Kobieta pisarka, kobiece pisanie (wg G. Borkowskiej, E. Kraskowskiej, K. Kłosińskiej)
Grażyna Borkowska, Metafora drożdży. Co to jest literatura/poezja kobieca
nie rozumiemy przez ten termin (tj. literatura kobieca) literatury pisanej przez kobiety → przykład pisarstwa Narcyzy Żmichowskiej i Klementyny Hoffmanowej, twórczość tej drugiej nie może być traktowana jako pisarstwo kobiece, tworzy nie uwzględniając swojej biografii, doświadczenia, zbyt luźno i bez angażu (wg Żmichowskiej); u Żmichowskiej fikcjonalność ograniczona przez biograficzno-egzystencjonalne uwarunkowania podmiotu piszącego (np. w Pogance dodała obrazek wstępny, co autobiograficznie łączy ją z Entuzjastkami)
w 20-leciu dyskusja krytyczna na temat tego, jak kobiety piszą:
- Krzywicka: zbytnia drobiazgowość opisu, nadużywanie metafor, „specjalny materiał”
- Kuncewiczowa: uważa, że to pozytywne ↑
- Irzykowski: ogólnie odnosi to do tworzonych u nas tekstów
- Przybyszewska: styl ten zjawiskiem przejściowym
Julia Kristeva – język matriarchalny, słowo odzyskuje związek z ciałem mówiącego, swoboda autoekspresji
o literaturze/poezji kobiecej wtedy, kiedy podmiot odsłoni swoją płciowość
METAFORA DROŻDŻY: nieograniczona kreatywność, naddatek energii szukającej dla siebie ujścia, pisarstwo o tym co pączkuje w kobiecie
Ewa Kraskowska, Kilka uwag na temat powieści kobiecej
w pisarstwie kobiecym docenia się to co „niekobiece” i czytają je głównie kobiety
Elaine Showalter i fazy literatury kobiecej:
- kobieca (1840-1880) – próba dorównania mężczyznom, pisanie pod pseudonimami
- feministyczna (1880-1920) – równouprawnienie, prawa wyborcze dla kobiet
- żeńska (po 1920) – odrzucenie imitowania mężczyzn
feminizm: zainteresowanie problemami kobiet ogólnie, walka o równouprawnienie
Virginia Woolf, cechy pisarstwa kobiecego: dygresyjność, niespójność, przewaga teraźniejszego czasu zamiast epickiej przeszłości, ekscentryczność, nielinearność, fragmentaryczność, pisanie ciałem…
brak dostępu do wykształcenia → odbieganie od kanonów
tematyczny podział literatury kobiecej, pokazanie kobiecych cech pisarstwa:
- autobiografizm (dzienniki, listy, pamiętniki – można je pisać zawsze, literatura dostępna dla każdego; przy okazji uderzająca większość powieści kobiecych pisana w 1 osobie)
- autotematyzm (bohaterki podobne do autorki)
- ciało (motywy narcyzmu i zainteresowanie chorobami dotykającymi kobiet – anoreksja, bulimia, histeria)
- czarownica (bohaterka prowadząca do samoświadomości inną, ekscentryczna, skrzywdzona przez mężczyzn)
- doświadczenia negatywne stymulują to pisanie (przezwyciężanie skutków)
- gotycyzm (groza)
- natura
- rodzina
- seksualność
- siostrzane związki
Krystyna Kłosińska, Kobieta autorka
kobiety zawsze postrzegane przez pryzmat związków z mężczyznami (matki, żony, kochanki)
kobieta autorka pisząc czyni siebie mężczyzną? → krytycy mówiąc o ich ciele krytykują tekst (kobieta falliczna, Orzeszkowa wyglądająca jak mężczyzna, istoty nijakie)
pisanie kobiece – żywiołowy wybuch niepodlegający kontroli (z powodu „dziedzictwa milczenia”), odreagowywanie, motywacja pisarstwa sięga do popędów
akt pisania jak akt płciowy, rozładowaniem jak libido, ale bez udziału mężczyzny → narcyzm, pióro-fallus
pisanie – aktywizm, a nie pasywizm, w którym zwykle jest kobieta
pisanie kobiet – opisywanie rzeczywistości, bycie lustrem, coś mówi przez nią
wzorem twórczości męska, kompletna, kobieca jest wybrakowana
kobieta przestawia hierarchię planów powieści – dla niej ważne są prozaiczne czynności, męskie historie rozgrywają się gdzieś indziej
kobiety-autorki płodzą grafomanię, krytykując pisze się o tych tekstach używając metaforyki kuchennej
kobieta boi się porzucenia, jej twórczość nie może być cała, bo autorka jest fragmentaryczna; pisze „białym atramentem”, mlekiem (opozycja męska – krew)
krytycy akceptując twórczość kobiecą autorkę wysuwają poza kobiety (albo jako jedyna z piszących kobiet albo w ogóle umieszczają ją bliżej mężczyzn)
matrylinearne związki budują pisanie kobiet (autorka zwraca się do grona odbiorczyń, relacja jak matka do córki)