Definicja Winslowa z 1920 roku
Zdrowie publiczne to nauka i sztuka
zapobiegania chorobom, przedłużania
życia i promocji zdrowia fizycznego poprzez
wysiłek społeczności, higienę środowiska,
kontrolę zakażeń, nauczanie zasad higieny
indywidualnej, organizację służb medycznych
i pielęgniarskich ukierunkowaną na zapobieganie
chorobom i wczesną diagnozę, rozwój mechanizmów
społecznych zapewniających każdemu indywidualnie
i społeczności, warunki życia pozwalające na
utrzymanie zdrowia.
Współczesna definicja
Zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania
chorobom, przedłużania życia, promowania zdrowia,
poprzez zorganizowane wysiłki społeczne.
Definicja Światowej Organizacji Zdrowia
Zdrowie publiczne jest to zorganizowany wysiłek społeczny,
realizowany głównie przez wspólne działania instytucji
publicznych, mający na celu polepszenie, promocję,
ochronę i przywracanie zdrowia ludności. Obejmuje,
między innymi, takie rodzaje działalności jak analizę
sytuacji zdrowotnej, nadzór zdrowotny, promocję zdrowia,
zapobieganie, zwalczanie chorób zakaźnych, ochronę
środowiska i sanitację (badania i działania praktyczne w
zakresie ochrony zdrowia publicznego), działania
przygotowawcze na wypadek katastrof i nagłych
sytuacji zdrowotnych i medycynę pracy.
Funkcje zdr. Publicznego
działania zdrowia publicznego, które służą zaspokajaniu
zbiorowych potrzeb zdrowotnych ludności, jak również wybrane
działania, głównie w zakresie prewencji i promocji zdrowia,
skierowane na zaspokajanie indywidualnych potrzeb zdrowotnych obywateli
zakres działań:
Monitorowanie stanu zdrowia oraz określanie potrzeb zdrowotnych ludzkości
Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, ze szczególnym uwzględnieniem
chorób zakaźnych i społecznych
Identyfikacja i zwalczanie czynników ryzyka zdrowotnego
w środowisku, miejscu zamieszkania, pracy, nauki oraz w placówkach służby zdrowia
Zapobieganie wypadkom i urazom oraz zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom
katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych
Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego oraz laboratoryjnej
kontroli zagrożeń środowiskowych i zagrożeń mogących wynikać z wymiany handlowej z zagranicą
Promowanie aktywnego współuczestnictwa społeczeństwa w działaniach na
rzecz zdrowia poprzez promocję zdrowego stylu życia wszystkich obywateli
Zapewnienie jednolitych, kompleksowych regulacji prawnych dotyczących systemu organizacji,
finansowania i zarządzania placówkami opieki medycznej i zasad orzecznictwa lekarskiego
Monitorowanie jakości świadczeń medycznych, ich dostępności, przestrzegania
zasad bioetyki zawodowej personelu, przestrzegania praw pacjenta i międzynarodowych
regulacji prawnych w ochronie zdrowia
Ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle porównań międzynarodowych, analiza
wyzwań i zagrożeń wynikających z procesu globalizacji
Działania na rzecz ochrony zdrowia indywidualnych osób
Zapewnienie pełnej dostępności szczepień ochronnych, wczesnego wykrywania i leczenia
chorób zakaźnych, w tym: gruźlicy, AIDS, chorób wenerycznych, chorób zawleczonych z zagranicy.
Zapewnienie pełnej dostępności pomocy medycznej dla osób bezrobotnych, bezdomnych i innych
grup mogących mieć utrudniony dostęp do świadczeń zdrowotnych.
Objęcie niezbędnym zakresem w pełni bezpłatnych świadczeń leczniczych wybranych chorób
o znaczeniu społecznym, w tym chorób psychicznych, uzależnień, cukrzycy, itp.
Objęcie badaniami skriningowymi i czynnym poradnictwem grup wysokiego ryzyka
zachorowaniem na wybrane choroby o znaczeniu społecznym.
