Wykład 6- Postawy wobec języka II (poradnictwo językowe)
Perfekcjonizm:
Niepotrzebnym zapożyczeniem jest nadużywanie wielkich liter, także za złymi tekstami zagranicznymi. Próby przywrócenia stanu właściwego powodują pretensje o brak szacunku lub brak wiedzy (jestem redaktorem także). Szczególnie każdy prezes, księgowa czy członek chce być pisany z dużej litery. Kilka lat nie pracowałem i przez te parę lat tak się to rozpleniło. Polskiego widać młodych nie uczą, ani też zasad savoir-vivre'u, bo widać z tego, że nie rozumieją tacy co to znaczy brak szacunku. Teksty tak pisane - wzorcem są także reklamy - są bardzo trudne do czytania. Podobnie skróty są pisane bardzo często zawsze dużymi literami, co zaciera znaczenia. Czym innym jest przecież firma SKM, a czym innym system skm (chodzi o szybką kolej miejską).
Tak w ogóle generalnym zapożyczeniem jest zasada PISANIA JAK KTO CHCE, bo tak podobno jest po angielsku. Rozpowszechnianiu tego sprzyja powstawanie na komputerach ogromnej ilości tekstów drukowanych bez redakcji. Większość ich jest źle napisana. jako specjalista od eksploatacji systemów patrzę na to jak na eksploatację języka. Niestety, bardzo trudno jest to widzenie rozpowszechniać, bo wielu ludzi twierdzi, że to taka mało ważna sprawa: ważna jest eksploatacja systemów technicznych.
inż. Xxxx Yyyy
Logizowanie w języku:
bliskie perfekcjonizmu, przesłanki rozumowe
odtwarzanie nie naukowego obrazu świata, lecz zgodności z logiką potoczną
chęć karania za łamanie zasad
Szanowni Państwo,
Dla mnie szczególnie irytujące jest wyrażenie , ostatnio z upodobaniem używane przez polityków i tzw. dziennikarzy od trzymania mikrofonu ," czarny pijar " oraz przymiotnik " pijarowski ". Rozumiem , że musi to pochodzić od angielskiego wyrażenia " public relation " , w skrócie PR . Zwracam przy tym uwagę , że w języku polskim słowo pijar oznacza zakonnika z zakonu pijarów .Przed laty znajoma moich rodziców miała kłopoty z synem , więc oddała gagatka do szkoły z internatem prowadzonej w Krakowie przez ten zakon .
Z poważaniem
Anna XXX
Liberalizm językowy:
duża tolerancja w odniesieniu do wszelkich zmian językowych
akceptacja form obocznych i wariantywnych
język jako narzędzie komunikacji; wartość użytkowa języka
umiarkowany liberalizm – tolerancyjna, choć niejednakowa ocena różnych zjawisk języka
skrajna postać = leseferyzm (laisser faire); akceptowanie większości zjawisk, które występują
brak różnicowania form językowych
język mechanizmem samoregulującym się
brak potrzeby ingerencji w rozwój języka
Looknac czyli spojrzec sprawdzic albo ze cos jest hardcorowe czyli ostre fajne bombowe odjazdowe dla mnie to spoko sprawa chyba w kazdym jezyku sa jakies@nowe nalecialosci choc nie znam przykl a os ktore nie znaja np angielskiego czegos sie ucza hihi@
Bardzo tworcze sa srodowiska polonijne, na wyspach bryt Spotkalem sie w okresleniami lora - ciezarowka oraz Amsorowac – przepraszac
Indyferentyzm, abnegacja:
obojętność wobec kwestii językowych wynikająca z nietraktowania języka jako wartości
abnegacja: zamierzone kwestionowanie języka jako jakiejkolwiek wartości; postępowanie tak, by celowo naruszyć normę
zwykle: brak zainteresowania językiem, co wynika z sądu, że jest on (język) czymś marginalnym, co nie ma istotnego znaczenia w życiu codziennym ani wpływu na to życie
Postawa naturalna/spontaniczna:
język traktowany jako „dobro naturalne”
postępowanie zgodnie ze zwyczajem przyjętym w danym środowisku
norma naturalna = nieskodyfikowana, ale mocno uświadamiana, przekazywana zwyczajowo w grupie
dyskusja:
A. Zwrocilem sie listownie do pana Dojlera " Szanowny Panie Dojlerze".Zwrocono mi uwage ze forma jest bledna.Kto ma racje?
P.S. Pisze z zagranicy.
B. Ten, kto powiedział, ze forma błędna.
C. Błędne jest zwracanie się po nazwisku, niezależnie od tego, jak się je odmienia.
Pisząc po polsku zwracasz się do adresata "szanowny panie" albo "szanowna pani", ewentualnie z dodatkiem stanowiska - doktorze, profesorze, prezydencie itp.
Nigdy z nazwiskiem.
A. Dziekuje. Po wlosku mozna zwracac sie pisemnie do osob "Gentilissimo Sig.Rossi", stad moj blad.
D. Zdaje się że w regionach Polski o językowej tradycji wpłów niemczyzny [Śląsk, Kaszuby] jest tradycja zwracania się i z nazwiskiem do innej osoby i nie jest to przejaw lekceważenia.
