zasady. Analiza praktycznych rozwiązań oświatowych służyła głównie do odkrywania ogólnych zasad i prawidłowości.

III. Najstarszą metodą w badaniach porównawczych jest:

METODA HISTORYCZNA - Przyjmuje się tutaj założenie, iż żadne zjawisko nie może być zrozumiane bez zbadania jego genezy, i głównych etapów jego rozwoju. Metoda ta dominowała w pedagogice porównawczej do lat 60 tych i klasycy pedagogiki porównawczej ograniczali się do opisu oraz porównań w skali makro i mikro, szkolnictwa publicznego w wybranych krajach a następnie uogólniali jego funkcjonowanie. Głównym celem badawczym było formułowanie prawidłowości przyczynowo – skutkowych. Z tą metodą związane jest również podejście narodowe tzw komparatyści, przyjmują założenie, że system kształcenia każdego kraju jest wypadkową historii narodu oraz charakteru narodowego.

METODA OPARTA NA GEOGRAFII SZKOLNICTWA - badane zjawiska pedagogiczne są najpierw zliczane, a potem logowane w przestrzeni, tworzy się w ten sposób pedagogiczne mapy, które obrazują nam np.: rozkład poszczególnych instytucji albo zasięg konkretnej metody nauczania. Szuka się następnie wyjaśnień tych faktów, a następnie sprawdza w jakiej mierze ich istnienie zależy od np. warunków fizycznych, klimatycznych.

METODA PROBLEMOWA – polega na tym, że badacz wybiera pewne problemy związane z kształceniem, a następnie analizuje je pod kątem różnorodności form w jakich się przejawiają. W metodzie tej stosuje się następującą procedurę ( 8 kroków) :

-Wybór problemu

-Identyfikacja możliwych jego rozwiązań

-Refleksja nad problemem i jasno sformułowany problem

-Analiza kontekstu problemu

-Sformułowanie hipotez

-Weryfikacja

-Formułowanie wniosków

-Sprawdzenie całego procesu

METODA KONTEKSTOWA – stosując tę metodę, szkolnictwo w poszczególnych krajach, analizuje się w kontekście środowiska kulturowego. Zadanie komparatysty polega na tym, że analizując kontekst naturalny badanego systemu oświaty, formułuje zalecenia, proponuje reformy, które muszą być podporządkowane temu kontekstowi, uwzględniać jego różnorodność.

METODA KLASYFIKACYJNA – w pedagogice porównawczej ta metoda najczęściej ogranicza się do klasyfikacji statystycznej tzn. jej istota polega na tym, że poszczególne kraje są szeregowane wg np.: liczby uczniów na poszczególnych poziomach kształcenia lub wg rocznego przyrostu uczniów w poszczególnych typach szkół. Tak więc oparta jest głównie na podejściu ilościowym do badanej rzeczywistości.

METODA BADAŃ INTERDYSCYPLINARNYCH – uwzględnia nie tylko różne konteksty, ale w opisie, wyjaśnieniach i projektowaniu badań porównawczych wykorzystuje się różne subdyscypliny naukowe i dyscypliny (historię wychowania, socjologię wychowania, ale również politologię, geografię polityczną, ekonomię czyli pedagogika porównawcza staje się dyscypliną integrującą wiedzę i syntetyzującą wiedzę.

IV. STANDARDY EDUKACYJNE

to kryteria, normy, wzorce i ujednolicenia dotyczące nauczania, wychowania i ich organizacji, przyjęte w polityce Unii Europejskiej. Ujednolicenia dotyczą zwłaszcza:

1.Równości szans edukacyjnych ( bez względu na płeć, rasę, narodowość itd.);

2.podniesienie jakości kształcenia przez:

-modyfikację i modernizację ( reformę) programów i uelastycznienie struktur kształcenia;

- reforme systemu orientacji poradnictwa zawodowego przez unowocześnianie technologii kształcenia, poprzez preferowanie wiedzy ogólnej i szeroko profilowego przygotowania zawodowego.

W zakresie kształtowania nowoczesnej technologii kształcenia i doskonalenia kadr pedagogicznych, a głównie poprzez: - zapewnienie wykształcenia akademickiego, - doskonalenie wiedzy i jej aktualizację;

Wychowanie nowoczesnego europejczyka, które obejmuje:

● kształtowanie postawy tolerancji dla różnych odmienności;

● upowszechnianie nauki języków obcych

●budowę europejskiej sieci informacyjnej

●rozwój europejskiego wymiaru edukacji

V. UNIJNE PROGRAMY EDUKACYJNE

Podstawowym założeniem programów edukacyjnych jest tworzenie przez edukację Europy bez granic i barier. Umożliwiają one międzynarodową współpracę także polityki szkolnej.