Nadzór merytoryczny i pomoc finansowa dla instytucji charytatywnych udzielających
pomocy medycznej i społecznej osobom ubogim i upośledzonym.
W 1978 roku WHO zmodyfikowała
powyższą definicję i obecnie zdrowie
określa się następująco:
Zdrowie to taki poziom dobrostanu, który
pozwala ludziom prowadzić socjalnie
i ekonomicznie produktywne życie.
Z. fizyczne Prawidłowe funkcjonowanie organizmu,
jego układów i narządów. Brak
nieprawidłowości w funkcjonowaniu
organizmu lub tak niewielki problem w ich
funkcjonowaniu, że nie jest on uciążliwy w
normalnym funkcjonowaniu ( niewielkie
wady wzroku, alergie itp.).
Z. Psychiczne W jego obrębie:
_zdrowie emocjonalne – zdolność do
rozpoznawania uczuć, wyrażania ich w
odpowiedni sposób, umiejętność radzenia
sobie ze stresem, napięciem, lękiem,
depresją, agresją.
_zdrowie umysłowe – zdolność do
logicznego, jasnego myślenia
Z społeczne Zdolność do nawiązywania, podtrzymywania
i rozwijania prawidłowych relacji z innymi
ludźmi. Z. Duchowe
Ze zdrowiem tego rodzaju najczęściej mają
problemy dzieci oraz osoby dorosłe, które
pochodzą z tzw. rodzin patologicznych,
ludzie, którzy doznali odrzucenia
Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych
Prawo pacjenta do informacji
Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych
Prawo pacjenta do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
Prawo pacjenta do poszanowania intymności i godności
Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej
Prawo pacjenta do zgłaszania sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej
Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
KARTA PRAW PACJENTA jest to zbiór podstawowych unormowań
prawnych zebranych w jednym opracowaniu przez Ministerstwo Zdrowia
w 1998 r i opublikowane w formie komunikatu. Karta ta ma ważne znaczenie
ze względu na pierwszą próbę kompleksowego opracowania tematu.
Zapoznając się z treścią Karty Praw Pacjenta należy wziąć również pod uwagę
obowiązującą od 5 czerwca 2009 roku ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku
Praw Pacjenta, zawierającą aktualne regulacje prawne odnośnie praw pacjenta.
Dotyczy pacjentów: korzystających ze świadczeń zdrowotnych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego, korzystających z prywatnego sektora usług medycznych
oraz innych niż ubezpieczeń.
Co to jest OSOZ?
Kompleksowy i długofalowy system informacyjny, zaprojektowany w celu
wspomagania zdrowia społeczeństwa, integrujący całą polską służbę zdrowia
Umożliwia wzajemną wymianę informacji pomiędzy pacjentami, lekarzami i
farmaceutami z całego kraju.
Umożliwia: Gromadzenie informacji o wizytach lekarskich, przepisanych lekach,
wynikach badań laboratoryjnych i diagnostycznych.
Rozwijanie tzw. Systemów Wczesnego Ostrzegania, wykrywających zjawiska
chorobowe, szczególnie epidemiologiczne, w najwcześniejszej fazie rozwoju.
Tworzenie dla zainteresowanych Indywidualnych Kont Zdrowotnych, czyli
notatników zdrowotnych, umożliwiających automatyczne zbieranie danych o
zdrowiu pacjenta.
Konto zdrowotne daje możliwość przechowywania historii zdrowia pacjenta w
jednym miejscu
oraz umożliwia szybki dostęp do niej za pośrednictwem Internetu.
Tworzenie Systemów Ekspertowych wspierających lekarzy podczas udzielania
świadczeń zdrowotnych.
Korzystanie z bazy wiedzy na temat zdrowia, leków i placówek zdrowia oraz
wszystkich funkcjonalności systemu.
Co to jest eWUŚ?
