Wykład 5

Temat: Biznesplan. Jak to zrealizować aby było pr0.

29.XI – 8:00 s.131 D9 – zajęcia praktyczne, jest to połączenie tego przedmiotu oraz metod oceny ekonomicznej projektu inwestycyjnego

Biznesplan – narzędzia planistyczne wykorzystywane przy ocenie opłacalności przedsięwzięć gospodarczych,

Cel sporządzenia biznesplanu – pozwala uchronić przedsiębiorcę przed podejmowaniem zbyt ryzykownych działań gospodarczych i zapobiec utracie własnych lub pożyczonych pieniędzy.

Plan a biznesplan – biznesplan są sporządzane nie tylko na potrzeby wewnętrzne przedsiębiorstwa, lecz także dla odbiorców zewnętrznych, np. banków.

Dla kogo sporządzamy biznesplan:

- dla siebie – abyśmy wiedzieli na czym stoimy

- dla banków – bez tego nie otrzymamy np. kredytów

- dla potencjalnych inwestorów – aby zachęcić ich do inwestycji

- dla rad nadzorczych i organów założycielskich

- pozyskanie funduszy z UE

- ułatwienie negocjacji kierownictwa firmy ze związkami zawodowymi

- ułatwienie rekrutacji kadr – wiemy kogo brakuje -> wiemy kogo zatrudnić

- ocena stanu firmy i osiąganych przez nią wyników

- itp.

Główne elementy składowe biznesplanu:

- diagnoza i prognoza wewnętrznych i zewnętrznych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa

- definicja celów i strategii

- zestawienie zasobów rzeczowych, osobowych i finansowych potrzebnych do zaangażowania w działalność gospodarczą

- przewidywane wyniki finansowe – musimy przecież wygenerować zysk !

- charakterystyka czynników i poziomu ryzyka

Rodzaje biznesplanów

Ze względu na przedmiot

- przedsiębiorstwa

- utworzenia nowego przedsiębiorstwa – wiele niewiadomych …

- rozwoju przedsiębiorstwa – wiemy od czego zaczynamy, znamy kapitał, kadrę też

- biznesplan przedsięwzięcia

- inwestycji rzeczowej

- wprowadzenia nowego produktu

- wejścia na nowy rynek

Ze względu na funkcję:

- wewnętrzny – sporządzany dla:

- zarządu

- rady nadzorcze

- właścicieli

- związków zawodowych

- organów samorządowych

- zewnętrzny – sporządzany dla:

- banku

- potencjalnych inwestorów

- fundacji

- agend rządowych

Ze względu na horyzont czasowy

- krótkoterminowe

- średnioterminowe

- długoterminowe

- ale i tak najczęściej nie planuje się na dłużej niż 4-5 lat

Ramowy układ biznesplanu utworzenia przedsiębiorstwa

Streszczenie:

- cel i przedmiot planu

- istota planowanych zamierzeń

- motywy założenia firmy – maksymalizacja zysku ?!

- potrzeby finansowe – cały kosztorys !!!

- czynniki i poziom ryzyka

Charakterystyka firmy i kompetencje jej założyciela

- ogólne dane o firmie – nip, regon, konto w banku

- główne cele firmy na najbliższe lata – MAX 10 lat, na tyle planujemy …

- marketingowa charakterystyka produktów firmy

- charakterystyka kompetencji właścicieli – wykształcenie, doświadczenie zawodowe, itp.

Analiza otoczenia konkurencyjnego

- wielkość i dynamika rynku w poszczególnych segmentach

- klienci firmy – ich potrzeby, nawyki, siła nabywcza,

- konkurencja – ich mocne i słabe strony, pozycja na rynku, strategia działania, plany rozwoju

- dostawcy

- szanse i zagrożenia

Strategia firmy

- ogólna

- szczegółowe kierunki działań i inwestowania zasobów

Prognoza sprzedaży i program działań marketingowych

- prognoza sprzedaży

- plan działań marketingowych w obszarze produktu, ceny, dystrybucji i promocji

Organizacja działalności operacyjnej:

- struktura i sposób organizowania procesów podstawowych

- potrzeby w zakresie zasobów rzeczowych i finansowych

- prognoza kosztów działalności operacyjnej

Zarządzanie

- charakterystyka kadry zarządzającej

- struktura organizacyjna i techniki zarządzania

Prognozy i analizy finansowe:

- prognoza wyników finansowych, bilansu i przepływów pieniężnych

- ocena przyszłej sytuacji finansowe firmy

Załączniki:

- analizy finansowe

- wyniki badań rynkowych

- życiorysy zawodowe

- schematy organizacyjne -> vel UML 2.0

- opinie ekspertów, np. nt. branży, naszego przedsiębiorstwa, et c.

