Inhibitory B-laktamaz.

-kw.klawulanowy

-sulbaktam

-tazobaktam

Naturalne ant. Słabe działanie p-bakteryjne, nie wystarczające do zast klinicznego, stosowane z innymi ant hamując aktywność B-lakt. Wzmagają działanie i zwiększają możliwość terapeutycznego, półsyntetycznych amino- i karboksypenicylin.

Zastosowanie: Najczęściej stos połączenia kw klawulanowego z amoksycylina i tekaracyliną, sulbaktamu z ampicyliną, tazobaktamu z piperacliną.

Działanie niepożąd: Są na ogół dobrze tolerowane. Mogą występować biegunki(doustnie), miejscowe objawy drażniące(pozajelitowe). Niekiedy przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych oraz nadkażenia opornymi drobnoustrojami.

Penicyliny półsyntetyczne w odniesieniu do B-lakt: Amoxicillinum +Acidum darulanicum, *Amoxiclar forte, *Augmentin, *Ampraylinum + sulfbactamina

Glikopeptydowe

Przedstawieciele: wankomycyna, teikoplanina.

Działanie: hamowanie syntezy ściany kom.

Zakres działania: Bakterie Gram(+) w tym na metycylinooporne gronkowce, enterokoki i paciorkowce. Zakażenia wywołane przez clostridium difficile i crynebacterium diphtheriae.

Wankomycyna:

Zastosowanie: *rzekome zapalenie jelita grubego, ciężkie zakażenia gronkowcami lub pacior opornymi na ant B-lakt. *niekiedy w zapaleniach wsierdzia.

Interakcje: głównie z aminoglikozydami (synergizm)

Działanie niepożąd: działa silnie oto- i nefrotoks.

Przeciwskazania: uszkodzenia nerek i słuchu.

Preparaty: Vanciomycinum:

*Edicin – fiol z sub suchą 0,5 i 1g.

*Vancocin – kaps 0,125 I 0,25g.

*Vancocin CP – fiol z lifilizatem 1g, fiol z sub suchą 0,5g.

Teikoplanina:

Z.d: podobnie jak wankomycyna, ale silniej I dłużej.

Zast: takie same jak wankomycyna, zwłaszcza w przypadku małej jej skuteczności.

Dział niepoż: słabiej neurotoksyczne, bez drażnienia miejscowego(może być podawana mięśń).

Prep: Teicoplaninum:

*Targocid – fiol z lifilizatem 0,2 i 0,4g.

Ant glikopept stosowane miejscowo:

*amfomycyna, *bacitracyna, *gramicydyna, *tyrotrycyna.

Zak dział: b-bójczo prawie wyłącznie na Gram(+).

Mech dział: *hamowanie syntezy ściany kom (amfo i baci) *uszkodzenie błony kom (grami i tyro).

Zast: Zakażenia skóry i błon śluzowych wywołanych przez gronk i pacior (oprócz bacit). Często w połączenia z innymi ant.

Dział niepoż:*silnie neurotoksycznie, hepatotoks, hemolizujące. (ogranicza ta ich szersze zast).

Bacitracyna:

Zast: *rzadko doustnie w gronkowcowym zapaleniu jelit,* w rzekomiastym zap jelita grubego (przez Clostridum difficle),*czerwonka pełzakowata, * wyjątkowo dostawowo i doopłucno w zak Gram(+) opornymi na inne ant.

Preparaty: Bacitracinum złożone:

*Baneocin, *Bivacyn, *Multibiotic, *Tribiotic (neomecinum).

Anty aminoglikozydowe:

Pochodzenia naturalnego: *streptomycyna, *kanamycyna, *neomycyna, *paramomycyna, *framycetyna, * spektiomycyna, *tobramycyna, *gentamicyna, *sisomycyna.

Pochodzenia półsynt:*amikacyna, *dibekacyna, *nefilmicyna, *isepamicyna.

Mech dział: b-bójczo: przyłączenie się do podjed 30S rybosomu uniemożliwia przyłączenie tRNA. *zaburzają właściwy odczyt mRNA, *zahamowanie syntezy białek bakt, *uszkodzenie strukt błony cytoplazm. (wnikanie do kom bakt dzięki transp aktywn).

Zak dział: bakterie tlenowe głównie Gram(-) i niektóre Gram(+). Silnie działa na szczepy: *Escherichia, *Klebsiella, *Proteus,*Pseudomonas,*Nisseria,*Brucella,*Pasteurella,*Haemophilus,*Straphylococcus(w tym aureus).

