Konflikt motywów – sprzeczność, wojna między motywami
Konflikt przyciągania z przyciąganiem (++) – człowiek z dwóch lub więcej motywów o cechach pozytywnych musi wybrać jeden do realizacji
Konflikt unikania z unikaniem (- -) – człowiek z dwóch lub więcej motywów o cechach negatywnych musi wybrać jeden do realizacji
Konflikt przyciągania z unikaniem (+ -) – występuje, gdy człowiek na drodze do realizacji motywu o cesze pozytywnej trafia na przeszkodę w postaci motywu o cesze negatywnej.
Motywacja – rządzi tym, jakie mamy porażki i czy je mamy.
Procesy emocjonalne – to przeżycia psychiczne człowieka odzwierciedlające jego stosunek do własnej osoby, do innych ludzi, oraz do zjawisk i sytuacji otaczającego świata i przedmiotów.
Emocje – przeżycia prymitywne, są związane z przeżyciami biologicznymi, pozwalają przeżywać potrzeby niższego rzędu, trwają krótko i odpowiadają za nie ośrodki podkorowe.
Uczucia – ośrodki wyższego rzędu, dzielimy je na:
społeczno-moralne (stosunek do ludzi)
poznawcze (dążenie do wiedzy, sukcesu)
praktyczne (czynności, działanie)
estetyczne (stosunek do przedmiotów i otoczenia)
Uczucia trwają długo, mogą trwać nawet całe życie. Za uczucia odpowiada kora mózgowa.
Rodzaje emocji i uczuć:
Nastroje – początek nastroju słaby, siła niewielka, koniec też słaby. Przeżycie emocjonalne małej siły.
Przyczyny nastroju : są spowodowane z reguły wydarzeniami z życia, zmianami hormonalnymi lub bez przyczyny.
Wzruszenia – wyraźny początek, duża siła, wyraźny koniec. Znany jest bodziec (film, zachwycenie czymś), jest krótkotrwałe i gdy znika bodziec znika również wzruszenie.
Afekt – najsilniejsza i patologiczna emocja. Nie panujemy nad nim, nie pozwala racjonalnie myśleć.
Afektyczny ≠ Flegmatyczny
Empatia = współodczuwanie – niezbędny element kształtowania kontaktów między społecznych. Kształtuje wrażliwość człowieka, zmniejsza afektyczność ludzi.
Osobowość:
Według WHO:
-to zespół istotnych względnie trwałych, wewnętrznie spójnych cech psychicznych człowieka ukształtowanego w warunkach życia społecznego.
Według Reykowskiego:
-to zintegrowany, niezwykle złożony, dynamiczny system, którego główna funkcja polega na regulacji czynności człowieka.
Struktura osobowości człowieka według Reykowskiego:
Schematy poznawcze, czyli nastawienia – powstają w wyniku dopływu informacji z świata zewnętrznego i doświadczeń człowieka, kształtują jego światopogląd i obraz samego siebie.
Nastawienia czynnościowe – powstają i są systemem sposobu zachowania się człowieka wobec przedmiotów, sytuacji, innych ludzi, samego siebie (to czynności człowieka). Kształtują u człowieka charakter.
Schematy motywacyjne – to dążenia i pragnienia człowieka. Obejmują jego potrzeby, wyznaczają kierunek działania.
Składniki osobowości:
- temperament,
-zdolności, uzdolnienia, talent,
-potrzeby,
-zainteresowania,
-postawy,
-obraz samego siebie,
-charakter.
Temperament – to zespół cech psychicznych człowieka odzwierciedlający się w sposobie i tempie reakcji psychicznych
Typy temperamentu:
-flegmatyk (przeciwieństwo choleryka),
-choleryk (bodziec -> reakcja, działa pod wpływem impulsu),
-sangwinik (równowaga między mechanizmem pobudzania i hamowania reakcji),
-melancholik („buja w obłokach” , słaba reakcja, nieodpowiedzialny, zamyślony, nietowarzyski, lękliwy, apatyczny).
Zdolności – to właściwości psychiczne warunkujące pomyślne rezultaty działania.
Uzdolnienia – zespół zdolności o bardzo skutecznych rezultatach.
Talent – pozwala na tworzenie.
Potrzeby – są wyrazem zależności człowieka od otoczenia, motywują go do działania (to brak czegoś).
Zainteresowania – to system ruchliwych, zmiennych, dynamicznych tendencji do poznawania. Podstawą jest działanie.
Postawy – stan psychiczny gotowości do działania, sposób zachowania się człowieka. Kształtuje się w toku całego życia. To również względne, trwałe dyspozycje do oceniania osoby, sytuacji czy zdarzenia.
Typy:
-stereotypowa – charakteryzuje się uproszczonym obrazem, brakiem krytycyzmu, nadmiernym uproszczeniem, silnym zabarwieniem emocjonalnym, sztywnością na zmiany.
-niestereotypowa – cechuje się umiejętnością analizy sytuacji.
Obraz samego siebie:
-obiektywny,
-zaniżony,
-zawyżony.
Charakter – zespół stałych cech psychicznych człowieka, które można kształtować i wypracowywać. Cechy charakteru można modyfikować
Osobowość – to zespół cech psychicznych człowieka. Amerykańscy psycholodzy (Paul Costa i Robert Krae) opracowali pięciostopniowy model (koncepcję osobowości), według podstawowych czynników:
Neurotyczność – są to osoby, których charakter cechuje się :
-lękiem,
-agresywną wrogością,
-impulsywnością,
-wrogością,
-nadwrażliwością,
-nieśmiałością.
Ekstrawersja – są to osoby, które charakteryzuje:
-emocjonalność,
-pozytywizm,
-towarzyskość,
-serdeczność,
-asertywność.
Otwartość na doświadczenia:
-wyobraźnia,
-uczucia,
-idea,
-wartości,
-ważna jest dla nich estetyka i działanie.
Ugodowość:
-zaufanie,
-prostolinijność,
-altruizm (pomoc bez wdzięczności),
-ustępliwość,
-skromność,
-skłonność do rozczulania się.
Sumienność:
-kompetentność,
-skłonność do porządku,
-obowiązkowość,
-dążenie do osiągnięć,
-samodyscyplina,
-odwaga.
Funkcje osobowości:
-nadawanie znaczenia własnym doświadczeniom, ich analiza i interpretacja,
-ocenianie zdarzeń innych ludzi i samego siebie,
-ustanawianie celów i dobór odpowiednich strategii działania,
-kierowanie własnym działaniem poprzez kontrolowanie i dostosowanie procesów intelektualnych, emocji i uczuć (samokontrola).
Czynniki kształtujące osobowość człowieka:
Dziedziczność – zadatki wrodzone,
Środowisko:
-przyrodniczo-geograficzne,
-społeczne.
Nauczanie(dostarczanie wiedzy i umiejętności) i wychowanie (oddziałuje na innych w celu kształtowania osobowości)
Własna aktywność