Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 11, ust 1) przewiduje, że administracja może wesprzeć realizację zadania publicznego przez organizację lub powierzyć to zadanie organizacji pozarządowej.

Każda z tych form wymaga ogłoszenia i przeprowadzenia konkursu, wynikiem którego jest przyznanie dotacji.

Ogłaszając konkurs organ administracji musi określić, czy jest to konkurs na wspieranie, czy powierzanie zadania.

Ustawa przewiduje, że powierzaniu wykonywania zadań publicznych wiąże się z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji. Natomiast wspieranie wykonywania zadań publicznych wiąże się z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.

Chociaż zatem w Ustawie nie ma definicji „powierzania” i wspierania” wykonania zadania publicznego, przyjmuje się, że w przypadku wspierania – administracja ma prawo wymagać wkład własny ze strony organizacji, ale może także przyjąć, że wkład organizacji jest rzeczowy i „ludzki” (np. oszacowana wartość pracy wolontariuszy lub członków organizacji), dopuszczając 100% dotację, zaś w przypadku konkursu na powierzenie – nie można wymagać własnego udziału finansowego organizacji. Ponieważ jednak formularze wniosków o dotacje są w obu typach konkursów takie same, nic nie stoi na przeszkodzie, by organizacja taki wkład sama zadeklarowała. Końcowy rezultat może być więc w obu przypadkach taki sam.

Czy administracja ma obowiązek współpracować z organizacjami pozarządowymi?

Tak. Preambuła do Konstytucji RP mówi, że ustrój państwa oparty jest na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości, umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.

 

Generalny obowiązek współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi w sferze zadań publicznych jest zapisany w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w (art. 5 ust. 1).

 

Ustawa nakłada na organy administracji publicznej obowiązek współpracy ze wszystkimi organizacjami pozarządowymi, a nie tylko z organizacjami pożytku publicznego.

Art. 5 ust 3 ustawy przewiduje, że współpraca administracji i organizacji pozarządowych ma odbywać się na zasadach:

• pomocniczości,

• suwerenności stron,

• partnerstwa,

• efektywności,

• uczciwej konkurencji,

• jawności.

 

W myśl zasady pomocniczości organy administracji publicznej uznają prawo obywateli i organizacji pozarządowych do samodzielnego definiowania i rozwiązywania problemów, w tym należących także do sfery zadań publicznych. W takim zakresie współpracują z organizacjami, a także wspierają ich działalność oraz umożliwiają realizację zadań publicznych.

 

Zgodnie z zasadą partnerstwa organizacje pozarządowe uczestniczą w identyfikowaniu i definiowaniu problemów, których rozwiązywanie stanowi przedmiot zadań publicznych, w wypracowywaniu sposobów wykonywania zadań publicznych przez właściwy organ administracji publicznej, a także w wykonywaniu tych zadań.

 

Kierując się zasadą efektywności organy administracji publicznej, przy zlecaniu organizacjom pozarządowym zadań publicznych do realizacji, powinny dokonywać wyboru najefektywniejszego sposobu wykorzystania środków publicznych, przestrzegając zasad uczciwej konkurencji.

 

Mając na względzie zasadę jawności organy administracji publicznej udostępniają współpracującymi z nimi organizacjom pozarządowym informacje o zamiarach, celach i środkach przeznaczonych na realizację zadań publicznych, w których możliwa jest współpraca z tymi organizacjami, oraz o kosztach realizacji zadań publicznych już prowadzonej w tym zakresie przez jednostki podległe organom administracji publicznej lub nadzorowane przez te organy, wraz z informacją o sposobie obliczania tych kosztów, tak aby możliwe było ich porównanie z kosztami realizacji analogicznych zadań przez inne instytucje i osoby.