Towaroznawstwo jest interdyscyplinarną dziedziną wiedzy, której przedmiotem poznania

jest towar.

Jest to nauka o:

• właściwościach towarów, metodach ich badania i oceny oraz czynnikach rzutujących

na ich jakość i wartość użytkową,

• właściwym kształtowaniu jakości produktów w sferach: przedprodukcyjnej, produkcji

i poprodukcyjnej.

Towar - produkt pracy ludzkiej przeznaczony do sprzedaży. Musi mieć swoją

postać handlową, wartość użytkową i wartość wymienną.

Wartość użytkowa towaru – przydatność dla użytkownika

Wartość wymienna towaru – cena

Jakość – zespół cech i właściwości wyrobu i usługi decydujących o zdolności wyrobu lub usługi do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb

Towaroznawstwo ogólne – Klasyfikacja, normalizacja, badanie, ocena jakości, certyfikacja, opakowanie i znakowanie towarów, przechowywanie i transport

Towaroznawstwo branżowe – żywności, wyrobów nieżywnościowych

Kryteria klasyfikacji towarów: spełniane funkcje, pochodzenie, własności chemiczne, przeznaczenie do konsumpcji, zastosowanie

\/

Asortyment – zestaw towarów mających wspólne cechy

\/

Sortymenty – elementy składające się na asortyment

Przykłady asortymentu towarowego:

• asortyment produkcyjny – zestaw towarów wytwarzanych przez zakład,

• asortyment handlowy - zestaw towarów oferowanych do sprzedaży przez jednostkę handlową

• asortyment branżowy - zestaw towarów określonej branży

• asortyment głęboki - zestaw towarów charakteryzujących się znaczną liczbą

odmian, rodzajów i gatunków

• asortyment płytki - zestaw towarów charakteryzujących się małą liczbą

odmian, rodzajów i gatunków

• asortyment specjalistyczny - zestaw towarów dobranych wg kryterium

Zastosowania

NORMY

Określające właściwości – termo logiczne, czynnościowe, wyrobów [NORMALIZACJA]

Określające nakład – pracy, wyrobów, środków produkcji [NORMOWANIE]

OPAKOWANIA

Opakowanie jest gotowym wyrobem o odpowiedniej konstrukcji, którego zadaniem jest:

- umożliwić i ułatwić transport, magazynowanie, użytkowanie

- chronić produkt

- informować o zawartości

- oddziaływać na klienta

- spełniać wymogi ekologiczne i ekonomiczne

Opakowania – Jednostkowe (jednorazowego użytku), zbiorcze (pośrednie), transportowe (wielokrotnego użytku [zwrotne])

Funkcje opakowań – ochronne, logistyczne, promocyjne, ekologiczne, ekonomiczne

Funkcje logistyczne opakowań – magazynowe, kompletacyjne, transportowe, informacyjne

Podział opakowań ze względu na rodzaj materiału, z którego zostały wykonane:

- metalowe, z tworzyw sztucznych, z tworzyw papierniczych, szklane, drewniane, z materiałów kompozytowych

Materiał opakowania dobieramy ze względu na przeznaczenie i warunki pracy wyrobu

Właściwości materiałów stanowiące kryteria ich doboru

- właściwości fizyczne ( gęstość, przewodność elektryczna i cieplna, temp topnienia)

- mechaniczne (próby rozciągania, udarności, mechaniki pękania, pełzania, twardości)

- chemiczne (odporność na korozję)

- technologiczne

Optymalne projektowanie opakowań polega na takim dobraniu materiału i kształtu opakowania aby poprzez maksymalizowanie jego cech lub minimalizowanie (koszt, masa, energochłonność) zapewnić mu maksymalną funkcjonalność.

Sztywne kryteria doboru materiału, które nie podlegają dyskusji: odporność na korozję, temperatura, przeźroczystość

Dobór materiału opakowania powinien także uwzględniać wymagania wynikające z zastosowania określonych maszyn pakujących

Opakowania metalowe

- Zalety ( trwałość i stabilność, podatność na recykling, dobre właściwości barierowe, ochrona

Przed światłem, wilgocią, łatwość laminowania )

- Wady ( podatność na korozję, możliwość migrowania do produktów spożywczych jonów metali

Opakowania z tworzyw sztucznych

Opakowania sztywne – transportowe – beczki, skrzynki, wiadra, tuby, bębny, kanistry

Sztywne – jednostkowe – butelki, słoiki, fiolki

Półsztywne – jednostkowe – tuby, tacki, pojemniki

Giętkie – jednostkowe – worki, torebki, kaptury

Zalety – dobre własności mechaniczne, mała gęstość, łatwość przetwórstwa i laminowania, niska cena, dobre właściwości barierowe

Wady – mała podatność na recykling, wrażliwość na temperaturę i czas, łatwopalność

Klasyfikacja polimerów

Termoplasty = sprężyste, liniowe łańcuchy

Duroplasty = sztywna sieć przestrzenna

Elastomery = liniowe, poprzecznie połączone łańcuchy

Opakowania szklane

Butelki, słoje, balony, opakowania farmaceutyczne i kosmetyczne

Zalety – odporność chemiczna, dobre właściwości barierowe, sztywność, przejrzystość, podatność na recykling, możliwość wielokrotnego użycia, niska cena

Wady – kruchość, duży stosunek masy do objętości

Opakowania z materiałów kompozytowych

Kompozyty są to materiały makroskopowo jednolite, składające się z połączonych wzajemnie komponentów (materiałów o różnych właściwościach)

Kompozyty warstwowe (laminaty [75% papier, 20% polietylen, 5% folia aluminiowa], włókniste,

Proszkowe

Opakowania z papieru i tektury

Transportowe – pudła, bębny, ho boki

Jednostkowe – pudła, owinięcia, torby, kubki, saszetki, pudełka