To system umożliwiający natychmiastowe potwierdzenie prawa pacjenta do
świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Informacje zgromadzone w systemie eWUŚ są aktualizowane codziennie wg
danych otrzymywanych m.in. z ZUS i KRUS i przedstawiają stan uprawnień
pacjenta w dniu, w którym dokonano sprawdzenia
Zintegrowany Informator Pacjenta
Ogólnopolskim serwisem internetowym, udostępniającym zarejestrowanym
użytkownikom historyczne dane o ich leczeniu i finansowaniu leczenia,
gromadzone od 2008 r. przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Działa na terenie całej Polski od lipca 2013 roku
Cele ZIP Zapewnienie łatwego i powszechnego dostępu pacjentowi do
informacji o udzielonych mu świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych.
Udzielanie pacjentowi informacji o jego uprawnieniach do świadczeń,
Informowanie pacjenta o kwocie środków publicznych wydatkowanych na
sfinansowanie udzielonych mu świadczeń.
Internetowe Konto Pacjenta
To system, który gromadzi informacje medyczne pacjenta w jednym miejscu.
Na swoim koncie są dane, które wprowadzi lekarz oraz farmaceuta.
W systemie jest możliwość skorzystania z dostępnych tam opcji:
Dziennika pomiarów,
Kalendarza
informacji o alergiach.
Zintegrowany system IKP i e-Recepta
To platforma, która pozwala na gromadzenie informacji medycznych, a
także informacji o przepisanych lekach.
Wyniki testowania systemu zostaną wykorzystane w projekcie
„Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania
zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych”
Program informatyzacji ochrony zdrowia:
Łatwiejszy dostęp obywateli do informacji z zakresu ochrony zdrowia
Poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia w zakresie elektronicznego
obiegu dokumentacji
System Informacji Medycznej
Praktyczna realizacja budowy rozwiązań IT w ochronie zdrowia zgodnych
z wytycznymi Komisji Europejskiej umożliwiającej włączenie
Rzeczypospolitej Polskiej w obszar „interoperacyjności” Elektronicznej
Dokumentacji Medycznej (EHR – Electronic Health Record)
Poprawa efektywności wydatkowania środków publicznych na finansowanie
ochrony zdrowia
Szczegółowy program działań
Rodzaje rejestrów medycznych
Podmiotowe (Referencyjne) Rejestry Ochrony Zdrowia
gromadzą i udostępniają dane o podmiotach funkcjonujących w
systemie ochrony zdrowia
Centralny Rejestr Lekarzy,
Centralny Rejestr Pielęgniarek i Położnych,
Rejestr Farmaceutów,
Rejestr Zezwoleń na prowadzenie aptek,
Rejestr Indywidualnych i Grupowych Praktyk Pielęgniarek i Położnych,
Rejestr Diagnostów Laboratoryjnych
Przedmiotowe Rejestry Medyczne
gromadzą dane elementarne statystyczne dotyczące różnych grup chorób
Choroby Zakaźne,
Gruźlica i Choroby Płuc,
Nowotwory,
Chorobowość Szpitalna,
Choroby Zawodowe
Rejestry Pomocnicze
gromadzące dane pomocne w świadczeniu usług ochrony zdrowia
Rejestr Zawodów Medycznych,
Rejestr Wyrobów Medycznych
Pola zdrowotne lalonda Styl życia (53 proc.) ma największy wpływ
na zdrowie, na który składają się takie elementy: aktywność fizyczna,
sposób odżywiania się,suplementacja, umiejętności radzenia sobie ze stresem,
stosowanie używek – nikotyna, alkohol, środki psychoaktywne, zachowania
seksualne. Środowisko fizyczne (21 proc.). Korzystny wpływ mają przede
wszystkim czyste powietrze i woda oraz zdrowa i bezpieczna szkoła, a także
zakład pracy.
Negatywne oddziaływania środowiska na zdrowie wynika w znacznym stopniu
z degradacji środowiska naturalnego, promieniowania jonizującego, hałasu,
szkodliwych substancji chemicznych oraz czynników biologicznych. Czynniki
genetyczne stanowią 16 proc. Tylko 10 proc., czyli w najmniejszym stopniu zdrowie
zależy od opieki zdrowotnej, jej struktury, organizacji, funkcjonowania, czy też
dostępności do świadczeń medycznych i ich jakości.