2.03.2012

Bór – iglasty

Bór mieszany – iglasto-liściasty

Gleby, na których powstają bory – gleby bielicowe (powstają z piasków).

Ubogie siedlisko

Bór suchy – typ siedliskowy lasu występujący (…)

Gleby darniowo-bielicowe – powstają w środowisku kwaśnym

Gatunki diagnostyczne – gatunki, po których można poznać typ siedliska

Bór świeży (Bś)

- krainy I-IV

- występuje na piaskach stałych/starych

Oglejenie – gleba przepuszczalna zaczyna mieć część gleby mazistej

Bór suchy – powyżej 10% chrobotków, bór świeży – mniej

Bór wilgotny

Bór bagienny

Torf – powstaje ze średnio rozłożonych szczątków; jest gąbczasty; składa się z dużej ilości nierozłożonej materii nieorganicznej

Mursz – osuszony torf

9.03.2012

Bór mieszany świeży

Bór mieszany wilgotny

Las mieszany świeży

Las mieszany wilgotny

las mieszany bagienny

16.03.2012

Bór mieszany bagienny

Za tydz. Przegląd dotychczasowych treści (23.03.2012)

Las świeży

Las wilgotny

Ols, ols jesionowy

Las łęgowy

13.04.2012

27.04.2012 – kolokwium

Bory – siedliska ubogie; gleby kwaśne, bielicoziemne; występuje butwina lub torf wysoki (niski stopień rozkładu); główny gatunek lasotwórczy sosna, w krainie II również świerk; obecność w runie „gatunków borowych”.

Gatunki borowe:

- borówka czarna Vaccinium myrtillus

- borówka brusznica Vaccinium vitis idea

- konwalijka dwulistna Majanthemum biforium

- siódmaczek Trientalis europaea

- rokiet Pleurozium schreberii

- widłoząb miotlasty Dicranum polysetum

- Gajnik lśniący Hylocomium splendens

BÓR SUCHY

- siedliska bardzo suche, bez wpływu wody gruntowej

- gleby słabo wykształcone, gleby inicjalne

- gleby bielicowe powstałe z piasków wydmowych na wydmach śródlądowych i nadmorskich

- wyjątkowo na glebach bielicowych z piasków rzecznych lub sandrowych

- bardzo dużo porostów

Gatunki częste

- chrobotki – rodzaje Cladonia i Cladina

- płucnica islandzka Cetraria islandica

- szczotlicha siwa Corynephorus canescens

- kostrzewa owcza Festuca ovina

- jastrzębiec kosmaczek Hieracium pilosella

BÓR ŚWIEŻY

- siedliska bez wyraźnego wpływu wody gruntowej, poziom wód gruntowych głęboki – g6 lub bardzo głęboki – g7 (Bśw1)

- gleby bielicowe wytworzone z piasków i żwirów sandrowych lub piasków rzecznych

- gleby rdzawe bielicowe z piasków i żwirów sandrowych

- gleby bielicowe z piasków lodowcowych

- grupa 2

a. siedliska pod słabym wpływem wody gruntowej (Bśw2), woda gruntowa średnio głęboka – g5

b. gleby bielicowe i bielice słabo oglejone powstałe z piasków rzecznych lub piasków i żwirów sandrowych

Runo – gatunki częste

- wszystkie gatunki borowe – borówka czarna i brusznica, mchy borowe

- widłak goździsty Lycopodium clavatum

- kosmatka owłosiona Luzula pilosa

- śmiałek pogięty Deschampsia flexuosa – krainy I, III, IV, V

- trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea – kraina II

BÓR WILGOTNY

- gleby mineralne pod umiarkowanym wpływem wód gruntowych lub z dość płytkim poziomem wód gruntowych – g4; średnio oglejone

- gleby bielicowe i bielice gruntowo wilgotne powstałe z piasków rzecznych, sandrowych, rzadziej lodowcowych

- gleby mineralne i torfowo-mineralne pod dość silnym wpływem wód gruntowych – g3, wysoko oglejone lub glejowe

Runo:

- gatunki częste – wszystkie gatunki borowe: borówka czarna i brusznica, mchy borowe

- gatunki różnicujące: trzęślica modra, torfowce, bagno zwyczajne, borówka bagienna

Trzęślica modra – Molinia coerulea

Torfowce – Sphagnum sp.

