kartografia wyklady 2 semestr

4.10.2012r wyk. 1

KARTOGRAFIA- sztuka, nauka i technologia wykonywania map wraz z ich badaniem jako dokumentów naukowych i dzieł sztuki. (BCS 1964, ICA 1973) brzmienie klasyczne

KARTOGRAFIA- organizacja, prezentacja (przedstawianie), przekaz (przekazywanie) i użytkowanie geoinformacji w formie (postaci) graficznej, cyfrowej lub dotykowej. (ICA 1989)

Działy kartografii: kartografia matematyczna, kartoznawstwo, redakcja map, reprodukcja kartograficzna

MAPA- uogólniony, matematycznie określony na płaszczyźnie obraz całości lub części obszaru Ziemi lub innego ciała niebieskiego, przedstawiający za pomocą znaków umownych wzajemne położenie przestrzenne i charakterystykę obiektów i zjawisk.

MAPA- model rzeczywistości geograficznej przedstawiony w postaci graficznej (rysunkowej lub obrazowej) z zastosowaniem skali i zrozumiałej dla użytkownika symboliki kartograficznej.

Jeśli zachodzi potrzeba podkreślenia graficznej, a więc analogowej postaci mapy nazywa się ją mapą analogową.

Specyfika map geograficznych:

Wybrane cechy mapy:

10.10.2012r wyk. 2

INSTRUKCJE TECHNICZNE W ZAKRESIE KARTOGRAFII

§ 1. 1. Wprowadza się na obszarze kraju jednolite standardy techniczne dla opracowań geodezyjnych, kartograficznych i krajowego systemu informacji o terenie.

2. Przez standardy techniczne rozumie się przepisy lub normy techniczne, ustanowione w formie instrukcji technicznych.

3. Wykaz standardów technicznych określa załącznik do rozporządzenia.

§2 Jednolite standardy techniczne stosuje się przy: [...]

5) wykonywaniu i aktualizacji map topograficznych i map tematycznych na potrzeby państwa.

Instrukcja techniczna O-2, Ogólne zasady opracowania map do celów gospodarczych. [1987, wyd. III]

Instrukcje techniczne Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii otrzymują następującą symbolikę:

  1. instrukcja dotycząca zasad opracowania mapy zasadniczej otrzymuje oznaczenie K-1,

  1. instrukcja dotycząca zasad opracowania i reprodukcji map topograficznych do celów gospodarczych otrzymuje oznaczenie K-2,

  2. instrukcja dotycząca zasad opracowania i reprodukcji, map tematycznych (z wyłączeniem mapy zasadniczej) otrzymuje oznaczenie K-3.

Instrukcja techniczna O-1/O-2, Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych.

KLASYFIKACJA MAP DO CELÓW GOSPODARCZYCH

Mapy objęte niniejszą instrukcją stanowią zbiory map w skalach od 1:250 do 1:500000, dostosowanych pod względem przeznaczenia, treści, skali i formy graficznej do potrzeb gospodarki narodowej, wykonywanych przez służbę geodezyjno-kartograficzną

Jako główne kryterium klasyfikacji map przyjmuje się kryterium treści. W ramach tego kryterium mapy dzieli się na klasy, zespoły, grupy, podgrupy i rodzaje.

  1. Mapy ogólnogeograficzne zawierają wszystkie główne elementy krajobrazu powierzchni Ziemi jak: hydrografię, rzeźbę terenu, osiedla, drogi, lasy, użytki rolne itd., przedstawione z jednakowym względnym stopniem szczegółowości.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

5) mapie ogólnogeograficznej- rozumie się przez to jednolite co do zakresu treści, symbolizacji i generalizacji opracowanie kartograficzne obszaru całego kraju przedstawiające charakterystyczne i typowe elementy środowiska geograficznego i ich przestrzenne związki

  1. Ze względu na skalę oraz związany z nią zakres i stopień uogólnienia treści, mapy ogólnogeograficzne dzielą się na:

Dla obszaru całego kraju sporządza się i aktualizuje mapy topograficzne w skali 1:10000 oraz 1:50000.

Standardowe opracowania kartograficzne:

MAPY TOPOGRAFICZNE

Ilekroć w ustawie jest mowa o […] mapie topograficznej- rozumie się przez to opracowanie kartograficzne o treści przedstawiającej elementy środowiska geograficznego powierzchni ziemi i ich przestrzenne związki.

Mapy topograficzne przedstawiają elementy środowiska geograficznego powierzchni Ziemi i ich przestrzenne związki.