GŁÓWNE PROGRAMY TO: Sokrates, Leonardo da Vinci i młodzież

PROGRAM SOKRATES:Głównym zadaniem tego programu jest rozszerzenie współpracy europejskiej w dziedzinie edukacji. Obejmuje on współpracę dzieci, młodzieży i dorosłych. Główny cel to poprawa jakości edukacyjnej poprzez rozwój nauczania języków UE oraz współpraca studentów i kadry akademickiej. Realizacja tych celów możliwa poprzez:

a) wyjazdy na studia

b) rozwój nowych technologii

c) nauka j.obcych

d) programy pilotażowe różnego typu

Na program Sokrates składa się:

a)Erasmus – szkolnictwo wyższe

b)Comenius – edukacja szkolna, współpraca i poprawa jakości kształcenia na różnych poziomach

c)Minerva – kształcenie na odległość

d)Lingwa – skoncentrowanie na nauczaniu j. obcych i projekty współpracy w tym zakresie

e)Arich – wizyty studyjne dla kadry zarządzającej oświatą

f)Eurdice – tj tworzenie sieci informacyjnej o systemach edukacyjnych w UE funkcjonujących.

ERASMUS: współpraca między uczelniami wyższymi z państw europejskich obejmuje wymianę studentów, kadry i stypendia dla studentów. W Polsce prawo uczestniczenia w tym programie mają szkoły państwowe i prywatne ale wpisane w rejestr ministerstwa. Aktywny udział w tym programie bierze 46 szkół wyższych w Polsce. Natomiast tzw Kartę Uczelni Erasmusa posiada ponad 240 polskich uczelni. Uczelnie uczestniczące w tym programie realizują następujące zadania:

a)wymiana studentów ale również realizacja studiów w ramach wymiany

b)wymiana nauczycieli akademickich

c)promocja własnej uczelni oraz współdziałanie przy wprowadzaniu Europejskiego Systemu Transferu i Akumulacji punktów. ECTS ułatwia to zaliczanie okresu studiów odbytego w uczelniach partnerskich.

d)Opracowanie nowych programów nauczania

e)Organizowanie intensywnych kursów j. obcego

COMENTIUS: ten program realizowany jest na poziomie przedszkolnym, szkoły podst., gimnazjum i średniej. Promuje hasło Europa w szkole.

Koncentruje się na:

a)podniesieniu jakości edukacyjnej w szkole

b)promowaniu świadomości wymiaru europejskiego w procesie edukacyjnym

c)kształtowaniu poczucia przynależności do świata czy społeczeństwa europejskiego

Działania te realizowane są poprzez:

1.Międzynarodową współpracę;

2.Poprzez opracowanie innowacyjnych programów nauczania;

3.Poprzez rozpowszechnianie metod przeciwdziałania marginelizacji w edukacji;

4.Poprzez promowanie technologii informatyczno – komunikacyjnych

5.Kształcenie w zakresie j. obcych w ramach bezpłatnej oświaty.

EURDICE:

1.Polska współpracuje w ramach sieci, a więc przekazuje informacje o naszym systemie i może korzystać i udostępniać informacje o innych systemach edukacyjnych w Europie;

2. Główne grupy odbiorców tych informacji to:

- politycy zajmujący się edukacją

- pracownicy administracji oświatowych na różnych szczeblach

- środowiska naukowe

- studenci

Cele tego programu to:

- wymiana informacji o systemach edukacyjnych ich różnorodności

- informowanie polityków oświatowych, decydentów na różnych szczeblach o rozwiązaniach funkcjonujących w innych państwach.

ARION: wizyty studyjne dla zarządzających oświatą. Umożliwiają szkolenie, analizę i modyfikację własnej pracy, poznanie dziedzictwa kulturowego w poszczególnych państwach.

Tematyka studyjnych wyjazdów:

1.Systemy edukacyjne i ich wartości;

2.Aktorzy edukacji: uczeń, nauczyciel, rodzice;

3.Edukacja i jej narzędzia;

4.Szkoła i jej otoczenie;

5.Nauczanie języków i inne działania

Polska bardzo licznych ma przedstawicieli uczestniczących w wyjazdach studyjnych

LINGWA: nauczanie i uczenie języków obcych.