*niektóre skuteczne na prątki kwasoodporne, *nie działają na paciorkowce.

Pomimo szerokiego zakresu dział podawanie jest ograniczone przez: *silne działanie toks, *rozwój oporności drobnoustrojów(na ogół jest wolny przy tych ant ale przy streptomycynie już przy pierwszej ekspozycji może).

Dział niepoż: 1) uszkodzenie słuchu(najsilniejsze streptomycyna i jej pochodna dihydrostrep, dibekacyna, neomycyna, promomycyna i framycetyna, najsłabiej – nefilmicyna).

2)Uszkodzenie czynności nerek(najsilniejsze: kanamycyna, dibekacyna, najsłabsze – streptomycyna).

3)hepatotycznie i neurotoks (bóle głowy, drżenia).

4)zaburzenia żołądkowo-jelitowe (po doustnym).

5)działanie drażniące(po domięśniowym).

6)uczulenia (miejscowe aerozole, maści)

7)hamują przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe u chorych na nużliwość mięśni.

Zast: ograniczenie z powodu toksycz, stosowane wyłącznie w ciężkich zakażeniach. Głównymi: posocznice i zakdróg moczowych (połączenie ant B-lakt), ciężkie zak wywołane przez paciorkowce (połącz z penicylami), „wyjałowienie” przew pok przed zabiegami operac na jelicie grubym, leczenie śpiączki wątrobowej, gruźlicy, rzeżączki, streptomycyna+B-lakt ente rokokowe zap wsierdzia.

Przeciwskazania: nadwrażliwość, ostra niewód nerek i wątroby, upośledzenie słuchu, ciąża, zespół złego wchłaniania, zap jelit.

Interakcje: nie podawać z : diuretynami pętlowymi (nasilają dział oto i nefrotoks aminog), lekami p-zakrzepowymi i blokującymi płytkę nerwowo-mięśniową(nasilenie działania przez aminoglik), chloramfenikolem (zmniejsza działanie p-bakt aminog). U osób starszych lub z uszkodzeniem słuchu, prowadzić terapię monitorowaną (zmniejszać dawkę lub czas między podaniami).

Preparaty: Amikacinum: *Amikin , * Biodacyna.

Framycetini sulfas(złożony): *Dexadent maść

Framycetinum (złożony): *Cavident maść, *Dexadent masć, *Pulpomixine pasta.

Gentamicinum: *Garamycin ampułki gąbka, *Gentamicin ampułki, kremy, maści. Złożone: Bedicort G-krem i maść, Diprogenta – krem i maść, Triderm –Krem i maść.

Neomycinum: *Neomycinum aerozol, *Unguentum Neomycini maść. Złożone: Beneocin maść, Dexapolcort aerozol, Flucinar N krem i maść, Lorinden N krem, Mezortolon N krem, Multibiotic maść, Neotopic maść, Pimafucort emulsja krem i maść, Proctosone czopki maść doodbyt, Fribiotic maść.

Netilmicinum: *Netromycine ampułki 50mg/2ml, fiolki 50mg/2ml I 0,2g/2ml.

Spectinomycinum: *Trobcin fiolki z sub suchą 2g

Streptomycinum: *Streptomycinum –folki z sub suchą 1g.

Tobramycinum: *Brulamycin – amp, *Nebcin – fiolki.

Tetracykliny

Naturalne (wytwarzane przez promieniowce): *tetracyklina, *chlorotetracyklina, *oksytetracyklina.

Modyfikowane: *doksycyklina, *metacyklina, *nilocyklina, *rolitetracyklina, *limecyklina.

Mech dział: hamowanie biosy nt białek na poziomie rybosomalnym (wiąz z podjed 30S).

Zak dział: Gram(+) i (-) w tym laseczki, prątki kwasoodporne, krętki, chlamydie. Nie działa na pałeczki durów i paro durów, bakt z rodzaju Proteus i Enterobacter.

Wskaz do zast: lek z wyboru do: duru osutkowego, błonicy, krztuśca, ornitoza. Jako leki rezerwowe: zakażenia florą mieszaną, nieznanej etiologii, stosowane miejscowo w stanach ropnych i alergicznych skóry, bakt zap spojówek, mieszane zak ucha zew i srodkowego(+ inne leki). Pomocniczo: pełzakowicy, wrzodach.