Mapy topograficzne stanowią obrazy kartograficzne przestrzeni geograficznej, jaką tworzą elementy fizyczno-geograficzne i społeczno-gospodarcze, występujące na powierzchni Ziemi, konstruowane według określonych zasad matematycznych i graficznych.

Mapy topograficzne dają wszechstronną charakterystykę wzajemnego rozmieszczenia obiektów i zjawisk terenowych, ich cechy jakościowe, ilościowe oraz nazwy i opisy. Wszystkie elementy przestrzeni geograficznej w obrazie kartograficznym map topograficznych są praktycznie równoważne.

Mapy topograficzne są mapami ogólnogeograficznymi o treści dostosowanej do potrzeb gospodarczych.

Przy przedstawieniu treści map topograficznych powinna być zachowana jednorodność klasyfikacji i charakterystyki poszczególnych elementów treści z uwzględnieniem jednolitych zasad jej i doboru uogólnienia. powstają według instrukcji

Przeznaczenie map

Mapy topograficzne przeznaczone są do zaspakajania różnorodnych potrzeb gospodarczych, a w szczególności:

Wymagania stawiane mapom topograficznym

Mapy topograficzne powinny odpowiadać następującym wymaganiom:

treść i dokładność

17.10.2012r wyk. 3

GENERALIZACJA KARTOGRAFICZNA - uzasadniony dobór i uogólnienie elementów treści mapy zależnie od jej treści (tematyki) i przeznaczenia oraz skali.

GENERALIZACJA MAPY (MAP GENERALIZATION) - proces zmniejszania szczegółowości mapy jako konsekwencja zmniejszania jej skali; może podlegać częściowej automatyzacji dla niektórych rodzajów obiektów i map, np. topograficznych.

GENERALIZACJA- proces uogólnienia informacji geograficznych umożliwiający opracowanie modelu kartograficznego przestrzeni geograficznej o stopniu dokładności geometrycznej i poziomie uogólnienia pojęciowego odpowiadającym kryteriom dokładnościowym właściwym dla poszczególnych produktów i zgodnym z ich przeznaczeniem.

Znaczenie generalizacji jest „kunsztem słowa” języka mapy.

RODZAJE GENERALIZACJI:

M (Σ x, y) > M1x, y) > M2x, y) > ... Mnx, y)

Następuje więc tutaj jedynie ubytek ilości (liczby) zdarzeń pokazanych na mapie.

  1. generalizacja formy (odległości, kształtu)

  2. generalizacja treści (odnosi się do znaczenia)

Z Z1 = Σ z Z2 = Σ z1 Zn = Σ zn-1

Q Q1 = Σ q Q2 = Σ q1 Qn = Σ qn-1

Oba rodzaje są ze sobą ściśle związane i nawzajem na siebie oddziałują w procesie tworzenia mapy. Generalizacja jest procesem kompleksowym, niezwykle złożonym, o czym świadczą m.in. trudności w jej sformalizowaniu.

24.10.2012r wyk. 4

Przekaz kartograficzny.

R – rzeczywistość
K – kartograf
M – mapa
O – odbiorcy
R’ – wyobrażenie rzeczywistości na podstawie mapy w umyśle odbiorcy

REDAKCJA MAP

REDAGOWANIE MAPY - proces opracowania treści mapy oraz jej formy graficznej i wydawniczej.

Redakcja merytoryczna- ustalenie koncepcji treści mapy, analizę i dobór niezbędnych materiałów źródłowych, ustalenie metod opracowania pierworysów i czystorysów oraz ustalenie kompozycji graficznej prezentacji treści, pozwalającej na uzyskanie najlepszych efektów w zakresie grafiki, estetyki i komunikatywności mapy.

Redakcja techniczna- zbiór czynności mających na celu przygotowanie materiału kartograficznego do reprodukcji lub wydania drukiem w określonej kolorystyce i zamierzonym nakładzie.

MAPOWANIE (MAPPING)- wykonywanie mapy w postaci cyfrowej lub analogowej z uwzględnieniem kolejnych etapów całego procesu.

Sporządzanie mapy- cały zespół prac nad przygotowaniem i stworzeniem oryginału mapy i jej wydaniem.

Etapy: (klasyczna mapa analogowa)

PRACE REDAKCYJNO-PRZYGOTOWAWCZE - wybór i przygotowanie materiałów służących do opracowania założeń redakcyjnych mapy oraz jej pierworysu.

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE [DO OPRACOWANIA MAPY] - materiały kartograficzne, statystyczne istniejące mapy o tematyce zbliżonej z treścią opracowywanej mapy ?????, które wykorzystuje się przy opracowaniu mapy.