Borówka bagienna – Vaccinium uliginosum

BÓR BAGIENNY

- siedliska na torfach wysokich, z próchnicą o charakterze torfu wysokiego lub butwiny murszowa tej (w miejscach odwodnionych)

- siedliska bardzo mokre z bardzo płytkim poziomem wód gruntowych – g2

- siedliska odwodnione z płytkim poziomem wód gruntowych – g3

- gleby murszowo-torfowe lub torfowe murszejące, wytworzone z torfów wysokich

Gatunki borowe w niewielkich ilościach (im wilgotniej tym mniej gatunków borowych).

Gatunki różnicujące:

- żurawina błotna Oxycoccus palustris

- wełnianka pochwowata Eriophorum vaginatum

- bagno zwyczajne

- borówka bagienna

- torfowce (w dużych ilościach)

BORY MIESZANE

- siedliska dość ubogie, z próchnicą typu moder butwinowy, rzadziej moder typowy, na siedliskach bagiennych z torfem przejściowym

- gleby kwaśne

- runo borowe, z udziałem gatunków wymagających większej żyzności siedliska:

a. orlica pospolita

b. poziomka pospolita

c. narecznica krótkoostna Dryopteris sp.

d. szczawik zajęczy Oxalis acetosella

BÓR MIESZANY ŚWIEŻY

- siedliska bez wyraźnego wpływu wody gruntowej (g6, g7)

- gleby bielicowe lub rdzawe powstałe z piasków i żwirów sandrowych

- siedliska pod słabym wpływem wody gruntowej – g5

- gleby bielicowe z piasków rzecznych, piasków i żwirów lodowcowych oraz piasków lodowcowych na glinach zwałowych

Gatunki różnicujące Bmśw od Bśw

- orlica pospolita Pteridium aquilinum

- poziomka pospolita Fragaria vesca

- przetacznik leśny Veronica officinalis

BÓR MIESZANY WILGOTNY

- siedliska na glebach mineralnych pod umiarkowanym wpływem dość płytkich wód gruntowych – g4

- gleby bielicowe oglejone, gleby bielicowe silnie oglejone, gleby bielicowe odgórnie oglejone

- siedliska na glebach mineralnych i torfiasto-mineralnych pod silnym wpływem wody gruntowej – g3

- gleby bielicowe torfiaste i bielicowe murszaste z piasków rzecznych bądź sandrowych

- gleby torfowo-glejowe i murszasto-glejowe

- gleby opadowo-glejowe i stagnolejowe

Gatunki różnicujące BMw od BW

- tojeść pospolita Lysimachia vulgaris

- widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum

- trzcinnik lancetowaty Calamagnostis canescens

BÓR MIESZANY BAGIENNY

- siedliska na torfowiskach przejściowych z próchnicą typu torf przejściowy lub moder murszowaty

- bardzo płytki poziom wód gruntowych – g1, g2, na siedliskach odwadnianych g3

Gatunki różnicujące BMb od Bb

- wełnianka wąskolistna Eriophorum angustifolium

- turzyca gwiazdkowata Carex stellulata (C. echinata)

- turzyca siwa Carex canescens

- turzyca pospolita Carex nigra (C. fusca)

- czermień błotna Calla palustris

- bobrek trójlistowy Menyanthes trifoliata

LASY MIESZANE

- siedliska średnio żyzne

- gleby zasobne, średnio kwaśne, z próchnicą typu moder typowy, murszowaty, rzadziej mulowy lub torf przejściowy

