MIKROEKONOMIA

Makroekonomia – zajmuje się gospodarką w skali makro

Potrzeba – stan odczuwania braku czegoś

Przyczyny ( źródła ) potrzeb:

• organizm człowieka

• środowisko przyrodnicze

• środowisko społeczne

• duchowe właściwości człowieka

• życie gospodarcze ( produkcja, podział, wymiana, konsumpcja )

Podział – udział poszczególnych obywateli w całej masie dóbr i usług

Wymiana – akty kupna-sprzedaży

Konsumpcja – zużywanie dóbr

Cechy potrzeb:

• obiektywne

• nieograniczone pod względem rozwoju

• ograniczone w swej pojemności w danym czasie

• substytucyjne

• komplementarne

• zmieniają się w przestrzeni pod wpływem uwarunkowań społecznych

• stale się odradzają

Środki zaspokajania potrzeb:

• dobra wolne ( naturalne )

• dobra gospodarcze ( są wynikiem działalności )
  – środki pracy ( budynki, urządzenia )
  – przedmioty pracy ( materiały itp. )

Problem rzadkości

Zapotrzebowanie = ilość dóbr które ludzie chcieli by posiadać w ciągu roku		Zdolność = ilość dóbr które ludzie są zdolni wytworzyć w ciągu roku

Koszt alternatywny – koszt utraconych korzyści ( utraconych możliwości, odmiennego wykorzystania zasobów )

Granica mocy produkcyjnej

Krańcowa stopa transformacji – jest to ilość jednostek jednego dobra z których należy zrezygnować aby zwiększyć produkcje drugiego dobra o jednostkę

Intensywna droga wzrostu gospodarczego – zwiększenie produkcji w wyniku zastosowania nowych ( lepszych ) technologii przy użyciu tej samej ilości zasobów

Elastyczna droga wzrostu gospodarczego – zwiększenie zasobów przy wykorzystaniu tej samej technologii

Możliwości	Poziomki	Truskawki
A	0	50
B	5	48
C	10	40
D	15	30
E	20	17
F	25	0

Koszt alternatywny wytworzenia kolejnych jednostek poziomek i truskawek

Poziomki	Truskawki
4	5
6	5
13	5
17	5

Analiza marginalna:

• koszty marginalne ( KM )

• korzyści marginalne ( ZM )

Zasady optymalizacji:

ZM > KM – rozwój działalności

ZM < KM – ograniczenie działalności

ZM = KM – optymalny poziom działalności

Zasada malejących korzyści materialnych – wraz ze wzrostem działalności gospodarczej rosną nasze korzyści całkowite a maleją korzyści marginalne¹

Zasada rosnących korzyści marginalnych – wraz ze wzrostem konsumpcji jednego dobra musimy rezygnować z coraz większej ilości drugiego dobra ( przy założeniu ograniczenia ilości dochodów )

Zad.1

Poniższy rysunek przedstawia krzywą możliwości produkcyjnych pewnego kraju
w dziedzinie produkcji telewizorów i magnetowidów:

1. określ każdą z poniższych kombinacji jako efektywną, nieefektywną i nieosiągalną

1. 60 telewizorów i 200 magnetowidów

2. 80 telewizorów i 300 magnetowidów

3. 35 telewizorów i 300 magnetowidów

4. 40 telewizorów i 350 magnetowidów

5. 20 telewizorów i 420 magnetowidów

1. załóżmy że produkuje się 350 magnetowidów i 30 telewizorów ale chce wytworzyć dodatkowo 20 telewizorów z jakiej liczby magnetowidów musi zrezygnować ?

2. z jakiej liczby magnetowidów trzeba zrezygnować by zwiększyć produkcje telewizorów o następne 20 st. Tj. do 70 szt. ?

Ad a1 – efektywna

Ad a2 – nieosiągalna

Ad a3 – nieefektywna

Ad a4 – nieosiągalna

Ad a5 – nieosiągalna

Zad. 2

W tabeli znajdują się różne koszty dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych które mogą być wytworzone w przedsiębiorstwie przy pełnym wykorzystaniu wyników produkcji

Dobra konsumpcyjne	Dobra produkcyjne	Koszt alternatywny
		Dobra produkcyjne
8	0
7	4	1
5	9	2
3	14	2
1	18	2
0	20	1

1. narysuj granicę możliwości produkcyjnej

2. oblicz koszt alternatywny produkcji kolejnych jednostek dóbr konsumpcyjnych oraz koszt alternatywny produkcji kolejnych dóbr produkcyjnych

3. jeżeli po pewnym czasie będzie się wytwarzać 7 jednostek dóbr konsumpcyjnych i 70 jednostek dóbr produkcyjnych to o czym to świadczy

Ad a

WPROWADZENIE DO GOSPODARKI RYNKOWEJ

Gospodarka naturalna – gdy producent wytwarza tylko na własny użytek.

Barter- wymiana towar za towar.