- itp.

TYPOWO: kilkanaście kartek formatu A4 – ma być KONKRETNIE !!!

Przykład1: Schemat biznesplanu sporządzanego w celu pozyskania środków finansowych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Sekcja A - informacje ogólne o wnioskodawcy

A-1 dane wnioskodawcy

A-2 charakterystyka działalności firmy

A-3 dodatkowe informacje i referencje

A-4 dane autora biznesplanu

Sekcja B plan marketingowy

B-1 produkt/usługa

B-2 rynek – charakterystyka

B-3 konkurencja na rynku

B-4 dystrybucja i promocja

B-5 Cena

B-6 prognoza sprzedaży

B-7 Przychody (szacowane/zakładane)

Sekcja C – zatrudnienei i personel

C-1 Personel wnioskodawcy

C-2 zatrudnienie

Sekcja D – planowana inwestycja

D-1 opis planowanej inwestycji

D-2 aktualne zdolności wytwórcze

D03 informacja o planowanej inwestycji

Sekcja E – sytuacja ekonomiczno-finansowa

E-1 uproszczony bilans

E-2 rachunek zysków i strat

E-3 prognoza zysków

Zasady planowanie:

- obiektywność – wiarygodność i realność

- elastyczny – wielowariantowość, plan A, plan B, plan C, et c. – pewien margines ruchu

- orientacja na otoczenie

- heurystyczność – oryginalność, najlepiej wejść jakąś niszę

- spójność – wewnętrzna zgodność

Forma biznesplanu

- powinien rozpoczynać się stroną tytułową

- treść należy podzielić na rozdziały i podrozdziały, zatytułować je i ponumerować

- należy zacząć od najważniejszych informacji

- należy wykorzystać elementy graficzne w postaci TABEL, WYKRESÓW, schematów, rysunków, fotografii, et c.

- należy używać precyzyjnego języka i unikać określeń potocznych

Dodatkowe informacje:

- wyniki badań rynkowych i marketingowych

- opinie ekspertów

- sprawozdania finansowe

- schemat struktury organizacyjnej

- referencje

- licencje

- certyfikaty

- et c.

Podstawowe pytania:

- czy ? motywy działania – na potrzeby tego przedmiotu zakładamy iż WARTO !!!

- po co ? cele firmy

- co ? przedmiot działalności firmy – wypiekamy chleb, produkujemy sprzęt RTV/AGD …

- Jak ? technologia produkcji lub sposób świadczenia usług

- dla kogo ? docelowa grupa klientów – czy mają kasę i ile jej mają …

- gdzie ? rynek lokalny, globalny, miejski, krajowy, et c.

- z czym ? majątek początkowy

- z kim ? jednoosobowa firma, a może ze wspólnikami … forma organizacyjno-prawna firmy

-za co ? źródła pochodzenia kapitału początkowego

- jakie będą wyniki finansowe ?

Argumenty przeciw planowaniu

- planowanie prowadzi do usztywnienia organizacji i zbyt dużego przywiązywania wagi do wcześniejszych ustaleń

- nie można sporządzić realnego planu w warunkach dynamicznego i złożonego otoczenia

- organizacje, które osiągają sukces, zawdzięczają go trafnym wizjom, a nie dobrze skonstruowanym planom

Przykłady planowania – na podstawie „Polityki energetycznej Polski do 2025 roku”

Przyjęto 4 warianty krajowego zapotrzebowania na energię:

- wariant traktatowy – wynika z traktatu akcesyjnego do UE

- wariant podstawowy węglowy

- wariant podstawowy gazowy

- wariant efektywnościowy

Wariant traktatowy:

- zakłada zużycie ponad 7,5% energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych

- osiągnięcie wskaźnika 5.75% udziału biopaliw w ogólnej sprzedaży benzyn i olejów napędowych w 2010r.

- ograniczenie emisji całkowitej z dużych obiektów spalania do wielości określonej w Traktacie

Wariant podstawowy węglowy

- założono wprowadzenie krajowego planu redukcji emisji do 2012 roku, przesunięty na 2020 rok, zakłada się ograniczenie użycia/zużycia węgla do produkcji energii elektrycznej

Wariant podstawowy gazowy

- różni się od węglowego tym, że dostawy węgla kamiennego do produkcji energii elektryczne są utrzymane na obecnym poziomie, a paliwem do produkcji dodatkowych porcji energii będzie gaz !

