ZASADY DYDAKTYCZNE

Zasady dydaktyczne to najważniejsze normy które odnoszą się do nauczania wszystkich przedmiotów, posiadają następujące cechy:

- są ogólne i występują na wszystkich szczeblach kształcenia;

- określają różne aspekty procesu kształcenia

- wyznaczają wszelkie poczynania nauczycieli;

- pokrywają się z doświadczeniem najlepszych nauczycieli

- powstały w wyniku praktyki

Najstarszą zasadą jest zasada poglądowości .

Zasady wg Mysłakowskiego:

1. poglądowości

2. świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania – nauczyciel przedstawia uczniowi co będzie na następnej lekcji. Nauczyciel chce aby uczeń brał czynny udział w lekcji

3. trwałości wiedzy

4. systematyczności

5. logicznej kolejności

6. zasada wiązania teorii z praktyką – Okoń

Kupisiewicz do tych zasad które podał Okoń dodał jeszcze jedną:

7. operatywności wiedzy

Na lekcji muszą wystąpić wszystkie zasady na raz, zawsze jedna jest dominująca.

Zasada poglądowości – najstarsza zasada, w poznaniu biorą udział zmysły, np. wzrok, słuch i mowa (w prowadzeniu lekcji). W poznaniu biorą udział różne procesy poznawcze. Im więcej zmysłów bierze udział w poznaniu tym większa jest wiedza na dany temat. Ma ona znaczenie w kształtowaniu pojęć. Należy zaczynać nauczanie od tego co jest bliższe kończymy na tym co dalsze. Zaczynamy od tego co jest uczniom znane. Najpierw powinniśmy poznawać rzecz i później słowo. Nauczanie powinno być dostosowane do możliwości uczniów. Tempo w jakim prowadzimy lekcje powinno uwzględniać możliwości uczniów.

Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania – nauczyciel przedstawia uczniowi, co będzie na następnej lekcji. Nauczyciele chcą aby uczeń brał czynny udział w lekcji.

Aktywność wg Okonia to samorzutna chęć działania. Cechy aktywności: zaciekawienie, zainteresowanie, zamiłowanie.

W procesie nauczania kierowniczą rolę ma nauczyciel. Aktywizowanie uczniów powinno odbywać się przez przydzielanie im zadań.

Zasada trwałości wiedzy- uczyć tak aby wiadomości były trwałe, decyduje o tym wiele czynników: metody nauczania, środki dydaktyczne. Nauczyciel powinien tak uczyć aby dla uczniów było to zrozumiałe. Program i materiały powinny być systematyzowane. Ważną rolę odgrywa też kontrolowanie i ocenianie wiadomości.

Cele kontroli w szkole podstawowej :

- sprawdzanie czy dziecko wykonuje zadanie

- powinna określić jakie oceny wystawiamy

Zasada systematyczności- planowy układ treści, logiczny, uporządkowany. Jest on uporządkowany do klasy 4. Pełne usystematyzowanie w klasach licealnych. Systematyczność odnosi się do nauczyciela jak i do ucznia. Nie przestrzeganie tej zasady powoduje uczenie się „zrywami”, powoduje niepowodzenia szkolne. Odnosi się do nauczyciela i do ucznia.

Zasada logicznej kolejności (stopniowania trudności)- powinna uwzględniać właściwości rozwojowe uczniów. Na co każdego ucznia stać. Powinno brać się pod uwagę np. naukę w szkole i w domu.

Zasada wiązania teorii z praktyką- zdobywanie umiejętności zdobywania wiedzy, którą można łączyć z praktyką. Stosowanie teorii z praktyką jest bardzo ważne.

Zasady te tworzą tzw. system zasad