- w runie brak lub prawie brak acidofitów, obecne gatunki siedlisk średnio żyznych i słabo kwaśnych:

a. przylaszczka pospolita

b. dąbrówka rozłogowa

c. sałatnik leśny

d. możylinek trójnerwowy

e. turzyca palczasta

LAS MIESZANY ŚWIEŻY

1. Siedliska bez wyraźnego wpływu wody gruntowej, poziom wód głęboki g7, g6

- gleby rdzawe z piasków i żwirów lodowcowych

- rdzawe właściwe i skryto bielicowe z piasków i żwirów sandrowych

- brunatne wyługowane i płowe bielicowe z piasków na glinach zwałowych

2. siedliska pod słabym wpływem wód gruntowych – g5

- gleby rdzawe i brunatne wyługowane, słabo oglejone z piasków lodowcowych na glinach zwałowych

- brunatne wyługowane odgórnie

Gatunki różnicujące LMśw od BMśw

- przylaszczka pospolita Hepatica nobilis

- dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans

- gwiazdnica gajowa Stellaria holostea

- perłówka zwisła Melica nutans

20.04.2012

LAS MIESZANY WILGOTNY

- siedliska z próchnicą typu moder typowy lub moder murszowaty

- na glebach mineralnych pod umiarkowanym lub dość silnym wpływem wód gruntowych

- gleby bielicowe i rdzawe oglejone lub brunatne odgórnie oglejone z piasków lodowcowych na glinach zwałowych

- gleby wysoko oglejone oraz glejowe, z piasków lodowcowych i rzecznych

- czarne ziemie na piaskach rzecznych

Gatunki różnicujące LMw od BMw

- wietlica samcza Athyrium felix femina

- sit rozpierzchły Juncus effesus

- sit skupiony Juncus conglomeratus

- skrzyp leśny Equisetum sylvaticum

Gatunki różnicujące LMw od LMśw i BMśw

- gwiazdnica gajowa Stellaria holostea

- sałatnik leśny Mycelis muralis

- turzyca palczasta Carex digitata

LAS MIESZANY BAGIENNY

- siedliska na glebach bagiennych z torfem przejściowym lub moderem murszowatym

- płytki poziom wód gruntowych g1, g2

- gleby torfowe torfowisk przejściowych, murszowo-glejowe wytworzone z murszów na piaskach rzecznych, murszowo-torfowe czasem torfowe murszejące

Gatunki różnicujące LMb od LMw

- narecznica błotna Dryopteris thelupteris (Thelypteris palustris)

- siedmiopalecznik błotny Comarum palustre

- wierzbownica błotna Epilobium palustre

- krwawnica pospolita Lythrum salicaria

- gorysz błotny Peucedanum palustre

LASY

- siedliska żyzne i bardzo żyzne

- gleby słabo kwaśne lub obojętne (lub lekko zasadowe)

- próchnica typu moder mulowy, mull typowy, torf niski (na siedliskach bagiennych)

- naturalne drzewostany tworzy: dąb, buk, jodła, olsza, jesion z domieszką innych gatunków

LAS ŚWIEŻY

- siedliska umiarkowanie świeże, bez wyraźnego wpływu wody gruntowej, poziom wód głęboki (g6)

a. gleby brunatne lub płowe wytworzone z glin zwałowych, rzadziej z piasków lodowcowych na glinach zwałowych

b. gleby brunatne lub płowe wytworzone z pyłów akumulacji jeziorno-lodowcowej i pyłów zastoiskowych

- siedliska lasu świeżego pod słabym wpływem wód gruntowych (głównie wód opadowo-glebowych) oraz siedliska w dolnych częściach stoków

a. gleby brunatne opadowo odgórnie oglejone, rzadziej opadowe

1. glejowe wytworzone z glin zwałowych lub glin innego pochodzenia

2. czarne ziemie powstałe z piasków lodowcowych na glinach zwałowych

W obu typach uwilgotnienia próchnica typu moder mulowy lub mull typowy.