Wariant efektywnościowy

- w zakresie wytwarzania energii elektrycznej 0 wzsrost o 1.3 punktu procentowego sprawności średniej

- w zakresie przesyłu – 1.5% spadek strat

- w zakresie zużycia energii pierwotnej – spadek energochłonności w PKB o …

Błędy w tworzeniu biznesplanów:

- budowanie na podstawie niewiarygodnych informacji !

- niezauważanie lub lekceważenie potencjalnych zagrożeń

- przecenianie własnych możliwości i szans

- przeszacowanie przychodów i niedoszacowanie kosztów

- powierzchowne prognozowanie działań marketingowych

- zbyt ogólne i nieprecyzyjne definiowanie celów

- prezentowanie w planie zbyt wielu szczegółów opisów

Streszczenie biznesplanu pisane dla banku:

- dane dotyczące wartości i przeznaczenia kredytu

- planowany okres spłaty

- wysokość udziału własnych środków

- aktualna i planowana płynność finansowa – bank jest bardzo tym zainteresowany, czy nie zalegamy z płatnościami …

- poziom zadłużenia

- czynniki ryzyka

Streszczenei pisane dla potencjalnego inwestora powinno zawierać:

- wysokość potrzebnego kapitału

- przeznaczenie potrzebnego kapitału

- wysokość udziału własnych środków

- udział w zarządzaniu firmą

- poziom ryzyka

Dane ogólne firmy

- nazwa, adres, numery telefonów, NIP, REGON, wpis do rejestru handlowego, rok założenia, krótki opis historii firmy, forma organizacyjno-prawna, właściciele i struktura własności, wysokość kapitału zakładowego lub akcyjnego, przedmiot działalności

Procedura wyboru przedmiotu działalności przedsiębiorstwa:

Analiza sektora pod kątem jego atrakcyjności i wymagań stawianych firmom

<RYS.1>

Wizja firmy:

- osiągnąć wiodącą pozycję na rynku

- stać się firmą o najniższych kosztach

- zostać najbardziej innowacyjną firmą w sektorze

- itp.

Cele firmy:

- powinny zawierać konkretne mierzalne korzyści możliwe do osiągnięcia

- powinny zawierać daty i liczby umożliwiające kontrolowanie stopnia ich osiągnięcia i podejmowanie konkretnych decyzji korygujących plan lub bieżące działania

Charakterystyka produktu:

- jaką potrzebę będzie zaspokajał nasz produkt

- czy i dlaczego klienci będą kupować nasz produkt ?

- dlaczego klienci będą kupować nasz produkt a nie produkt firm trzecich ?

- na ile łatwo i jak szybko konkurencji mogą wprowadzić na rynek produkt podobny do naszego ?

- czy firma ma lub chce uzyskać ochronę patentową produktu ?

- czy produkt spełnia normy ekologiczne, bezpieczeństwa, itp. obowiązujące w danym kraju ?

- jakie jest prawdopodobieństwo pojawienia się produktu lepszego niż nasz

Zasoby przedsiębiorstwa

- finansowe

- rzeczowe

- ludzkie

- organizacyjno – informacyjne

- technologiczne

Pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa:

Identyfikujemy kluczowe czynniki sukcesu w danym segmencie rynku

Porządkujemy listę wg ich wazności

Ustalamy w jakim stopniu firma spełnia założone kryteria

Równolegle: badamy w jakim stopniu konkurencja spełnia kryteria oceny

Porównanie wyników ocen firm z wynikami oceny konkurentów

Czy jest sens

Ogólne czynniki sukcesu:

- udział firmy w runku oraz kierunek i tempo jego zmian

- koszty zaopatrzenia, produkcji i sprzedaży

- marka i zakorzenienie rynkowe

- kompetencje techniczne i opanowanie technologii

- rentowność i siła finansowa przedsiębiorstwa

Szczegółowe czynniki sukcesu:

- cena produktu

- jakość produktu

- gęstość sieci dystrybucji

- terminowość

- elastyczność działania

- szybkość reakcji na nowe wymagania klientów

- reklama dźwignią handlu

- warunki zapłaty

- warunki gwarancji

Analiza otoczenia

- dalsze- ogólne

- makroekonomiczne

Poziom i dynamika dochodu PKB, stan gospodarki, polityka finansowa, poziom bezrobocia i polityka społeczna, poziom i polityka płac, podaż i koszty czynników energetycznych, stan środowiska naturalnego, et c. poziom i struktura inwestycji centralnych