Dział niepoż: po modyfikowanych rzadziej:

1) zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, stany zap błony śluz, języka i żołądka, zaburzenia wchłaniania, świąd dromu lub odbytu.

2) uszkodzenia wątroby, towarzyszące zap trzustki.

3) uszkodzenie wiązków zębów.

4)Hamują proces wzrostu kości.

5)Rumień skórny wystawionej na UV i brązowe zabarwienie paznokci.

6)rzadko uczulenia, podwyżenie ciśnienia śródczasz z uwypukleniem ciemiączka u noworodków, neutropenię, niedokrwistość hemolityczną, uszkodzenie ucha wew, martwicę skóry u starszych otyłych kobiet.

Zasada zażywania:*1h przed posiłkiem lub 2 h po(oprócz doksycykliny i mino cykliny),* nie podawać z przetworami mlecznymi, ,lekami zawierającymi jony Ca, Al, Mg, Fe – ulegają helatacji (niewchłaniające się połącz), *brać osłone, * dłuższe stosowanie podawać Wit. K Wit z gr B i leków p-grzyb, * Zakaz opalania w czasie leczenia, *nie stosować u kobiet w ciąży i dzieci do 12 lat.

Preparaty:

Chlortetracyclinum: Chlorocyclinum 3%- maść 30g/g.

Doxycyclinum:*Dotur kaps 0,1g; *Doxycyclin STADA 100- tab 0,1g; *DOXYCYCLIN STADA 200- tab 0,2g; *Doxycyclinum-fiolki, kaps, kaps twarde; *Doxyratio M- tabletki 0,1g; *Supracyclin Tabs – tab 0,1g; *Tetradox –kap 0,1g; *Unidox Solutab – tab 0.1g

Oxytetracyclinum: *Oxytetracyna 3% -maść, Złożone: Oxycort –areozol, maść; Oxycort A – maści do oczu.

Tetracyclinum: *Tetracyclinum –tab pow 0.25g; *Tetracyclinum 3% - maść, Złożone: Polcortolon TC – aerozol.

Chloramfenikol:

Zak dział: Gram(-)(+), riketsje, chlamydie, oporne na jego dziłanie pałeczki ropy błękitnej, prątki kwasoodporne, niektóre laseczki, wirusy, grzyby, pierwotniaki.

Mech dział: hamowanie aktywności peptydotransferazy podjed 50S rybosomu.

Zast: *zapalnie opon mózg-rdzeń, *zakażenia ukł oddechowego, *dur brzuszny, plamisty i paradur.

Dział niepoż: 1)Uszkodznie szpiku:*odwracalnej (zależy od dawki),*nieodwrac (nie zależnej od dawki, prowadzącej do aplazji szpiku). 2) Zaburzenia ukł pokarmowego. 3)Dłuższe podawanie prowadzi do dysbakterioz związane z tym stany zapalne błony śluz przew pokar. 4)Nadkażenia (głów grzyb), 5)Hipowitaminozy B i K. 6) słaby alergen, 7) u noworodków tzw zespół szary: *obniżenie temp, wymioty, wzdęcia, sinica, zapaść krążeniowa. 8)Sporadycznie ze stronu OUN: zaburzenia świad, depresje, zaburzenia widzenia.

Zasady stosowania i interakcje: *Podawać Lakcid i Wit B i K. *Wchodzi w reakcję :*potęguje dział hipoglikemiczne pochodnych sulfonylomocznika, *nasila działanie p-zakrz pochodnymi kumaryny, *nasila kardiotoks dział hydantoiny, *potęguje działanie depresyjne na ukł krwiotwórczy fenylobutazonu, indometacyny, kotrimoksazolu, *wpływa niekorzystnie na tolerancję alkoholu, * w stosunku do penicylin, cefalosporyn i makrolidów działa antagonistycznie.

Preparaty: Chloramphenicolum: *Chloramfenikol – subs, *Detreomycyna 1% - maść 10 mg/g, *Detreomycyna 2%- maść 20mg/g.

Makroloidy:

Budowa chem: duża cząst, główny element 14- lub 16- członowy makrocykliczny pierścień lantanowy z grupami ketonowymi. Wyjątek: azitromycyna 15-czł, karbomycyna 17-człon.

Przedstawiciele: Makrolidy starszej generacji (I):*erytromycynę, *spiromycynę,* oleandomycynę, *karbomycynę, * rosarmicinę. Nowszej generacji (II): *azitromycynę, *klaritromycynę, *roksitromycynę, *midekamycynę, *fluritomycynę, *diritromycyne, *rokitamycynę.