Gatunki częste

- przylaszczka pospolita

- gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria

- dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans

- poziewnik szorstki Galeopsis tetrahit

- zawilec gajowy Anemone nemorosa

Gatunki różnicujące Lśw od LMśw

- marzanka wonna Asperula odorata

- gajowiec żółty Galeobdolon luteum

- prosownica rozpierzchła Millium effusum

- czerniec gronkowy Actera spicata

- turzyca leśna Carex sylvatica

- żankiel leśny Sanicula europea

- czworolist pospolity Paris quadrifolia

LAS WILGOTNY

- próchnica typu mull typowy lub mull murszowy

1. Siedliska na glebach mineralnych pod umiarkowanym wpływem wód gruntowych lub opadowo-glebowych (Lw1)

a. gleby brunatne oglejone z piasków lodowcowych

b. czarne ziemie z piasków rzecznych z dość płytkim poziomem wód gruntowych

c. gleby brunatne odgórnie oglejone lub opadowo glejowe z glin zwałowych

2. Siedliska na glebach mineralnych i organiczno-mineralnych pod dość znacznym wpływem wód gruntowych

a. gleby glejowe lub silnie wysoko oglejone

b. gleby murszowe i murszowate, murszowo-mineralne

c. czarne ziemie z glin zwałowych

Gatunki częste – takie jak w Lśw

Gatunki różnicujące Lw od Lśw

- czyściec leśny Stachys sylvatica

- niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere

- jaskier kosmaty Ranunculus lanuginosus

- pokrzywa zwyczajna Urtica dioica

- podagrycznik pospolity Aergopodium podagraria

- kopytnik pospolity Asarum europaeum

LAS ŁĘGOWY

- siedliska bardzo żyzne wykształcone na terasach zalewowych większych rzek

- znaczne wahania poziomu wód gruntowych w ciągu roku

- na madach rzecznych

- próchnica typu mull typowy lub mull murszowy

1. Siedliska wilgotne i silnie wilgotne położone na niższych terasach i okresowo zalewane

a. gleby mułowo-murszowe na madach rzecznych lub madach czarnoziemnych

b. gleby słabo wykształcone na madach inicjalnych (rzadko)

2. Siedliska umiarkowane i słabo wilgotne położone na nieco wyższych terasach

a. mady brunatne

Gatunki częste – jak w Lw

Gatunki różnicujące Lł od Lw

- bluszczyk kurdybanek Glechoma hederacea

- ziarnopłon wiosenny Ficaria verna

- mozga trzcinowata Phalaris arundinacea

OLS

Siedliska na glebach bagiennych z torfem niskim lub mulem murszowatym.

1. Siedliska bardzo mokre z płytkim lub przypowierzchniowym poziomem wody

1. Gleby torfowe torfowisk niskich, gytiowo murszowe, murszowo-glejowe

1. Siedliska odwodnione – dość mokre, z obniżonym poziomem wód gruntowej

1. Gleby torfowo-murszowe, z torfów niskich, murszowo-mineralne

Gatunki różnicujące Ol od Lw

- wiązówka błotna Filipendula ulmaria

- psianka słodkogłusz Solanum dulcamara

- knieć błotna (kaczeniec) Caltha palustris

- ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum

- kosaciec syberyjski Iris pseudacorus

- turzyca ciborowata Carex pseudocyperus

- turzyca błotna Carex acutiformis

- turzyca długokłosa Carex elongata

OLS JESIONOWY

- siedliska bardzo żyzne

- na glebach bagiennych, organicznych lub mineralno-organicznych

- z płytkim poziomem wód gruntowych (g2-g3)

- próchnica typu mul murszowaty

- gleby: torfowo murszowe i torfowe wytworzone z torfów niskich; gytiowo-murszowe z murszów na gytii wapiennej; murszowo-mineralne i murszowo-glejowe z murszów na piaskach

Gatunki różnicujące OlJ od Ol

- chmiel zwyczajny Humulus lupulus

- śledziennica okrągłolistna Chrysosplenium alternifolium

- kozłek lekarski Valeriana officinalis

Gatunki różnicujące Ol i OlJ od Lw

- wiązówka błotna

- psianka słodkogłusz

- knieć błotna

- ostrożeń warzywny

- karbieniec zwyczajny Lycopus europaeus