- polityczno-prawne

- polityka gospodarcza państwa, stabilność rządu i układu politycznego, prawo handlowe i podatkowe, przepisy celne eksportowe i importowe, prawo antytrustowe, pozycja związków zawodowych

- technologiczne

- wynalazki naukowe i szybkość ich komercjalizacji, kierunki nadań naukowych, ochrona patentowa

- socjokulturowe

-wartości i postawy społeczeństwa, style życia, etyka pracy i biznesu, struktura demograficzna społeczeństwa, orientacje religijne

- międzynarodowe

- globalizacja i internacjonalizacja, poziom cen i kosztów na świecie, koszty pracy w różnych krajach, kursy walut na giełdach międzynarodowych, tendencje ich zmian, konflikty zbrojne, działania międzynarodowych grup przestępczych

-bliższe

- sektor

- sezonowość popytu, elastyczność cenowa i dochodowa popytu, cechy produktów, zagrożenie substytutami, technologie i stopień ich opanowania, bariery wejścia i wyjścia na rynek, faza ewolucji sektora i stopień jego rozproszenia, sposoby konkurowania i intensywność konkurencji, średni poziom kosztów, cen i zysków, zdolność produkcyjna firm sektora i stopień jej wykorzystania, kluczowe czynniki sukcesu

- konkurenci – opisujemy 2-3 największych konkurentów na rynku

- udział w rynku i zakorzenienie rynkowe, obecna strategia,

- nabywcy/klienci

- liczba oraz cechy, wymagania motywy i sposób zakupów, możliwości i nawyki nabywcze oraz siła przetargowa, koncentracja przestrzenna, opinie o produktach konkurentów i

- dostawcy i kooperanci

- liczba i rozmieszczenie terytorialne, siłą przetargowa i niezawodność, ceny, marże i zyski, sytuacja finansowa, zdolności produkcyjne, możliwości i zamierzenia rozwojowe w dziedzinie produktów i technologii

- inne organizacje i osoby

- właściciele, instytucje finansowe powiązane z badanym przeds., sojusznicy strategiczni

Skąd czerpać informacje:

- badania pierwotne – sami je przeprowadzamy

- wtórne – ogólno dostępne w środkach masowego przekazu

Cechy sektora:

- prognozowane tempo zmian rynku

- przewidywany kierunek zmian

- udział 3 wiodących firm w rynku – ich strategie i położenie ekonomiczno-prawne

Metody sporządzania prognoz popytu:

- ekstrapolacja trendu

- modelowanie ekonometryczne

- analizy powiązań krzyżowych, analizy szeregów czasowych

- opinii ekspertów

- scenariuszy wielowariantowych

Segmentacja rynku:

- geograficzny

- demograficzny

- psychograficzny

- behawioralny

Gdy klientami są przeds:

- demograficzne

- operacyjne

- opisujące …

Charakterystyka docelowego segmentu:

- wielkość potrzeb

- siła nabywcza

- siła przetargowa

Szanse i zagrożenia:

- zmiana koniunktury gospodarczej w kraju i na świecie

- otwarcie zagranicznych rynków

- zmiana kursów walut

- zmiana oprocentowania kredytów

- zmiana cen surowców

- zmiany technologiczne

- zmiany gustów odbiorców

- wejście na rynek nowych firm

- wprowadzenie nowych regulacji prawnych

- zmiany demograficzne

Strategia przedsiębiorstwa – wyznaczenei sektora lub sektorów w których przedsiębiorstwo będzie funkcjonować oraz zasobów technicznych oraz finansowych w tym celu przeznaczonych

Strategia wzrostu:

- przychodów

- udziałów w rynku

- zatrudnienia

- aktywów

- pozycji konkurencyjnej

- zysków

Strategia stabilizacji:

-

Strategia defensywna:

- wycofanie z nierentownych rynków

- częściowo wyprzedaje zasoby

- lub zupełnie likwiduje działalność

Metody przyciągania klientów:

- kosztowa – bijemy ceną konkurencję

- wyróżniania – wygrywamy przez wysoką jakość produktów / usług

Struktura marketingu:

- kształtowanie produktu

- dystrybucja … kurwa, za szybko zmienia te slajdy !!! 1 slajd na 10 sekund …kuźwa mać !

