14. Miasta i mieszczaństwo

W Europie Zachodniej miasta powstawały w starożytności; wędrówki ludów, rozpad państwa rzymskiego i kryzys gospodarczy spowodowały, że ośrodki miejskie straciły na znaczeniu; niektóre przestały istnieć; wśród pozostałych o charakterze miejskim decydował fakt, że pełniły one pewną funkcję w życiu Kościoła;

Miasta karolińskie i ottońskie były stolicami biskupimi; były zatem naturalnym punktem odniesienia dla okolicznej ludności; w siedzibach diecezji mieściła się zawsze katedra i kilka kościołów;

Stolice biskupie były dużym rynkiem zbytu; oprócz katedry i kościołów często mieściły się tam klasztory i kolegiaty, czyli instytucje na ogół dobrze uposażone; wszystkie te instytucje chętnie zaopatrywały się w towary luksusowe, często niezbędne do liturgii; mieszkające duchowieństwo było także bogate; dlatego też z chęcią w takich miastach osiedlali się kupcy; atrakcyjność dla kupców wzrastała jeśli przy danej stolicy biskupiej swoją rezydencję miał monarcha;

Istniały także emporia handlowe, czyli miasta, w których wymiana handlowa miała bardzo ważne znaczenie; wyrastały one na drogach dalekiego handlu; wszystkie one straciły na znaczeniu przed 1000 rokiem;