1. Wg klasyfikacji Koeppena : ET-tundra; EF- wiecznego mrozu(zmarzliny u nas się chyba mówi); H

2. Zasięg strefy:

-położenie izotermy 10°C stanowi granicę (E-tak było w slajdach, ale to chyba nie logiczne) strefy, granicę od niższych szerokości geograficznych (to jest także granica lasu, strefy tundry)

- wg klasyfikacji Alisowa granica definiowana jest zasięgiem frontu arktycznego (dominująca masa arktycznego powietrza przez cały rok)

- półkula S: ekstremalny rozmiar w kierunku niższych szerokości, aż do 50° (Tierra del Fuego)

- półkula N: granica przesuwa się w kierunku N w Azji oraz kierunku S w N Ameryce

III. Ogólna charakterystyka strefy klimatu polarnego

- położona w obrębie jednej albo obu komórek polarnych (GAC)

- dominują tu antycyklony (szczególnie w Arktyce)->powietrze osiada, ale pogoda niekoniecznie jest tu kształtowana przez antycyklony, a także cyrkulacja nie zawsze odbywa się od wschodniej strony

-odrębna (wyraźna distinct) cyklogeneza w zewnętrznej strefie: strefa około polarna (okołobiegunowa) przy wybrzeżu Antarktydy oraz w atlantyckim sektorze Arktyki (70-80N)

- w środkowej części Arktyki i Antarktydy niewielki gradient temperatury w ujęciu horyzontalnym (powodem jest brak źródła ciepła)

-źródła ciepła istnieją tylko nad oceanem-> więc tu intensywna cyklogeneza: wzdłuż wybrzeża antarktycznego, na morzu Barentsa (Kara Sea trough), ponadto w niektórych subpolarnych obszarach (na południe od Grenlandii, wokół Aleutów)

- w większości obszarów warunki klimatyczne warunkowane są radiacją; albo adwekcją ciepła z niższych szerokości geograficznych

- atmosfera Arktyki (częściowo też Antarktyki) może być definiowana jako „subpolarna kopuła” powietrza, charakteryzująca się niewielką energią kinetyczną, usytuowana na północ od głównych prądów około polarnej (circumpolar) zachodniej cyrkulacji

IV. Oceaniczna kontrola klimatyczna (decydująca dla Arktyki)

- woda morska w centralnej Arktyce jest pokryta lodem (wielolecie), w powyżej 50% całkowitej powierzchni całego morza arktycznego

- wzdłuż wybrzeży sezonowo strefa zamarzniętej wody morskiej (w niektórych częściach nie występuje)

- Grenlandia – niewielka icesheet położona peryferyjnie

- Islandia ma inny rozmiar i procentowy udział obszaru pokrytego lodem

- Znaczna wymiana ciepła pomiędzy wodą morską a atmosferą (złożony schemat z powodu różnic temperatury zbitego lodu i wody morskiej)

- lód morski jest w ruchu (dryfuje wraz z morzem)

*częste przerwy w pokrywie lodowej (pęknięcia, kanały//leads/ and ‘polynias’)

*w wyjątkowych warunkach występuje ”przycumowany lód”- pokrywa lodowa przyczepiona do zamarzniętych przybrzeżnych stref szelfowych

*izolowane unoszące się na wodzie „wyspy lodowe” pokrywają nawet tysiące km²

-grubość wieloletnich lodów 2-3metry, lodu przycumowanego 1-2m, spiętrzenie lodu nawet 30m, a wysp lodowych nawet 100m.

PRZYKŁADY:

Slajd 10

Arktyka:

• surowe warunki termiczne, tem max zaledwie do 5°C latem, powyżej 0° tylko przez 3 miesiące, do -25°zimą, maxy opadowe przypadają na lato, niewielkie sumy w ciągu całego roku, z maxem w lecie wyraźnym na lądzie, lub bez maxa, na wyspach 2 max zimowe(?)

• sektor amerykański: znacznie większe amplitudy roczne, tem do -30°, max opadowe w sierpniu, opady generalnie bardzo niewielkie

• Sektor atlantycki: min opad w maju, niewielkie sumy roczne lecz mniej więcej równomiernie rozłożone na cały rok, mniejsze amplitudy roczne, tem do -20kilku °C

Slajd 18

Antarktyka:

• Na zewnątrz strefy: bardzo duże sumy opadów, temperatura przez cały rok powyżej 5°

• Głębiej w ląd te opady spadają, temperatura w najcieplejszych miesiącach nieznacznie powyżej 0°,w najzimniejszych w okolicy -5°

• Im głębiej tym gorzej, Vostok najzimniej, max tem -30°, opad roczny 12 mm, średnio -55°