MATERIAŁY KARTOGRAFICZNE - mapy i opracowania pokrewne, jak szkice, odrysy, wyrysy itp.

Materiały pomocnicze: zdjęcia lotnicze, obrazy satelitarne, mapy o różnej tematyce i skali, których treść - po zabiegach reprodukcyjnych i redakcyjnych - może być wykorzystana oraz piśmiennictwo zawierające informacje bardziej aktualne i szczegółowe niż zawarte w materiale podstawowym.

Materiały uzupełniające: w zasadzie te same materiały, co zaliczone do pomocniczych, ale z zachowaniem odmiennego sposobu wykorzystania.

Założenia redakcyjne- zbiór ustaleń określających rodzaj, skalę, przeznaczenie, podstawy matematyczne i treść mapy oraz sposób jej prezentacji.

Pierworys mapy- pierwszy rysunek mapy.

Pierworys autogrametryczny - pierworys mapy sporządzony ze zdjęć fotogrametrycznych na autografie.

Pierworys polowy - pierworys mapy sporządzony bezpośrednio w terenie.

Czystorys mapy, oryginał wydawniczy - rysunek elementów treści mapy wykonany z zachowaniem warunków przydatności do przewidzianego sposobu reprodukcji.

2012.11.07 wyk. 5

REDAKCJA MAP

ZASADY REDAGOWANIA MAP TOPOGRAFICZNYCH

  1. Mapy topograficzne wielkoskalowe stanowią źródłowe opracowanie kartograficzne oparte na wynikach pomiarów geodezyjnych.

  2. Mapy topograficzne średnioskalowe i małoskalowe stanowią opracowania kartograficzne pochodne od map topograficznych wielkoskalowych powstałe w wyniku prac redakcyjnych i reprodukcyjnych.

3. Mapa topograficzna 1:10000 stanowi podstawowy materiał do redagowania mapy topograficznej w skali 1:50000 oraz map topograficznych w innych skalach.

Przy opracowaniu i wydawaniu map topograficznych dopuszcza się stosowanie uzasadnionych technicznie i ekonomicznie metod sporządzania pierworysów i czystorysów map oraz przygotowania ich do reprodukcji, pod warunkiem zachowania wymagań dokładności i jakości technicznej [...].

METRYKA MAPY

Nowoopracowywany arkusz mapy tub zespół arkuszy mapy powinny posiadać metrykę zawierającą
przede wszystkim: charakterystykę osnowy matematycznej, skorowidz wykorzystywanych materiałów i ich opis, opis metod zastosowanych w poszczególnych etapach pracy w kolejności ich realizacji, uwagi kontroli i skorowidz podziału arkuszowego map.

Formę formularza metryki oraz szczegółowy wykaz danych, które powinny się znaleźć w metryce, określają wytyczne techniczne dotyczące opracowania i reprodukcji poszczególnych rodzajów map.

Metryka mapy powinna zawierać:

Metrykę wypełnia się sukcesywnie od chwili rozpoczęcia opracowania mapy.

Metryka mapy jest podstawowym dokumentem obrazującym przebieg opracowania danego arkusza lub grupy arkuszy mapy.

Metrykę wypełniają wykonawcy po zakończeniu prac, przy czym każdy wpis kończący etap pracy wypełnia wykonawca, a podpisuje jego zwierzchnik.
Po wydaniu mapy metrykę przechowuje się wraz z oryginałem redakcyjnym, czystorysem i odbitką mapy.

Pierworysy map topograficznych w skali 1:10 000 lub 1:5 000 wykonuje się:

  1. metodą kombinowaną [...],

  2. metodą autogrametryczną [...], zabytkowe, nie używa się

  3. metodą stolikową (klasyczną),

  4. innymi technicznymi i ekonomicznymi uzasadnionymi metodami.

Zbieranie i analiza materiałów

Podstawowymi materiałami do opracowania pierworysów map topograficznych w skalach 1:5 000 i 1:10 000 są:

Pierworysy redakcyjne map topograficznych w skalach: 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000, 1:200 000 i 1:500 000 opracowuje się w skali materiałów podstawowych, w skali roboczej lub skali wydawniczej.

Opracowanie sytuacji [...] Generalizację stosuje się, jeżeli przedstawienie wszystkich elementów
treści w ich rzeczywistym kształcie i zagęszczeniu ujemnie wpływa na czytelność mapy i poprawną,
zgodną z możliwościami znaków charakterystykę terenu,

* Szczegóły ważne pod względem gospodarczym i orientacyjnym nie powinny być pominięte w treści mapy.