Mech dział: bakteriostatyczne, hamują biosyntezę białek podjedn 50S, działają bezpośrednio z prekursorami tworzącymi tą podjed blokując w ten sposób produkcję nowego rybosomu.

Zak dział i oporność bakt: zakres p-bakt zbliżony do benzylopenicyliny poszerzony o: chlamydie, mikoplazmy, Legionella, niektóre makrolity o pierwotniaki. Obserwuje się szybki rozwój oporności.

Wsakazania do zast:*zapalenie płuc, * choroba legionistów, *chlamydiaza dróg rodnych u kobiet. Ponad to: zakażenia dróg oddech(nieoznaczony drobnoust), * zakaż dróg żółć bakt Gram(+), * zakaż skóry i tkanek miękkich

Znaczenie kliniczne ma silne działanie: spiromycyny na Toxoplasma gonidii, *azitromycyny i klaritromycyny na atopowe prątki gruźlicy, *erytromycyna stosowana w błonicy i krztuścu, *nieuzasadnione szerokie zast klaritromycyny, mimo dużej skuteczność w zak Helicobacter pylori.

Dział niepoż: są mało toksy i na ogół dobrze tolerowane mogą wywoł: zaburzenia żołąd-jelit, rzadziej uczulenia w postaci wysypek, sporadycznie uszkodzenie ucha wew, nadważenie w postaci rzekomo błoniastego zapalenia jelita, poważnym powikłaniem jest żółtaczka zastoinowa.

Preparaty: Erythromycinum: *Davercin – granulat, *Erythromycinum- tab powl 0.2g; *Erythromycinum- fiolki 0,3g; *Erythromycinum pro suspension – granulat, *Erytromycyna – subs; *Aknemycin-maść 20mg/g płyn do stos na skórę

Spiramycinum: *Roramycinne – fiolki z sub suchą 1,5mil JM; granulat, tab powl

Azithromycinum: *Oranex – kaps 0,25g; tab 0,125g i 0,5g; *Sumamed- fiol z sub suchą 0,5g; granulat, kaps 0,25g, tab powl 0,125g, 0,5 i 0,6g.; *Sumamed forte- granulat.

Linkozamidy

Bud chem i przedstawiciele:Otrzymywane z Streptomyces mają zbliżone właś do makrolitów ale inną bud chem (są pochodnymi propylohigrynowego). Przedst *Linkomycyna, * Klindamycyna – znacznie aktywniejsza jej 7- deoksychloro pochodna

Zak działania: bakteriostatycznie *głównie na Gram(+) ziarenkowce tlenowe. *na większość beztlenowców Baccteroides wrażliwe są także Mycoplasma, chlamydia, niektóre pierwotniaki.

Mech dział: hamowanie biosyntezy białka (podjedn 50S).

Dział niepoż: 1)najważniejsze nadważenie opornymi Clastridium difficile, (w postaci rzekomiastego zap jelita), 2)Inne objawy od przew pok są częstsze po linkomycynie. 3)Mogą występować: skórne odczyny alergiczne, *zaburzenia czynności wątroby, *zmiany obrazu krwi w postaci leukopenii i neutropenii, *wtórne zakażenia grzybicze. 4) Miejscowo linkozamidy działają drażniąco: *silny ból po podaniu domięśń, *zakrzepowe zap żył po dożylnym. 5) Nieznaczne działanie kuraro podobne.

Zast: Działania niepożądane ograniczają do: *leczenia ciężkich zakażeń wywołanych beztlen, *zakażeń Gram(+) w przypadku nieskute cz penicyliny lub cefalosporyn, *lek z wyboru do leczenia zakażeń dróg rodnych, *w leczeniu zakażeń mieszanych beztel i tlen podawane są w kojarzeniu z aminoglikoz.

Preparaty: Clindamycinum: *Clindamycin –MIP150-MIP300-MIP600; *Cleocin – czopki, Cleocin Vaginal Cream 2%, Clindacin; *Clindacne, *Dalacin (globulki), Dalacin C (amp), Dalacin T (emulsja do zew), *Klimicin, *KlindacinT,

Lincomycinum: *Lincocin – 0,6g/2ml kaps 0,5g; *Lincomycin – 0.25g, *Neloren – 0,6g/2ml.