Przyjmując pracowników trzeba określić:

- ilu pracowników trzeba zatrudnić

- jakie są wymagania kwalifikacyjne poszczególnych stanowisk pracy

- z jakich źródeł pozyskać pracowników

- w jaki sposób przeprowadzić selekcję i dobór pracowników

- jak wprowadzić pracowników do pracy … DRZWIAMI, NIE PRZEZ OKNO BĄDŹ KANALIZACJĘ !

- sposób motywacji pracowników

Założenia gospodarki finansowej przedsiębiorstwa:

- zasady ogólne

- stawki ogólne

- ryczałt

- karta podatkowa …

Prognoza – plany pro forma

- bilans – otwarcia, aktywa/pasywa + kredyty, nieruchomości, gotówka …

- wyniki finansowe

Przyszła wartość należności zapasów środkó pien lub zobowiązań bieżących = planowany cykl obrotu należnościami, zapasami X przewidywana wartość przychodó ze sprzedaży w planowanym oreksie / OVER / ilość dni !

Przygotowując bilans otwarcia należy w pierwszej kolejności wyznaczyć strukturę i wartość majątku niezbędnego do uruchomienia działalności przedsiębiorstrwa

Procedura sporządzania planów finansowych pro forma wchodzacych w skład biznesplanu przedsiębiorstwa …

AMORTYZACJA !!! ABY NIE ZDECHNĄĆ Z NUDÓW W DZIALE KSIEGOWOŚCI I BY MÓC UZASADNIĆ GROMADZENIE DUŻEJ KASY NA KONCIE …

Ustawowy obowiązek ewidencji amortyzacji … whateva … doczytać noty prawne ..

Jest to zużycie środków trwałych an skutek użytkowania … wartość > 3.5kzł i czas amortyzacji ponad 1 rok użytkowania

Wyróżniamy:

- zużycie ekonomiczne – wynika z postępu technologicznego i konieczność zastąpienia starych maszyn nowymi, lepszymi zapewniającymi wyższą wydajność

- fizyczne – rozlatuje się na drobne części

Metody amortyzacji

Równomierne

Liniowe – w identycznych odstępach czasu odkładany tą samą kwotę, tak aby po określonym czasie odłożyć 100% kwoty amortyzacji

Nierównomierne

Progresywne

Regresywne – odkładamy coraz mniejsze kwoty, na początku najwięcej, pod koniec już niewiele

Naturalne

Liniowa i regresywna – jedyne dopuszczone prawnie …

Środki trwałe:

Rzeczowe

Niematerialne

Prawa majątkowe, autorskie, spółdzielcze własnościowe do lokalu, patenty, projekty, znaki towarowe, programy komputerowe

Podział środków trwałych

- nieruchomości

- maszyny i urządzenia techniczne

- środki transportu

- inwentarz żywy

Plan amortyzacji:

- nazwa środka trwałego

- data nabycia

- data przyjęcia do użytkowania – 1 dzień miesiąca następnego od daty przyjęcia

Ex dla 13.V będzie to 1.VI, zaś dla 29.X będzie to 1.XI

- wartość początkowa

- dotychczasowa wartość umorzenia

- stawka amortyzacyjna

- roczna kwota amortyzacji

- miesięczna kwota amortyzacji

Wartość początkowa:

- w razie kupna – cena nabycia

- w razie wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia

- w razie nabycia w drodze spadku bądź darowizny – cena rynkowa

- w razie nabycia w formie wkładu pieniężnego – wartość określona na podstawie wyceny

Okres używalności:

- liczba lat – np. masz 30 lat – to tyle jesteś mniej warty …

- liczba przepracowanych maszynogodzin

- liczba wytworzonych produktów

- liczba przejechanych kilometrów

Stawka amortyzacyjna S_A= 100% / d , gdzie d- liczba lat użytkowania

A_R = W_B / T W_B – wart brutto, T – liczba lat użytkowania

A_M = A_R / 12 A_M – amortyzacja miesięczna

Indywidualne stawki amortyzacyjne

Środki trwałe

Używane = przed nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres p60 miesięcy

Ulepszone = na których ulepszenie przed wprowadzeniem do ewidencji wydano co najmniej 30% ich wartości początkowej

Minimalny okres amortyzacji dla grup 3-6 oraz 18

24 miesiące gdy < 25kzł

36 miesięcy 25k<k<60kzł

60 miesięcy dla >60kzł

Ustawa o rachunkowości … 29.IX …