1. Metody diagnozowaniu próchnicy na powierzchni żującej:
- metoda wizualna – zgłębnik, lusterko, światło, wspomaganie kamerą wewnątrzustną,
- metoda oparta na zjawiskach elektrycznych – wykorzystanie oporności szkliwa (pory powstałe w wyniku demineralizacji przewodzą prąd i powodują bodźce bólowe)
- metoda oparta na zjawiskach optycznych – transiluminacja lub fluorescencja
2. Wymień czynniki biologiczne (uwarunkowania osobnicze) mające wpływ na powstanie i rozwój procesu próchnicowego.
1) Niekorzystna budowa anatomiczna zębów – głębokie i nieregularne bruzdy na powierzchniach żujących
2) Stłoczenia zębów – częsta próchnica na powierzchniach stycznych
3) Wrodzone wady zgryzu
4) Choroby przebiegające ze zmniejszonym wydzielaniem śliny (kserostomia)
5) Wrodzone zmiany jakościowe w ślinie
6) Wady rozwojowe tkanek twardych zębów – dysplazje i aplazje szkliwa, zębiny i cementu
7) Wrodzone choroby przebiegające ze zmniejszeniem odporności
8) Zawartość fluoru w szkliwie i zębinie
3. Omów metody diagnozowania szkliwa z wykorzystaniem zjawiska fluorescencji.
Jest to jedna z optycznych metod diagnozowania próchnicy, wykorzystywana głównie do badania powierzchni stycznych i żujących. Tkanki zmienione próchnicowo wykazują mniejszą fluorescencję od zdrowych tkanek zęba, dlatego będą widoczne jako zaciemnione.
Fluorescencja zielona – wykorzystuje kontrast pomiędzy odmiennymi właściwościami fluorescencyjnymi szkliwa zdrowego i zdemineralizowanego. Do wykrywania plam próchnicowych, zmętnień (niewidocznych w zwykłym badaniu) oraz do wykrywania próchnicy wtórnej przy wypełnieniach.
Fluorescencja czerwona – wywołana obecnością substancji porfirynowych, które są produktami metabolizmu bakterii.
4. Jaki jest metabolizm w przypadku niskiego/wysokiego stężenia cukrów w płytce nazębnej?
1) Niskie stężenie – jest to środowisko fizjologiczne, bakterie żyją i rozwijają się normalnie. Metabolizują cukry do kwasu mlekowego.
2) Wysokie stężenie – umieranie bakterii z powodu nadmiaru substratu. Cukry są transportowane do wnętrza komórek, gdzie powstaje z nich bardzo duża ilość kwasów, powodująca obumieranie komórek. Przeżywają tylko gatunki przystosowane do kwaśnego środowiska.
5. Wymień możliwości identyfikacji osób należących do grupy wysokiego ryzyka próchnicy?
1) Osoby z wrodzonymi lub nabytymi wadami szkliwa/zębiny/cementu
2) Osoby chorujące na schorzenia przebiegające ze zmniejszonym wydzielaniem śliny
3) Osoby chorujące na schorzenia przebiegające ze zmniejszeniem odporności
4) Osoby o niskim statusie społecznym
5) Osoby z wrodzonymi wadami zgryzu, stłoczeniami, brakami zębowymi
6) Osoby niepełnosprawne
7) Osoby narażone na urazy mechaniczne, pracujące w środowisku o dużej zawartości kwasów w powietrzu
8) Osoby nie dbające o higienę jamy ustnej
9) Osoby nie uświadomione o roli higieny w zwalczaniu próchnicy zębów
- test CRT
- fiolet krystaliczny + 1.5 N NaCl – nałożenie na pasek i do Jamy ustnej
- badanie jakości i ilości śliny