Wymiana pośrednia – przy użyciu pieniądza.

Rynek – forma nawiązywania kontaktów między kupującymi o sprzedającymi w celu ustalenia warunków transakcji, sposobu, miejsca, czasu oraz ilości ekwiwalentu towaru.

Cena- pieniężny ekwiwalent jednostki towaru.

Rodzaje rynku:

1. Ze względu na rodzaj wymienialnych towarów

• rynek dóbr konsumpcyjnych

• rynek pracy

• rynek ziemi

• rynek pieniężny

• rynek kapitału finansowego ( akcje, obligacje )

• rynek tytułów prawnych

1. Ze względu na zakres przestrzenny transakcji

• rynek lokalny

• rynek regionalny

• rynek krajowy

• rynek międzynarodowy

• rynek światowy

1. Ze względu na stopień konkurencji

• Konkurencja doskonała

• duża liczba sprzedających i kupujących

• założenie jednorodności produkcji

• założenie pełnej mobilności czynników produkcji ( pełna swoboda wejścia i wyjścia z rynku)

• brak konkurencji cenowej i pozacenowej

• Konkurencja niedoskonała

• Konkurencja monopolistyczna

• wielu sprzedających i kupujących

• produkty jednorodne posiadające bliskie substytuty

• swoboda wejścia i wyjścia z rynku

• założenie doskonałej informacji o rynku

• konkurencja cenowa i pozacenowa

• Oligopol

• niewielka liczba sprzedających i wielu kupujących

• produkty jednorodne lub zróżnicowane

• ograniczony dostęp do rynku

• pełna informacja o rynku

• ograniczona skłonność do częstej zmiany cen

• Monopol

• jeden sprzedający i wielu kupujących

• produkty jednorodne lub zróżnicowane ( brak substytutów)

• bariery wejścia na rynek

Wielkość popytu – jest to ilość dobra, jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie cen.

Popyt – relacja między ceną danego dobra lub usługi, a ich ilością, którą konsumenci mogą i chcą nabyć po określonej cenie przy założeniu niezmienności pozostałych zjawisk rynkowych

PRAWO POPYTU RYNKOWEGO

Zmiana ceny powoduje przesunięcia po tej samej krzywej popytu.

Zasada ceteris paribus (łac. w tych samych nie zmiennych warunkach) tzn. jeżeli rozpatrujemy wpływ jednego z czynników wszystkie inne pozostają niezmienne.

• Czynniki pozacenowe wpływające na dochód: (determinanty popytu)

• Dochody konsumentów

• Ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych

• Przewidywania cen relatywnych ( przewidywania inflacyjne)

• Liczba ludności

• Gusty i preferencje

• Efekt naśladownictwa i demonstracji :

• Efekt Veblena – polega na tym, że nietypowy konsument kupuje tym więcej danego dobra im jest ono droższe

• Efekt snobizmu – polega na tym, że nietypowy konsument kupuje tyle mniej danego dobra im więcej kupują go inni

• Efekt owczego pędu – polega na tym, że nietypowy konsument kupuje tym więcej danego dobra im więcej kupują do inni.

Rozpatrując wypływ na popyt w/w czynników pamiętamy o zasadzie ceteris paribus.

Wielkość podaży - jest to ilość dóbr i usług jako producenci są skłoni zaoferować wdanym czasie przy danym poziomie ceny.

Podaż - to relacja między ceną a ilością dobra lub usługi, jaką producenci są skłoni zaoferować wdanym czasie przy niezmiennych innych czynnikach.

Prawo podaży – wraz ze wzrostem rośnie ilość oferowanych dóbr lub usług ceteris paribus,a wraz ze spadkiem zmniejsza się ilość oferowanych dóbr usług ceteris paribus.

Determinanty podaży

• Ceny czynników produkcji

• Technologia

• Podatki i subsydia

• Przewidywanie cen relatywnych

• Liczba przedsiębiorstw i gałęzi

Cena równowagi rynkowej - to cena, której wielkość popytu jest równa wielkość podaży, nazywa się ją również ceną czyszczącą rynek, ponieważ oczyszcza rynek
z jakichkolwiek nadwyżek popytu lub podaży.

Mechanizm rynkowy - to decyzja producentów i konsumentów powodujące, że rynek wraca do równowagi.

Procesy dostosowawcze w różnym horyzoncie czasu.

1. Chwila

2. Krotki okres czasu(z miesiąca na miesiąc).

3. Długi okres czasu (kilka lat).

Cena minimalna i maksymalna.

Cena max. - wprowadzana przez rząd w celu ochrony konsumentów w sytuacji niedoboru produktu (spowodowanych klęską nieurodzaju). Cena max., której nie można przekroczyć (prawny zakaz).

