Najwazniejsze porozumienia gospodarcze o charakterze regionalnym współcześnie:
NAFTA – północnoamerykańskie porozumienie o wolnym handlu
Dotyczy:
- liberralizacja handlu towarami i usługami,
- liberalizacja transferu kapitału w wformie zagranicznych inwestycji bezpośrednich,
- ochrona własności intelektualnej,
- ochrona śrowodowiska
- ochrona praw pracowniczych,
- zasady rozwiązywania sporów handlowych,
- możliwość nabywania i sprzedawania w ramach inwestycji zagranicznych, jest ograniczona przez państwa (np. Meksyk blokuje wydobycie ropy naftowej, ochrona kultury przez kanade, przez usa ochrona transportu morskiego i lotniczego)
- otwarcie na kraje zewnętrzne, próba integracji z zewnętzymi państwami z rejonu,
- próba intensyfikacji działań w ramach strefy wolneo handlu z ue,
APEC – forum współpracy gospodarczej w rejonieazji i pacyfiku,
Dotyczy:
- od lat 80, porozumienie w ?????
- brak wielkich, ogólnyh instytucji
- na nieformalnym spotkaniu przywódców 12 panstw zawarto jakieś ustalenia,
- aktualnie 21 państw (min filipiny, hong-kong, indonazje, japonia, Singapur, usa, tajlandia, chiny, korea południowa, tajwan, Meksyk, papua i nowa gwinea, rosja)
- po spotkaniach powstają krotko i średnioterminowe ustalenia dotyczące handlu,
Wspólny rynek południa mercosur
4 kraje podpisały traktat w 91 roku, potem wenezuela
- jest ugrupowaniem obejmującym ponad 60% krajów ameryki południowej
- różni się od innych pod względem obrotow wewnętrznych, jest mniejszy niż w innych organizacjach,
- silne związki z partnerami zewnętrznymi,
- spójna polityka nastawiona na rozwój,
-
Ogólne:
- organizacje międzynarodowe nie zamykają się na współpracę z innymi państwami i organizacjami,
- regionalne organizacje obejmują różne kraje, o różnym poziomie rozwoju, włącza się to do międzynarodowego podziału pracy,
- po 2 wojnie światowej warto było się zająć handlem towarami, aktualnie najwieksza role w handlu mają produkty przemysłowe, (towary nieprzetworzone 20%, a nieprzetworzone 80%)
- struktora towrowa eksportu światowego w 2010: art. Rolne – 9.2, paliwa – 15,8, przemysłowe – 67,1
- struktura sektorowa eksportu regionów świata w 2006 roku
Ewolucja handlu międzynarodowego:
czynniki polityczne
czynniki konunkturalne – przy dobrzej koniunkturze handel się lepiej rozwija, wiąże się to z czynnikami gospodarczymi,
działalność organizacji międzynarodowych, polityka handlowa krajów
postęp technologiczno-technologiczny,
tendencje integracyjne – efekt kreacji handlu i efekt przesuniecia, mamy ogolny pozytywny wpływ integracj na handel światowy
rozwój korporacji transnarodowych,
Podstawowe tendencje w handlu międzynarodowym:
1. liberalizacja polityki handlowej –
2. wyższa dynamika eksportu niż produktu światowego (w długim okresie)
3. rosnący udział eksportu w światowym pkb, w 1870 było to 4,7%, w 1950 5,5%, w 2005 20,5%,
4. wzrost udziału usług w handlu międzynarodowym – aktualnie ok 20%, wynika to z tego że gospodarki rozwinięte mają w pkb głównie usługi, również kapitały swobodniej przepływają, powiększył się zakres usług,
5. wzrost eksportu krajów rozwiniętych na rynki krajów rozwijających się
6. marginalizacja w handlu międzynarodowym grupy krajów najmniej rowiniętych (LDCs), nawet 100 najmniej rozwiniętych krajów eksportuje poniżej 1%,
7. Powrót krajów „postcosjalistycznych” do handlu światowego,
8. Rosnaca rola postępu technicznego
9. wzrost udziału handlu wewnątrzgałęziowego – wymiana produktów które pochodzą z tej samej gałęzi, również obrót komponentami, półproduktami, w krajach rozwiniętych niewielkie, w krajach mniej rozwiniętych trochę więcej, (większość krajów 70-80%, japonia 40%) jeden z powodów to przyjmowanie inwestycji zagranicznych,
10. wzrost obrotu wewnątrz ugrupowan integracyjnych,
Kraje nadwyżkowe:
Niemcy 202 mld
Chiny 183 mld
Rosja 149 mld
Japonia zara
Holandia 56 mld
Kraje deficytowe:
Usa 167 mld
Wlk brytania 154 mld
Francja 85 mld
Hong-kong 40 mld
Polska 18 mld
Załamanie handlu w 3miesiące od listopada 2008 do stycznia 2009 spadek o 16%, było to wyższe tepo spadku niż w okresie wielkiej depresji w latach 30 XX