Bezpieczeństwo transakcji finansowych – wykład 01.04.15r.

Podział funkcji w sieci bezpieczeństwa finansowego

Etap	Instrumenty	Nadzór	Bank centralny	Systemy gwarantowania depozytów	Rząd
Zapobieganie kryzysom	Regulacja	x			x
	Kontrola	x
	Sankcje	x
	Bezpieczeństwo systemu płatniczego		x
	Analiza mikroostrożnościowa		x
Zarządzanie kryzysem	Pożyczkodawca ostatniej szansy		x
	Programy naprawcze	x		x
	Wypłata depozytów rynkowych			x
	Pomoc publiczna				x

Instrumenty banku centralnego:

• Pośrednie – oddziaływanie na czynniki popytowo-podażowe, płynność pieniądza, cenę pieniądza,

• Bezpośrednie – narzucanie ograniczeń i zakazów,

• Perswazja moralna.

Do Rady Polityki Pieniężnej należy:

• Ustalanie wysokości stóp procentowych NBP,

• Ustalanie zasad i stopy rezerwy obowiązkowej banków,

• Określenie górnej granicy zobowiązań, wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych,

• Zatwierdzenie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP,

• Ustalenie zasad operacji otwartego rynku,

• Dokonywanie oceny działalności zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej,

• Uchwalenie zasad rachunkowości NBP.

Obszary regulacji banków centralnych

1. Regulacje makroekonomiczne:

   • Rezerwa obowiązkowa,

   • Operacje otwartego rynku,

   • Polityka stopy procentowej,

   • Pułapy kredytowe,

   • Depozyty specjalne.

2. Kontrola alokacji:

   • Preferencyjne stopy procentowe,

   • Selektywne programy kredytowe,

   • Minimalne wymogi inwestycyjne,

   • Granice kredytowe,

   • Operacje refinansowe/kredytodawca ostatniej szansy.

3. Regulacje strukturalne:

• Kontrola struktury systemu bankowego,

• Kontrola zakładania i łączenia się podmiotów/procesy konsolidacyjne,

• Limitowanie zasięgu aktywności banków.

1. Regulacje ostrożnościowe:

   • Kryteria autoryzacji,

   • Minimalne wymogi kapitałowe,

   • Wymagania dotyczące płynności/zachowanie symetrii aktywów i pasywów w określonym przedziale czasowym,

   • Ograniczenia w strukturze aktywów i pasywów, limity koncentracji,

   • Normy dopuszczalnego ryzyka walutowego,

   • Rezerwy celowe,

   • Wymogi sprawozdawczości.

Definicja banku – Art. 2. Prawa bankowego

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Katalogi czynności bankowych

1. Art. 5. Prawa Bankowego

1. Czynnościami bankowymi są:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;
2) prowadzenie innych rachunków bankowych;
3) udzielanie kredytów;
4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
5) emitowanie bankowych papierów wartościowych;
6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych;
2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty;
3) świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego;
4) terminowe operacje finansowe;
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych;
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych;
7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych;
8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń;
9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych;
10) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

1. Załącznik do Drugiej Dyrektywy Bankowej: B Usługi bankowe i pozostałe usługi finansowe.

Uniwersalny bank operacyjny – najbardziej rozpowszechniona forma instytucji bankowej.

Są to takie banki komercyjne, których celem jest dążenie do zaspokojenia potrzeb klientów w zakresie usług bankowych przy jednoczesnym dążeniu do wypracowania zysku.

Bank specjalistyczny – ograniczający działalność do:

• Wąskiego zakresu operacji – specjalizacji w dziedzinie określonych operacji bankowych,

• Określonej grupy klientów – specjalizacja w zakresie współpracy z określoną grupą klientów,

• Wybranego obszaru – rzadka forma specjalizacji, nie zawsze traktowana jako odrębna forma.

Współczesna rola banków:

• Są przedsiębiorstwami, które przejmują szereg czynności finansowych od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych,

• Są instytucjami transformacji ryzyka oraz przy przyjmowaniu wkładów oraz udzielania kredytów.

Banki komercyjne pełnią następujące funkcje:

1. Pośrednika – transformacja depozytów w kredyty: pośrednictwo między podmiotami deficytowymi i nadwyżkowymi,

2. Płatnika – dokonywanie płatności w imieniu klientów,

3. Agenta – działanie w imieniu klientów zakresie emisji papierów wartościowych i zarządzania własnością klientów,

4. Gwaranta – poparcie udzielane klientom w spłacie ich zobowiązań,

5. Instrumentu w realizacji polityki gospodarczej rządu – regulacje podaży pieniądza poprzez działanie banku centralnego.