Cena minimalna - wprowadzana przez rząd w celu ochrony producentów
(np. najbardziej deficytowe gałęzie gospodarki, rolnictwo.),Prawny zakaz sprzedawania poniżej tej ceny, co powoduje

Zadanie 1
Na wykresie krzywa popytu na pióra uległa przesunięciu z pozycji D do D1,które
z czynników spowodowały to;

1. spadek cen substytutu piór

2. spadek cen produktów komplementarnych

3. spadek cen surowców stosowanych do wyrobu piór

4. spadek dochodów konsumentów

5. wzrost dochodów konsumentów

6. obniżka podatku od wartość dodanej

7. reklama piór

Zadanie 2

równanie popytu i podaży ,

1. ustal punkt równowagi rynkowej

2. ustal sytuacje rynkową po wprowadzeniu ceny urzędowej =15

3. czy jest to cena mini. czy max .

Zadanie 3

Dane w tabeli dotyczą oferowania i zapotrzebowania opiekaczy do chleba

P	D	S
10	10	3
12	9	4
14	8	5
16	7	6
18	6	7
20	5	8

.

1. wykreśl krzywą popytu i podaży i wyznacz punk równowagi rynkowej

2. określ wielkość nadwyżki lub podaży dla ceny =12 i20

3. co stanie się z krzywą popytu na opiekacze, gdy cena chleba wzrośnie wyznacz nowy punkt równowagi

4. w jaki sposób na krzywą popytu wpłynie wynalezienie do opiekania preferowanego jako nowy i lepsza metoda robienia grzanek wyznacz nowy punkt równowagi obszaru cen

20.01.2000 – zaliczenie z Makro

Elastyczność – zależność wielkości popytu od ceny

P
12,5 10 7,5 5 2,5 0	0 20 40 60 80 100

Różne dobra – różnią się stopniem w jakim popyt reaguje na zmiany odpowiednich cen

Elastyczność popytu – pojęcie znajdujące zastosowanie do rozróżnienia tych przypadków

Elastyczność cenowa popytu – procentowa zmiana popytu pod wpływem procentowej zmiany ceny. Procentowa zmiana popytu w stosunku do procentowej zmiany ceny

Ep – współczynnik ( cenowy ) elastyczności popytu

Q₂ – wielkość popytu po zmianie

Q₁ – wielkość popytu przed zmianą

P₂ – cena po zmianie

P₁ – cena przed zmianą

- popyt jednostkowy

- popyt elastyczny
- popyt nieelastyczny
- popyt sztywny ( doskonale nieelastyczny )
- popyt doskonale elastyczny

Elastyczność mieszana popytu – miara procentowej zmiany wielkości popytu
na dobro X w stosunku do procentowej zmiany ceny dobra Y

Substytucyjność – ( zawsze plus ) zastępowanie

Komplementarność – ( zawsze minus ) jedno zależne od drugiego

Zero – niezależne

Współczynnik elastyczności dochodowej popytu – miara procentowa zmiany wielkości popytu na dobro X w stosunku do procentowej zmiany dochodu konsumenta który przeznacza na zakup dobra X

- dobra podrzędne ( np. chleb )
- dobra luksusowe ( np. samolot )
- dobra podstawowe ( np. żywność )
- dobra naturalne ( np. odzież )

Założenia:

• cena dobra jest niezmienna przy rosnącym dochodzie konsumenta

Metody obliczania elastyczności:

• metoda punktowa

- miara łukowa

Determinanty elastyczności popytu:

1. osiągalnośc substytutów

2. im większa i bardziej dostępna liczba substytutów tym popyt jest bardziej elastyczny

3. ważność produktu dla konsumenta - im większe uzależnienie tym mniejszy stopień elastyczności popytu

4. udział wydatków na dane dobro w budżecie konsumenta - im większa część budżetu konsumenta jest poświęcana na dane dobro tym większa elastyczność

5. trwałość dóbr - trwałe dobra są zwykle bardziej elastyczne

6. wielkośc zmian cen - im wyższe ceny ( dobra luksusowe ) tym popyt bardziej elastyczny

7. czas – im dłuższy okres czasu tym popyt jest bardziej elastyczny

Podaż

Elastyczność cenowa podaży – miara procentowej zmiany wiekości podaży
dobra X w stosunku do procentowej zmiany ceny dobra X

- podaż doskonale elastyczna
- podaż elastyczna
- podaż jednostkowa
- podaż nieelastyczna
- podaż sztywna ( doskonale nieelastyczna )

Zadanie 1

Oblicz cenową elastycznośc popytu wiedząc, że wzrost ceny z 10 do 15 zł wywołał spadek popytu ze 100 do 50 sztuk

Zadanie 2

Kierownik produkcji w firmie A produkującej gumę do żucia planuje 20% wzrost cen. Jeżeli współczynnik elastyczności cenowej popytu wynosi 0,75 to ile musi on podnieść lub obniżyć produkcję aby dostosować się do zmian popytu ?

; ; ;

---

1. Konsumpcja każdego kolejnego pączka przynosi coraz mniejsze zadowolenie↩