Możliwe, że tam z tej tradycji już młodsze pokolenie rezygnuje...
C. O tym lekceważeniu, czy może traktowaniu nieco z góry nie napisałam, choć miałam na końcu języka cytat z mojego dawnego sąsiada w blokowisku, kiedy mówił do dozorcy "Panie Kowalski, niech-no pan posypie piasku przed wejściem, bo ślisko". A do wszystkich innych mówił "proszę pani" i "proszę pana".
E. Czy ja wiem, czy tak lekceważąco odnosi się pani zwracająca się do swej sąsiadki: "Pani Goździkowa, potrzebna etopiryna..."?
C. Nie, to jest sytuacja "między nami sąsiadkami". Pani Goździkowa odpowie bowiem: "Ależ pani Piecuch kochana..."
Ja dałam przykład człowieka, który do swoich sąsiadów mówi "proszę pani" i "proszę pana".
E. W porządku ;-) Za moich czasów szkolnych mówiło się "po nazwisku - to po pysku". ;-)
F. Mi przypadło do gustu , kiedy Napieralski zwrócił się do Palikota per "Palikocie, chodź do nas!"
G. MNIE przypadło ...
F. Mnie też :)
A. w tą niedzielę czy w tę?
B. Tę. 100 razy już było.
C. jaka jest na to zasada? bo ja takiej nie pamietam
D. Zasada jest taka, że w tę. Powtórz sobie to sto razy i zapamiętasz.
E. TĘ. Spójrz w tę stronę. Popatrz na tę kobietę. Podaj mi tę torebkę. Szłam tą drogą. Tą miną okazałaś swoją odrazę. itd.
F. Kiedyś władca decydował, że tę formę wolno używać, a za tą formę ścinał głowę. Teraz jest demokracja i trzeba mówić i pisać tak aby odbiorcy nas rozumieli. Każda forma językowa, która jednoznacznie i zrozumiale przekazuje informację jest dobra.
G. nie zgadzam się z tym poglądem młodzież edukowana w tym stylu zacznie i w sytuacjach oficjalnych, rodzinnych, itp., mówić tak, jak teraz pisze smsy czy komunikuje się pomiędzy sobą :(
H. W tę niedzielę, ponieważ niedzielę kończy się na "ę"
B. Celowałam w tą piękną panią, bo tam na końcu "ą"? ;)
I. Jakżeż tak można robić wodę z mózgu? > Celowałam w tę piękną panię < Utrzymywane przy życiu za pomoca respiratora i sztucznej nerki "tę" ma tyle sensu co "panię" w powyższym przykładzie.
J. Jest tak, że biernik od TA jest TĘ. Jeśli pisze i mówi się poprawnie. Jest też tak, że w ludzie siła i jeśli większość mówi czytam TĄ STRONĘ (biernik), TĄ STRONĄ zaczynam list (narzędnik), to niebawem RJP dopuści jednolitą formę, żeby przyklepać to, co już i tak działa.
Kiedyś nie można było:
- mieszkać NA osiedlu;
- pisać NA adres;
- trzymać zapasów NA magazynie
- mieć rakiet nuklearnych NA wyposażeniu
a teraz to wszystko już wolno, niestety.
Skoro przyimek NA stał się omnipotentny, to najwyższy czas uprościć zaimki wskazujące. Dalsze możliwości wydają się nieograniczone. Kiedy wreszcie pozbędziemy się fleksji? ;-)
K. o jak ja tego nie znoszę! a zwłaszcza "na mieszkaniu", "na magazynie" doprowadza mnie do (ukrywanej oczywiście przed rozmówcą) furii całkiem zwątpiłam, jak słyszałam takie wyrażenia w ustach doktorantki - polonistki koszmar
J. M. ta, D. tej, C. tej, B. tę, N. tą, M. tej, W. ta!
Postawa racjonalistyczna- rzeczywistość czy utopia?
oparta na rozumowej analizie języka
wzbogacona intuicją bądź naukową znajomością procesów językowych
umiarkowana i mało emocjonalna
język jako wartość immanentna
Upowszechnianie opisu i kodyfikacji polszczyzny; poradnictwo językowe:
Działania upowszechniające, skierowane do wszystkich „miłośników języka” i do określonych środowisk:
książki, artykuły, audycje radiowe i programy telewizyjne
ogólnopolskie imprezy i konkursy
kształcenie akademickie: dziennikarzy, polonistów, filologów, aktorów, księży, prawników (w niektórych ośrodkach); dokształcanie (na szkoleniach): wojskowych, prawników (por. działalność koła naukowego LINGUA IURIS), urzędników (por. www.jezykurzedowy.pl)
ogólnopolskie i lokalne odczyty, konferencje, kampanie
2. Działalność interwencyjna (poradnictwo):
poszczególnych językoznawców
poradni językowych działających m.in. przy uniwersytetach, ale także w Polskim Radiu i (dawniej) w Telewizji Polskiej
Instytucje prowadzące działalność kulturalno językową (o tym w wykładzie 7)