Opracowanie rzeźby terenu [...] Przy opracowywaniu rzeźby terenu na mapach topograficznych obowiązują następujące zasady:

Rysowanie pierworysu mapy [...]

Rysunek treści pierworysu mapy powinien być czytelny, zachowywać rozmiary znaków umownych zgodne z podanymi we wzorach i objaśnieniach znaków oraz powinien być wykonany w sposób umożliwiający otrzymanie z niego czytelnej reprodukcji dla opracowania kartograficznego.

Uzgodnienie styków przeprowadza się przy pomocy kalki uzgodnienia styków [...]

Redakcyjne opracowanie nazewnictwa

Opracowanie nazewnictwa obejmuje:


Kalka nazw powinna zawierać:

Wykaz nazw powinien zawierać dane oraz informacje dotyczące wszystkich nazw i skrótów objaśniających, występujących na kalce nazw.

PRNG – Państwowy rejestr nazw geograficznych

W państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym poziomu centralnego […]

PRNG jest urzędową, referencyjną bazą danych stanowiącą podstawę dla innych systemów informacji przestrzennej zawierających nazwy geograficzne.

OPRACOWANIE KARTOGRAFICZNE MAP TOPOGRAFICZNYCH

Opracowanie kartograficzne map obejmuje wykonanie czystorysów na podstawie pierworysów map
oraz opracowanie nazewnictwa na podstawie materiałów nazewniczych zebranych na etapie
opracowania pierworysu.

Wybrany sposób opracowania czystorysów map powinien umożliwić otrzymanie w jak najprostszej
formie materiałów do reprodukcji.

Sposób wykonywania czystorysów map uzależniony jest od ilości kolorów, w których mapa będzie
reprodukowana.

Metody sporządzania czystorysów

Czystorysy map sporządza się następującymi metodami:

Zasady wykonywania czystorysów mapy

Czystorysy winny spełniać następujące warunki:

Kartograficzne opracowanie nazewnictwa obejmuje analizę i uzupełnienie kalki nazw i opisów, wykazu nazw powstałych na etapie wykonania pierworysu oraz wniesienie opisów na czystorys mapy.

Wykaz nazw uzupełnia się poprzez:

Opisy umieszcza się na czystorysie przy zachowaniu następujących warunków:

2012.11.14 wyk. 6

AKTUALIZACJA MAP TOPOGRAFICZNYCH

Mapy objęte niniejszą instrukcją podlegają aktualizacji okresowej w odstępach 5-15 letnich, zależnie od tempa zmian zachodzących w terenie.

Cel i istota aktualizacji

Aktualizacja map topograficznych obejmuje zespół prac i czynności organizacyjno-technicznych mających na celu doprowadzenie treści topograficznej map do zgodności ze stanem w terenie oraz uaktualnienie związanych z treścią charakterystyk opisowych.

Aktualizacja map topograficznych polega na:

Aktualizacji polegają

Zaktualizowana mapa w skali 1:10 000 lub 1:5 000 stanowi materiał podstawowy do aktualizacji map w skalach mniejszych.

Zasady i metody aktualizacji mapy w skali 1:10 000 (1:5 000)

Aktualizację mapy topograficznej w skali 1:10 000 lub 1:5 000 wykonuje się w pięciu podstawowych etapach produkcyjnych:

  1. Przegląd i analiza map podstawowych i innych materiałów wyjściowych oraz przygotowanie materiałów podkładowych do aktualizacji

  2. Aktualizacja kameralna treści mapy obejmująca:

  1. Aktualizacja terenowa treści mapy obejmująca:

  1. Aktualizacja kartograficzna polegająca na nowym opracowaniu, bądź aktualizacji czystorysu

  2. Wydanie zaktualizowanej mapy.

Aktualizacja kartograficzna mapy w skali 1:10 000 /1:5 000/

  1. przy zmianach treści do ok. 40 % następuje aktualizacja czystorysu

  2. przy zmianach treści powyżej 40 % następuje ponowne opracowanie (odnowienie) czystorysu mapy.

Aktualizacje map w skalach 1:25 000 - 1:500 000 przeprowadza się kameralnie.

