Podatek to przymusowe, nieodpłatne, bezzwrotne świadczenie pieniężne pobierane przez państwo (Urząd Skarbowy) lub związek publiczny (np.samorząd terytorialny).
Cechy podatku:
BEZZWROTNOŚĆ – zapłacony zgodnie z prawem nie polega zwrotowi;
PRZYMUSOWOŚĆ – nie jest dobrowolny, a stanowią o tym przepisy prawne – za uchylanie się od płacenia czeka kara;
POWSZECHNOŚĆ – dotyczy wszystkich i jest obliczany dla wszystkich na tych samych zasadach;
NIEODPŁATNOŚĆ – za płacenie podatku nie otrzymuje się żadnego świadczenia, ale można korzystać z wszystkich instytucji państwowych;
PODATKI
BEZPOŚREDNIE POŚREDNIE
Dochodowe *konsumpcyjne
-od osób fizycznych; - od osób prawnych; - od towarów i usług; - akcyzowy;
Majątkowe
- od czynn.cywilno-prawnych; - od spadków i darowizn;
- rolny; - leśny; - od nieruchomości;- od środków transportu;
- od posiadania psów;
Podatek od osób fizycznych może być pobierany na zasadach ogólnych (od dochodów z działalności gospod., od dochodów osobowych) lub szczególnych (od przychodów ewidencyjnych; w formie karty podatkowej; od dochodów osób duchownych; od dochodów specjalnych). 18%
Podatek dochodowy od osób prawnych jest płacony przez podm.gospod., które posiadają osobowość prawną, jest płacony od zysku (czyli od przychodów pomniejszonych o koszty). Ma charakter liniowy (wszytkie podmioty niezależnie od osiąganego dochodu płacą 19%-od 2009r).
PODATEK VAT (podatek o wartości dodanej) - jest powszechnym, wielofazowym podatkiem obrotowym. Jest podatkiem pośrednim – wliczonym w cenę towarów i usług.
Powszechność VATU=obowiązek jego odprowadzania do Urzędu Skarbowego spoczywa na każdym, kto zajmuje się produkcją lub sprzedażą towarów lub usług.
Cena netto+stawka podatkuxcena netto=cena brutto stawki:22%,7%,3%,0% i zwolnienie podatkowe
Pobór podatku jest wielofazowy, płacą go kolejni uczestnicy drogi, jaką przebywa towar od producenta do konsumenta.
UBEZPIECZENIA
Ub.polegają na gromadzeniu środków pieniężnych ze składek osób ubezpieczonych. Gromadzeniem funduszy ubezpieczeniowych zajmują się towarzystwa ubezpieczeniowe.
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE GOSPODARCZE
emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe majątkowe, osobowe
System obowiązujący od 1 stycznia 1999r.:
EMERTYTALNE
I FILAR: ZUS (12,22%); II FILAR PTE(powszechne tow.emer.) i OFE (otw.fund.emer.) – 7,3% *co daje 19,52% (z czego po 9,76 płaci ubezpieczony i zakład pracy) - obowiązuje to osoby urodzone przed 1945 rokiem ; III FILAR: TU (tow.ubezp.), PPE (pracownicze programy emerytalne)
RENTOWE – ubezpieczony płaci 1,5%, płatnik 4,5% (łącznie 6%)
- renta, - renta rodzinna, - renta szkoleniowa, - zasiłki: rodzinny, pielęgnacyjny, wychowawczy;
CHOROBOWE 2,45% zasiłek: - chorobowy, - macierzyński, - opiekuńczy;
WYPADKOWE płatnik: 0,6-3,85% płatnik, zakład pracy do 11 pracowników: 1,63%
Zasiłki chorobowe zw.z wypadkiem przy pracy; renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; odszkodowanie zw. z wypadkiem przy pracy