ANATOMIA

Podziały czynnościowe

Z uwagi na kształt powierzchni stawy dzielimy na :

• Kulisty ( np. staw ramienny)

• Kulisto-panewkowy(staw biodrowy)

• Kłykciowy(staw promieniowo-nadgarstkowy)

• Obrotowy( staw promieniowo łokciowy bliższy)

• Siodełkowy(staw nadgarstkowo śródręczny)

• Śrubowy(staw szczytowo-obrotowy)

• Płaski(staw krzyżowo-biodrowy)

• Zawiasowy(stawy międzypaliczkowe)

• Nieregularny (łańcuchy stawowe)

Staw kulisty
(np.staw ramienny)

Staw kulisty (articulatio spheroidea)- jest to staw prosty , kulisty i wieloosiowy. Można wykonywać w nim ruchy we wszystkich kierunkach.

Dokładniej- dookoła trzech osi :

1. Odwodzenie i przywodzenie

2. Unoszenie ramienia do przodu czyli zginanie i unoszenie ramienia do tyłu czyli prostowanie wokół osi poprzecznej

3. Nawracanie i odwracanie dookoła osi podłużnej

Posiada jedną powierzchnię stawową wypukłą w kształcie głowy, stanowiącą wycinek kuli, której odpowiada druga wklęsła powierzchnia ,zwana panewką lub wydrążeniem.

Staw kulisto-panewkowy

(np.staw biodrowy)

Staw kulisto-panewkowy(articulatio-cotylica)- jest stawem prostym i wieloosiowym. Ma ograniczony zakres ruchów. Ruchy odbywają się podobnie jak w stawie ramiennym- dookoła niezliczonej liczby osi, z których wyróżnia się trzy główne. Występują ruchy zgięcia i prostowania , odwodzenia i przywodzenia w mniejszym zakresie niż w stawie ramiennym.

Staw kulisto-panewkowy jest odmianą stawu kulistego, różnica polega na tym, że głowa wchodzi głębiej w panewkę stawową ,poza równik. Panewka jest większa, głębsza i obejmuje ponad 50% powierzchni głowy.

Staw kłykciowy

(np.staw promieniowo-nadgarstkowy)

Staw kłykciowy,eliptyczny (articulatio condylaris)- jest to staw złożony i dwuosiowy.

Posiada jedną powierzchnię stawową wypukłą w osiach długiej i krótkiej, natomiast druga jest w obu osiach wklęsła. Występuje ruch obwodzenia ręki

(główna oś stawu biegnie poprzecznie i dookoła niej wykonuje się ruchy zginania dłoniowego ręki i zginania grzbietowego ręki. Dookoła osi dłoniowo-grzbietowej można rękę odwodzić w kierunku łokciowym i w kierunku promieniowym- w następstwie wykonuje ruch obwodzenia ręki.)

Staw obrotowy

(np. staw promieniowo łokciowy bliższy)

Staw obrotowy (articulatio trochoidea )- jest stawem złożonym i jednoosiowym, oś biegnie równolegle do długiej osi kości. Występują ruchy odwracania i odwracania, zginania i prostowania. W stawie obrotowym wypukła powierzchnia stawowa jest położona na obwodzie walca, zaś wklęsła powierzchnia pokrywa wcięcie kości sąsiedniej i przylega tylko do niedużego odcinka obwodowej powierzchni stawowej.

Staw siodełkowy

(np.staw nadgarstkowo śródręczny)

Staw siodełkowy( articulatio sellaris)- Jest odrębnym stawem, który w tak czystej formie nigdzie indziej nie występuje. Jest to staw, w którym ruchy odbywają się wokół dwóch osi- ruch odwodzenia i przywodzenia, przeciwstawiania i odprowadzania. Z połączenia tych ruchów otrzymujemy ruch obwodzenia. Staw siodełkowy ma obie powierzchnie stawowe wklęsło- wypukłe ,przypominające kształt siodła. Staw ten dotyczy kciuka, którego ruchy są dzięki niemu wielostronne, a ruch przeciwstawiania kciuka umożliwia jego współpracę z pozostałymi palcami, dzięki czemu żaden inny palec nie może zastąpić kciuka w jego czynności chwytnej.

Staw śrubowy

(np. staw szczytowo-obrotowy)

Staw śrubowy (articulatio cochlearis)- jest stawem jednoosiowym. Ruch w tym stawie odbywa się w dwu płaszczyznach prostopadłych do siebie. Ruch ten składa się z skrętu dookoła osi podłużnej i przesuwania się wzdłuż osi.

Staw płaski

(np. staw krzyżowo-biodrowy, staw nadgarstkowy)

Staw płaski (articitulartio plana)- jest to staw, który posiada dwie powierzchnie stawowe płaskie, stawy kosci nadgarstka. Ruchomość w tym stawie płaskim jest nieznaczna, co w dużym stopniu spowodowane jest silnym napięciem torebki stawowej oraz wiązadeł.

Np. staw biodrowy jest stawem prostym, płaskim łączącym obustronnie obręcz kończyny dolnej z kością krzyżową.

Staw zawiasowy

(np.stawy międzypaliczkowe)

Staw zawiasowy (articulatio ginglymus)- jest stawem jednoosiowym.Os ruchu przebiega poprzecznie, więc możliwy jest ruch zginania i prostowania. W stawie zawiasowym głowa stawowa ma postać bloczka, natomiast panewka jest negatywem głowy. Ten staw dotyczy stawów międzypaliczkowych, które łączą ze sobą paliczki każdego palca.