AZOTYNY($\text{NO}\frac{-}{2}$)
Azotyny są związkami przejściowymi w cyklu biologicznym. Powstają w wyniku biochemicznego utleniania amoniaku:
$\text{NH}\frac{+}{4}$ + $\frac{3}{2}$0$\frac{\ }{2}$ NO$\frac{-}{2}$ + 2H$\frac{+}{\ }$ + H$\frac{\ }{2}$O
Są produktem nietrwałym i w środowisku tlenowym w obecności mikroorganizmów
szybko przekształcają się w azotany:
NO$\frac{-}{2}$ + $\frac{1}{2}$O$\frac{\ }{2}$ NO$\frac{-}{3}$
Cały proces nosi nazwę nitryfikacji.
W warunkach beztlenowych azotyny mogą być produktem redukcji azotanów,
szczególnie w ściekach:
2HNO$\frac{\ }{3}$ 2HNO$\frac{\ }{2}$ N$\frac{\ }{2}$O N$\frac{\ }{2}$
2HNO$\frac{\ }{3}$ 2HNO$\frac{\ }{2}$ 2NO
Przemiany te noszą nazwę denitryfikacji i zachodzą zwykle w wodach przydennych zbiornika oraz w osadach dennych, gdzie istnieją często warunki beztlenowe, a biorą w nich udział bakterie denitryfikacyjne, takie jak Achromobacter agile, Chromobacter denitrificans, Pseudomonas denitrificans, Bacillus denitrificans i inne.
W czystych wodach powierzchniowych występują nieznaczne ilości azotynów, rzędu tysięcznych części mg/dm$\frac{\ }{3}$. W wodach zanieczyszczonych lub też spływających z terenów bagiennych występują w większych ilościach.
Azotyny występują w wodach na ogół w niewielkich stężeniach, nie stanowiących zagrożenia dla środowiska wodnego i człowieka. W ustawodawstwie polskim nie określa się dopuszczalnych stężeń azotynów w wodach powierzchniowych i w wodzie do picia.
Tabela 1. Stężenie azotynów w wodach jeziora Necko [mg/l], lato 1998
Punkt pomiarowy Warstwa |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
---|---|---|---|---|---|
powierzchniowa | 0,007 | 0,011 | 0,009 | 0,014 | 0,009 |
naddenna | 0,042 | 0,085 | 0,039 | 0,020 | 0,037 |