Cel: - utrzymanie i rozwijanie różnorodności językowej

- podniesieni poziomu nauczania j. obcych

Program Lingwa składa się z dwóch akcji:

1. Lingwa 1 – j. Obce;

2. Lingwa 2 – koncentruje się na materiałach dydaktycznych i programach do nauki j. obcego.

PROGRAM LEONARDO DA VINCI: Celem tego programu jest promocja i poprawa systemu kształcenia i szkolnictwa zawodowego a w ramach tego przygotowania polepszenie systemu kształcenia zawodowego aby umożliwić przekwalifikowanie, dostosowanie się do wymogów rynku i nabywanie nowych umiejętności. Program ten kierowany jest do instytucji publicznych, prywatnych, zaangażowanych w kształcenie i szkolenie zawodowe a głównie do np. Uniwersytetów, Instytutów Naukowych, do firm sektora publicznego i prywatnych, partnerów społecznych, samorządów lokalnych i regionalnych do organizacji pozarządowych. Projekty w ramach tego programu mogą być składane tylko przez te instytucje, które posiadają osobowość prywatną.

VI. DZIAŁANIA W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA ZAWODOWEGO

1.Przygotowanie do potrzeb rynku

2.Poradnictwo i doskonalenie zawodowe

3.Szkolenie i praktyka zawodowa

4.Współpraca z przedsiębiorcami – ten program stwarza możliwość realizacji różnorodnych działań w ramach następujących projektów:

a)projekty pilotażowe

b)programy językowe

c)programy wymiany i stażu

d)programy badań i analizy

e)programy międzynarodowych sieci instytucji- sieć realizuje trzy zadania:

- gromadzi wiedzę w określonym obszarze kształcenia zawodowego

- określa tendencje wymagań w zakresie stopnia kształcenia zawodowego

- upowszechnienia wyników?

MŁODZIEŻ:

Wspiera działania młodzieży, zajmuje się edukacją nieformalną poza szkolną. Adresatem jest młodzież 15-16 do 25 rż, niepracująca i nie ucząca się. W ramach tego programu można uzyskać dofinansowanie na działalność poza szkolną.

Nie związane z formalnym kształceniem cele to:

1.Promocja i aktywne włączenia się młodzieży w perspektywę europejską.

2.Integracja młodych ludzi ze społeczeństwem i przygotowaniem ich do życia obywatelskiego.

3.Przezwyciężanie barier, przełamywanie stereotypów, uprzedzeń zakorzenionych w naturalności i kulturze młodych ludzi. Również przeciwdziałanie dyskryminacji i rozwijanie tolerancji.

4.Zapewnienie udziału młodzieży w programie, zwłaszcza żyjącej w trudnych warunkach, zagrożonej lub niepełnosprawnej.

Ten program realizowany jest w ramach pięciu akcji:

1.Hasło- Młodzież dla Europy

2.Wolontariat europejski

3.Inicjatywy młodzieży

4.Wspólne działanie – ta akcja łączy pewne działania w dziedzinie edukacji wynikającej z programu Sokrates, Da Vinci, Młodzież

5.Działania wspierające – ten program oferuje:

- wsparcie merytoryczne

- wsparcie finansowe, wnioski mogą składać wszystkie organizacje nie nastawione na zysk.

Program Młodzieżowy jest unijnym narzędziem polityki wyrównywania szans. Programy ze środowisk wiejskich, patologicznych otrzymują znacznie większe dofinansowanie z tego programu również niepełnosprawni.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pedagogika porownawcza jako dyscyplina naukowa
Za twórcę pedagogiki porównawczej jako dyscypliny naukowej jest uważany, pliki zamawiane, edukacja
Charakterystyka teorii wychowania jako dyscypliny naukowej., PEDAGOGIKA SPOŁECZ
Modul 1 Pedagogika jako dyscyplina naukowa teoria i metodologia badan
Cechy gerontologii społecznej jako dyscypliny naukowej
Pedagogika specjalna to dyscyplina naukowa zmierzająca do poprawy sytuacji osoby niepełnosprawnej
Pedagogika porównawcza jako subdyscyplina pedagogiczna
pielęgniarstwo jako dyscyplina naukowa
Ekonomika Turystyki i Rekreacji jako dyscyplina naukowa
Pedagogika pracy jako dyscyplina pedagogiczna, Pedagogika Studia hasło doratix, Pedagogika pracy, pe
Nauka?ministracji jako dyscyplina naukowa
ekonometria jako dyscyplina naukowa (21 str), Ekonometria
10 Prasoznawstwo jako dyscyplina naukowaid 11019 ppt

więcej podobnych podstron