Logika 26-10-2010
Za oknem świeci księżyc- prawda czy fałsz?
Ten napój, który piję pachnie malinami
Wczoraj Pani chłopak całował się z Malinowską(naoczni świadkowie)
Są takie zdania, o których prawdziwości możemy sprawdzić za pomocą doświadczenia zmysłowego- empiria. (świadectwo zmysłów). Reguły empiryczne
Uznajemy zdanie za prawdziwe, dlatego, ze to zdanie wynika z innego zdania, które wcześniej uznaliśmy za prawdziwe nazywamy regułami dedukcyjnymi.
Każdy człowiek jest śmiertelny. Agnieszka Salamucha jest człowiekiem
Wniosek: A. Salamucha jest śmiertelna
Reguły aksjomatyczne w języku potocznym pojawiają się takie zdania bardzo rzadkie. Maja strukturę „A to A”- A - dowolna nazwa, np. pies to pies, 2=2-czy można zobaczyć liczbę 2?
Typy języków
Podział j ze względu na substrat materialny: język graficzny i fonetyczny(jest nieuchwytny)
Ze względu na genezę: języki naturalne(etniczne) dzielą się na: lekty(dialekty-odmiana języka naturalnego, która występuje na danym obszarze, inaczej- gwara, socjolekty- odmiana języka naturalnego, która jest charakterystyczna dla danej grupy społecznej, np. hydraulik, idiolekty- odmiana języka naturalnego, który jest odmienny dla jednostki, genderlekty- język naturalny ma swoje odmiany w zależności od płci), języki sztuczne- słownictwo i reguły są wyznaczane przez człowieka, np. esperanto, który wymyślił Zamenhof, języki komputerowe, ok. 400, języki mieszane komponent naturalny i sztuczny, np. jeżyk logiki, matematyki, fizyki
Ze względu na użytkowników: żywe(mają użytkowników) i martwe(nie mają użytkowników, np. łacina, greka klasyczna)
Ze względu na najmniejszą jednostkę: głoskowe(język polski,) sylabiczne(jednej sylabie odpowiada 1 znak)pojęciowe(1pojęcie=1 znak-chiński)obrazkowe(hieroglify)
Zakresowe(ekstensjonalne) i treściowe(intensjonalne)
Ze względu na poziom
świat
Zdanie 1: Ziemia kręci się wokół Słońca
Zdanie 2: Ziemia kręci się wokół Słońca jest zdaniem pojedynczym, które mówi o tym zdaniu.
Zdanie 3: Ziemia kręci się wokół Słońca jest zdaniem pojedynczym, które mówi o tym zdaniu jest zdaniem w języku polskim.
Język przedmiotowy-język pierwszego stopnia-> zdanie 1
Metajęzyk-zdanie 2
Meta metajęzyk-> zdanie 3 stopnia
Kotologia mówi o kotach
Metakotologia mówi o kotologii
Funkcje języka:
Funkcja poznawcza/opisowa/deskryptywna/prawdziwościowa- za pomocą języka poznajemy świat
Funkcje poza poznawcze/ instrumentalne:
F. komunikatywna- język służy do komunikacji między ludźmi
F. ekspresywna- za pomocą języka wyrażamy uczucia
F. impresywna- za pomocą języka chcemy wzbudzić uczucia u innych
F. ewokatywna- za pomocą języka chcemy popchnąć, zachęcić do działania
F. imperatywna/dyrektywna/ rozkazodawcza- za pomocą języka rozkazujemy
F. perswazyjna- za pomocą języka chcemy przekonać do czegoś
F. argumentatywna- za pomocą języka używam argumentów na rzecz jakiejś tezy
F. agitatywna
Uzasadnienie Przekonanie
+ +
+ -
- +
- -
Różne sytuacje poznawcze. Jeżeli uzasadniam-argumentatywna, jeżeli przekonuję- perswazyjna, agitatywna
„Bóg istnieje” Zdanie jest prawdziwe i potrafię je udowodnić
Zdanie jest prawdziwe i nie potrafię go udowodnić
Zdanie jest prawdziwe w zależności od stanu rzeczy, a ni od tego, czy potrafię je udowodnić.
F. sterująca- za pomocą języka sterujemy czyimś zachowaniem
F. estymatywna/ oceniająca- za pomocą języka oceniamy
F. interrogacyjna/ zapytawcza-
F. terapeutyczna
F. dydaktyczna- za pomocą języka kogoś pouczamy
F. żartobliwa
Dudek stary- kordła
F. integrująca/dzieląca- język ludzi integruje oddzielając ich od drugi np. „część wie co to jest ukośnik, a część nie”
F. fatyczna- zgłaszanie swojej obecności, np. jeżeli dzwoni telefon mówimy: „Tu centrum sterowania wszechświatem”-żart, halo, mhmm, tak…
F. performatywna- język zmienia świat, tworzą się nowe stany rzeczy- ślub, 5 min przed kościołem, jego trafia szlak-czy pani cos odziedzicza? nie, ale kiedy po godzinie jego trafia szlak czy pani coś odziedzicza?tak