Baza danych ogólno geograficznych (BDO)

- jest opracowana w skali podstawowej 1:125 000 oraz w skalach mniejszych 1:500 000, 1: 1000 000 oraz 1:4000 000. BDO powstała w oparciu o wiele materiałów źródłowych, wśród których najistotniejszym był zasób bazy VMAP poziomu 1, udostępniony przez Zarząd Geografii Wojskowej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Treść Bazy Danych Ogólnogeograficznych obejmuje 8 obszarów tematycznych, z których każdy zapisany jest w kilku warstwach:

Baza danych obiektów topograficznych (BDOT) – dawniej Baza danych topograficznych (TBO)

- jest urzędową nazwą spójnego pojęciowego w skali kraju systemu gromadzenia, zarządzania i udostępniania danych topograficznych funkcjonującego w oparciu o właściwe przepisy prawne. Określenie Baza Danych Topograficznych obejmuje zarówno zasób danych, system informatyczny zarządzania danymi, jak i odpowiedni system finansowania i organizacji.

Pod pojęciem zasób danych TBD rozumie się wszystkie dane określone wytycznymi stanowiące zawartość TBD, zorganizowane w zdefiniowane struktury i spełniające wymagania jakościowe TBD.

TBD ma za zadanie spełniać funkcję zasilani aktualnymi, wysokiej jakości danymi topograficznymi specjalistycznych urzędowych systemów informacji przestrzennej, Realizacja TBD ma na celu m. in. uniknięcie wielokrotnego pozyskiwania i aktualizacji tych samych danych przez wielu użytkowników.

Zasób podstawowy jest częścią zasobu TBD zorganizowaną i zapisaną zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami dotyczącymi budowy baz danych przestrzennych właściwymi systemom informacji geograficznej, zawierającą dane pomiarowe wolne od zniekształceń w wyniku procesów redakcyjnych związanych z prezentacjami kartograficznymi, obarczone jedynie generalizacją pierwotną danych wynikającą z metod pomiaru.

VMAP@ - baza danych wektorowych o stopniu szczegółowości odpowiadającym skali 1:50 000 zawiera dane topograficzne uporządkowane w następujące grupy: granice, przemysł, obiekty użyteczności publicznej, transport, informacje lotnicze, fizjografia, rzeźba terenu, hydrografia, roślinność.

Rozporządzenie w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólno geograficznych

CYFROWY MODEL KRAJOBRAZU (DIGITAL LANDSCAPE MODEL = DLM)- w znaczeniu określonym przez Europejską Asocjację EuroGeographics - wektorowy model danych geoprzestrzennych dedykowany obiektowym topograficznym bazom danych.

Określona w takim modelu struktura danych umożliwia dokonywanie analiz przestrzennych i wiązanie obiektów geograficznych z innymi danymi zewnętrznymi. Takie bazy danych mogą zawierać w sposób pośredni lub bezpośredni dane topologiczne. Obiekty geograficzne, a także ich atrybuty i powiązania miedzy nimi są odniesione do pojęć odpowiadających bytom rzeczywistym.

CYFROWY MODEL KARTOGRAFICZNY (DIGITAL CARTOGRAPHIC MODEL = DCM)- [w znaczeniu jw.] - model danych geoprzestrzennych dedykowany prostym mapom cyfrowym o płaskiej strukturze, na przykład mapom wektorowym otrzymanym w wyniku digitalizacji map zeskanowanych. Mapy oparte na takim modelu są odpowiednie jedynie dla przedstawiania ich na ekranie lub do wydruku. W systemach geoinformatycznych mogą być używane jako tło dla innych danych geoprzestrzennych.

2012.11.21 wyk. 7

Reprodukcja kartograficzna:

Klasyfikacja wydawnicza:

Klasyfikacja poligraficzna:

Techniki druku:

Sitodruk


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wyklady z kartografii2, Studia, 5 semestr, kartografia, egzamin
NTiM Wykłady semestr II WIMIM
Biologia molekularna-wykład 1, 1 semestr, Biologia molekularna, Biologia molekularna, biologia
Program Wykładów I Semestru (30h) Starożytność str 1
07 Sytka, semestr I, Podstawy Prawa, Wykłady I semestr, egzamin, egzamin
FARMAKOLOGIA – WYKŁADY (semestr I)
Urzadzenia elektryczne wyklady 4 i 5 semestr
TI wykłady semestr 1
Biochemia- wyklady 1-8, Semestr II, biochemia
kształcenie ruch - wykłady, SEMESTR I, Kształcenie ruchowe i metodyka nauczania ruchu, Portfolio
Wykłady semestr IV, Ogrodnictwo UP Lbn, ROŚLINY OZDOBNE, ozdobne 5 semestr, EGZAMIN
KARTOGRAFIA z wykłady, kartografia
Ekologia wyklad, semestr 2, Ekologia
PRAWO WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ Wyklad 1, semestrII, Jarocin
BPZ wykłady I semestr, Psychologia, Etologia i Biopsychologia, Etologia

więcej podobnych podstron